Zniewolenie woli, część 3: dobre uczynki i zbawienie

utworzone przez | mar 6, 2025 | Egzegezy, Teologia reformowana, Teologia systematyczna

Wola i dobre uczynki

Kazn. 9:3 Jest takie zło we wszystkim, co się dzieje pod słońcem: jeden los spotyka wszystkich. A przy tym serce synów ludzkich jest pełne zła, a głupota znajduje się w ich sercach, póki żyją, a potem idą do zmarłych.

Choć Biblia naucza, że natura człowieka jest tak do głębi zdeprawowana, że ten nie może chcieć i czynić niczego dobrego, wielu upiera się, że nieodrodzony człowiek jest w stanie czynić coś dobrego. Człowiek jest w stanie wykonywać dzieła, które są etycznie i moralnie dobre. Mówią nam, abyśmy

  • rozejrzeli się wokół i zobaczyli wszystkie dobre rzeczy, które czynią niewierzący
    .
  • popatrzyli na bogatego niewierzącego, który daje duże sumy na cele charytatywne
    .
  • zwrócili uwagę na bezbożnego lekarza, który poświęca swój czas, aby pomagać ubogim z problemami medycznymi

Wtedy zobaczymy wielu ludzi, którzy nie są chrześcijanami, lecz robią dość dużo, aby przynieść ulgę ofiarom głodu, ubóstwa i wojny. Czyż nie wykonują dobrych uczynków?  Czyż nie widzimy wielu niewierzących czyniących współcześnie sporo dobrego na świecie?

Dobro etyczne

Według Biblii odpowiedź brzmi: Nie. Niewierzący nie może czynić żadnego etycznego dobra.

Psalm. 14:1 Przewodnikowi chóru. Dawidowy. Głupi powiedział w swoim sercu: Nie ma Boga. Są zepsuci, popełniają obrzydliwe czyny. Nie ma nikogo, kto by czynił dobro.
.
Psalm. 53:1 Przewodnikowi chóru, na Machalat. Psalm pouczający Dawida. Głupi mówi w swoim sercu: Nie ma Boga. Są zepsuci i czynią obrzydliwą nieprawość; nie ma nikogo, kto by czynił dobro.
.
Kazn. 7:20 Doprawdy, nie ma człowieka sprawiedliwego na ziemi, który czyniłby dobrze i nie grzeszył.
.
Rzym. 3:12 Wszyscy zboczyli z drogi, razem stali się nieużyteczni, nie ma nikogo, kto by czynił dobro, nie ma ani jednego.

Dobro zawodowe

Prawdą jest jednak, że człowiek nieodrodzony może dobrze wykonywać pewne rzeczy.

  • Może być dobrym cieślą, który potrafi zbudować trwały dom.
    .
  • Może być dobrym lekarzem, który potrafi dobrze zdiagnozować i leczyć chorobę.
    .
  • Są ludzie, którzy są dobrzy w matematyce, naukach ścisłych lub angielskim.

Ale tutaj mówimy o dobroci w innym sensie. To nie jest moralna, etyczna dobroć. To dobroć w sensie niemoralnym. Stolarz może być dobry w budowaniu domu, a jednocześnie być bardzo niemoralnym osobnikiem. Nie jest dobry z duchowego ani etycznego punktu widzenia.
.

Pozorne etyczne dobro

Prawdą jest również, że niewierzący może robić rzeczy, które wydają się być moralnie dobre. Może robić coś, co samo w sobie byłoby dobrą rzeczą. Może na przykład chodzić do kościoła i słuchać kazań Słowa Bożego. Może regularnie się modlić i wspierać finansowo swój kościół. Może robić wiele rzeczy dla swoich przyjaciół i sąsiadów, które same w sobie są bardzo dobre.

Nie oznacza to jednak, że czyni dobro. Pomyślmy o faryzeuszach. Robili wszystkie te rzeczy. Ale Jezus powiedział do nich:

Mat. 23:27 Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze, obłudnicy, bo jesteście podobni do grobów pobielanych, które z zewnątrz wydają się piękne, ale wewnątrz pełne są kości umarłych i wszelkiej nieczystości.

Na zewnątrz wydawali się dobrzy, ale wewnątrz byli bardzo źli..
.

Ilustracja Starego Testamentu

Tak było w przypadku Jehu. W 2 Księdze Królewskiej czytamy:

2 Król. 10:30 Wtedy PAN powiedział do Jehu: Ponieważ dobrze postąpiłeś, wykonując to, co słuszne w moich oczach, i uczyniłeś domowi Achaba według wszystkiego, co było w moim sercu, to twoi synowie aż do czwartego pokolenia będą zasiadać na tronie Izraela.

Tutaj widzimy, że Jehu postąpił dobrze. Był dobrym żołnierzem, który wykonał bardzo dobrą robotę, niszcząc dom Achaba, tak jak Bóg mu nakazał. Posłuchał Boga w sposób zewnętrzny. To jednak nie oznacza, że postąpił dobrze z moralnego, etycznego punktu widzenia. W następnym wersecie czytamy

2 Król. 10:31 Lecz Jehu nie pilnował tego, aby postępować z całego swego serca według prawa PANA, Boga Izraela. Nie odstąpił od grzechów Jeroboama, który przywiódł Izraela do grzechu.

Chociaż Jehu posłuchał Pana w sposób zewnętrzny i zniszczył dom Achaba, nie postępował według dróg prawa Bożego, a zatem jego czyn nie był moralnie dobry. On nie był dobry wewnętrznie. Tak podobnie jest z wieloma ludźmi. Potrafią robić dużo rzeczy dobrze.

Wydaje się nawet, że posłusznie słuchają Boga. Ale wszyscy, którzy nie są nawróceni, nie mogą czynić żadnego moralnego, etycznego dobra, gdyż są źli w swoich sercach. Nawet gdy wydaje się, że wykonują dobre uczynki, ich czyny są wyłącznie i zawsze grzechem.

Biblijny standard dobrych uczynków

Świadczy o tym fakt, że Pismo Święte naucza, iż myśl, słowo lub czyn są etycznie dobre wyłącznie wtedy, gdy

1) są zgodne z prawem Bożym,

2) wynikają z prawdziwej wiary i

3) służą chwale Boga Wszechmogącego.
,

Zgodność z Bożym Prawem

Jeżeli coś ma być moralnie dobre, to przede wszystkim musi być zgodne ze sprawiedliwością prawa Bożego. Apostoł Jan mówi:

1 Jana 3:4 Każdy, kto popełnia grzech, przekracza też prawo, ponieważ grzech jest przekroczeniem prawa.

Skoro grzech jest przestępstwem prawa, oczywiste jest, że to, co jest zgodne z prawem Bożym, jest moralnie dobre. Każdy czyn, który jest sprzeczny z prawem Bożym, nie jest moralnie dobry. Jeżeli ktoś kłamie, nawet jeśli kłamie w dobrej sprawie, ten czyn nie jest dobry. Jest to naruszenie prawa i nie może być dobrem.
.

Wykonany w wierze

Dobry uczynek musi być również wykonywany z prawdziwej wiary. W Liście do Hebrajczyków czytamy:

Hebr. 11:6 Bez wiary zaś nie można podobać się Bogu, bo ten, kto przychodzi do Boga, musi wierzyć, że on jest i że nagradza tych, którzy go szukają.

Jeżeli ktoś nie ma wiary, nie może podobać się Bogu, bez względu na to, co robi. Niewierzący z definicji nie ma wiary. Nie może podobać się Bogu, a zatem nie może czynić dobra. Apostoł Paweł ujmuje to w ten sposób:

Rzym. 8:8 Ci więc, którzy są w ciele, nie mogą podobać się Bogu.

Jeżeli ktoś nie ma wiary, jest w ciele. Może tylko grzeszyć.

Rzym. 14:23 Lecz kto ma wątpliwości, jeśli je, jest potępiony, bo nie je z wiary. Wszystko bowiem, co nie jest z wiary, jest grzechem.

Czy uczynki niewierzącego są z wiary? Nie! W takim razie są grzechem.
.

Boża chwała u podstaw

Jeżeli czyn ma być moralnie dobry, musi być również wykonany na chwałę Boga. Nie może być wykonany z egoistycznych pobudek, ani nawet dla dobra ludzkości. Musi być wykonany dla Boga. Apostoł Paweł pisze:

1 Kor. 10:31 Tak więc czy jecie, czy pijecie, czy cokolwiek innego robicie, wszystko róbcie ku chwale Boga.

To jest powołanie każdego człowieka. Nie służymy sobie samym, nie służymy nawet bliźniemu. Służymy Bogu. Wszystko, co czynimy, musi być wykonane na Jego chwałę. Jeśli człowiek sprzeda wszystko, co ma i rozda ubogim, lecz nie uczyni tego na chwałę Boga, nie jest to moralnie dobre. Jeżeli człowiek poświęca swoje życie na pomoc biednym i cierpiącym, ale nie uczyni tego dla chwały Bożej, jest to grzech.

Wszystko, co nie jest czynione ku chwale Boga, nie jest moralnie dobre, lecz jest grzechem.
.

Reguła

Dlatego powinno być jasne, że człowiek nieodrodzony, który nie przestrzega prawa Bożego, nie ma wiary i nie szuka chwały Bożej, nie może chcieć ani czynić żadnego dobra. Choć wydaje się, że czasami czynią dobro, rzeczy nie zawsze są tym, na co wyglądają.

Nie znamy serca, które kryje się za czynem. Nie możemy pozwolić, by nasze niezrozumienie ludzkich czynów podważało świadectwo Słowa Bożego. Musimy uwierzyć Bogu, który mówi:

1 Mojż. 6:5 A gdy PAN widział, że wielka jest niegodziwość ludzi na ziemi i wszystkie zamysły i myśli ich serca były tylko złe po wszystkie dni;

Chociaż zewnętrzne uczynki ludzi nieodrodzonych wydają się być moralnie dobre, są one ustawicznie tylko złe.
.

Wola i zbawienie

Rzym. 9:15-16 15. Mówi bowiem do Mojżesza: Zmiłuję się, nad kim się zmiłuję, a zlituję się, nad kim się zlituję. 16. A więc nie zależy to od tego, który chce, ani od tego, który zabiega, ale od Boga, który okazuje miłosierdzie.

Dlatego że wola człowieka nie jest duchowo wolna, lecz jest niewolnikiem grzechu i diabła, a nie może bowiem chcieć i nie może też czynić niczego dobrego, zatem człowiek nie może zbawić się przez swoją wolę.

Jan 8:34 Jezus im odpowiedział: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam, że każdy, kto popełnia grzech, jest niewolnikiem grzechu.
.
2 Tym. 2:25-26 25. Łagodnie nauczający tych, którzy się sprzeciwiają; może kiedyś Bóg da im pokutę, aby uznali prawdę; 26. Oprzytomnieli i wyrwali się z sideł diabła, przez którego zostali schwytani do pełnienia jego woli.

Skoro wola człowieka nie może pragnąć tego, co dobre i słuszne, to jak może wybrać Chrystusa? Wybranie Chrystusa jest aktem najwyższej dobroci. Jednak to jest dokładnie to, w co wierzy większość ludzi. Mówią nam, że zbawienie jest całkowicie od Boga i Jego łaski. Bóg przygotował zbawienie jako piękny dar, który chciałby ofiarować każdemu człowiekowi. Ale człowiek musi najpierw przyjąć Chrystusa, wykonując swoją własną wolną wolę.

Bóg nie zrobi nic, dopóki człowiek nie wybierze Chrystusa. Zatem czynnikiem decydującym o zbawieniu według nich nie jest wola Boga, nie odkupieńcze dzieło Chrystusa, ale wybór człowieka. Zbawienie ostatecznie zależy od woli człowieka. Najpierw musi zadziałać wola człowieka, a dopiero potem Bóg zbawi.
.

Obiekcja Słowa Bożego

Pismo Święte uczy nas czegoś zgoła innego. Nieodrodzony człowiek nie może wybrać Chrystusa. Jest to bardzo jasno nauczane w Ewangelii według Jana. gdzie czytamy

Jan 6:44 Nikt nie może przyjść do mnie, jeśli go nie pociągnie mój Ojciec, który mnie posłał. A ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym.

Jezus uczy nas, że człowiek nie może przyjść do niego, jeżeli Bóg go nie pociągnie. Nie ma w człowieku wolnej woli, która umożliwiłaby mu pójście do Chrystusa. Potrzeba do tego mocy spoza niego, mocy łaski Bożej. Bez niej nikt nie idzie do Chrystusa po zbawienie. Jezus mówi:

Jan 15:16 Nie wy mnie wybraliście, ale ja was wybrałem i przeznaczyłem, abyście wyszli i wydali owoc, i aby wasz owoc trwał, i aby Ojciec dał wam to, o cokolwiek poprosicie go w moje imię.

Człowiek zmysłowy nie może i nie wybiera Chrystusa. Prawda jest wręcz odwrotna: to Chrystus go wybiera. Człowiek nie zostaje zbawiony, bo sam wybiera Chrystusa. Wola człowieka jest tak zła, że zbawia go jedynie suwerenny wybór dokonany przez Chrystusa.

Dlatego nie możemy powiedzieć, że jesteśmy zbawieni przez naszą wolę i nasz wybór. Nie możemy powiedzieć, że jesteśmy zbawieni, ponieważ podjęliśmy decyzję o wyborze Chrystusa lub przyjęliśmy Go. To prawda, że Biblia mówi:

Jan 1:12 Lecz wszystkim tym, którzy go przyjęli, dał moc, aby się stali synami Bożymi, to jest tym, którzy wierzą w jego imię;

Nie oznacza to jednak, że przyjmujemy Go mocą naszej własnej woli. Jest dokładnie odwrotnie, jak zresztą wskazano w następnym wersecie, gdzie czytamy:

Jan 1:13 Którzy są narodzeni nie z krwi ani z woli ciała, ani z woli mężczyzny, ale z Boga.

Zwróćmy uwagę, że apostoł mówi, iż narodziliśmy się nie z woli mężczyzny. Nowe narodzenie, odrodzenie, nie następuje dlatego, że człowiek wybiera Chrystusa swoją zniewoloną wolą. Nie! To jest niemożliwe! Zbawienie nie pochodzi z woli mężczyzny, lecz z Boga.
.

Boża suwerenność

Zbawienie pochodzi od Boga, bo opiera się na woli Boga. Jakub mówi, że źródłem zbawienia, czynnikiem decydującym w zbawieniu jest wola Boga.

Jakuba 1:18 Ze swojej woli zrodził nas słowem prawdy, abyśmy byli jakby pierwocinami jego stworzeń.

Nikt nie rodzi się na nowo, jeżeli Bóg tego nie chce. Bóg jest bowiem Bogiem predestynującym, który określił życie i los ,przeznaczenie]każdej osoby. Swoją suwerenną wolą przeznaczył niektórych do zbawienia, a innych do wiecznego zniszczenia w piekle. Apostoł mówi:

Rzym. 9:21-23 21. Czy garncarz nie ma władzy nad gliną, żeby z tej samej bryły zrobić jedno naczynie do użytku zaszczytnego, a drugie do niezaszczytnego? 22. A cóż, jeśli Bóg, chcąc okazać gniew i dać poznać swoją moc, znosił w wielkiej cierpliwości naczynia gniewu przygotowane na zniszczenie; 23. I żeby dać poznać bogactwo swojej chwały na naczyniach miłosierdzia, które wcześniej przygotował ku chwale;

Bóg jest Garncarzem, a my gliną. Tak jak garncarz może uczynić ze swojej gliny cokolwiek zechce, tak Bóg czyni ze swoich stworzeń cokolwiek zechce

  • niektóre jako naczynia zaszczytne (wybranie),
    .
  • a inne jako naczynia hańby (potępione).

Na tym polega suwerenność woli Bożej. Całe zbawienie ma zatem swoje źródło w wiecznym wyborze przez Boga. W Liście do Efezjan czytamy:

Efez. 1:4-5 4. Jak nas wybrał w nim przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nienaganni przed jego obliczem w miłości. 5. Przeznaczył nas dla siebie, ku usynowieniu przez Jezusa Chrystusa, według upodobania swojej woli;

Osoba jest dzieckiem Bożym, świętym w Chrystusie, tylko dlatego, że Bóg wybrał ją do tego według upodobania Swojej woli. Zauważmy również, że Boże wybranie miało miejsce przed założeniem świata. Dlatego [wybranie] nie może opierać się na niczym z człowieka. Jest to wolny wybór Boga.

Pozycja człowieka

Kiedy człowiek ufa Chrystusowi, dzieje się tak dlatego, że Bóg najpierw go wybrał. Czytamy w Dziejach Apostolskich

Dzieje 13:48  … a uwierzyli wszyscy, którzy byli przeznaczeni do życia wiecznego.

Odwieczny Boży dekret wybrania jest ostatecznym źródłem wiary. Człowiek wierzy, gdyż został przeznaczony do życia wiecznego. Jeśli ktoś nie wierzy, to dlatego, że Bóg nie wybrał go do życia wiecznego. Zatem Jezus powiedział:

Jan 10:26 Ale wy nie wierzycie, bo nie jesteście z moich owiec, jak wam powiedziałem.

W rzeczywistości wiara jest niemożliwa bez odrodzenia. Wiara nie poprzedza nowonarodzenia, ale nowonarodzenie poprzedza wiarę. Wiara nie jest dziełem człowieka, ale darem Boga, który On daje w odrodzeniu. Jezus jest nazywany twórcą i dokończycielem naszej wiary (Hebr. 12:2), bo żaden człowiek nie ma wiary, jeżeli nie jest mu ona dana przez Boga poprzez działanie Ducha Chrystusowego.
.

Podsumowanie

Pismo Święte naucza nas, że lud Boży wierzy według działania potęgi Jego siły [przemożnej mocy Bożej] (Efez. 1:19). Apostoł Paweł mówi: Albowiem łaską zbawieni jesteście przez wiarę, i to nie z was: Boży to dar; Nie z uczynków, aby się kto nie chlubił (Efez. 2:8-9).

Wiara nie wywodzi się z nas. Nie jest naszym dziełem. Jest łaskawym darem Boga. Tego ludzka wola nie może dokonać, albowiem jest zniewolona grzechem, tego dokonuje wola Boża. Zbawienie jest potężnym dziełem Bożej woli i Bożej mocy. Apostoł Paweł pisze:

Rzym. 9:16 A więc nie zależy to od tego, który chce, ani od tego, który zabiega, ale od Boga, który okazuje miłosierdzie.

Na podstawie, źródło
Tłumaczył Robert Jarosz

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email