Zniewolenie woli, część 4: odpowiedzialność człowieka

utworzone przez | mar 21, 2025 | Egzegezy, Teologia reformowana, Teologia systematyczna

Wola i odpowiedzialność człowieka

Psalm 130:3-4 3. PANIE, jeśli będziesz zważał na nieprawości, o Panie, któż się ostoi? 4. Ale u ciebie jest przebaczenie, aby się ciebie bano.

Wielu atakuje doktrynę niewoli woli, twierdząc, że jest ona sprzeczna z doktryną odpowiedzialności człowieka. Większość uważa, że odpowiedzialność człowieka opiera się na jego zdolności do czynienia tego, co mówi Bóg. Jak Bóg może nawoływać wszystkich do upamiętania i wiary, skoro człowiek nie jest w stanie tego uczynić? Twierdzi się, że byłoby to niesprawiedliwe ze strony Boga.

Mówią nam zatem, że wszystkie napomnienia Biblii są dowodem na to, że wola człowieka nie jest w żaden sposób zniewolona, ale jest wolna, by czynić to, czego Bóg wymaga. Bóg nie mógłby obarczać człowieka odpowiedzialnością, gdyby człowiek nie miał tej zdolności. W istocie sporo osób wierzy, że odpowiedzialność człowieka właśnie na tym polega – na jego zdolności do swobodnego wyboru dobra.

Rzym. 3:12 Wszyscy zboczyli z drogi, razem stali się nieużyteczni, nie ma nikogo, kto by czynił dobro, nie ma ani jednego.

Słowo Boże obala tą koncepcję tak, jak obala pelagianizm

Uzdolnienie do dobra

Gdyby ta koncepcja odpowiedzialności człowieka była prawidłowa, doktryna o zniewoleniu woli rzeczywiście byłaby w bezpośrednim konflikcie z odpowiedzialnością człowieka. Jednakże Pismo Święte uczą nas, że odpowiedzialność człowieka nie polega na jego zdolności do czynienia tego, czego wymaga Bóg. Jak już wykazaliśmy, człowiek nie posiada takiej zdolności. Jezus powiedział:

Jan 15:5 Ja jestem winoroślą, a wy jesteście latoroślami. Kto trwa we mnie, a ja w nim, ten wydaje obfity owoc, bo beze mnie nic nie możecie zrobić.

Bez Jezusa Chrystusa nikt nie jest w stanie wydać owocu. Pan odnosi się tu do duchowego owocu. Mówi o duchowej zdolności do czynienia dobra i wierzenia w Niego. Nikt, w oderwaniu od Chrystusa, nie ma takiej zdolności.
,

Bunt człowieka

Co więcej, Bóg nie jest niesprawiedliwy, wymagając od człowieka, aby zrobił to, czego ten nie jest w stanie zrobić. Bóg jest doskonale sprawiedliwy, gdyż nie stworzył człowieka bez tej zdolności. Bóg uczynił człowieka sprawiedliwym i zdolnym do czynienia wszystkiego, czego On wymaga. To człowiek odmówił posłuszeństwa Bożym nakazom, toteż utracił tę zdolność. Dlatego w Księdze Koheleta czytamy

Kazn. 7:29 Oto to tylko odkryłem: Bóg stworzył człowieka prawego, ale oni szukali rozlicznych wymysłów.

Żaden człowiek nie może powiedzieć, że Bóg nie jest sprawiedliwy, gdyż Bóg się nie zmienił. Zasady Boga są takie same jak zawsze. To człowiek się zmienił przez swoje własne postępowanie. To my, w naszym praojcu Adamie, przez nasz własny grzech, utraciliśmy zdolność, którą Bóg nam dał. Tak więc Bóg jest doskonale sprawiedliwy we wszystkich Swoich wymaganiach. Odpowiedzialność człowieka nie ma nic wspólnego ze zdolnością do czynienia dobra.
.

Suwerenne rządy Boga

Odpowiedzialność człowieka nie ma też nic wspólnego z wolnością od rządów i kontroli suwerennej woli Boga. Zniewolenie człowieka przez suwerenne panowanie Boga nie jest sprzeczne z odpowiedzialnością człowieka. Apostoł Paweł zajmuje się tym zagadnieniem w Rzymian 9. Najpierw pokazuje nam, że Bóg rzeczywiście rządzi wszystkim, tak że zbawienie jest całkowicie zależne od Niego. Czytamy:

Rzym. 9:16, 18
.
16. A więc nie zależy to od tego, który chce, ani od tego, który zabiega, ale od Boga, który okazuje miłosierdzie…

18.  A zatem komu chce, okazuje miłosierdzie, a kogo chce, czyni zatwardziałym

Jeśli Bóg zatwardza kogoś, jak uczynił to z faraonem (werset 17), ta osoba nie może i nie będzie zbawiona. Jeżeli zaś okazuje komuś miłosierdzie, jak uczynił to z Jakubem, ta osoba z pewnością zostanie zbawiona. Zbawienie jest zupełnie w rękach Boga.

To On decyduje, czy zatwardzić, czy okazać miłosierdzie.
.

Kwestia Teodycei

Jednak wielu powie, że to niesprawiedliwe. Jak człowiek może być odpowiedzialny, skoro zbawienie jest ostatecznie dziełem Boga, a nie człowieka? Apostoł odnosi się do tego zarzutu, gdy pisze:

Rzym. 9:19 Ale mi powiesz: Dlaczego więc jeszcze oskarża? Któż bowiem sprzeciwił się jego woli?

Jak Bóg może obarczać człowieka odpowiedzialnością, skoro zbawienie zależy od woli Boga, która zatwardza lub okazuje miłosierdzie? Apostoł odpowiada w wersetach 20-21:

Rzym. 9:20-21 20. Człowieku! Kimże ty jesteś, że prowadzisz spór z Bogiem? Czy naczynie gliniane może powiedzieć do tego, kto je ulepił: Dlaczego mnie takim uczyniłeś? 21. Czy garncarz nie ma władzy nad gliną, żeby z tej samej bryły zrobić jedno naczynie do użytku zaszczytnego, a drugie do niezaszczytnego?

Odpowiedź jest bardzo prosta. Nie mamy prawa kwestionować tego, co czyni Bóg. On jest Garncarzem, a my gliną.

  • Jako Stwórca ma prawo postępować ze wszystkimi Swoimi stworzeniami tak, jak Mu się podoba.
    .
  • Nie mamy żadnych praw wobec Boga i nie możemy Mu się sprzeciwiać.
    .
  • On wymaga od wszystkich ludzi, by Mu ufali i służyli, choć i tak wszystko zależy od Niego.

Odpowiedzialność człowieka nie opiera się na wolności od panowania suwerennej woli Boga.
.

Wyjaśnienie ludzkiej odpowiedzialności

Odpowiedzialność człowieka oznacza dwie rzeczy. Jest to obowiązek i odpowiedzialność przed Bogiem. Każdy jest zobowiązany czynić to, czego wymaga Bóg. Obowiązkiem wszystkich jest miłowanie Boga całym sercem, a bliźniego jak siebie samego

Marek 12:29-31 29. A Jezus mu odpowiedział: Pierwsze przykazanie ze wszystkich jest to: Słuchaj, Izraelu! Pan, nasz Bóg, Pan jest jeden. 30. Będziesz więc miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą, całym swym umysłem i z całej swojej siły. To jest pierwsze przykazanie. 31. A drugie jest do niego podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie. Nie ma innego przykazania większego od tych.

Nikt nie może być zwolniony z tego obowiązku, wszakże to Boży wymóg. Odpowiedzialność człowieka jest również jego obowiązkiem, z którego będzie rozliczony. Bóg rozlicza nas z wypełniania lub niewypełniania naszych zobowiązań. Pewnego dnia wszyscy będziemy musieli zdać sprawę za samych siebie przed Sędzią nieba i ziemi. Jezus mówi:

Mat. 16:27 Syn Człowieczy przyjdzie bowiem w chwale swego Ojca ze swoimi aniołami i wtedy odda każdemu według jego uczynków.

Musimy [przed Bogiem] zdać rachunek ze wszystkich naszych uczynków, jako że jesteśmy za nie wszystkie odpowiedzialni.
.

Powód

Zarówno obowiązek, jak i odpowiedzialność opierają się na jednym podstawowym fakcie – Bóg jest Stwórcą, a my jesteśmy stworzeniami. Jesteśmy odpowiedzialni przed Bogiem za wszystkie nasze czyny nie dlatego, że jesteśmy w stanie zrobić to, co On nakazuje, ani dlatego, że jesteśmy wolni od Jego władzy, lecz dlatego, że On jest naszym Stwórcą.

Obj. 4:11 Godzien jesteś, Panie, wziąć chwałę i cześć, i moc, ponieważ ty stworzyłeś wszystko i z twojej woli trwa i zostało stworzone.

Człowiek nie stworzył siebie samego. Jest on stworzeniem Boga. Co więcej, został stworzony nie dla siebie, lecz dla Boga. Służy nie swojej własnej przyjemności, ale przyjemności Boga. Dlatego jego miejsce jako stworzenia polega na oddawaniu czci, wielbieniu i służeniu swojemu Stwórcy. Człowiek jest to winien Bogu tylko dlatego, że Bóg jest Stwórcą, a on jest stworzeniem.
.

Harmonia doktryn

Wszystko to uczy nas, że nie ma sprzeczności między doktryną zniewolenia woli a biblijną doktryną odpowiedzialności człowieka. Człowiek zawsze znajduje się w niewoli suwerennej woli Boga. Dopóki pozostaje nieodrodzony, jest również niewolnikiem grzechu i szatana. Jednakże jest on zarówno zobowiązany do czynienia tego, czego Bóg od niego wymaga, jak i odpowiedzialny za wszystkie swoje czyny.

Lam. 3:35-39 35. Naginanie prawa człowieka przed obliczem Najwyższego; 36. Krzywdzenie człowieka w jego sprawie – Pan nie ma w tym upodobania. 37. Któż może powiedzieć, że coś się stanie, gdy Pan tego nie rozkazał? 38. Czyż z ust Najwyższego nie pochodzi zło i dobro? 39. Czemu więc żali się człowiek żyjący, człowiek – z powodu kary za swoje grzechy?

Jakżesz odmiennie nauczają współcześni pseudo-kalwiniści!

„To są bliźniacze prawdy, które biegną równolegle. Czy mogę ci powiedzieć? Zawsze będą przebiegały równolegle. Zawsze będą przebiegały równolegle. Nigdy się nie spotkają. Nigdy się nie przecinają. Nigdy nie zostaną pomniejszone; zgodnie z prawem są tym, czym są. Fakt, że nie rozumiesz, jak one do siebie pasują, dowodzi tylko, że jesteś czymś mniej niż powinieneś. Nie mówi to nic o Bogu. Twoja niezdolność do zharmonizowania tych rzeczy jest odzwierciedleniem twojej upadłości, mojej upadłości. Ludzie ciągle mnie pytają:
,
„Jak to zharmonizować?” A moja odpowiedź brzmi: „Nie wiem. Nie mogę. Nie mogą być zharmonizowane w ludzkim umyśle. Ale uświadom sobie to, ty jesteś wątłym umysłem, tak jak ja, i zbiorowo jesteśmy słabi w porównaniu z nieskończonym, rozległym, nieograniczonym umysłem Boga. Wszystko, co mogę wam powiedzieć, to to, że w Słowie Bożym te prawdy biegną równolegle. A odpowiedzią jest uwierzenie im obu z całego serca. A jedna, boska suwerenność, będzie kształtować wasze uwielbienie, a druga, ludzka odpowiedzialność, będzie motywować waszą ewangelizację.” [1]

Na podstawie, źródło
Tłumaczył Robert Jarosz

Przypisy

[1] John MacArthur, Twin Truths: God’s Sovereignty and Man’s Responsibility, źródło

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email