Historia Reformacji XVI wieku, część 1: przygotowania

utworzone przez | mar 24, 2022 | Historia chrześcijaństwa

Przedmowa

Efez. 2:20 Zbudowani na fundamencie apostołów i proroków, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Jezus Chrystus;.

Historii nie można udokumentować po prostu jako wydarzenia chronologiczne, ale jako ingerencja Boga w czas, aby ustanowić Jego odkupieńcze dzieło dla ludzi. Dwie epoki w dziele  Ducha wskazują na największe rewolucje, jakie kiedykolwiek zostały udokumentowane:

  1. wkroczenie Pana Chwały w pełni czasu do małego miasteczka Betlejem
    .
  2. oraz wyrwanie się Reformacji z panowania doktrynalnych ciemności i przesądów.

Chrystus przyniósł Ewangelię a Reformatorzy uratowali Ewangelię przed zatopieniem w morzu kościelnych korzyści. Bóg nie wkracza w czas, aby zorganizować wydarzenia, ale aby rozpocząć rewolucje, które zakrywają powierzchnię ziemi. Rewolucje towarzyszą dwóm kluczowym aspektom widzianym w historiografii: a) niewidzialnej ręce Boga oraz b) działaniom ludzi wykorzystywanych w środowisku przyczyn wtórnych. Aby historyk mógł dokładnie udokumentować historię odkupienia, lub historię w ogóle, te dwa względy muszą być wzięte pod uwagę.

Chociaż Bóg ma swoją opatrznościową rękę w sprawach zarówno Aleksandra Wielkiego jak i Apostoła Pawła, największe pytanie dotyczy lekarstwa na upadłą duszę. Dokumentować historię to patrzeć historycznie na Ewangelię Chrystusa i jej wpływ na świat.

Droga degeneracji

Mat. 16:18 …a na tej skale zbuduję mój kościół, a bramy piekła go nie przemogą.

Zewnętrzne przekształcenie chrześcijaństwa w rzymski katolicyzm, zarówno kaznodziejów jak i kultu można porównać do świata grecko-rzymskiego podbitego przez Cezarów. Chociaż największe wydarzenie w dziejach świata miało miejsce w kulturze rzymskiej (ukrzyżowanie i zmartwychwstanie Chrystusa), ta sama kultura, wykorzystana przez okres 1500 lat przez nieodrodzonych, spragnionych władzy ludzi, uderzyła w strukturę kościoła, aby sprowadzić go do jego starożytnego i dawnego świeckiego odpowiednika.

Papiestwo stopniowo wykorzystywało taktykę wojen rzymskich, subtelnie zamaskowaną jako przewodnictwo duchowe, aby oddziaływać nie tylko na parafian będących pod ich władzą, ale także na książąt i królów, którzy optowali za ich poparciem. Chrześcijaństwo pod wpływem papieskich aberracji odwróciło się od służenia ludziom przez Ewangelię do rządzenia nimi przez nią.

Skopiowane świeckie królestwa „form politycznych” i „stowarzyszeń” wzmocniły tych ludzi do obalenia duchowego Królestwa Jezusa Chrystusa i zamienienia go w religijną władzę polityczną. Największą bronią użytą w tej modyfikacji był kanał środków łaski przez hierarchię kapłanów, kardynałów i papieży, bez którego nikt – ani chłop ani książę – nie mógł uzyskać łaski u Boga bez pozwolenia Kościoła rzymskiego. A użycie przez nich łacińskiej wulgaty przypieczętowało ich zdolność do ukrywania Ewangelii przed większą częścią niewykształconej ludzkości.

Zamiast pielęgnować kapłaństwo wierzących, rzymski papież ustanowił siebie głową Kościoła i Zastępcą Chrystusa na ziemi niszczącym równość wierzących w Chrystusa. Żaden naród nie pozostał nietknięty przez tę podróbkę.
.

Reforma

Rzym. 11:6 A jeśli przez łaskę, to już nie z uczynków, inaczej łaska już nie byłaby łaską. Jeśli zaś z uczynków, to już nie jest łaska, inaczej uczynek już nie byłby uczynkiem.

Prawdziwe chrześcijaństwo ogłosiło zbawienie z łaski przez wiarę, podczas gdy papiestwo ukształtowało łaskę kościelną na swój obraz nad uciskanym ludem Kościoła katolickiego. Papież zamienił zbawienie Chrystusa na dzieła stworzone przez ludzi.

Brytyjski mnich Pelagiusz swoimi błędami wprawił Kościół w zakłopotanie, dając przykład najwyższego szacunku dla takiego systemu. Wiara stała się „zwykłym poddaniem się władzy” poprzez akty pokuty, a nie przemieniającą łaskę Chrystusa przez Jego dzieło dzięki instrumentalnej mocy Ducha.

Reformacja przywróciła usprawiedliwienie jedynie przez wiarę, gdzie papieże podjęli starania, aby zbawienie można było kupić i osiągnąć przez uczynki.

  • Odpust szybko dotknął przesądnych, którzy byli już zaznajomieni z podporządkowaniem swojej woli Wikariuszowi Chrystusa na ziemi.
    .
  • Duchowieństwo stało się kanałami, przez które miała być udzielana łaska Boża, czyli łaska papieży.
    .
  • Dzieła dawnych świętych, a nawet supererogacyjne zasługi Jezusa Chrystusa, można było kupić za pewną cenę, aby zapewnić zbawienie kupującemu lub pomóc w uwolnieniu tych, którzy już byli zniewoleni, do oczyszczenia z grzechów w czyśćcu.
    .
  • Korzyści finansowe dla Kościoła rzymskiego nie pozostały niezauważone, a czyściec stał się jedną z głównych doktryn uprawomocniających odpusty w XIII wieku,

Reformacja postawiła człowieka twarzą w twarz z Bogiem, zamiast z papieżem który miał rzekomo „reprezentować Kościół w relacji między Bogiem a człowiekiem”. Papież oddzielił ludzi od Boga ukrywając przed nimi Ewangelię, podczas gdy Reformacja przez prawdziwą Ewangelię Jezusa Chrystusa i usprawiedliwienie jedynie przez wiarę zjednoczyła ludzi z Bogiem.
.

Cudzołóstwo: duchowe i fizyczne

1 Tym. 3:2 Biskup więc ma być nienaganny, mąż jednej żony, czujny, trzeźwy, przyzwoity, gościnny, zdolny do nauczania;

Tyrańskie tłumienie biblijnego chrześcijaństwa sprawiło, że duchowni kościoła rzymskiego stali się urzeczywistnieniem duchowego, fizycznego i moralnego zepsucia władzy absolutnej. Kościół oddał się religii skoncentrowanej na człowieku, pełnej relikwii, odpustów i moralnej rozpusty.

Kapłani nie tylko czerpali korzyści finansowe związane z duchowym nierządem papieskim, ale angażowali się w nielegalne relacje z konkubinami, które utrzymywałli wraz z ich bękartami z dziesięcin i ofiar od ludzi znajdujących się pod tym niemoralnym uciskiem. W konsekwencji ich teologiczna sprawność polegała na ignorancji. Taki stan w kościele wręcz wołał o Reformację.

Potężny bodziec sprzedanego odpustu propagował duchowe zło w życiu ludzi – od duchowieństwa polegali oni na tych odpustach, wierząc, że biorą udział w dobru własnej duszy. To spowodowało, że ci, którzy je sprzedali, sprawili, że „wyroby” były tak atrakcyjne, jak tylko mogli, uwodząc ludzi do kupowania takich fałszywych łask w duchowej ignorancji.

Erazm opowiadał o stosunku duchowieństwa do grzechu seksualnego. W ciągu jednego zaledwie roku jedenaście tysięcy księży stawiło się przed nim, aby wziąć udział w regularnym podatku, jaki musieli zapłacić kościołowi za spanie z kobietą. Zapłacili również ten podatek za wszelkie dzieci, które mieli w takich związkach “jednocześnie” przestrzegając ślubu celibatu. Te akty niemoralności podtrzymywała zawiła sieć zepsucia, ponieważ Chrystus był przedstawiany przez kapłanów jako okrutny Sędzia, gotowy skazać wszystkich na piekło, chyba że ludzie przystąpią do odpustów i pokuty.
.

Przygotowanie gruntu

Przysłów 21:30 Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU

Niemożliwe jest, aby chrześcijaństwo kiedykolwiek zostało ostatecznie obalone, ponieważ to zgasiłoby Boże dekrety – co jest jeszcze bardziej niemożliwe do osiągnięcia. Ponad i poza działaniami zepsutych ludzi, nawet w stworzonej przez człowieka mgle przesądów, ignorancji i zepsucia cnót moralnych, których przykładem jest duchowieństwo Rzymu, pozostała prawdziwa Ewangelia Jezusa Chrystusa.

Z biegiem czasu Boża opatrzność zamanifestowała praktyczne działanie przebudzenia, ustanawiając scenę głoszenia Ewangelii w  politycznym kościele Rzymu. Zawirowania polityczne i walki o władzę przyćmiły duchową naturę kościoła rzymskiego.

Boski plan i przygotowanie do Reformacji przenikały trzy sfery życia:

  1. polityczną,
  2. kościelną
  3. literacką.

Choć wszystkie te, a zwłaszcza świat literacki, zostały wykorzystane do transformacji całego świata poprzez Reformację, jedno małe ziarno zostało zasiane jako katalizator dla iskry Reformacji – chodzi o elektora Fryderyka Saksonii zwanego Fryderykiem Mądrym. Człowiek ten miał ogromne wpływy, wielkie bogactwo i korzystał z obu rzeczy z hojnością ponad wszystkich przed nim. Zyskało mu to przychylność na każdym dworze, wśród pospólstwa, duchowieństwa i polityki narodowej.

Fryderyk był także osobiście poruszony mocą Słowa Bożego. W odpowiedzi Fryderyk przywiązywał dużą wagę do dobrego głoszenia Słowa Bożego. Był księciem, którego Bóg użył do wychowania Reformatora i zapoczątkowania Reformacji kościoła, a także zapewnienia ochrony ruchu, który rozwijał się pod jego „mądrymi” rządami.
.

Różne drogi

Rzym. 9:6 Lecz nie jest możliwe, żeby miało zawieść słowo Boże. Nie wszyscy bowiem, którzy pochodzą od Izraela, są Izraelem.

Stan Europy na początku XVI wieku różnił się w poszczególnych krajach ze względu na uwarunkowania kościelne i polityczne. Odbiór Ewangelii w każdym z krajów otaczających centralną lokalizację kraju, Niemcy, oraz powstanie Reformacji z Niemiec, zmieniał się w zależności od warunków właściwych każdemu narodowi i jego systemowi gospodarczemu. Na przykład, intelektualne i duchowe życie średniowiecza rozkwitło we Francji ochoczo i zwiększyło jego wrażliwość na Reformację.

Bernard uczył pobożności, a Abelard pogłębił studia teologiczne poprzez zasadę racjonalności. Uniwersytet paryski wystąpił przeciwko kościołowi rzymskiemu i nie obawiał się jego sprzeciwu. Podobnie jak Francja, każdy kraj pod udzieloną mu Bożą opatrznością był przygotowywany na przebudzenie.

Niemcy były bardziej dostrojone niż inne kraje, zanim Reformator powoli wkroczył na scenę. Niemcy były krajem opartym na konfederacjach, a odrodzenie, które miało się rozpocząć, mogło być bardziej popularne po jednej stronie kraju lub jednej konfederacji niż na drugiej. Było oczywistym, że w takiej konfederacji Reformacja nie zostanie wygaszona, co stało się w krajach pod dyktaturą lub monarchią, jak np. w Anglii.

Struktura uniwersytecka, która powstała w wolnych miastach każdej konfederacji, pozwoliła, by dostępność informacji stała się swobodnym kanałem dla ludzi. Kraj był kształtowany na wiele sposobów, aby zacząć myśleć, a nie po prostu być niewolnikiem przesądów.
.

Prekursorzy

Mat. 23:34 Dlatego ja posyłam do was proroków, mędrców i uczonych w Piśmie. Niektórych z nich zabijecie i ukrzyżujecie, a niektórych ubiczujecie w waszych synagogach i będziecie ich prześladować od miasta do miasta

Przygotowania do Reformacji były rozległe, w przeciwieństwie do nowych religijnych uzupełnień dokonanych przez ostatnich dwóch papieży do doktryny katolickiej. Bóg wzbudził ludzi, aby poświadczyli prawdę Jego Słowa wbrew katolickiemu przesądowi, który dominował w tamtych czasach. Jednymi z prekursorów Reformacji byli

  1. Piotr Waldo,
  2. Jan Wyklif,
  3. Jan Hus,
  4. mnich o imieniu Arnoldi
  5. Hieronim Savanarola

W miarę zbliżania się Reformacji pojawiało się coraz więcej iskier świadczących o prawdzie, choć to Luter miał przynieść pochodnię. W prymitywnym stylu Reformacja istniała dość długo, zanim formalna Reformacja kościoła eksplodowała w rękach Lutra.

Jan z Goch, augustiański mnich, wychwalał cnotę chrześcijańskiej wolności jako „istotę każdej cnoty”. Powiedział nawet, że dominujące doktryny w kościele katolickim w rzeczywistości to odrodzony pelagianizm, potępiając nawet Tomasza z Akwinu jako „księcia błędu”.

Jan Wessel nauczał o usprawiedliwieniu wyłącznie przez wiarę, a Luter mówi, że żałował iż nie czytał dzieł tego człowieka wcześniej, ponieważ pomogłoby mu to bardzo w jego wysiłkach zmierzających do zrozumienia prawdy.

Tuż przed tym, jak Luter został użyty przez Bożą opatrzność i znajdował się w trakcie własnej przemiany, ludzie tacy jak Nicholas Kuss otwarcie głosili przeciwko papieżowi, a John Hilten pisał energicznie przeciwko nadużyciom życia monastycznego. Hilten rozdrażnił swojego współbrata franciszkanina do tego stopnia, że ten wtrącił go do więzienia. A Andrew Proles (którego augustiański przywódca prowincji miałby władzę nad Lutrem, który miał zostać mnichem augustianów) „przepowiedział”, że Reformacja jest tuż za rogiem i że „już się zbliża”.
.

Boży głos w ciemności

Łuk. 12:3 Dlatego to, co mówiliście w ciemności, będzie słyszane w świetle, a to, co szeptaliście do ucha w pokojach, będzie rozgłaszane na dachach.

Scholastycy i teologowie kościoła katolickiego pracowali w swoich własnych, indywidualnych obszarach, aby opatrznościowo przygotować grunt pod Reformację, która miała nastąpić wkrótce pod pochodnią Lutra, Zwinglego i Kalwina. Nawet poeta Dante powiedział, że wiara czyni nas obywatelami nieba, co było tym samym przesłaniem, które Reformatorzy wkrótce wykrzykiwali z dachów.

Później Laurentius Valla zastosował studium scholastyczne w kościele rzymskim w bardziej krytyczny sposób. Ludzie wielkich umysłów powstali, aby na nowo zdefiniować nowy sposób, w jaki kościół podchodził do naukowców – takich jak Rodolph Agricola we Włoszech, Wessel i Reuchlin.

Johannes Reuchlin był swego rodzaju akademickim geniuszem. W wieku dwudziestu lat uczył greki, a później został zaproszony do nauczania na uniwersytecie w Tybindze. Był znany jako jeden z najlepszych mówców Francji i Włoch. Spędzał sporo czasu ucząc się greki i hebrajskiego, a pieniądze wydawał na zdobywanie najlepszych tekstów do nauki. Napisał słownik łaciński, gramatykę grecką, tłumaczył i komentował Psalmy pokutne, poprawiał Wulgatę i jako pierwszy opublikował gramatykę i słownik hebrajski.

Praktyczne roszczenie Reuchlina do sławy polegało na nauczaniu Schwarzerda, jego kuzyna, którego później nazwał Melancthon. Melancthon później zaprzyjaźnił się z Lutrem i został potężnie wykorzystany w sprawie Reformacji luterańskiej.

Reuchlin został zaatakowany, gdy oszczercy z Kolonii (Pfefferkorn i Hochstraten) podnieśli się i wybrali z jego pism pewne fragmenty, aby wypaczyć ich znaczenie, aby obalić lub po prostu zemścić się na jego decyzji o oddaniu Żydom ich książek. Księgi te zostały zebrane z zamiarem ich spalenia, a  Reuchlin zaproponował, że byłoby lepiej, gdyby teologowie uczyli się hebrajskiego, aby zmagać się akademicko z Żydami, niż siłą palić ich księgi.
.

Boża ręka wśród nieodrodzonych

5 Mojż. 50:20 … ale Bóg obrócił to w dobro, żeby sprawić to, co się dziś dzieje, aby zachować tak wielki lud.

Erazm z Rotterdamu był najwybitniejszym prekursorem Reformacji. Kontynuował naukę, choć po śmierci matki żył w skrajnym ubóstwie. Był uważny na starożytnych, a to badanie stawiało go ponad rówieśnikami w jego czasach.

Jego wpływ na Reformację był zróżnicowany. Nie był Reformatorem i nigdy nie mógł się nim stać w oparciu o przywiązanie do Rzymu. Jednak jego sarkazmy były powszechne w każdym kręgu teologicznym tamtych czasów. Pisał przeciwko mnichom, duchowieństwu i uczonym, a mimo to łączył swój sarkazm z naukami ścisłymi, filozofią i językiem (greckim i łacińskim). Wypowiadał się przeciwko kościelnym przepisom dotyczącym ubioru, postu, świąt, ślubów, małżeństwa i spowiedzi. Chociaż widział te nadużycia, nie widział ich w spektaklach Ewangelii Jezusa Chrystusa.

To, powiedział Luter, pokazuje, że Erazm nie wie, jak nauczać prawdy, chociaż może być bardzo zdolny do ujawniania błędu. W każdym razie jego główna maksyma brzmiała: „Daj światło, a ciemność sama zniknie”. To jednak tylko połowa sukcesu. Bo kiedy niegodziwi powstali, by zabrać światło z ręki Erazma, jego odwaga go zawiodła. Był ugruntowany w swoim ciele, a nie w Duchu Pana.

Choć pióro Erazma wspomogło sprawę przygotowań do Reformacji, to kiedy rzeczywiście go spotkało i przytłoczyło świat, Erazm nie przyjął tego zbyt życzliwie. Był zdezorientowany co do kierunku, jaki powinien obrać, czy iść z Reformacją, czy pozostać z Rzymem. Jego Diatryba umieszcza go jednak w obozie tych, którzy sprzeciwiają się światłu. Tak, Erazm złożył jajo Reformacji, że tak powiem, ale jak mówi przysłowie, „to Luter je wykluł” świadczy o pochodni prawdy.
.

Słowem i mieczem

Łuk. 22:36 Wtedy im powiedział: Teraz jednak, kto ma sakiewkę, niech ją weźmie, podobnie i torbę. A kto nie ma miecza, niech sprzeda swoją szatę i kupi go.

O ile do tej pory widzieliśmy, że Bóg wzbudził mnichów, uczniów i duchowieństwo do walki o prawdę, tak musimy także patrzeć na szlachtę, rycerzy i wojowników dla odrodzonych ludzi, którzy kochają prawdę Chrystusa. Wśród szlachty i uczonych odbywały się różne małe Reformacje. Ulrich z Hutten był ogniwem łączącym rycerzy i uczniów. Zasłynął nie tylko tym, że posuwał się naprzód ze swoim mieczem, ale także dzięki swoim pismom. Chociaż został przeznaczony na mnicha, w wieku szesnastu lat uciekł na uniwersytet w Kolonii, aby studiować literaturę i poezję.

Pisał przeciwko papieskiemu sądowi i jego korupcji, w związku z czym był poszukiwany przez Inkwizycję. Pragnął ochrony Karola V, który w tym czasie był w opozycji do papieża. Schronił się w zamku Ebernburg, gdzie szukał azylu. Tutaj pisał do szlachty swojego kraju, aby chwycić za broń dla Reformacji i Ewangelii.

Ten sam zapał można dostrzec u Franciszka z Sickingen, przyjaciela Huttena. Był prawdziwym przeciwnikiem Rzymu, kochał Słowo Boże i studiował uczonych. W zamku Sickingen schroniło się wielu Reformatorów – ludzie tacy jak sam Hutten, Bucer, Aquila, Schwebel i Oecolampadius. (Nawet w tym czasie Oecolampadius miał zaszczytny obowiązek wygłaszania kazań w zamku każdego dnia). Wypowiedział wojnę arcybiskupowi Treves, ale został śmiertelnie ranny.

Inny rycerz, Harmut z Cronberg, był przyjacielem zarówno Huttena, jak i Sickingena, i miał głęboką wiedzę i miłość do prawdy. Pisał listy do Leona X, wzywając go, aby dał cesarzowi prawowitą władzę nad ziemiami, a nawet wyjaśniał mu w tych listach Ewangelię.

W każdym z tych przypadków, a nawet w wielu innych, kładziono podwaliny pod Reformację. Nie przyśpieszyły one Reformacji, gdyż zadanie to miało zostać powierzone mnichowi Marcinowi Lutrowi i pokoleniom Reformatorów, którzy przyszli po nim. Jednakże, chociaż ci szlachcice i uczeni położyli prosty fundament, to z Bożej opatrzności pomogli w przygotowaniu gruntu pod powstanie Lutra.

Na podstawie źródło

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email