Kalwin a unia z Chrystusem, część 2 – herezja Osiandra

utworzone przez | lut 28, 2025 | Teologia historyczna, Teologia reformowana

Osiander o usprawiedliwieniu

Rzym. 4:4-8

4. A temu, kto pracuje, zapłata nie jest uznana za łaskę, ale za należność.

5. Temu zaś, kto nie pracuje, lecz wierzy w tego, który usprawiedliwia bezbożnego, jego wiara zostaje poczytana za sprawiedliwość.

6. Jak i Dawid mówi, że błogosławiony jest człowiek, któremu Bóg przypisze sprawiedliwość bez uczynków, mówiąc:

7. Błogosławieni, których nieprawości są przebaczone i których grzechy są zakryte.

8. Błogosławiony człowiek, któremu Pan nie poczyta grzechu.

Prawdziwa doktryna jest często wyjaśniana i wzmacniana przeciwko herezji. Tak stało się z nauką Kalwina o zjednoczeniu z Chrystusem w opozycji do Andreasa Osiandra (1498-1552), niemieckiego autora i starszego od ówczesnego Kalwina.[32] Osiander był luterańskim reformatorem w Norymberdze, a pod koniec życia profesorem teologii w Królewcu.[33]

Dziwaczne spekulacje Osiandra na temat zjednoczenia z Chrystusem pojawiają się zwłaszcza w związku z dwiema doktrynami. Pierwsza dotyczy jego nauki o usprawiedliwieniu (por. Instytuty 3.11.5-12). Osiander odrzucił biblijną i reformacyjną prawdę, że sprawiedliwość Boża w usprawiedliwieniu jest dożywotnim posłuszeństwem Chrystusa prawu Bożemu, które jest przypisywane na nasz  rachunek i otrzymywane wyłącznie przez wiarę.

Koszmarny błąd

Zamiast tego, dla Osiandera sprawiedliwość Boża w usprawiedliwieniu jest Jego „istotową  sprawiedliwością”, sprawiedliwością Boskiej istoty lub Bytu. Według Osiandera usprawiedliwienie jest naszym zjednoczeniem z wieczną „esencją” lub „substancją” lub „naturą” Boga lub Chrystusa. Bóstwo jest „przelane” lub „wlane” lub „wylane” do nas, tak że jesteśmy „zmieszani” i „pomieszani” z Boską Istotą.

Kalwin w ten oto sposób przedstawia Osiandra i jego naukę w Instytutach  3.11.5:

„jego pragnienie, by przelać istotę Boga w ludzi”
.
„Mówi, że … istota Chrystusa jest zmieszana z naszą”
.
„[On] udaje, że jesteśmy istotowo sprawiedliwi w Bogu przez wlanie zarówno Jego istoty, jak i Jego jakości”
.
„wrzuca mieszankę substancji, przez którą Bóg — przelanie siebie w nas, jakby — czyni nas częścią Siebie”
.
„uważa, że ​​… istota Chrystusa [jest] zmieszana z naszą”

To nie jest sposób, w jaki Chrystus staje się naszym w usprawiedliwieniu!
.

Reakcja Kalwina

Kalwin nazywa doktrynę Osiandera o „istotowej prawości” „czymś graniczącym z manicheizmem” i „jakimś dziwnym potworem”. [34] Określa ją jako „obrzydliwy błąd”[35], „dziki sen” [36] i „złudzenie”[37], które wytwarza „taką mgłę”, która „zaciemnia” ludzkie „umysły”. [38]

François Wendel ma rację:

„Kiedy Kalwin mówi o zjednoczeniu czy komunii z Chrystusem, nie ma wątpliwości co do jakiegokolwiek wchłonięcia przez Chrystusa lub mistycznego utożsamienia, które w najmniejszym stopniu umniejszałoby osobowość człowieka[39]

Ponieważ w doktrynie Osiandera o „istotowej prawości” usprawiedliwienie jest naszym byciem przepełnionym wieczną istotą Bóstwa, jak to wpływa na usprawiedliwienie jako prawne błogosławieństwo, deklarację Boga sędziego, że jesteśmy niewinni wszelkiego grzechu i sprawiedliwi przed Nim?

Co zatem z prawdą przypisania, tj. że ​​posłuszeństwo Chrystusa jest zaliczone na nasze konto?

Biblijny argument

Kalwin przedstawia stanowisko i postawę niemieckiego teologa:

„Osiander śmieje się z tych ludzi, którzy nauczają, że „bycie usprawiedliwionym” jest terminem prawnym… Ponadto nie gardzi niczym bardziej niż tym, że jesteśmy usprawiedliwieni przez wolne przypisywanie”.[40]

Swoje nauczanie opiera o biblijny argument

1) Sprawiedliwość Chrystusa przyrównana jest do szaty, która okrywa całego grzesznika. Ta sprawiedliwość jest obca, w żaden sposób nie jest wypracowana przez samego usprawiedliwionego. To oznacza, że nie może być w niego wlana.

Izaj. 61:10 Będę się wielce radować w PANU i moja dusza rozraduje się w moim Bogu, bo przyoblekł mnie w szaty zbawienia i przyodział mnie w płaszcz sprawiedliwości, jak przyozdobionego oblubieńca i jak oblubienicę ozdobioną swoimi klejnotami.

2) Tekst Rzymian mówi jednoznacznie o przypisaniu sprawiedliwośći. Dalszy kontekst potwierdza, że to przypisanie a nie wlanie jest przyczyną usprawiedliwienia.

Rzym. 4:6 Jak i Dawid mówi, że błogosławiony jest człowiek, któremu Bóg przypisze sprawiedliwość bez uczynków…

3) Ponownie usprawiedliwienie przez przypisanie obcej sprawiedliwości, tj. wypracowanej przez życie i śmierć sprawiedliwości Chrystusa jest konsekwencja doktryny grzechu pierworodnego. Tak jak grzech Adama nie jest wlany lecz przypisany całej ludzkości, tak sprawiedliwość Chrystusa jest przypisana wybranemu do zbawienia ludowi:

Rzym. 5:17-19 17. Jeśli bowiem z powodu przestępstwa jednego [Adama] śmierć zaczęła królować przez jednego, tym bardziej ci, którzy przyjmują obfitość tej łaski i dar sprawiedliwości [Chrystusa] będą królować w życiu przez jednego, Jezusa Chrystusa. 18. Tak więc, jak przez przestępstwo jednego [Adama] na wszystkich ludzi spadł wyrok ku potępieniu, tak też przez sprawiedliwość jednego [Chrystusa] na wszystkich ludzi spłynął dar ku usprawiedliwienia życia. 19. Jak bowiem przez nieposłuszeństwo jednego człowieka [Adama] wielu stało się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo jednego [Chrystusa] wielu stało się sprawiedliwymi.

4) Chrystus usprawiedliwia wybranych grzeszników nie poprzez wlanie w nich sprawiedliwości, tak, jakby stawała się ich ona własną sprawiedliwością, ale poprzez przypisanie gdy On staje się nasz przez wiarę. Jest to zatem zewnętrzna, okrywająca grzesznika sprawiedliwość Chrystusa, przypisana mu i darowana, w tym sensie jest to jego własność, ale własność przypisana, nie wlana.

1 Kor. 1:30 Lecz wy z niego jesteście w Chrystusie Jezusie, który stał się dla nas mądrością od Boga i sprawiedliwością, i uświęceniem, i odkupieniem;
,
Filip. 3:9 I znaleźć się w nim, nie mając własnej sprawiedliwości, tej która jest z prawa, ale tę, która jest przez wiarę Chrystusa, to jest sprawiedliwość z Boga przez wiarę;

Prawa ukazana

Efez. 3:17 Aby Chrystus przez wiarę mieszkał w waszych sercach, abyście zakorzenieni i ugruntowani w miłości;

Kalwin kontynuuje nauczanie, że usprawiedliwienie jest prawne i koniecznie obejmuje przypisanie [41], wbrew Osianderowi, a także Rzymowi i Federalnej Wizji, które podobnie nienawidzą i wyśmiewają te istotne prawdy Ewangelii.

Rozważmy istotną wypowiedź Kalwina poprzedzając go dwoma ważnymi uwagami. Pierwsza dotyczy jego lokalizacji: znajduje się w środku polemiki Kalwina z Osianderem na temat usprawiedliwienia. Po drugie, przedstawia zjednoczenie z Chrystusem w organicznych terminach.

„Chrystus stał się nasz… [Nasze zjednoczenie z Jezusem to] połączenie Głowy i członków, zamieszkanie Chrystusa w naszych sercach — krótko mówiąc, ta mistyczna unia… tak, że Chrystus, stając się naszym, czyni nas współuczestnikami darów, którymi został obdarzony… przyoblekamy się w Chrystusa i jesteśmy wszczepieni w Jego ciało… ponieważ On raczy uczynić nas jednym z Nim.[42]

Zauważmy, że w tym samym kontekście Kalwin mówi o prawnym błogosławieństwie usprawiedliwienia w związku ze zjednoczeniem z Chrystusem. W środku powyższego cytatu (ponieważ zawiera on kilka elips), nasz Reformator stwierdza:

„[Chrystusowa] sprawiedliwość [jest] nam przypisywana… ponieważ przyoblekamy się w Chrystusa i jesteśmy wszczepieni w Jego ciało — krótko mówiąc, ponieważ On raczy uczynić nas jednym z Nim”.

Ponadto, zaraz po powyższym cytacie, Kalwin dodaje:

„Dlatego chlubimy się, że mamy z Nim społeczność sprawiedliwości [tj. przypisanej, prawnej sprawiedliwości]”.

Czy widzimy, co mówi Kalwin? Chrystus staje się nasz

  • nie przez to, że Jego istota jest zmieszana z naszą (przeciwko Osianderowi),
    .
  • ale przez to, że zamieszkuje w nas duchowo.

W tym zjednoczeniu z Chrystusem cieszymy się prawnym usprawiedliwieniem, przypisaniem nam sprawiedliwości Chrystusa. Co więcej, to właśnie tutaj nasz wielki teolog oświadcza, że

​​„mistycznemu zjednoczeniu [przyznajemy] najwyższy stopień ważności”![43]

Oto cały cytat, którego pełny sens i większa siła powinny być teraz oczywiste:

„Wyznaję, że jesteśmy pozbawieni tego zupełnie nieporównywalnego dobra [tj. usprawiedliwienia], dopóki Chrystus nie stanie się nasz. Dlatego też to połączenie Głowy i członków, to zamieszkanie Chrystusaw naszych sercach — krótko mówiąc, ta mistyczna unia — są przez nas uznawane za najwyższy stopień ważności, tak że Chrystus, uczyniony naszym, czyni nas współuczestnikami z Nim w darach, którymi został obdarzony.
.
Nie kontemplujemy Go zatem poza sobą z daleka, aby Jego sprawiedliwość mogła być nam przypisana, ale dlatego, że przyoblekamy się w Chrystusa i jesteśmy wszczepieni w Jego ciało — krótko mówiąc, ponieważ On raczy uczynić nas jednym z Nim. Z tego powodu chlubimy się, że mamy z Nim społeczność [przypisanej] sprawiedliwości.[44]

Na podstawie, źródło

Przypisy

[33] Oba te miasta były naznaczone ważnymi wydarzeniami pod koniec II wojny światowej (1939-1945). Norymberga była miejscem słynnych procesów wojennych nazistów (1945-1946), a Królewiec został przyznany ZSRR (1945) i przemianowany na Kaliningrad (1946).
[34] Jan Kalwin, Instytuty 3.11.5
[35] Tamże, 3.11.12
[36] Tamże, 3.11.5
[37] Tamże, 3.11.6
[38] Tamże, 3.11.5; Luteranie również potępili Osiandra i jego doktrynę „istotnej prawości”, m.in. w swojej Formule zgody (1577).
[39] Wendel, Kalwin, s. 235
[40] Jan Kalwin, Instytuty 3.11.11
[41] Tamże, 3.11.11-12
[42] Tamże, 3.11.10
[43] Tamże. Ten werset jest cytowany w pierwszym akapicie tego rozdziału.
[44] Richard B. Gaffin Jr. nazywa to „najpełniejszym pojedynczym fragmentem, a z pewnością najbardziej uderzającym, wyrażającym relację między zjednoczeniem, usprawiedliwieniem i przypisaniem” w Instytutach Kalwina („Usprawiedliwienie i zjednoczenie z Chrystusem (Instytuty 3.11-18)”, w David W. Hall i Peter A. Lillback [red.], A Theological Guide to Calvin’s Institutes [Phillipsburg, NJ: P & R, 2008], s. 265).
[45] Jan Kalwin, Instytuty 3.1.1
[46] Tamże, 4.17.33
[47] Tamże, 3.1.3
[48] Tamże, 3.1.1
[49] Tamże, 3.1.2
[50] Roald Wallace, Kalwinowska nauka o życiu chrześcijańskim, s. 20-21.
[51] Jan Kalwin, Instytuty 3.1.4, por. „Dokumenty wyznaniowe Jana Kalwina dotyczące zapewnienia” i „Inne pisma Jana Kalwina dotyczące zapewnienia” źródło.

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email