Kwestia teodycei

Teodycea – gałąź teologii zajmująca się problemem, jak pogodzić istnienie dobrego, miłosiernego Boga z istnieniem zła.

Jak pogodzimy koncepcję kochającego Boga z upadłym światem pełnym zła, cierpienia i katastrof? W terminologii naukowej ta kłopotliwa kwestia jest znana jako problem teodycei.

Milecznie jest złą odpowiedzią

A dla wielu kaznodziejów to pytanie jest po prostu zbyt trudne. Dla nich sposobem radzenia sobie z tym jest nie radzenie sobie z tym – tak jakby ich milczenie sprawiło, że pytania zniknęły. Ale przywódcy kościoła, którzy odmawiają odpowiedzi na ten dylemat, nie chronią swoich kongregacji przed trudnością teodycei. Zamiast tego rzucają swoich członków kościoła – zwłaszcza młodych wierzących – wilkom ewolucji darwinowskiej i wojującego ateizmu.

W dzisiejszych czasach edukacja w liceum i na studiach jest pełna antychrześcijańskich programów. A akademicka niewiara upodobała sobie problem teodycei – dla nich to dymiący pistolet. I chętnie użyją tego, by kwestionować Boga, któremu zaprzeczają. Richard Dawkbins, gwiazda rocka współczesnego ateizmu, używa teodycei, aby wyrzucić swoją nienawiść do Boga (jakby to dowodziło, że On nie istnieje):

„Bóg Starego Testamentu jest prawdopodobnie najbardziej nieprzyjemną postacią w całej fikcji: zazdrosny i dumny z tego powodu; drobiazgowy, niesprawiedliwy, bezlitosny maniak kontroli; mściwy, żądny krwi czyściciel etniczny; mizoginistyczny, homofobiczny, rasistowski, dzieciobójczy, ludobójczy, synobójczy, zsyłający zarazy, megalomaniakalny, sadomasochistyczny, kapryśnie złowrogi tyran. [1]

Widziałem wielu młodych wierzących, którzy padli ofiarą osób takich jak Dawkins. Wysiłki ich pastorów, aby uchronić ich przed trudnymi pytaniami teologicznymi, tylko sprawiły, że siedzieli jak kaczki do odstrzału w świeckim świecie. Unikanie biblijnego napięcia pozostawia tylko pustkę, którą może wypełnić ktoś inny.
.


Otwarty teizm jest złą odpowiedzią

Podczas gdy ateiści używają problemu teodycei, aby kwestionować charakter Boga, źli teologowie używali jej, aby zmienić Jego charakter. Gdziekolwiek widzą konflikt między miłością Boga a innym z Jego atrybutów, obrażający atrybut zostaje odrzucony lub zmieniony.

Najlepszym przykładem jest otwarty teizm. Jest to stosunkowo nowa „innowacja” teologiczna, której celem jest odniesienie się do teodycei. Otwarci teiści nie widzą zgodności między kochającym Bogiem a kimś, kto zna przyszłość – zwłaszcza gdy przyszłość zawiera tragedie i nieszczęścia. Otwarci teiści, tacy jak Greg Boyd, próbują argumentować, że Bóg jest zaskoczony tymi wydarzeniami – po prostu nie widział ich nadchodzących:

„Prawdą jest, że zgodnie z otwartym poglądem w naszym życiu mogą wydarzyć się rzeczy, których Bóg nie zaplanował lub nawet nie przewidział z całą pewnością (chociaż zawsze wiedział, że są możliwe). Oznacza to, że w otwartym spojrzeniu mogą nam się przydarzyć rzeczy, które nie mają nadrzędnego boskiego celu. Z tego punktu widzenia „zaufanie Bogu” nie daje żadnej gwarancji, że wszystko, co nam się przydarza, będzie odzwierciedlać Jego boskie cele.” [2]

Ale czy to naprawdę uwalnia Boga od złych rzeczy, które się zdarzają? I czy rozwiązuje zagadkę teodycei? Nie i nie. Boyd zostawia nam boga, który oferuje zmniejszoną formę miłości, która może zostać przytłoczona przez przypadkowe przyszłe katastrofy. Otwarty teizm jest niczym innym jak bluźnierczym wypaczeniem jedynego prawdziwego Boga – Boga, który

  • liczy każdy włos
    Mat. 10:30 Nawet wszystkie włosy na waszej głowie są policzone.
    .
  • nazywa wszystkie gwiazdy
    Psalm 147:4 On liczy gwiazdy, nazywa każdą z nich po imieniu
    .
  • i zna każde słowo – zanim jeszcze zostaną wypowiedziane
    Psalm 139:1–4 1. PANIE, przeniknąłeś mnie i znasz mnie. 2. Wiesz, kiedy siedzę i wstaję, z daleka znasz moje myśli. 3. Otaczasz moją ścieżkę i spoczynek, wszystkie moje drogi są ci znane. 4. Zanim na moim języku pojawi się słowo, ty, PANIE, już je znasz.
    .
    Psalm 139:16 w twojej księdze są zapisane wszystkie moje członki i dni, w które były kształtowane, gdy jeszcze żadnego z nich nie było.
    .

Impotencja jest złą odpowiedzią

Implikowane w zaprzeczeniu przez otwarty teizm Bożej suwerenności i determinującej woli jest również zaprzeczeniem Jego najwyższej mocy. Jeśli Bóg nie wie, co się wydarzy, to jest też bezsilny, aby temu zapobiec. I to jest kluczowy argument Tony’ego Campolo uzasadniający katastrofalne wydarzenia.

Campolo – który jest pastorem, doradcą prezydenta i zdeklarowanym ewangelikiem – nie podoba się idei Boga jako suwerennego nad katastrofalnymi kataklizmami. W obliczu huraganu Katrina Campolo pomyślał, że może bronić kochającej natury Boga, podważając inny z Jego atrybutów:

„Niestety, jest wiele złych odpowiedzi. Jedną z takich odpowiedzi jest to, że w jakiś sposób całe cierpienie jest częścią wielkiego planu Boga. [...]Takie stwierdzenia hańbią Boga i są odpowiedzialne za odpychanie większej liczby ludzi od chrześcijaństwa niż wszystkie argumenty, jakie ateistyczni filozofowie mogliby kiedykolwiek zebrać. Kiedy powodzie dotarły do wybrzeża Zatoki Perskiej, Bóg był pierwszym, który płakał.[…] Z pewnością Bóg nie stworzyłby cierpienia niewinnym ludziom, którzy w większości byli ofiarami Katriny. Być może dobrze by było, gdybyśmy posłuchali rabina Harolda Kushnera, który twierdzi, że Bóg nie jest tak potężny, jak twierdziliśmy.Nigdzie w Pismach Hebrajskich nie jest powiedziane, że Bóg jest wszechmocny.”

Tony Campolo ma rację tylko o tyle, o ile słowo „wszechmocny” nie pojawia się w Biblii [debata na temat znaczenia słowa shaddai jeszcze trwa]. Ale nie ma też słowa „Trójca”. Wszechmoc – cecha posiadania wszelkiej mocy – jest atrybutem Boga, który wywodzi się z tego, co Biblia mówi o Nim w sposób wyczerpujący:

Psalm 115:3 A nasz Bóg jest w niebie, czyni wszystko, co zechce.
.
Psalm 135:6 Wszystko, co PAN chce, to czyni na niebie i na ziemi, w morzu i we wszystkich głębinach.
.
Izaj. 14:24 Przysiagł Pan zastepów, mówiąc: Zaiste, jakom umyslił, tak będzie, a jakom uradził, tak sie stanie.

Rzeczywiście Pan Jezus świadczył o tym, co Pismo Święte wielokrotnie przyznaje:

Mat. 19:26 U Boga wszystko jest możliwe

Z drugiej strony Łukasz mówi, że

Łuk. 1:37 Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego.

Argumentując przeciwko wszechmocnemu Bogu, Campolo w końcu popiera boga, którego miłość jest bezsilna – boga, który nie może się równać z nieszczęściami, takimi jak huragan Katrina. Ale suwerenny Bóg Pisma Świętego mówi nam prawdę o sobie:

Amos 3:6 Czy zdarza sie w miescie nieszczescie, którego by Pan nie wywołał? .
.
Izaj. 45:7 Który czynię światłość, i stwarzam ciemności; sprawuję pokój, i stwarzam złe. Ja Pan czynię to wszystko .

W rzeczywistości ludzie tacy jak Greg Boyd i Tony Campolo są niczym więcej niż bałwochwalcami udającymi teologów. Można się zastanawiać, czy nawet zatrzymali się, aby zastanowić się, jak wiele pociechy oferuje ich teologia.

Pomyśl o tym: co pomaga ci lepiej spać w nocy? Bóg, który jest zaskoczony diagnozą raka, płacze nad swoją niezdolnością do udaremnienia huraganu i krzyżuje palce podczas wyborów, czy też Bóg, który obiecuje, że kieruje każdym wydarzeniem – dobrym lub złym – dla ostatecznego dobra swojego ludu i wspierania Jego chwały?

Rzym. 8:28 A wiemy, że wszystko współdziała dla dobra tych, którzy miłują Boga, to jest tych, którzy są powołani według postanowienia Boga.
.
Rzym. 11:33–36 33. O głębokości bogactwa zarówno mądrości, jak i poznania Boga! Jak niezbadane są jego wyroki i niedocieczone jego drogi! 34. Któż bowiem poznał myśl Pana albo kto był jego doradcą? 35. Lub kto pierwszy mu coś dał, aby otrzymać odpłatę? 36. Z niego bowiem, przez niego i w nim jest wszystko. Jemu chwała na wieki. Amen.


Uległość jest właściwą odpowiedzią

Niewłaściwe odpowiedzi nie wystarczą, jeśli chodzi o trudne pytania dotyczące miłości Boga. Zamiast tego powinniśmy ufać Bogu i Jego opatrznościowemu działaniu we wszystkich okolicznościach życia.

„Nie możemy zakładać, że znamy znaczenie lub cel każdej fortuny lub katastrofy, która się przytrafia. Często wydaje się, że niesprawiedliwym powodzi się i doświadczają oni Bożej dobroci:  Hiob 12:6 Namioty łupieżców są spokojne i bezpieczni są ci, którzy drażnią Boga, a którym Bóg obficie daje w ręce. Psalm 37:35  Widziałem niegodziwego bardzo wyniosłego i rozpierającego się jak zielone drzewo laurowe; Psalm 73:12  Oto ci są niegodziwi, a powodzi im się na świecie i pomnażają bogactwa
.
Więc to, co często wydaje się boskim błogosławieństwem, nie jest dowodem Bożej łaski. Nie myśl przez chwilę, że dobrobyt jest dowodem Boskiego uznania. Ci, którzy myślą w ten sposób, mają skłonność do zbłądzenia. Z drugiej strony sprawiedliwi często cierpią:  2 Tym. 3:12 Tak i wszyscy, którzy chcą żyć pobożnie w Chrystusie Jezusie, będą prześladowani. Filip. 1:29 Gdyż wam dla Chrystusa dane jest nie tylko w niego wierzyć, ale też dla niego cierpieć;
.
Ale Bóg posługuje się takim cierpieniem, aby dokonać wiele dobrego: Rzym. 8:28 A wiemy, że wszystko współdziała dla dobra tych, którzy miłują Boga, to jest tych, którzy są powołani według postanowienia Boga.
.
Innymi słowy, to, co wydaje się dobre, zakończy się złem dla zatwardziałych i niewierzących. Ale dla własnych dzieci Bożych nawet kłopoty i karcenie mają na celu dobro 1 Mojż. 50:20 Obmyśliliście zło przeciwko mnie, ale Bóg obrócił to w dobro, żeby sprawić to, co się dziś dzieje, aby zachować tak wielki lud. Dlatego największa katastrofa z naszej perspektywy może być w rzeczywistości oznaką miłości Bożej. [3]

Nie powinno być dla nas stracone to, że najgorsze wydarzenie w historii było jednocześnie najlepszą rzeczą, jaka kiedykolwiek się wydarzyła. Krzyż Chrystusa był wynikiem najgorszego spisku, jaki kiedykolwiek wymyślono. System sprawiedliwości kierowany przez skorumpowanych ludzi był w stanie wydać wyrok śmierci na najbardziej niewinnego i sprawiedliwego człowieka, jaki kiedykolwiek żył. A jednak, jako najwspanialszy dowód Jego miłości, Bóg suwerennie zaaranżował całe ukrzyżowanie jako środek, dzięki któremu mogliśmy odziedziczyć życie wieczne

Dzieje 4:27–28 27. Rzeczywiście bowiem Herod i Poncjusz Piłat z poganami i ludem Izraela zebrali się przeciwko twemu świętemu Synowi, Jezusowi, którego namaściłeś; 28. Aby uczynić to, co twoja ręka i twój wyrok przedtem postanowiły, że ma się stać.

Pośród brzydoty i zła Kalwarii nawet uczniowie nie mogli zobaczyć chwalebnego celu, jaki Bóg osiągnął. Nie powinniśmy zadowalać się tym samym rodzajem duchowej ślepoty – musimy czerpać zaufanie zarówno z miłości Boga, jak i Jego suwerenności oraz poddać się Jego woli, nawet jeśli nie możemy jej w pełni pojąć.

Źródło

[1] Richard Dawkins, The God Delusion, 1st Mariner Books ed. (New York: Houghton Mifflin, 2008) 51.
[2] Gregory A. Boyd, God of the Possible: A Biblical Introduction to the Open View of God (Grand Rapids: Baker Books, 2000) 153.
[3] John MacArthur, The God Who Loves (Nashville: Thomas Nelson, 2001) 92–93.


Zobacz w temacie