Spis treści
O autorze
Wilhelmus à Brakel (1635 – 1711) reprezentuje niderlandzką “późniejszą reformację” czyli Afscheiding, ruch z jednej strony mocno ugruntowany w ortodoksji doktryn łaski, zwanych Pięcioma Punktami Kalwinizmu, z drugiej gorąco aprobujący herezję dobrointencyjnej oferty ewangelii jawnie zaprzeczającą doktrynie nieodpartej łaski.
Pozytywną stroną jego teologii (przez co stał się sławny w całym kraju) było przekonanie o separacji koscioła i państwa, co do tego ostatniego wierzył iż jest suwerenny a przez to
„żadna władza polityczna nie ma prawa złożyć z urzędu duchownego” – Joel. R. Beeke, Purytanie, Tolle Lege s. 602
Niestety w teologii Wilhelmusa à Brakela wyraźnie słychać echo trzech herezji, jakie uderzyły w kościół chrześcijański, mianowicie:
- Propagowaną przez marrowistów ideę dobrointencyjnej ofety ewangelii (czyli korzeń amyraldianizmu, który zakłada iż Bóg oferuje ewangelię wszysktim jednakowo)
. - Pietyzm (gdzie źródłem prawdy są ludzkie przeżycia, czy też doświadczenia) czyli fundament heretyckiego ruchu zielonoświątkowego
. - Kolejną jest koncepcja przymierza uczynków rzekomo zawartego z Adamem w raju (znajdziemy to tak w Katechizmie Baptystycznym jak i Westminsterskim Wyznaniu Wiary)
W ten sposób zaatakowane zostały doktryny nieodpartej łaski, epistemologiczny monopol Pisma Świętego na prawdę oraz wprowadzony zalążek legalizmu. Fragmenty, co do których należy zachować szczególną ostrożność zostały zaznaczone kolorem czerwonym.
Teza
Przymierze Łaski jest identyczne w Starym i Nowym Testamencie
.
Zaranie łaski
Pytanie nr 1
Kiedy zostało zapoczątkowane przymierze łaski?
.
Odpowiedź
Z powodu nieporozumienia dotyczącego natury przymierza łaski, Socynianie i Arminianie, którzy są w tym względzie podobnie myślący, twierdzą, że nie istniało ono w Starym Testamencie.
- Chociaż przyznają, że ogłoszono, że Zbawiciel przyjdzie w określonym czasie
- i że w określonym czasie zostanie zawarte przymierze łaski,
- twierdzą, że nie było takiego przymierza w starotestamentowej dyspensacji.
. - Twierdzą, że ci, którzy żyli w tej dyspensacji, nie byli uczestnikami tego przymierza,
- nie otrzymali żadnych obietnic dotyczących wiecznego zbawienia
- i nie otrzymali życia wiecznego przez wiarę i nadzieję w przyszłego Zbawiciela.
- Zamiast tego otrzymali ją z łaski, to znaczy na podstawie swojej cnoty.
Odpowiadamy na to, że chociaż zawarcie przymierza było bardzo różne w obu testamentach, to przymierze, jeśli chodzi o istotę, istniało zarówno w Starym Testamencie — zapoczątkowane w czasie Adama — jak i obecnie w Nowym Testamencie.
.
Dowód nr 1
Potwierdza to przede wszystkim fakt, że zaraz po upadku przymierze to zostało zawarte w Raju przez obietnicę
1 Moj 3:15 Ono (nasienie kobiety) zmiażdży ci głowę (wężowi)
Tym Nasieniem niewiasty jest Pan Jezus, który bez udziału mężczyzny narodził się z Marii dziewicy. Stwierdzenie to nigdy nie było i nigdy nie będzie prawdziwe dla żadnego człowieka. Tylko Chrystus i nikt inny zmiażdżył głowę węża, czyli diabła.
Hebr. 2:14 aby przez śmierć zniszczyć tego, który miał władzę nad śmiercią, to jest diabła
.
1 Jana 3:8 Po to objawił się Syn Boży, aby zniszczyć dzieła diabła.
Obiecany jest tutaj Chrystus, Nasienie kobiety, który zmiażdży głowę diabła, co można wywnioskować z groźby rzuconej wężowi. Obietnica ta nie była skierowana do Adama i Ewy, ale tylko do ich uszu. Z tego wynika, że przymierze łaski nie zostało ustanowione z Adamem i Ewą, a także w nich ze wszystkimi ich potomkami, jak to było w przypadku przymierza uczynków. Zamiast tego Adam i Ewa, słysząc tę obietnicę, musieli przyjąć obiecanego Zbawiciela dla siebie, aby czuć się komfortowo, tak jak każdy wierzący uczynił po złożeniu tej obietnicy, co stanie się oczywiste w dalszej części.
.
Dowód nr 2
Ewangelia, która jest ofertą tego przymierza, jest głoszona zarówno w Starym Testamencie, jak i w Nowym Testamencie.
Gal. 3:8 A Pismo, które przewidziało, że Bóg z wiary będzie usprawiedliwiał pogan, wcześniej ogłosiło ewangelię Abrahamowi: W tobie będą błogosławione wszystkie narody.
.
Gal. 3:16 Otóż Abrahamowi i jego potomkowi zostały dane obietnice. Nie mówi: I jego potomkom, jak o wielu, ale jak o jednym: I twemu potomkowi, którym jest Chrystus.
Abraham uwierzył w tę dobrą nowinę, nie dla pogan który dopiero mieli przyjść i uwierzyć, ale uwierzył osobiście. Było to dla jego osobistej korzyści, ku usprawiedliwieniu, które jest uniewinnieniem od winy i kary oraz przyznaniem prawa do życia wiecznego. Potwierdza to Księga Rodzaju
1 Mojż. 15:6 I uwierzył PANU, i poczytano mu to za sprawiedliwość.
.
Jakuba 2:23 I tak wypełniło się Pismo, które mówi: Uwierzył Abraham Bogu i poczytano mu to za sprawiedliwość, i został nazwany przyjacielem Boga.
To, że ewangelia została mu ogłoszona, nie było niezwykłym przywilejem przyznanym tylko Abrahamowi. Kościół Starego Testamentu miał ten sam przywilej, co jest widoczne w Liście do Hebrajczyków
Hebr. 4:2a I nam bowiem głoszono ewangelię jak i tamtym.
Ewangelia została ogłoszona nam, abyśmy otrzymali ją dla naszej korzyści, a zatem również dla ich korzyść. Powodem, dla którego wielu z tego nie skorzystało, nie było to, że nie zostało im ono ofiarowane, ale dlatego, że nie otrzymali go przez wiarę.
Hebr. 24:b Lecz tamtym nie pomogło słowo, które słyszeli, gdyż nie było powiązane z wiarą tych, którzy je słyszeli.
Tak więc w starotestamentowej dyspensacji Chrystus został ogłoszony i ofiarowany w Ewangelii, a wszyscy zostali zobowiązani przez tę Ewangelię do wiary w Chrystusa ku usprawiedliwieniu, tak jak uczynił to Abraham. Przymierze łaski istniało zatem w Starym Testamencie.
Zwróćmy uwagę na to również w odniesieniu do Mojżesza.
Hebr. 11:24-26 Przez wiarę Mojżesz, gdy dorósł, odmówił nazywania się synem córki faraona wybierając raczej cierpieć uciski z ludem Bożym, niż mieć doczesną rozkosz z grzechu. Uważał zniewagi znoszone dla Chrystusa za większe bogactwo niż skarby Egiptu, bo wypatrywał zapłaty.
Mojżesz znał Chrystusa, wierzył w Chrystusa, uważał Chrystusa za drogocennego i miał na względzie obietnice przez Chrystusa. Ten rozdział wylicza cały spis wierzących Starego Testamentu i korzyści, których stali się uczestnikami przez wiarę w Chrystusa.
.
Dowód nr 3
Poręczenie przymierza było równie skuteczne w Starym Testamencie, jak w Nowym, a zatem to przymierze istniało zarówno wtedy, jak i teraz.
Hebr. 13:8 Jezus Chrystus wczoraj i dziś, ten sam i na wieki.
- dzisiaj odnosi się do teraźniejszości,
- na wieki odnosi się do przyszłości,
- a wczoraj do przeszłości.
Apostoł nie tylko stwierdza, że Chrystus był, jest i będzie, ale mówi, że Chrystus jest zawsze taki sam; to odnosi się do pojednania, pociechy i pomocy. Dlatego nie należy mdleć podczas ucisku. Przez „wczoraj” nie możemy rozumieć czasu bezpośrednio przed Pawłem, to znaczy okresu pobytu Chrystusa na ziemi. Jest bardzo oczywiste, że Apostoł napomina wierzących, aby byli wytrwali, ponieważ Chrystus przez cały czas – to znaczy od momentu powstania kościoła i tak długo, jak będzie istnieć – jest tym samym wiernym Zbawicielem.
„Wczoraj” odnosi się zatem do czasu poprzedzającego wcielenie Chrystusa, co potwierdza również stwierdzenie, że Chrystus został zabity przed założeniem świata.
Obj. 13:8 …których imiona nie są zapisane w księdze życia Baranka zabitego od założenia świata.
Słowa „od założenia świata” nie mogą odnosić się do słów „których imiona nie są zapisane w księdze życia”. Nie ma potrzeby wracać do tego wcześniejszego zdania, a nigdy nie mówi się, że Chrystus został zabity bez jakiegokolwiek modyfikatora. Nawet gdyby ktoś zinterpretował te słowa jako takie, a mianowicie „których imiona nie są zapisane w księdze życia Baranka przed założeniem świata”, pozostaje faktem ustalonym, że istniała księga przed założeniem świata. Świat, w którym zapisano imiona wierzących.
To jest księga Baranka, to znaczy Chrystusa, a zatem śmierć Chrystusa jest uważana za skuteczną w tym czasie, ponieważ nikt nie może być napisany w tej księdze, z wyjątkiem ze względu na skuteczność Jego śmierci przez zabicie. Jest jednak bardzo proste i jasne, że należy połączyć słowa Apostoła: „Baranek zabity od założenia świata”.
.
Śmierć przed założeniem świata
Pytanie
Ale w jaki sposób został zabity Chrystus od tamtego czasu? Apostoł zdaje się temu zaprzeczać w Liście do Hebrajczyków, gdzie czytamy:
Hebr. 9:26 Bo inaczej musiałby cierpieć wiele razy od początku świata.
Odpowiedź
Apostoł pokazuje, że śmierć Chrystusa musiała nastąpić tylko raz i że ta jedna ofiara była skuteczna od założenia świata. W ten sposób z mocą potwierdza, że ta jedyna śmierć Chrystusa była już wtedy skuteczna, tak jakby On zarówno w tym czasie, jak i od tamtego czasu rzeczywiście wycierpiał. W ten sposób potwierdza, że Chrystus jest ten sam wczoraj i dziś. Chrystus nie został zabity w rzeczywistości od założenia świata, ale raczej pod względem skuteczności Jego ofiary.
Od tego momentu wierzący uwierzyli w Niego przez ofiary, w których ujrzeli nadchodzącą śmierć Zbawiciela i przyjęli Go przez wiarę ku usprawiedliwieniu. Tak było w przypadku Abla i Henocha, ponieważ czytamy:
Hebr. 11:4-5 Przez wiarę Abel złożył Bogu ofiarę lepszą niż Kain, dzięki czemu otrzymał świadectwo, że jest sprawiedliwy, bo Bóg zaświadczył o jego darach. Przez nią też, choć umarł, jeszcze mówi. Przez wiarę Henoch został przeniesiony, aby nie oglądał śmierci, i nie znaleziono go, ponieważ Bóg go przeniósł. Zanim bowiem został przeniesiony, miał świadectwo, że podobał się Bogu.
Abel złożył ofiarę przez wiarę i podobał się Bogu i Abel był sprawiedliwy. Wyraża to niezbicie, że Abel widział Chrystusa w swojej ofierze.
.
Dowód nr 4
Wierzący w Starym Testamencie posiadali wszystkie duchowe korzyści przymierza łaski, a zatem, jak to jest prawdą dla nas w Nowym Testamencie, posiadali samo przymierze.
1) Bóg był ich Bogiem i ich Ojcem.
2 Mojż. 20:2 Ja jestem Pan, twój Bóg
.
Izaj. 41:10 Ja jestem twoim Bogiem
.
Izaj. 64:8 Ale teraz, Panie, ty jesteś naszym Ojcem
.
Jer. 3:4 Czy teraz nie będziesz wołać do mnie: Mój ojcze!
2) Mieli przebaczenie grzechów.
Psalm 65:3 ty oczyszczasz nasze występki.
.
Psalm 32:5 ty przebaczyłeś nieprawość mego grzechu. Sela.
3) Mieli ducha adopcji dla dzieci,
Rzym. 9:4 do których należy adopcja
.
2 Kor. 4:13 Mając zaś tego samego ducha wiary
.
Psalm 143:10 twój Duch jest dobry; prowadź mnie do ziemi prawości.
4) Mieli pokój sumienia z Bogiem. „
Psalm 4:7 Wlałeś w moje serce więcej radości
.
Psalm 62:1 Tylko w Bogu spoczywa moja dusza
5) Mieli dziecięcą komunię z Bogiem.
Psalm 139:18 gdy się budzę, jeszcze jestem z tobą
.
Psalm 73:28 Mnie zaś dobrze jest zbliżyć się do Boga;
6) Byli uczestnikami uświęcenia.
Psalm 119:97 O, jakże miłuję twoje prawo! Przez cały dzień o nim rozmyślam.
7) Po śmierci weszli w wieczną szczęśliwość, za którą tęsknili.
Hebr. 11:10, 16 10. Oczekiwał bowiem miasta mającego fundamenty, którego budowniczym i twórcą jest Bóg. 16. Teraz jednak pragną lepszej, to jest niebiańskiej.
.
Dzieje 15:11 Lecz wierzymy, że przez łaskę Pana Jezusa Chrystusa będziemy zbawieni, tak samo i oni.
Apostoł ani nie odnosi się tutaj do pogan, ani nie wywyższa zbawienia pogan ponad zbawienie Żydów, ale odnosi się do ojców, którzy nie mogli unieść jarzma, a mimo to zostali zbawieni przez wiarę. Na podstawie tego stwierdza, że ich oczekiwanie zbawienia było również przez wiarę, a nie przez uczynki prawa ceremonialnego. Z tego wyciąga wniosek, że nie wolno narzucać poganom wymogu obrzezania i przestrzegania prawa ceremonialnego.
Z tego wszystkiego widać, że wierzący w Starym Testamencie korzystali z dobrodziejstw przymierza łaski, mieli samo przymierze i byli uczestnikami tego samego przymierza z nami, jedząc ten sam duchowy pokarm i pijąc ten sam duchowy napój
1 Kor. 10:3-4 Wszyscy też jedli ten sam pokarm duchowy; I wszyscy pili ten sam duchowy napój. Pili bowiem ze skały duchowej, która szła za nimi. A tą skałą był Chrystus.
Dlatego Apostoł Piotr nazwał naród żydowski:
Dzieje 3:25 …synami proroków i przymierza, które Bóg zawarł z naszymi ojcami, mówiąc do Abrahama: W twoim potomstwie będą błogosławione wszystkie narody ziemi.
Pierwsza obiekcja
W Starym Testamencie wierzący nie otrzymali obietnic,
Hebr. 11:13 nie otrzymawszy obietnic
Odpowiedź
Obietnice, do których odnosi się tutaj Apostoł, odnoszą się do wcielenia Chrystusa, które widzieli z daleka, wierzyli i przyjmowali.
.
Druga obiekcja
Hebr. 7:19 Prawo bowiem nie uczyniło niczego doskonałym
Odpowiedź
Prawa ceremonialne, do których odnosi się Apostoł, nie były skuteczne w zadośćuczynieniu, ale wskazywały na Chrystusa. Były bodźcem do lepszej nadziei. Przez wiarę w przyszłego Mesjasza byli w Nim doskonali
Kol. 2:13 I was, gdy byliście umarłymi w grzechach i w nieobrzezaniu waszego ciała, razem z nim ożywił, przebaczając wam wszystkie grzechy;
Trzecia obiekcja
W Liście do Hebrajczyków czytamy, że
Hebr. 9:8 … jeszcze nie została objawiona droga do Miejsca Najświętszego, dopóki jeszcze stał pierwszy przybytek.
Odpowiedź
Chrystus jest drogą
Jan 14:6 Jezus mu odpowiedział: Ja jestem drogą, prawdą i życiem. Nikt nie przychodzi do Ojca jak tylko przeze mnie.
Chrystus poświęcił drogę do Boga i chwały przez zasłonę, czyli swoje ciało
Hebr. 10:19-20 Mając więc, bracia, śmiałość, aby przez krew Jezusa wejść do Najświętszego Miejsca drogą nową i żywą, którą zapoczątkował dla nas przez zasłonę, to jest przez swoje ciało;
Tekst stwierdza, że dopóki ceremonie były w mocy, Chrystus nie zapłacił jeszcze okupu ani nie zasłużył na zbawienie dla wybranych. Kiedy to jednak nastąpiło, ceremonie te stały się bezużyteczne. Apostoł nie mówi, że nikt w tym czasie nie wszedł do nieba, czemu większość naszych przeciwników nie odważyłaby się zaprzeczyć. Henoch, Eliasz, Mojżesz, Abraham, Izaak i Jakub musieliby ich zganić.
Apostoł nie twierdzi też, że droga do nieba nie była jeszcze znana, bo ten, kto posiada wiarę, nadzieję i miłość, również ją zna. Stwierdził raczej, że sam Chrystus — który dokona tego, czego nie może dokonać cała służba przybytku, czyli zbawienia grzeszników — jeszcze nie przyszedł w ciele.
.
Czwarta obiekcja
Apostoł stwierdził, że Chrystus
2 Tym. 1:10 zniszczył śmierć, a życie i nieśmiertelność wydobył na jaw przez ewangelię
Tak więc światło i życie nie były obecne przed wcieleniem Chrystusa.
.
Odpowiedź
Tekst rzeczywiście stwierdza, że Chrystus jest Tym, który wydobył na jaw życie i nieśmiertelność. Nie wspomina jednak, że Chrystus uczynił to dopiero po swoim wcieleniu, a nie przed swoim przyjściem. Wykazaliśmy powyżej, że Chrystus, ten sam wczoraj i dziś, był w ten sposób zaangażowany w Stary Testament, a Ewangelia była głoszona również w tym czasie.
Ten tekst jednak odnosi się do miary objawienia i do objawienia Ewangelii poganom, które przedtem miało miejsce tylko w Izraelu. Potwierdza to werset 11, gdzie czytamy:
2 Tym. 2:11 Dla której zostałem ustanowiony kaznodzieją, apostołem i nauczycielem pogan.
Apostoł stwierdza to wyraźnie, kiedy mówi:
Efez. 3:5-6, 8 5. Która w innych wiekach nie była znana synom ludzkim, jak teraz została objawiona jego świętym apostołom i prorokom przez Ducha; 6. Mianowicie, że poganie są współdziedzicami i członkami tego samego ciała, i współuczestnikami jego obietnicy w Chrystusie przez ewangelię. 8. Mnie, najmniejszemu ze wszystkich świętych, została dana ta łaska, abym wśród pogan głosił te niezgłębione bogactwa Chrystusa;
Podobnie należy rozumieć Dzieje Apostolskie gdzie czytamy:
Rzym. 16:25-26 … według objawienia tajemnicy od wieków okrytej milczeniem; Lecz teraz objawionej i przez Pisma proroków według postanowienia wiecznego Boga oznajmionej wszystkim narodom, by przywieść je do posłuszeństwa wierze;
Z tego widać, że nie ma rozróżnienia między Starym a Nowym Testamentem, jeśli chodzi o drogę zbawienia, ale między narodem żydowskim, który w tamtym czasie był jedynym odbiorcą objawień, a Poganami, którzy teraz mają to samo objawienie.
.
Piąta obiekcja
Rozważmy następujące teksty:
Hebr. 11:39-40 A ci wszyscy, choć zyskali chlubne świadectwo dzięki wierze, nie dostąpili spełnienia obietnicy; Ponieważ Bóg przewidział dla nas coś lepszego, aby oni nie stali się doskonali bez nas.
.
1 Piotra 1:12 Zostało im objawione, że nie im samym, lecz nam służyły sprawy wam teraz zwiastowane
Z tych tekstów jasno wynika, że ci, którzy żyli w okresie Starego Testamentu, nie korzystali z tych dobrodziejstw.
.
Odpowiedź
Teksty te wyraźnie odnoszą się do wcielenia Chrystusa, jest oczywiste, że te obietnice nie zostały otrzymane za życia tych świętych. Ogłosili, że kiedyś przyjdzie Chrystus, ale nie spodziewali się Go w swoim czasie. Pod tym względem nie służyli sobie, ale nam, którzy żyjemy po pryzyjściu Chrystusa i możemy oglądać i cieszyć się wypełnieniem tej obietnicy. I w ten sposób cieszymy się lepszymi rzeczami niż oni.
To znaczy są lepsze, ponieważ spełnienie obietnicy jest lepsze niż sama obietnica. Wynika z tego, że teksty te nie odnoszą się do korzystania z dobrodziejstw przymierza, ponieważ byli uczestnikami tego przymierza w takim samym stopniu jak my (co już zostało wykazane). Apostoł wskazał na to w samym tekście, kiedy stwierdził,
Hebr. 11:40 Ponieważ Bóg przewidział dla nas coś lepszego, aby oni nie stali się doskonali bez nas.
W ten sposób zostali udoskonaleni nie przez uczynki zakonu, ale przez Chrystusa, którego przyjście mieli w obietnicach, których my mamy wypełnienie. Nie byli więc zbawieni na innej podstawie niż my, bo my i oni jesteśmy zbawieni przez tego samego Poręczyciela. Nowy Testament przewyższa Stary Testament tylko pod względem administracyjnym.
Wilhelmus à Brakel
The Christian’s Reasonable Service
Vol. 1, pp. 451-457
Zobacz w temacie
- Jezus Chrystus wczoraj i dziś ten sam na wieki
- I nie wymażę cię z Księgi Życia Baranka
- Obrzezanie serca
- Wieczna ewangelia
. - Ilu będzie zbawionych, cz. 1 – od Upadku do Potopu
- Ilu będzie zbawionych, cz. 2 – od Potopu do Abrahama
- Ilu będzie zbawionych, cz. 3 – przymierze z Abrahamem
- Ilu będzie zbawionych, cz. 4 – Przymierze z Izraelem