Greckie Crasis i Elizja

utworzone przez Reformowani | paź 28, 2024 | Greka Koine

Definicje

Mat. 10:33 A tego, kto się (δ’ ἂν d’ an – elizja) mnie wyprze przed ludźmi, i ja (κἀγὼ kago – crasis) się wyprę przed moim Ojcem, który jest w niebie.

Crasis to termin gramatyczny, w którym dwa słowa są łączone poprzez skrócenie dźwięku samogłoskowego na końcu słowa do dźwięku samogłoskowego na początku następnego słowa.

Elizja to opuszczenie litery ze słowa, aby ułatwić wymowę. Dzieje się tak na przykład, gdy przyimek kończący się samogłoską występuje przed rzeczownikiem. Apostrof umieszcza się w miejscu opuszczonej litery.

(więcej…)

Grecki miejscownik

utworzone przez Reformowani | kwi 19, 2024 | Greka Koine

Definicja

Zrozumienie greckiego miejscownika należy rozpocząć od wyjaśnienia greckiego celownika. Celownik w grece spełnia trzy podstawowe funkcje, które zapisywane są w jednej i tej samej formie gramatycznej.

1. Dopełnienie bezpośrednie – niektóre czasowniki przyjmują dopełnienie bezpośrednie w celowniku oraz dopełnienie pośrednie lub interes osobisty – służy wtedy jako przypadek interesu osobistego, wskazując pośredni dopełnienie czasownika.
   .
2. Instrumentalny – może wskazywać środki, przyczynę, sposób, sprawcę działania.
   .
3. Lokalizacja – może wskazywać lokalizację (w miejscu, sferze lub czasie) wydarzenia.

Grecki miejscownik (locativ) posiada w odróżnieniu od j. polskiego grecki nie posiada swojej formy gramatycznej lecz taką samą jak celownik (dative) i narzędnik (instrumentalis). Jest przypadkiem lokalizacji lub pozycji i odpowiada na pytanie gdzie?, o kim?, o czym?

.
Różni się jednak użyciem, ponieważ jest tłumaczony przez dodanie słowa „w”. Na przykład: υιόω hyion / „w synu” lub w przypadku użycia z przedimkiem określonym τω υιόω / to hyion „w tym konkretnym synu”.

(więcej…)

Grecki przymiotnik

utworzone przez Reformowani | cze 6, 2023 | Greka Koine

Definicja

Przymiotnik określa cechy rzeczownika (istot żywych, rzeczy, zjawisk, pojęć i stanów). Koresponduje z łacińskim adicicĕre oznaczającym „rzucić do” lub „dodać do tego, co zostało powiedziane”.

Przymiotnik modyfikuje rzeczownik. Jako taki przymiotnik musi zgadzać się z rzeczownikiem, który modyfikuje pod względem

• rodzaju,
• liczby
• i przypadku.

Dr Richard Young dostarcza ciekawej uwagi dotyczącej użycia przymiotnika, w swojej gramatyce dla średnio zauważa, że Mat. 26:27 brzmi: „Pijcie z tego wszyscy (πάντες pantes)” a niektórzy tłumaczą to „pijcie wszystko z tego”

Można by pomyśleć, że w takim razie Jezus kazał Swoim uczniom wypić cały kubek. Jeśli tak, to następna osoba nie miałaby nic do picia, ponieważ dzieliła ten sam kielich.

Przymiotnik πάντες pantes jest mianownikiem rodzaju męskiego liczby mnogiej i modyfikuje podmiot; nie może modyfikować kielicha: Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες piete ex autou pantes. Zatem znaczenie jest takie:

„Wszyscy z niego pijcie”.

Ten przykład służy zilustrowaniu jednego ważnego zastosowania przymiotnika, a mianowicie jego podstawowego zastosowania jako modyfikatora rzeczownika, ale przymiotnika można używać też na inne sposoby.

Grecki przymiotnik posiada szereg zastosowań.

(więcej…)

Grecki ablatyw

utworzone przez Reformowani | lut 23, 2023 | Greka Koine

Definicja

Język grecki, podobnie jak polski, jest językiem fleksyjnym, co oznacza, że wyrazy podlegają odmianie. W obrębie fleksji wyróżnia się deklinację (odmianę przez przypadki, której podlegają m.in. rzeczowniki i przymiotniki) oraz koniugację (odmianę przez osoby, czasy, tryby, strony, liczby, której podlegają czasowniki).

Przypadek to odmiana fleksyjna rzeczownika, przymiotnika etc. która obejmuje różne funkcje składniowe lub relacje z innymi słowami. Lub, mówiąc prościej, przypadek jest kwestią formy, a nie funkcji. Każdy przypadek ma jedną formę, ale wiele funkcji.

I tak w grece koine jedna i ta sama forma wyrazu w celowniku (np. rzeczownika) może spełniać trzy funckje: celownika (komu? czemu?), narzednika (z kim? z czym?) i miejscownika (o kim? o czym?). Dla odmiany w języku polskim trzy funkcje posiadają trzy różne formy.

Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – Zgodnie z podziałem ablatyw posiada identyczną formę co dopełniacz ale spełnia odmienną funckję.

(więcej…)

Składnia w języku greckim

utworzone przez Reformowani | wrz 30, 2021 | Greka Koine

Składnia

Język jest środkiem, za pomocą którego myśl jest przekazywana z jednego umysłu do drugiego, środkiem, za pomocą którego jeden umysł jest w stanie myśleć z drugim.[1]  Język jest realizowany w formie mówionej, czasami określanej jako wernakularna i pisanej, identyfikowanej przez system pisanych symboli zgrupowanych razem, które tworzą myśl.

Język nie jest zaprojektowany w jakiś przypadkowy, luźny zestaw reguł, ma uniwersalny zestaw podstaw; prawa regulujące jego użycie. Jeśli te prawa zostaną złamane, to myśl nie zostaje przekazana, myśl nie ma sensu, znaczenie zostaje utracone.

(więcej…)

Strona bierna czasowników i imiesłowów

utworzone przez Reformowani | maj 27, 2021 | Greka Koine

Definicja

Ogólnie można powiedzieć, że w stronie biernej podmiot jest poddawany działaniu lub jest wystawiony na działanie wyrażone przez czasownik. Ze strony podmiotu nie jest implikowana żadna wola – ani nawet świadomość działania.

Oznacza to, że podmiot działania może być świadomy lub nie, jego wola może być zaangażowana w czynność lub nie. Ale te rzeczy nie są podkreślane, gdy używana jest strona bierna.

W kursie 1 lekcji 2, rozważaliśmy następujące dwa zdania:

• Byk depta ziemię
• Ziemia jest deptana przez byka

W pierwszym zdaniu podmiotem jest „byk”, i to byk aktywnie depta. Czasownik „depta” jest w stronie czynnej. W drugim zdaniu podmiotem jest „ziemia”, i ziemia jest biernie deptana. Czasownik „deptana” jest w stronie biernej.

(więcej…)

Strona czynna czasowników i imiesłowów

utworzone przez Reformowani | kwi 7, 2021 | Greka Koine

Definicja

Strona to właściwość czasowników i imiesłowów, która wskazuje, w jaki sposób podmiot jest powiązany z czynnością (lub stanem) wyrażonym przez czasownik lub imiesłów. Ogólnie rzecz biorąc, strona może wskazywać, że podmiot

• wykonuje czynność (strona czynna)
• odbiera czynność (strona bierna)
• lub jednocześnie wykonuje i odbiera czynność (przynajmniej rezultat czynności) (strona medialna)

(więcej…)

Z jednej strony ὁ μέν, z drugiej ὁ δέ

utworzone przez Reformowani | lut 24, 2021 | Greka Koine

Definicja

Partykuła – niesamodzielny (pozbawiony samodzielnego znaczenia) wyraz lub morfem (tzw. wyrazek), nadający wypowiedzeniom zabarwienie znaczeniowe lub uczuciowe.

μέν men (nawet, zaiste, zaprawdę, zatem, niektóre) to partykuła łączna pierwotna, wskazująca na afirmację lub przyzwolenie (w rzeczywistości); dzięki temu swojemu pierwotnemu znaczeniu nadaje pewną siłę terminom i frazom, z którymi jest związana, a tym samym przeciwstawia je lub odróżnia od innych.

Zwykle związana z następującym po niej δέ de lub przeciwstawnym spójnikiemi odróżniającym słowo lub klauzulę, z którą się różni od tego, co następuje. Jest generalnie nieprzetłumaczalna i nie jest tak częsta w Nowym Testamencie jak w grece klasycznej.

Podobnie jak δέ de, nigdy nie zajmuje pierwszego miejsca w zdaniu.

(więcej…)

Grecki przedimek

utworzone przez Reformowani | lis 7, 2020 | Greka Koine

Obowiązek egzegety

Zrozumienie czym jest przedimek oraz jego roli jest niezbędne dla egzegezy biblijnej, a nasze podsumowanie nie jest wyczerpujce. W celu pogłębienia zagadnienia należy zapoznać się z pełną gramatyką Wallace’a zwłaszcza z omówieniem „Reguły Colwella” i „Reguły Granville Sharpa” oraz jego omówieniem braku przedimka.

Niektóre z poniższych kategorii pokrywają się.

Definicja słownikowa: przedimek to część mowy występująca przed rzeczownikiem (także przed konstrukcją rzeczownikową, a niekiedy również przed przymiotnikiem lub liczebnikiem użytym rzeczownikowo), wskazująca na jego kategorię określoności lub nieokreśloności.

W języku greckim występuje jedynie przedimek określony ὁ ho w 36 formach zależnych od przypadku, liczby i rodzaju:

W wielkim uproszczeniu jeśli mamy na myśli jakiegoś boga powiemy po prostu θεός (theos). I tak w Dziejach 17:23 Grecy czcząc nieznanego boga na tabliczce napisali αγνωστω θεω (agnostō theō – nieznanemu bogu) odnosząc się do jakiegoś, bliżej niezidentyfikowanego bóstwa. Wers dalej Apostoł skonkretyzował o jakiego Boga chodzi odwołując się do jedynego Boga, stwórcy wszechrzeczy (Dzieje 17:24), napisał on: ὁ θεὸς (ho theos). Przedimek ὁ dodany do rzeczownika θεὸς wskazał na konkretnego (a nie nieznanego) Boga. 

(więcej…)

Grecki bezokolicznik (infinitive)

utworzone przez Reformowani | wrz 29, 2020 | Greka Koine

Definicje

Bezokolicznik: to niepodlegający deklinacji (czyli odmianie przez liczby i przypadki) rzeczownik odczasownikowy.  Jako taki posiada niektóre z cech czasownika i niektóre cechy rzeczownika.

Tryb zależny: to wszystkie tryby nie oznajmujące (indicative), czyli przypuszczający (subjuncitve), rozkazujący (imperative), życzeniowy (optative)

• Podobnie jak czasownik grecki bezokolicznik ma czas i stronę, ale nie ma osoby ani trybu. Jego liczba jest zawsze pojedyncza. Podobnie jak tryby zależne, bezokolicznik jest zwykle negowany przez partykuły μή me lub οὐ ou.
  .
  
• Podobnie jak rzeczownik, grecki bezokolicznik może mieć wiele z funkcji przypadków, tak jak zwykły rzeczownik.
  

Chociaż technicznie rzecz ujmując greckie bezokoliczniki nie mają rodzaju, często dołącza się do nich rodzajnik nijaki liczby pojedynczej τό to. 

(więcej…)

Tryby czasowników w języku greckim

utworzone przez Reformowani | maj 20, 2020 | Greka Koine

Definicja

Tryb jest tym aspektem czasownika, który wyraża działanie w odniesieniu do rzeczywistości. Słowo „tryb” pochodzi z języka łacińskiego od łacińskiego „modus”, co oznacza „miara, standard miary” i mówi o „trybie lub sposobie” działania. W języku greckim występują cztery tryby:

1) Oznajmujący: wyraża, że akcja naprawdę ma miejsce
2) Przypuszczający: wyraża działanie jako potencjalnie mogące mieć miejsce
3) Optatywny: wyraża działanie jako życzenie (potencjalne, ale słabsze niż tryb przypuszczający)
4) Rozkazujący: wyraża polecenie.

Należy zauważyć, że tryb wyraża działanie w stosunku do rzeczywistości, niezależnie od tego, czy jest to fakt obiektywny, czy nie, ale raczej wyraża w jaki sposób sprawa jest rozumiana.

Dr. Dana i Mantey najlepiej wyrażają to, pisząc:

„Aby wyrazić ideę słowną, konieczne jest zdefiniowanie jej stosunku do rzeczywistości: tego, co istniało, będzie istnieć lub istnieje teraz. Na przykład niemożliwe jest przedstawienie myśli o dziecku biegnącym bez potwierdzenia faktu jego biegania – w teraźniejszości, przeszłości lub przyszłości, ani możliwości jego biegania. Powiedzenie „Dziecko biegnie” umieszcza wyrażenie w pierwszej kategorii; powiedzieć „Jeśli dziecko biegnie”, przedstawia drugie. To potwierdzenie relacji do rzeczywistości jest trybem.” – Daniel Wallace, s. 449

(więcej…)

Grecki imiesłów

utworzone przez Reformowani | maj 2, 2020 | Greka Koine

Definicja

Czasownik odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje?

Przymiotnik odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie?

Przysłówek odpowiada na pytanie: jak?

Przyimek to nieodmienna i niesamodzielna część mowy łącząca się z innymi wyrazami: prosty (np. z, do, na, bez, za, pod, u, w, nad, o, od, po) złożone, składa się z przyimków prostych (np. z + nad = znad, po + przez = poprzez)

Orzeczenie – w składni – część zdania, która wyraża czynność podmiotu

W języku polskim wyróżniamy imiesłowy:

– przymiotnikowe czynne, np. zbawiający
– przymiotnikowe bierne, np. zbawiony
– przysłówkowe współczesne, np. zbawiając
– przysłówkoe uprzednie, np. zbawiwszy

Grecki imiesłów jest formą czasownika, który może funkcjonować niezależnie jako przymiotnik. Słowo imiesłów pochodzi od łacińskiego particeps, co oznacza „dzielenie się”, „uczestnictwo”. Imiesłów grecki jest podelagającym deklinacji przymiotnikiem czasownikowym, co oznacza, że ma cechy zarówno czasownika, jak i przymiotnika.

• Tak jak czasownik imiesłów ma stronę i czas.
• Tak jak przymiotnik imiesłów podlega deklinacji i zgadza się pod względem rodzaju, liczby i przypadku z wyrazem, który modyfikuje.

(więcej…)

Czas dokonany (perfect) i zaprzeszły (pluperfect) i ich formy

utworzone przez Reformowani | kwi 7, 2020 | Greka Koine

Definicja

Grecki czas dokonany wyraża ukończony akt ze skutkiem trwającym. Słowo dokonany pochodzi od łacińskiego perficere, co oznacza „zakończyć, dopełnić, skończyć”. Czasy przeszły dokonany i zaprzeszły są do siebie podobne i takie same co do aspektu, różne zaś co do czasu.

To znaczy, że zarówno czas dokonany jak i zaprzeszły mówią o zdarzeniu, które miało miejsce w przeszłości, i o rezultatach istniejących w następstwie tego zdarzenia, ale czas dokonany widzi wyniki istniejące w teraźniejszości, podczas gdy zaprzeszły widzi wyniki istniejące w przeszłości. Jednak nie popełnijcie błędu, czas przeszły dokonany jest czasem ukończonej akcji. Akcja jest postrzegana jako zbliżająca się do stanu lub punktu zakończenia z wynikiem istniejącym w stanie ukończonym.

(więcej…)

Użycia trybu rozkazującego (imperatywnego)

utworzone przez Reformowani | mar 12, 2020 | Greka Koine

Definicja

Tryb ten wyraża nakaz lub błaganie wynikające z silnego argumentu. Słowo imperatywnypochodzi od łacińskiego impĕrāre i w języku polskim oznacza „narzucać, rozkazywać”. Tryb rozkazujący w języku greckim występuje zarówno u drugiej, jak i trzeciej osobie.

I jak można się spodziewać, czas teraźniejszy w trybie rozkazującym wyraża działanie w toku (działanie ciągłe).

Czas przeszły dokonany aorist trybu rozkazującego wyraża jednak działanie, którego aspekt czasowy nie jest zdefiniowany i określa czynność rozpoczętą w przeszłości, którą należy dokończyć obecnie.

(więcej…)

Czas przyszły i jego formy

utworzone przez Reformowani | mar 1, 2020 | Greka Koine

Definicja

Grecki czas przyszły, podobnie jak czas przyszły w języku polskim, wyraża przede wszystkim czynność, która będzie miała miejsce w przyszłości. Jednak, podobnie jak w przypadku wszystkich czasów greckich, czas przyszły może posiadać wiele aspektów, w zależności od oczekiwań mówcy w stosunku do możliwego przyszłego wydarzenia.

Wyróżniamy następujące rodzaje czasu przyszłego:

(więcej…)