Ezech. 44:1-3 Potem poprowadził mnie z powrotem w kierunku bramy zewnętrznej świątyni ZWRÓCONEJ KU WSCHODOWI LECZ BYŁA ZAMKNIĘTA. I rzekł do mnie: Ta brama będzie zamknięta, nie będzie się jej otwierać i nikt nie będzie przez nią wchodził, gdyż JAHWE, Bóg izraelski, WSZEDŁ PRZEZ NIĄ, DLATEGO BĘDZIE ZAMKNIĘTA. Tylko książę może w niej zasiadać, aby przed Jahwe brać udział w uczcie ofiarnej; wejdzie on przez przysionek bramy i wróci tą samą drogą
Ktoś czytając ten fragment po raz pierwszy może nie widzieć związku pomiędzy tą Bramą a Boskością Jezusa jednak aby to dobrze zrozumieć trzeba poznać kontekst historyczno-kulturowy tego fragmentu w świetle proroctw ST i NT.
Spis treści
Tło historyczno-kulturowe
Brama Wschodnia jest jedną z osmiu obecnie istniejących bram Jerozolimy prowadzących do Starego Miasta. Otóż do Starego Miasta Jerozolimy, otoczonego zewsząd murami, można wkroczyć przez jedną z ośmiu bram: Jafską, Dawida, Gnojną, Złotą, Lwów, Heroda, Damasceńską i Nową.
Brama Wschodnia jest jedyną, prowadzącą bezpośrednio na teren Wzgórza Świątynnego, sięgająca swymi początkami czasów biblijnego króla Salomona. Brama ta za dni Chrystusa wiodła na dziedziniec Świątyni i była najważniejszą bramą miasta. To właśnie przy Bramie Wschodnie (nazywanej również Piękną) Piotr i Jan uzdrowili człowieka chromego od urodzenia –
Dzieje. 3:1-11 1 Piotr i Jan weszli razem do świątyni w godzinie modlitwy, o dziewiątej. 2 A wnoszono właśnie pewnego mężczyznę, chromego od urodzenia, którego każdego dnia sadzano u bramy świątyni, zwanej Piękną, żeby wchodzących do świątyni prosił o jałmużnę. 3 Gdy zobaczył Piotra i Jana, jak mieli wejść do świątyni, prosił ich o jałmużnę. 4 A Piotr, przypatrując mu się wraz z Janem, powiedział: Spójrz na nas. 5 On więc spojrzał na nich uważnie, spodziewając się, że coś od nich otrzyma. 6 Wtedy Piotr powiedział: Nie mam srebra ani złota, lecz co mam, to ci daję: W imieniu Jezusa Chrystusa z Nazaretu, wstań i chodź! 7 A ująwszy go za prawą rękę, podniósł go. I natychmiast wzmocniły się jego nogi i kostki. 8 A on zerwał się, wstał i chodził. Wszedł z nimi do świątyni, chodząc, skacząc i chwaląc Boga. 9 A wszyscy ludzie widzieli go chodzącego i chwalącego Boga. 10 I rozpoznali w nim tego człowieka, który dla jałmużny siadał przy Pięknej Bramie świątyni, i ogarnęło ich zdumienie i zachwyt nad tym, co mu się przydarzyło. 11 A gdy ten chromy, który został uzdrowiony, trzymał się Piotra i Jana, wszyscy ludzie zdumieni zbiegli się do nich w przedsionku, który zwano Salomonowym.
Wychodząc przez nią można było dotrzeć do Doliny Jozafata, Getsemanę i na Górę Oliwną.
.
O wypełnieniu proroctwa
Pytanie które można zadać kiedy wypełniło się proroctwo o przejściu Boga przez tą Bramę?
Zach 9:9 Raduj się wielce, córko Syjonu! Wykrzykuj, córko Jerozolimy! Oto twój Król przychodzi do ciebie; sprawiedliwy i Zbawiciel, cichy i siedzący na ośle, na oślątku, źrebięciu oślicy.
.
Ezech. 44:2 gdyż JAHWE, Bóg izraelski, WSZEDŁ PRZEZ NIĄ, DLATEGO BĘDZIE ZAMKNIĘTA.
Proroctwo z Zach 9:9 i tym samym pierwsza część proroctwa z Ezech. 44:1-3 wypowiedziana na kilkaset lat przed Chrystusem wypełniła się 2000 lat temu w czasie kiedy to Jezus przybył do Jerozolimy przez Bramę Wschodnią i mówią o tym wersety z Marka 11:1-11 i paralelne teksty z pozostałych trzech Ewangelii opisujących to wydarzenie.
| Marek 11:1-11 | Mateusz 21:1-11 | Łukasz 19:29-44 |
|
1 A gdy zbliżyli się do Jerozolimy i przyszli do Betfage i Betanii przy Górze Oliwnej, posłał dwóch spośród swoich uczniów; 2 I powiedział im: Idźcie do wsi, która jest przed wami, a zaraz po wejściu do niej znajdziecie uwiązane oślątko, na którym nie siedział jeszcze nikt z ludzi. Odwiążcie je i przyprowadźcie. 3 A gdyby ktoś was zapytał: Co robicie? – powiedzcie, że Pan go potrzebuje i zaraz je tu przyśle. 4 Poszli więc i znaleźli oślątko uwiązane u drzwi na dworze, na rozstaju dróg, i odwiązali je. 5 Wtedy niektórzy ze stojących tam pytali: Co robicie? Dlaczego odwiązujecie oślątko? 6 A oni odpowiedzieli im tak, jak im nakazał Jezus. I puścili ich. 7 Przyprowadzili więc oślątko do Jezusa i włożyli na nie swoje szaty, a on wsiadł na nie. 8 Wielu zaś słało na drodze swoje szaty, a inni obcinali gałązki z drzew i kładli na drodze. 9 A ci, którzy szli przed nim i którzy podążali za nim, wołali: Hosanna! Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Pana! 10 Błogosławione królestwo naszego ojca Dawida, które przychodzi w imieniu Pana! Hosanna na wysokościach! 11 I wjechał Jezus do Jerozolimy i wszedł do świątyni, a gdy obejrzał wszystko i nadszedł już wieczór, wyszedł z dwunastoma do Betanii. |
1 A gdy się przybliżyli do Jerozolimy i przyszli do Betfage na Górę Oliwną, wtedy Jezus posłał dwóch uczniów; 2 Mówiąc im: Idźcie do wsi, która jest przed wami, a zaraz znajdziecie uwiązaną oślicę i oślątko z nią. Odwiążcie je i przyprowadźcie do mnie. 3 A gdyby wam ktoś coś mówił, powiedzcie: Pan ich potrzebuje, a zaraz je puści. 4 To wszystko się stało, aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka: 5 Powiedzcie córce Syjonu: Oto twój król przychodzi do ciebie cichy, siedzący na ośle, na oślątku, źrebięciu oślicy. 6 Poszli więc uczniowie i uczynili tak, jak im nakazał Jezus. 7 Przyprowadzili oślicę i oślątko, położyli na nie swoje szaty i posadzili go na nich. 8 A wielki tłum słał swoje szaty na drodze, inni zaś obcinali gałązki z drzew i kładli na drodze. 9 A tłumy, które szły przed nim i za nim, wołały: Hosanna Synowi Dawida! Błogosławiony, który przychodzi w imieniu Pana! Hosanna na wysokościach! 10 Kiedy wjechał do Jerozolimy, poruszyło się całe miasto i pytano: Któż to jest? 11 A tłumy odpowiadały: To jest Jezus, prorok z Nazaretu w Galilei. |
29 A gdy przybliżył się do Betfage i Betanii, przy górze zwanej Oliwną, wysłał dwóch ze swoich uczniów; 30 Mówiąc: Idźcie do wioski, która jest naprzeciwko, a wchodząc do niej, znajdziecie oślątko uwiązane, na którym nigdy nie siedział żaden człowiek. Odwiążcie je i przyprowadźcie. 31 A gdyby was ktoś spytał: Dlaczego je odwiązujecie? tak mu powiecie: Dlatego, że Pan go potrzebuje. 32 Wtedy odeszli ci, którzy zostali posłani, i znaleźli wszystko, jak im powiedział. 33 A gdy odwiązywali oślątko, zapytali ich jego właściciele: Dlaczego odwiązujecie oślątko? 34 A oni odpowiedzieli: Pan go potrzebuje. 35 I przyprowadzili je do Jezusa, położyli swoje szaty na oślątko i wsadzili na nie Jezusa. 36 Kiedy jechał, słali swoje szaty na drodze. 37 A gdy się już zbliżał do podnóża Góry Oliwnej, całe mnóstwo uczniów zaczęło radować się i donośnym głosem chwalić Boga za wszystkie cuda, które widzieli: 38 Mówili: Błogosławiony król, który przychodzi w imieniu Pana! Pokój w niebie i chwała na wysokościach! |
Przez tę bramę wjechał do Jerozolimy Mejsasz tuż przed swoją męką – chrześcijanie obchodzą pamiątkę tego wjazdu w Niedzielę Palmową każdego roku.
.
Podział proroctwa
Powyższe proroctwo składa się trzech odrębnych wydarzeń:
- pierwsze to przejście Boga-(Jezusa) przez Bramę Wschodnią,
- drugie – całkowite zamknięcie bramy tak, iż nikt już przez nią nie przejdzie,
- oraz trzecie wydarzenie jakim jest ponowne przejście Boga przez ową bramę.
.
Przejście Boga Izraela przez Bramę
Widzenie to Ezechiel otrzymał najprawdopodobniej w okresie 592 – 570 r. p.n.e. Przez około 600 lat proroctwo pozostało niewypełnione, aż ok. 33 roku n.e. gdy Pan Jezus z Nazaretu, Bóg w ciele ludzkim, w niedzielę palmową wjechał z Góry Oliwnej przez Bramę Wschodnią na teren żydowskiej Świątyni w Jerozolimie na oślicy niedługo przed swoją męką i tak pierwsza część tego proroctwa stała się rzeczywistością. Ale co z drugim wydarzeniem, jakie zapowiedział Ezechiel? W jaki sposób Brama Złota mogłaby być zamknięta tak, aby nikt przez nią nie przeszedł?
Przy okazji jako ciekawostkę podam Wam fakt że cztery nader ważne wydarzenia dla historii zbawienia miały miejsce w niedzielę. Po pierwsze zmartwychwstanie Jezusa. Po drugie osiem dni później -(Jan 20,26) Jezus ukazał się wszystkim Apostołom w obecności Tomasza. Po trzecie zesłanie Ducha Świętego opisane w Dziejach Apostolskich też nastąpiło w niedziele. Po czwarte triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy na osiołku odbył się pierwszego dnia tygodnia to jest w niedzielę poprzedzająca Paschę czyli 10 Nisan kiedy to według Prawa Bożego wybierano baranka na ofiarę paschalną. Niedziele traktuję tylko jako dzień wspominania wielkich objawień Mesjasza a nie jako obligatoryjny nakaz czy też jako zastąpienie szabatu który i tak obchodzony będzie w Tysiącletnim Królestwie.
Izaj. 66:22-24 22 Jak bowiem to nowe niebo i ta nowa ziemiae, które ja uczynię, będą trwać przede mną, mówi PAN, tak będzie trwać wasze potomstwo i wasze imię. 23 I stanie się tak, że od nowiu do nowiu księżyca i i od szabatu do szabatu przychodzić będzie wszelkie ciało, aby oddać pokłon przede mną, mówi PAN. 24 I gdy wyjdą, zobaczą trupy ludzi, którzy wystąpili przeciwko mnie. Ich robak bowiem nie zdechnie i ich ogień nie zgaśnie, i będą obrzydliwością dla wszelkiego ciała.
.
Całkowite zamknięcie bramy
Dalsza część proroctwa Ezechiela o zamurowaniu tej Bramy zaczęła się wypełniać w 1517 roku, gdy Turcy zdobyli Jerozolimę. Między 1530 a 1542 rokiem sułtan Sulejman Wspaniały polecił odbudować dawne mury miejskie, które bardzo ucierpiały w wyniku zarówno wypraw krzyżowych jak i innych walk toczonych o Miasto Święte. Również Bramie Złotej przywrócono jej dawną świetność; od czasów panowania Arabów w Jerozolimie prowadziła przecież wprost na dziedziniec Meczetu Omara. Miejsce to przyciąga stale wiernych muzułmanów ze wszystkich części świata. Ponieważ wchodziło się tam przez Bramę Złotą nie było sensu jej zamykać – była przecież bardzo potrzebna. Stało się jednak coś, co do dzisiaj jest przedmiotem wielu dyskusji i dociekań. Otóż podczas odbudowy murów Starego Miasta sułtan Sulejman Wspaniały rozkazał, aby Bramę Wschodnią zamurować głazami! To niewiarygodne. Wszystkie inne bramy zostały otwarte, ale Brama Wschodnia, najważniejsza ze wszystkich, została zamurowana! Najbardziej wiarygodna legenda na ten temat mówi, że po Jerozolimie rozniosła się pogłoska, iż nadchodzi Mesjasz. Muzłumański Sułtan Sulejman Wspaniały miał wezwać żydowskich rabinów, aby dowiedzieć się kto to taki. Odpowiedź brzmiała, że jest on wielkim przywódcą wojsk, przysłanym przez Boga i przejdzie przez Bramę Wschodnią, aby uwolnić Miasto Święte od wrogów. Aby położyć kres żydowskim nadziejom, Sulejman rozkazał bramę całkowicie zamurować, przed nią zaś założył muzułmański cmentarz, uważając, że żaden pobożny Żyd tamtędy nie przejdzie, aby się nie skalać. Od tego czasu brama jest zamknięta, a przed nią stoi cmentarz, blokując przejście.
W ten sposób wypełniły się dwa z trzech wydarzeń zapowiedzianych ustami proroka Ezechiela.
.
Ponowne przejście Boga przez ową bramę
Ostatnim etapem proroctwa jest ponowne przejście Boga przez bramę, a zatem – jej otwarcie. Według tradycji żydowskiej, przez Bramę Wschodnią do Jerozolimy wjedzie sam Mesjasz. Niektórzy Żydzi wierzą nawet, że brama zostanie otwarta w Dzień Sądu. Według wielu teologów do ponownego otwarcia tej Bramy również nawiązuje
Psalm 24:1-10 1 Do PANA należy ziemia i wszystko, co ją napełnia, świat i jego mieszkańcy. 2 Na morzach bowiem ugruntował go i utwierdził na rzekach. 3 Któż wstąpi na górę PANA? Kto stanie w jego świętym miejscu? 4 Człowiek rąk nieskalanych i czystego serca, który nie skłania swej duszy ku marności i nie przysięga podstępnie. 5 On otrzyma błogosławieństwo od PANA i sprawiedliwość od Boga, swego Zbawiciela. 6 To jest pokolenie tych, którzy go szukają, którzy szukają twego oblicza, Boże Jakuba. Sela. 7 Podnieście, o bramy, wasze głowy; podnieście się, wrota odwieczne, aby wszedł Król chwały. 8 Któż jest tym Królem chwały? PAN mocny i potężny, PAN potężny w boju. 9 Podnieście, o bramy, wasze głowy; podnieście się, wrota odwieczne, aby wszedł Król chwały. 10 Któż jest tym Królem chwały? PAN zastępów, on jest Królem chwały. Sela.
Ciekawostką jest że w apokryficznych tekstach chrześcijańskich, brama była sceną spotkania rodziców Marii -Joachima i Anny.
.
Ciekawostki
W średniowieczu przed Bramą Złotą modlili się Żydzi, podobnie jak to czynią dzisiaj pod Ścianą Płaczu.
Mniej więcej od VII wieku datuje się muzułmańska tradycja chowania w jej pobliżu zmarłych. Wyznawcy Islamu, powołując się na Koran, wierzą, iż to właśnie tutaj będzie miał miejsce eschatologiczny sąd Allaha nad światem.
Brama Złota posiada dwa łuki. Północny nazywany jest Łukiem Żalu, południowy Łukiem Miłosierdzia.
Gdy w Ziemi Świętej w 1967 roku wybuchła tzw. wojna sześciodniowa, w wyniku której 7 czerwca armia izraelska wdarła się do Jerozolimy przez Bramę Lwią, Legion Arabski został zmuszony wycofać się i miasto zostało zajęte w całości przez izraelskich komandosów. Żydzi odzyskali władzę nad swoim pradawnym miastem po 1897 latach. W prasie ukazał się reportaż o jednym z oddziałów wojska biorącym udział w szturmie na miasto. Niektórzy z żołnierzy owego oddziału sugerowali, aby wysadzić w powietrze Bramę Wschodnią, prowadzącą na Wzgórze Świątynne. Ortodoksyjny Żyd, który był dowódcą tego oddziału sprzeciwił się, twierdząc, że brama będzie mogła być otwarta dopiero wtedy, gdy zjawi się Mesjasz. Brama ocalała.
Brama Wschodnia jest zamknięta bo przeszedł przez nią Bóg w ludzkim ciele w Osobie Jezusa Chrystusa jadąc na osiołku z Góry Oliwnej na teren świątyni przez Bramę Wschodnią w Niedzielę Palmową na pięć dni przed Paschą- (10 Nissan – 2 Mojż. 12:3 jako nasz Baranek Paschalny) i tylko On ma prawo ponownie ją otworzyć. Przy powtórnym przyjściu Jezusa powtórzy się niemal identycznie scena z chwalebnym wjazdem przez tą Wschodnią Bramę z Góry Oliwnej Jezusa ale za pierwszym razem na osiołku a za drugim na koniu.
Michał Głazowski
