Zniewolenie woli, część 2: Raj i Upadek

utworzone przez | lut 14, 2025 | Hamartiologia: nauka o grzechu, Teologia reformowana, Teologia systematyczna

Wolność w raju

1 Mojż. 1:27 Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boga go stworzył; stworzył ich mężczyzną i kobietą.

Jako że Bóg jest suwerennym Bogiem, wola każdego człowieka — zarówno sprawiedliwego, jak i niegodziwca — jest podporządkowana i poddana woli Boga. Istnieje jednak inny rodzaj zniewolenia woli. Bez odrodzenia człowiek jest duchowo, moralnie i etycznie niewolnikiem grzechu, tak że nie może uczynić nic dobrego. Nie jest duchowo wolny. Apostoł Paweł mówi o tym w Liście do Rzymian, gdzie odnosi się do nienawróconych jako do niewolników grzechu.

Rzym. 6:20 Dopóki bowiem byliście niewolnikami grzechu, byliście wolni od sprawiedliwości.

Zanim jednak zrozumiemy tę duchową niewolę, musimy zobaczyć, że nie był to pierwotny stan człowieka. Ta moralna, etyczna niewola nie jest wynikiem stworzenia. Gdy Bóg stworzył człowieka, On stworzył go duchowo wolnym. Przed upadkiem Adam nie znał niewoli grzechu. Chociaż wola naszego ojca, Adama, została stworzona jako podporządkowana woli Boga, jego wola była duchowo wolna, to znaczy wolna od wszelkiego grzechu. Adam był tak wolny moralnie, że

  • wszystkie skłonności jego istoty były skierowane ku dobru
    .
  • miał pozytywną prawość, a nie tylko neutralność,
    .
  • jego wola była dobra i on pragnął jedynie dobra

Adam został bowiem stworzony na obraz Boga.

Obraz Boży

Adam był duchowo podobny do Boga. Obraz Boga jest wyjaśniony przez Apostoła, gdy mówi:

Efez. 4:24 I przyoblec się w nowego człowieka, który jest stworzony według Boga w sprawiedliwości i w prawdziwej świętości.

W Liście do Kolosan dodaje:

Kol 3:10 A przyodzialiście się w nowego [człowieka], który się odnawia w poznaniu na obraz tego, który go stworzył.

Obraz Boga składa się z trzech elementów

1) Sprawiedliwości
2) Świętości
3) Poznania Boga.

Tak więc w całej swojej istocie, włączając w to swoją wolę, Adam posiadał sprawiedliwość, świętość i prawdziwe poznanie Boga. Nie chciał grzeszyć. Chciał czynić to, co dobre.
.

Znaczenie duchowej wolności

Prawdziwa duchowa wolność nie polega bowiem na zdolności wyboru między dobrem a złem. Takie jest wyobrażenie wielu. Myślą, że wolna wola jest wolą, która może wybrać albo grzeszenie, albo niegrzeszenie, wybrać Chrystusa albo nie wybrać Chrystusa. Uważają, że jest wolna, aby dokonać jednego albo drugiego wyboru, bez jakichkolwiek skłonności w którąkolwiek stronę. Nie jest to jednak prawdą. Biblia zawsze mówi o wolności duchowej jako o zdolności do czynienia dobra zamiast zła. Tego uczymy się z Listu do Rzymian. Czytamy tam

Rzym. 6:17-18 17. Ale chwała Bogu, że gdy byliście sługami grzechu, usłuchaliście z serca wzoru tej nauki, której się poddaliście; 18. A będąc uwolnieni od grzechu, staliście się sługami sprawiedliwości.

Tutaj wolność duchowa jest zdefiniowana nie jako zdolność wyboru między dobrem a złem, lecz zdolność wyboru dobra. Jest to wolność od grzechu. Ktoś, kto jest duchowo wolny, nie jest zniewolony grzechem, ale jest raczej sługą sprawiedliwości.

.

Wolność Adama

Duchowa wolność Adama była zatem jego zdolnością do wybierania i czynienia tego, co dobre. Codziennie kochał, czcił i służył Bogu w prawości i świętości. Był wypełniony poznaniem Boga, tak że wiedział, Kim jest Bóg i miał intymną więź wspólnoty z Bogiem. Wieczorami chodził z Bogiem i rozmawiał z Nim. Pragnieniem i wolą jego serca było podobanie się Bogu poprzez czynienie tego, co słuszne i dobre. Nie tęsknił za grzechem i przyjemnościami grzechu. Jego wolność była taka, że nie znał grzechu. Cała jego istota i całe jego życie było prawością, świętością i poznaniem Boga. Jego wola była całkowicie poświęcona Bogu. Był tak wolny, że był w stanie nie grzeszyć. Dopóki nie zjadł zakazanego owocu, nie zgrzeszył wcale ani razu.

Jednak duchowa wolność Adama nie była najwyższym rodzajem wolności. Choć był zdolny nie grzeszyć, mimo to zgrzeszył. Mógł utracić swoją moralną, etyczną wolność. Bóg ostrzegł go przed tym, kiedy powiedział mu:

1 Mojż. 2:17 Ale z drzewa poznania dobra i zła jeść nie będziesz, bo tego dnia, kiedy zjesz z niego, na pewno umrzesz.

Adam mógł chcieć zjeść z drzewa. Gdyby to zrobił, umarłby duchowo. Utraciłby obraz Boga i swoją duchową wolność wybierania dobra. W Bożej opatrzności tak właśnie się stało. Chociaż wszystkie skłonności jego istoty, w tym jego duchowo wolna wola, kierowały go ku posłuszeństwu dla Boga, on jednak zjadł. Utracił więc obraz Boga i umarł duchowo. Jego świętość, sprawiedliwość i znajomość Boga zostały zamienione w ciemność i nieprawość. Jego wola stała się niewolnikiem jego niecnej natury. Nie potrafił już wybierać tego, co dobre i sprawiedliwe.
.

Upadła wola człowieka

Kiedy Adam zgrzeszył w ogrodzie i utracił wolność duchową, czyn ten miał daleko idące konsekwencje dla całej ludzkości. Duchowe zniewolenie naszego ziemskiego ojca jest przekazywane wszystkim jego potomkom. Czyny Adama nie wpłynęły jedynie na jego własne życie, ale na życie każdej osoby narodzonej na świecie. Apostoł Paweł mówi:

Rzym. 5:12 Dlatego, tak jak przez jednego człowieka grzech wszedł na świat, a przez grzech – śmierć, tak też na wszystkich ludzi przeszła śmierć, ponieważ wszyscy zgrzeszyli

Kiedy grzech wszedł na świat przez grzech Adama, cała ludzkość stała się duchowo zniewolona przez grzech.
.

Niewola prawna

Ta niewola, która przyszła na rodzaj ludzki, była przede wszystkim niewolą prawną. Natychmiast po tym, jak Adam zgrzeszył, wina jego grzechu została przypisana całej rasie ludzkiej. Apostoł Paweł mówi:

Rzym. 5:18-19 18. Tak więc, jak przez przestępstwo jednego na wszystkich ludzi spadł wyrok ku potępieniu, tak też przez sprawiedliwość jednego na wszystkich ludzi spłynął dar ku usprawiedliwieniu życia. 19. Jak bowiem przez nieposłuszeństwo jednego człowieka wielu stało się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo jednego wielu stało się sprawiedliwymi.

Wina grzechu Adama została uznana za winę całej ludzkości. Bóg osądził cały rodzaj ludzki jako winny grzechu Adama. Dlatego potępił całą rasę ludzką. Wszyscy ludzie są godni wiecznego zniszczenia w piekle. Wszyscy ludzie są tak związani niewolą winy tego grzechu, że jeżeli wina ta nie zostanie odpuszczona, muszą spędzić wieczność płacąc straszliwą cenę za pierwszy grzech Adama.
.

Niewola organiczna

Niewola, która przyszła na ludzkość, była również organiczną niewolą, przez którą natura człowieka jest przewrotna. Wszyscy ludzie na świecie rodzą się z tą samą zepsutą, niecną naturą, co ich praojciec, Adam. Dawid wyznał:

Psalm 51:5 Oto zostałem zrodzony w nieprawości i w grzechu poczęła mnie moja matka 

Wszyscy ludzie rodzą się umarli w upadkach i w grzechach

Efez. 2:1 I was ożywił, którzy byliście umarli w upadkach i w grzechach;

Wszyscy ludzie z natury nie są wolni, żeby czynić dobro lub zło, ale są trzymani w duchowej niewoli grzechu i diabła. Jezus odnosi się do zniewolenia człowieka przez grzech, gdy mówi:

Jan 8:34 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, że każdy, kto popełnia grzech, jest niewolnikiem grzechu 

Apostoł Paweł odnosi się do zniewoleniu człowieka przez diabła, gdy mówi o tych, którzy są trzymani w sidłach diabła, przez którego zostali schwytani [w niewolę] do pełnienia jego woli

2 Tym. 2:26 Oprzytomnieli i wyrwali się z sideł diabła, przez którego zostali schwytani do pełnienia jego woli.

Całkowita niewola

W rezultacie, bez łaski Bożej, człowiek nie jest wolny, by chcieć lub czynić jakiekolwiek dobro. Dla człowieka cielesnego wręcz niemożliwym jest czynić nic innego, jak tylko grzeszyć. Rzeczywiście, człowiek ma wolę, dzięki której dokonuje niemało wyborów każdego dnia swojego życia. Jednak te wybory zawsze są złe. Moralna, etyczna niewola człowieka jest takiej natury, że może on jedynie chcieć i czynić zło. Pismo Święte uczy nas tego w Liście do Rzymian

Rzym. 3:10-12 10. Jak jest napisane: Nie ma sprawiedliwego, ani jednego; 11. Nie ma rozumnego i nie ma nikogo, kto by szukał Boga. 12. Wszyscy zboczyli z drogi, razem stali się nieużyteczni, nie ma nikogo, kto by czynił dobro, nie ma ani jednego.

Nie ma człowieka na całym obliczu ziemi, który sam z siebie czyniłby dobrze. Nie ma ani jednego! Nie ma nawet jednego, który by szukał Boga. Z natury wola człowieka jest tak zła, że nawet nie pragnie Boga. Niemożliwe jest, by wola człowieka sama z siebie zwróciła się ku Bogu.

A) Wszelkie chęci człowieka są bowiem kontrolowane przez jego podstawową naturę. Jezus mówi:

Mat. 7:17-18 17. Tak każde dobre drzewo wydaje dobre owoce, ale złe drzewo wydaje złe owoce. 18. Nie może dobre drzewo wydawać złych owoców ani złe drzewo wydawać dobrych owoców.

B) Wszystko, czego człowiek chce, musi być w zgodzie z podstawową naturą jego istoty. Biblia uczy nas, że deprawacja człowieka obejmuje całą jego istotę, a nie tylko jej część. Dlatego czytamy o zepsutym sercu:

Jer 17:9 Najzdradliwsze ponad wszystko jest serce i najbardziej przewrotne. Któż zdoła je poznać?

C) W samym rdzeniu człowieka tkwi jego desperacka niegodziwość. To samo dotyczy ludzkiego umysłu i rozumienia.

1 Kor. 2:14 Lecz cielesny człowiek nie akceptuje tych rzeczy, które są Ducha Bożego. Są bowiem dla niego głupstwem i nie może ich poznać, ponieważ rozsądza się je duchowo .

D) Z powodu duchowej niewoli, człowiek nie może nawet zrozumieć rzeczy Bożych. Jak więc może on chcieć tego, co dobre, skoro nie potrafi nawet zrozumieć, czym jest dobro? Jezus mówi:

Jan 3:3 Zaprawdę, zaprawdę powiadam ci: Jeśli się ktoś nie narodzi na nowo, nie może ujrzeć królestwa Bożego 

Jeżeli człowiek nie może nawet ujrzeć Królestwa Bożego, z pewnością nie może pragnąć dobra. Wszelkie prawdziwe dobro należy do Królestwa Bożego.
.

Niewolna wola

Musimy jednak pójść dalej, bo Biblia uczy nas, że sama wola jest spętana przez grzech. Człowiek z natury nie może wybrać Boga ani żadnego dobra, gdyż jego wola nie jest wolna. Jest trzymana w duchowej niewoli grzechu i diabła. Dlatego Jezus mówi:

Jana 8:44 Wy jesteście z waszego ojca – diabła i chcecie spełniać pożądliwości waszego ojca [dosłownie] .

Wszyscy ludzie są z natury dziećmi gniewu, jednak potępieni, o których tutaj mowa, są dziećmi diabła. Z natury wszyscy ludzie chcą robić to, co diabeł chce, żeby robili. Ich wola jest duchowo zniewolona przez diabła. W 2 Liście do Tymoteusza 2:26 czytamy, że ci nieodrodzeni są przez niego brani w niewolę [dosłownie] jego woli. Diabeł trzyma bezbożników w niewoli, tak że duchowo są w pełni poddani jego woli. Ich wola jest pochłonięta przez jego wolę, a zatem czynią jego wolę. Apostoł Paweł odnosi się do nieodrodzonych jako do tych, którzy spełniają pragnienia [zachcianki] ciała i umysłu

Efez. 2:3 Wśród nich i my wszyscy żyliśmy niegdyś w pożądliwościach naszego ciała, czyniąc to, co się podobało ciału i myślom, i byliśmy z natury dziećmi gniewu, jak i inni.

Słowo „podobało” odnosi się do woli. Wola człowieka zmysłowego jest zniewolona przez jego grzeszną naturę i bezecny umysł. W Efezjan 4:22 powiedziano, że człowiek cielesny jest zepsuty przez zwodnicze żądze. Człowiek jest zepsuty w harmonii ze swą zwodniczą wolą. Albowiem pożądliwość jest innym określeniem woli. Jego wola jest nikczemna. Stąd człowiek cielesny nie jest duchowo wolny. Nie ma on wolnej woli. On i jego wola są niewolnikami grzechu i szatana, chyba że zostanie on odrodzony przez łaskę Bożą.

To duchowe zniewolenie człowieka jest tak poważne, że nie może on nic zrobić, aby zmienić swój stan. Wola człowieka jest tak głęboko zniewolona przez grzech, że niemożliwe jest dla niego uwolnienie się z jego kajdan. Duch Boży uczy nas słowami Hioba:

Hiob 14:4 Któż może wydobyć czystego z nieczystego? Ani jeden

Człowiek z natury jest nieczysty w sercu, umyśle i woli. Jak on może wydobyć coś czystego z tego zepsucia? To niemożliwe. W Księdze Jeremiasza ta prawda jest ujęta nieco inaczej. Czytamy:

Jer. 13:23 Czy Etiopczyk może zmienić swoją skórę albo lampart swoje pręgi? Podobnie wy, czy możecie czynić dobrze, skoro przywykliście czynić źle?

Jakże nierozsądne byłoby myśleć, że Etiopczyk może zmienić kolor swojej skóry albo lampart swoje czarne cętki. Tak samo człowiek nie może zmienić ciemności swojego występnego serca, umysłu i woli. Człowiek, bez łaski Bożej, jest na wskroś skażony i nie może tego odmienić. Wszystko, co może kiedykolwiek wyjść z jego zniewolonej woli, to ciemność grzechu.

Na podstawie, źródło
Tłumaczył Robert Jarosz

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email