Spis treści
Wprowadzenie
Okres patrystyczny czyli Ojców Kościoła rozpoczął się wraz ze śmiercią Apostołów, z których ostatnim był Jan, zmarły ok. roku 100 w Efezie za czasów Trajana (dla odmiany Ojcowie współcześni Apostołom zwani są Ojcami Apostolskimi). Ciężko zdefiniować kiedy okres ten zakończył się lecz najlepiej przyjąć V wiek jako górną granicę ortodoksyjnej patrystyki.
- I wiek to czas Ojców Apolstoskich współczesnych Apostołom
. - Pierwsze II wieki to czas apologetów i polemistów, chrześcijan mocno stojących na Słowie Bożym torujących Kościołowi drogę do wolności od prześladowań.
. - Czas od II wieku do roku 325 (I Sobór w Nicei) wiek zwany jest czasem Ojców przednicejskich (do czasu soboru w Nicei w 325 roku).
. - Okres od soboru w Nicei czyli od III do V wieku dotyczy nicejskich i postnicejskich Ojców Kościoła
Różnice teologiczne
Porównajmy teraz poglądy czterech ważnych liderów chrześcijaństwa afrykańskiego żyjących głównie w III wieku. Są to odpowiednio
- Klemens Aleksandryjski (150 – 212 A.D.) i jego uczeń Orygenes z Aleksandrii (184 – 254 A.D.)
oraz oddaleni o 1600 km na zachód od nich - Tertulian z Kartaginy (155 – 240 A.D.) i jego uczeń Cyprian z Kartaginy (200 – 258 A.D.).
Obie grupy przedstawiają zasadnicze różnice w podejściu Kościoła do kwestii greko-rzymskiej kultury i filozofii, z jakiej wierzący tych kościołów się wywodzili.
.
Szkoła aleksandryjska
Klemens Aleksandryjski reprezentował podejście liberalne i był zdania iż do kościoła należy inkorportować i wykorzystywać tak wiele z greckiej filozofii ile tylko możliwe. Uważał fillozofię za element uzupełniający spisane Słowo Boże oraz postrzegał ją jako element ułatwiający ewangelizację społeczności w niej osadzonych. Sam Klemens wierzył, że chrześcijaństwo to najprawdziwsza z filozofii dlatego dzieła Platona, Sokratesa, Arystotelesa i innych trzeba zaprząść do pracy na rzecz krzewienia Chrystusa. Uważał także iż filozofowie to mniejsze światła wskazujące na ostateczną Prawdę, która posiada swą finalną formę w Ewangeliach i w samym Chrystusie.
W tym sensie Klemens wierzył iż wszelka prawda jest Bożą prawdą tak więc w miejscach kiedy Platon głosił prawdę prawda ta powinna zostać przez chrześcijan zapożyczana i wykorzystywana w apologetyce.
.
Szkoła kartagińska
Tertulian z Kartaginy reprezenotwał przeciwstawne podejście fundamentalistyczne i wierzył, że nauczania filozofów przedstawiały sobą jedynie nauki ludzkie a mądrość ludzka jest zawsze przeciwstawna mądrości Bożej. Mądrość tego świata jest głupstwem w oczach Bożych
1 Kor. 1:20 Gdzie jest mądry? Gdzie uczony w Piśmie? Gdzie badacz tego świata? Czyż Bóg nie obrócił w głupstwo mądrości tego świata?
.
1 Kor. 2:20 A moja mowa i moje głoszenie nie opierały się na powabnych słowach ludzkiej mądrości, ale na ukazywaniu Ducha i mocy;
.
1 Kor. 3:19 Mądrość bowiem tego świata jest głupstwem u Boga. Bo jest napisane: On chwyta mądrych w ich przebiegłości.
.
Kol. 2:8 Uważajcie, żeby was ktoś nie obrócił na własną korzyść przez filozofię i próżne oszustwo, oparte na ludzkiej tradycji, na żywiołach świata, a nie na Chrystusie.
I odwrotnie, mądrość Boża jest głupotą dla nieodrodzonych ludzi.
1 Kor. 1:18 Mowa o krzyżu bowiem jest głupstwem dla tych, którzy giną, ale dla nas, którzy jesteśmy zbawieni, jest mocą Boga.
.
1 Kor. 1:23 My zaś głosimy Chrystusa ukrzyżowanego, który dla Żydów wprawdzie jest zgorszeniem, a dla Greków głupstwem;
Starał się Kościół przeciwstawić kulturze swych czasów, uczynić go wyróżniającym się zaś chrześcijanom ze strony liberalnej stawiał pytanie: „Co mają wspólnego Ateny z Jerozolimą? Co ma wspólnego Kościół z Akademią?” Innymi słowy według Tertuliana grecka filozofia nie powinna mieć nic wspólnego z chrześcijaństwem ponieważ jest chrześcijaństwu przeciwstawna stąd nie zawiera w sobie żadnej wartości użytecznej dla chrześcijan.
.
Starcie poglądów
Skrajne podejścia do filozofii, liberalne i fundamentalistyczne, stały się podstawą szerszej debaty wewnątrz chrześcijaństwa, gdzie głównym jej tematem było pytania
- Jaką rolę w chrześcijaństwie powinna mieć filozofia?
- Jaką świeckie szkoły?
- Co ze świecką kulturą?
Pytania niebagatelne ponieważ ciągle aktualne.
Współcześni szeroko rozumiani „ewangelicy” skłaniają się w stronę poglądów Klemensa, starają się wykorzystywać wszystko co możliwe w świeckiej kulturze, edukacji i filozofii jako element działania „kościoła” w tym ku ewangelizacji i edukacji czyniąc z „chrześcijaństwa” religię dopasowaną do aktualnie panującego światopoglądu, co rzekomo ma ułatwić ewangelizację (jest to raczej syntetyczne ziarno wydające podobny plon, syntetycznych „chrześcijan”). Zagrożeniem tej pozycji w jej ekstremalnej formie to całkowite zniszczenie Ewangelii.
Współczesny fundamentalizm skłania się bardziej w stronę poglądów Tertuliana, stara się odseparować od świeckiego spłeczeństwa i odróżnić na ile to tylko możliwe. Zagrożenie jakie niesie ta pozycja, w jej ekstremalnej formie, to sekciarstwo. Sam Tertulian zniesmaczony dość swobodnymi obyczajami przeciętnych chrześcijan swych czasów wstąpił do praktykującej ścisłą dyscyplinę moralną sekty Montanistów (herezja będąca protoplastą współczesnego ruchu zielonoświąkowego wywodzącego się z metodystycznego ruchu uświęceniowego), siłą rzeczy akceptując przy tym teologię, z którą wcześniej się nie zgadzał (mówienie niezrozumiałym bełkotem jako rzekomy dar języków, fałszywe proroctwa, wizje, sny, objawienia, kobiety u steru kościoła itp.)
Konserwatywny ewangelikalizm zajmuje pośrednią pozycję twierdząc zarówno o potrzebie oddzielenia ale także o potrzebie posiadania głosu w społeczeństwie. Ważnym jest posiadać wpływ na kulturę, być na świecie ale nie być „ze świata”.
1 Kor. 5:9-10 9. Napisałem wam w liście, żebyście nie przestawali z rozpustnikami; 10. Ale nie z rozpustnikami tego świata w ogóle lub chciwymi, zdziercami czy bałwochwalcami, bo inaczej musielibyście opuścić ten świat.
Historia Kościoła dowodzi, że dyskusja o miejscu i roli świeckiej nauki, filozofii i kultury towarzyszy chrześcijaństwu od niemal 2 tysięcy lat.
Na podstawie źródło
Zobacz w temacie
- Czy ateistyczna moralność ma sens?
- Czy chrześćijanin powinien brać udział w wyborach?
- Fundamentalizm przeciw odszczepieństwu
- Granice posłuszeństwa władzy
- Ile pogaństwa ma być w chrześcijaństwie?
