Przedmowa
Niniejsze rozważanie będzie odpowiedzią na zamieszanie, jakie wynika z problemami definicji słów wszeteczeństwo, nierząd i cudzołóstwo. Właściwa interpretacja wielu tekstów biblijnych zależy od prawidłowego biblijnego zdefiniowania tych słów. Słowa te mają również kluczowe znaczenie przy rozważaniu zagadnienia rozwodów wśród chrześcijan.
Wszeteczeństwo, nierząd
W Starym Testamencie
Każdy seksualny grzech był zakazany przez Prawo Mojżesza i żydowskie zwyczaje. Jest to hebrajskie słowo זָנָה zanach – nierząd, wszeteczeństwo, jawnogrzesznictwo. Jednakże Hebrajskie Słowo tłumaczone jako wszeteczeństwo / nierząd miało również znaczenie bałwochwalstwa.
2 Kron. 21:10-14
(10) Ale przecież odstąpili Edomczycy, aby nie byli pod mocą Judy, aż do dnia tego; odstąpiła też i Lebna tegoż czasu, aby nie była pod mocą jego, przeto, iż był Joram opuścił Pana, Boga ojców swoich.
.
(11) Nadto nabudował wyżyn po górach Judzkich, i przywiódł do wszeteczeństwa (וַיֶּ֙זֶן֙ way•ye•zen – od słowa זָנָה zanach – nierząd, wszeteczeństwo, jawnogrzesznictwo) obywateli Jeruzalemskich, i przymuszał jako i Judę.
.
(12) Tedy przyszło do niego pisanie od Eljasza proroka w ten sposób: Tak mówi Pan, Bóg Dawida, ojca twego: Przeto, iżeś nie chodził drogami Jozafata, ojca twego i drogami Azy, króla Judzkiego;
.
(13) Aleś chodził drogą królów Izraelskich, a przywiodłeś w nierząd (וַתַּזְנֶ֤ה wat·taz·neh – dosadne słowo oznaczające korzystanie z usług dziewki wszetecznej – od słowa זָנָה zanach – nierząd, wszeteczeństwo, jawnogrzesznictwo) Judę, i obywateli Jeruzalemskich tak jako prostytuował (כְּהַזְנ֖וֹת kə·haz·nō·wṯ – prostytuował – od słowa זָנָה zanach – nierząd, wszeteczeństwo, jawnogrzesznictwo) dom Achabowy; nadto i braci twoich, dom ojca twego, lepszych nad cię, pomordowałeś:
.
(14) Otóż Pan uderzy plagą wielką lud twój, i synów twoich, i żony twoje, i wszystkie majętność twoje;”
Bóg uderzył Jorama plagami i chorobami, ponieważ ten prowadził ludzi do bałwochwalstwa. Przywiódł do wszeteczeństwa obywateli Jeruzalemskich (wers 11) oraz prostytuował dom Achabowy (wers 13). Król Achab był mężem Jezebel, kapłanki lubieżnego boga Baala, która wprowadziła Izrael w kult bałwochwalczy najgorszego rodzaju. W Ezechiela 16 prorok Ezechiel opisuje ze szczegółami historię ludu Bożego odwracającego się od Boga, aby uprawiać wszeteczeństwo z obcymi bogami. Słowo wszeteczeństwo, w znaczeniu bałwochwalstwa używane jest wielokrotnie w tym rozdziale.
Tak jak Izraelici stali się sławni pośród otaczających ich nacji z powodu mądrości, bogactwa i potęgi, co stało się dla nich sidłem, tak jak piękno kobiety staje się sidłem dla niej, byli podziwiani i komplementowani przez sąsiadów, a przez to wciągnięci przez nich do bałwochwalczych praktyk. Słowo „wszeteczeństwo” jest używane w związku z pogańskim bałwochwalstwem, ponieważ wiele z pogańskiego „oddawania czci” zawierało w swoich rytuałach aktywności seksualne. Świątynne prostytutki były powszechne w kulcie Baala i innych fałszywych bogów. Grzech seksualny każdego rodzaju, nie tylko był akceptowany w tych regionach, był również promowany jako sposób na większe błogosławieństwo od bogów dla kultystów, w szczególności w związku ze zwiększeniem populacji stad i zbiorów.
.
W Nowym Testamencie
„Wszeteczeństwo / nierząd” pochodzi od greckiego πορνεία porneia, pojęcie to zawierało w sobie również cudzołóstwo i kazirodztwo. Słowo to pochodzi greckiego πορνεύω porneo – niemoralny akt, uprawiam wszeteczeństwo, uprawiam bałwochwalstwo, słowo zawierające w sobie znaczenie zaspokajania każdego niemoralnego pożądania, w tym grzech homoseksualności.
Użycie tego słowa w Ewangeliach i Listach zawsze referuje do grzechu seksualnego, podczas gdy w Księdze Objawienia zawsze odnosi się do bałwochwalstwa. Pan Jezus potępia dwa z kościołów w Azji Mniejszej za nurzanie się w nierządzie bałwochwalstwa.
Obj. 2:14 Ale mam nieco przeciwko tobie – że masz tam takich, którzy trzymają się nauki Balaama, który uczył Balaka, jak doprowadzić do upadku synów Izraela, żeby jedli ofiary składane bożkom i uprawiali nierząd (πορνεῦσαι porneusai).
.
Obj. 2:20 Ale mam nieco przeciwko tobie – że kobiecie Jezabel, która nazywa siebie prorokinią, pozwalasz nauczać i zwodzić moje sługi, żeby uprawiali nierząd (πορνεῦσαι porneusai) i jedli ofiary składane bożkom.
Czyni również odniesienie do „wielkiej nierządnicy” (πόρνης τῆς μεγάλης pornēs tēs megalēs) na końcu czasów, jakim jest bałwochwalcza fałszywa religia, z którą nierząd uprawiali królowie ziemi, a mieszkańcy ziemi upili się winem jej nierządu.
Obj. 17:1-2 I przyszedł jeden z siedmiu aniołów, którzy mieli siedem czasz, i odezwał się do mnie, mówiąc mi: Chodź, pokażę ci sąd nad wielką nierządnicą (πόρνης τῆς μεγάλης pornēs tēs megalēs), która siedzi nad wieloma wodami; 2 z którą nierząd uprawiali królowie ziemi, a mieszkańcy ziemi upili się winem jej nierządu.
.
Cudzołóstwo
Zawsze odnosi się do osób, które są w związku małżeńskim i popełniły grzech seksualny uprawiając seks z kimś innym niż małżonek. Słowo to jest używane w Nowym Testamencie i Starym Testamencie zarówno dosłownie jak i metaforycznie.
Hebrajskie נָאַף naaph znaczy dosłownie “złamanie małżeństwa”,
Greckie μοιχεύω moicheo – dosłownie: mieć bezprawny stosunek z czyjąś żoną lub mężem; zdrada małżeńska.
Ciekawym jest, że Bóg opisuje odejście swojego ludu do innych bogów jako wszeteczeństwo w znaczeniu cudzołóstwa. Żydzi byli uznawani za małżonkę Pana, zatem gdy zwrócili się do bożków innych narodów zostali przyrównani do cudzołożnej żony. Stary Testament często mówił o bałwochwalstwie Izraela jako o rozwiązłości kobiety, która „poszła się wszeteczyć” z innymi bogami:
2 Mojż. 34:15-16 (15) By snać, uczyniwszy przymierze z obywatelami tej ziemi, gdyby oni prostytuowali (וְזָנ֣וּ wə·zā·nū – od słowa זָנָה zanach – wszeteczeństwo, prostytucja) z bogami swymi, i ofiarowali bogom swym, ciebie nie wezwali, a jadłbyś z ofiar ich: (16) I brałbyś z córek ich żony synom swym, i wszeteczyłyby (וְזָנ֣וּ wə·zā·nū – od słowa זָנָה zanach – wszeteczeństwo, prostytucja) córki ich z bogi swymi, a przywiodłyby syny twoje do wszeteczeństwa (וְהִזְנוּ֙ wəhiz·nū – od słowa זָנָה zanach – wszeteczeństwo, prostytucja) z bogi swymi.
.
3 Mojż. 17:7 I nie będą ofiarować więcej ofiar swych dyjabłom, z którymi się wszeteczyli (זֹנִ֖ים zō·nîm – od słowa זָנָה zanach – wszeteczeństwo, prostytucja); ta ustawa wieczna będzie im w narodziech ich.
.
Ezech. 6:9 I wspomną na mię, którzy z was zachowani będą między narodami, u których będą w pojmaniu, żem ubolewał nad sercem ich wszetecznem (הַזּוֹנֶ֗ה haz·zō·w·neh – od słowa זָנָה zanach – wszeteczeństwo, prostytucja), które odstąpiło ode mnie, i nad oczyma ich, które nierząd (הַזֹּנ֕וֹת haz·zō·nō·wṯ – od słowa זָנָה zanach – wszeteczeństwo, prostytucja)płodziły, chodząc za plugawemi bałwanami swojemi: i omierzną sami sobie dla złości, które czynili we wszystkich obrzydliwościach swoich
Cała Księga Ozeasza porównuje relacje między Bogiem a Izraelem do małżeństwa proroka Ozeasza i jego cudzołożnej żony, Gomer, której cudzołóstwo określone jest dalej mianem wszeteczeństwa.
Ozeasz 3:1-3 (1) I rzekł Pan do mnie: Jeszcze idź, a rozmiłuj się niewiasty umiłowanej od innego, a cudzołożnicy (וּמְנָאָ֑פֶת ū·mə·nā·’ā·p̄eṯ od słowa נָאַף naaph – złamać małżeństwo) , tak jako miłuje Pan synów Izraelskich, choć się oni oglądają na cudzych bogów, a miłują fasy wina. (2) I kupiłem ją sobie za piętnaście srebrników i za półtora homera jęczmienia; (3) I rzekłem do niej: Siedź mi tak przez wiele dni, a nie płódź wszeteczeństwa (תִזְנִ֔י ṯiz·nî – od słowa זָנָה zanach – wszeteczeństwo, prostytucja), ani chodź za mąż, a ja też dla ciebie.
Wielce istotnym tutaj jest wers 2. Ponieważ Gomer przez swoje cudzołóstwo nie była dłużej traktowana jako żona (zdrada pierwszego męża spowodowała jej oddalenie i nieważność małżeństwa), musiała zostać przywrócona do tej pozycji poprzez wykupienie. Kupowanie żon do dzisiaj jest bardzo popularne w krajach Bliskiego Wschodu. Gomer z cudzołożnicy (zamężnej kobiety dokonującej grzechu seksualnego) stała się wszetecznicą (niezamężną kobietą dokonującą grzechu seksualnego). Cena 15 srebrników to połowa ceny zwykłego niewolnika, oznacza brak wartości Gomer. Po wykupieniu prorok, zanim wziął ją za żonę, nakazał jej okres wielu dni, w których miała dowieść swojego upamiętania i wierności, a tym samym umożliwić zamążpójście.
.
Definicje językowe
Wszeteczeństwo, nierząd
πορνεία porneia – dosłownie: sprzedać (oddać) seksualną czystość; swoboda seksualna każdego rodzaju; każdy rodzaj braku moralności seksualnej – wszeteczeństwo, nierząd, (metaforycznie: bałwochwalstwo)
זָנָה zanach – hebrajski odpowiednik, dosłownie: nierząd, wszeteczeństwo, cudzołóstwo (metaforycznie: bałwochwalstwo)
.
Kto może popełnić?
1. Dwie osoby, żadna z nich nie jest w związku małżeńskim (dwoje singli).
2. Osoba będąca w związku małżeńskim z osobą niebędącą w związku małżeńskim (żonaty / mężata z singlem).
3. Osoba będąca w związku małżeńskim z inną osobą również będącą w związku małżeńskim (żonaty / mężata z kimś żonatym / mężatym).
.
.
.
Cudzołóstwo
μοιχεύω moicheo – dosłownie: mieć bezprawny stosunek z czyjąś żoną lub mężem; zdrada małżeńska.
נָאַף naaph – hebrajski odpowiednik, dosłownie: złamać małżeństwo
.
Kto może popełnić?
1. Osoba będąca w związku małżeńskim z osobą niebędącą w związku małżeńskim (żonaty / mężata z singlem).
2. Osoba będąca w związku małżeńskim z inną osobą również będącą w związku małżeńskim (żonaty / mężata z kimś żonatym / mężatym).
.
Zakresy znaczeniowe
Zatem słowo μοιχάομαι moichaonai (cudzołóstwo) jest podrzędne zakresowo w stosunku do słowa πορνεία porneia (wszeteczeństwo), ponieważ:
- każde μοιχάομαι moichaonai (cudzołóstwo) jest πορνεία porneia (wszeteczeństwem)
- jednak nie każde πορνεία porneia (wszeteczeństwo) jest μοιχάομαι moichaonai (cudzołóstwem)
Obrazuje to następujący diagram
Zatem w związku z grzechem seksualnym mamy następujące możliwości (przykład dotyczący kobiety jest tożsamy z tym samym grzechem popełnianym przez mężczyzn):
- Wszystkie cudzołożnice są wszetecznicami; każda zamężna kobieta uprawiająca pozamałżeński seks.
- Niektóre wszetecznice nie są cudzołożnicami; każda niezamężna kobieta uprawiająca pozamałżeński seks.
- Niektóre wszetecznice są cudzołożnicami; każda mężata kobieta uprawiająca pozamałżeński seks.
Implikacją tego jest możliwość używania słowa wszeteczeństwo w szerokim zakresie, tzn. mając na myśli każdą seksualną niemoralność. Drugą możliwością jest używanie tego słowa w węższym zakresie, czyli jako zdradę małżeńską, inaczej cudzołóstwo. O wyborze znaczenia musi zatem decydować kontekst.
.
Grzech sodomii
Opisane powyżej przypadki nie uwzględniają relacji homoseksualnych, które według Boga i Pisma są zboczeniem i grzechem w każdym przypadku:
3 Mojż. 18:22 Z mężczyzną nie będziesz obcował, jako z niewiastą; obrzydliwością to jest.
3 Mojż. 20:13 Mąż także, który by z mężczyzną obcował sposobem niewieścim, obrzydliwość uczynili oba; śmiercią umrą, krew ich będzie na nich.
1 Kor. 6:9-10 9 Czy nie wiecie, że niesprawiedliwi nie odziedziczą królestwa Bożego? Nie łudźcie się: ani zniewieściali (μαλακοι malakoi – pasywny partner homoseksualny), ani mężczyźni współżyjący ze sobą (αρσενοκοιται arsenokoitai – aktywny partner w związku homoseksualnym, sodomita, pederasta) … nie odziedziczą królestwa Bożego.
Rzym. 1:27 Także mężczyźni, opuściwszy naturalne współżycie z kobietą, zapałali w swej pożądliwości jedni ku drugim, mężczyzna z mężczyzną, popełniając haniebne czyny i ponosząc na sobie samych należną za swój błąd zapłatę.
.
Interpretacja tekstu o oddaleniu żony
Mat. 5:32 Lecz ja wam mówię: Kto oddala swoją żonę – poza przypadkiem nierządu / wszeteczeństwa – prowadzi ją do cudzołóstwa, a kto żeni się z oddaloną, cudzołoży.
…przypadkiem nierządu…
πορνείας porneias – dosłownie: sprzedać (oddać) seksualną czystość; swoboda seksualna każdego rodzaju; każdy rodzaj braku moralności seksualnej – wszeteczeństwo, nierząd,
Chodzi o dowolny akt niemoralności seksualnej.
…prowadzi ją do cudzołóstwa…
μοιχεύω moicheo – dosłownie: mieć bezprawny stosunek z czyjąś żoną lub mężem; zdrada małżeńska.
Oddalona bez żadnej podstawy prawnej żona ciągle jest związana z mężem, a przez to jeśli będzie chciała pobrać się z innym, dokonuje zdrady małżeńskiej.
…a kto żeni się z oddaloną, cudzołoży…
Kto poślubia bezprawnie oddaloną żonę, dokonuje aktu cudzołóstwa, ponieważ żona nadal jest związana z poprzednim mężem.
Interpretacja: Żona, która została oddalona z każdej innej przyczyny niż dowolna pozamałżeńska swoboda seksualna nadal jest związana z mężem i jeśli poślubi innego mężczyznę będzie to bezprawny związek, czyli grzech.
Zobacz też
- Sprawa małżeństw i rozwodów
- Białe małżeństwa, konsekrowane dziewice, celibat, niecne hucie i Boże rozwiązanie
- Kalwin o małżeństwie i życiu rodzinnym
