Spis treści
Teologiczny kamień potknięcia
Jakuba 2:21-24 .
21. Czy Abraham, nasz ojciec, nie został usprawiedliwiony z uczynków, gdy ofiarował Izaaka, swego syna, na ołtarzu?
22. Widzisz, że wiara współdziałała z jego uczynkami i przez uczynki wiara stała się doskonała.
23. I tak wypełniło się Pismo, które mówi: Uwierzył Abraham Bogu i poczytano mu to za sprawiedliwość, i został nazwany przyjacielem Boga.
24. Widzicie więc, że człowiek zostaje usprawiedliwiony z uczynków, a nie tylko z wiary.
Grecka fraza τοῖς πίστις συνήργει τοῖς ἔργοις tois pistis synergei tois ergois wskazuje na synergię (synergei) wiary (pistis) z uczynkami (ergois). Fraza użyta została w kontekście usprawiedliwienia z wyraźnym odrzuceniem usprawiedliwienia tylko z wiary (οὐκ ἐκ πίστεως μόνον ouk ek pisteos monon czyli non sola fide) dla teologów Watykanu oznacza to, że aby dostać się do nieba koniecznym jest wiara w Boga oraz dobre uczynki.
werset 21 …Abraham…został usprawiedliwiony z uczynków (ἐξ ἔργων ἐδικαιώθη eks ergon edikaiothe)
.
werset 24 …człowiek zostaje usprawiedliwiony z uczynków (ἐξ ἔργων δικαιοῦται eks ergon dikaioutai), a nie tylko z wiary (οὐκ ἐκ πίστεως μόνον ouk ek pisteos monon)
Według herezji Rzymskiego katolicyzmu Marcin Luter był w błędzie głosząc zbawienie z łaski przez wiarę czyli wyznając zasadę sola fide. Wielokrotnie Luter konfrontowany był przez rzymskich teologów przy użyciu tekstu Jakuba, gdzie wyraźnie czytamy, że wiara współdziała z uczynkami (τοῖς πίστις συνήργει τοῖς ἔργοις tois pistis synergei tois ergois), co papiści odnosili do zbawienia w sensie soteriologicznym.
Tak więc gdy Luter wołał sola fide, papiści odpowiadali non sola fide nieustannie odwołując się do frazy οὐκ ἐκ πίστεως μόνον ek pisteos monon. – nie tylko z wiary!
Okrzyk i argument papistów używany jest po dziś dzień. Otwarcie przez katolików ale też skrycie i podstępnie przez fałszywych teologów mających czelność ubierać się w barwy Protestantyzmu, a nawet, o zgrozo, teologii Reformowanej. Czy rzeczywiście do zbawienia człowieka konieczne są wiara oraz dobre uczynki?
Zgodnie z Pismem zaprzeczamy heretykom i fanatykom.
Biblijna pozycja
Hebr. 11:1 A wiara jest pewnością (ὑπόστασις hypostasis) tego, czego się spodziewamy, i przekonaniem (ἔλεγχος elenchos) co do tego, czego nie widzimy
Odrzucenie wiary jako jedynego środka zbawienia, albo też definicja wiary jako przekonania oraz uczynków jest zaprzeczeniem Protestanckiej i Reformowanej doktryny usprawiedliwienia przez wiarę. W tym miejscu należy zauważyć, że wiara sama w sobie nie jest podstawą usprawiedliwienia. To znaczy, że nie wiara usprawiedliwia człowieka. Gdy mówimy o usprawiedliwieniu przez wiarę rozumiemy wiarę jako środek kierujący wierzacego do usprawiedliwienia jakiego dokonał na krzyżu Chrystus.
Wiara to intelektualne objęcie i zgoda na biblijną propozycję w kwestii usprawiedliiwienia winnego grzesznika. Wiara przyjmuje za prawdę i całkowicie akceptuje to, co Chrystus osiągnął na krzyżu w celu usprawiedliwienia grzeszników. W tym sensie wiara odnosi się do dzieła Chrsytusa na krzyżu, którego dokonał w miejsce grzesznika.
Chrtystus na krzyżu reprezentował swój lud (Rzym. 5:18-19; 6:8; 2 Kor. 5:14; Kol. 3:3; 1 Kor. 15:22, 45), reprezentował wszystkich wybranych do zbawenia od Adama po ostatniego wybranego człowieka jaki będzie żył na świecie (Izaj. 53:10; Mat. 1:21; Jan 10:15; Dzieje 20:28; Efez. 5:25; Hebr. 2:10-14). Reprezentował swój lud aby niewinną krwią przebłagać Boga za popełnione grzechy i spłacić niespłacalny inaczej dług swego ludu z jednej strony, z drugiej zaś aby przypisać wybranym do zbawienia swoją doskonałą sprawiedliwość. Była to zatem forma prawnej transakcji.
- Mesjaszowi przypisane zostały grzechy wybranych
, - wybranym przypisana została sprawiedliwość Chrystusa.
2 Kor. 5:21 On bowiem tego, który nie znał grzechu, za nas grzechem uczynił, abyśmy w nim stali się sprawiedliwością Bożą.
Poprzez swoją ofiarę za wybranych oraz przez przypisanie wybranym swojej sprawiedliwości Chrystus z jednej strony poniósł karę zastępczą, zniósł przekleństwo śmierci a z drugiej zdobył wieczne odkupienie, usprawiedliwienie, uświęcenie, doskonałość przez co wszyscy zostaną doprowadzeni przez Niego do ostatecznej chwały w niebie w społeczności z Bogiem. Jest to kompletne i niezależne od człowieka dzieło Boga, z którym nie mogą współdziałać żadne dobre uczynki ze strony człowieka.
Względem wybranych Chrystus
1) Zapłacił za wszystkie ich grzechy
Izaj. 53:5-6 5. Lecz on był zraniony za nasze występki, starty za nasze nieprawości. Kara dla naszego pokoju była na nim, a jego ranami zostaliśmy uzdrowieni. Wszyscy jak owce zbłądziliśmy, każdy z nas zboczył na swą drogę, PAN włożył na niego nieprawość nas wszystkich.
2) Ponosząc karę za grzech przypisał im swoją sprawiedliwość
Rzym. 4:4-8 6. Jak i Dawid mówi, że błogosławiony jest człowiek, któremu Bóg przypisze sprawiedliwość bez uczynków, mówiąc: 7. Błogosławieni, których nieprawości są przebaczone i których grzechy są zakryte. 8. Błogosławiony człowiek, któremu Pan nie poczyta grzechu.
.
2 Kor. 5:21 On bowiem tego, który nie znał grzechu, za nas grzechem uczynił, abyśmy w nim stali się sprawiedliwością Bożą.
3) Odkupił ich, uświęcił, usprawiedliwił
1 Kor. 1:30 Lecz wy z niego jesteście w Chrystusie Jezusie, który stał się dla nas mądrością od Boga i sprawiedliwością, i uświęceniem, i odkupieniem;
4) Przyjął na siebie ich przekleństwo
Gal. 3:13 Chrystus odkupił nas z przekleństwa prawa, stając się za nas przekleństwem (bo jest napisane: Przeklęty każdy, kto wisi na drzewie);
5) Zapłacił za wszystkie grzechy
1 Piotra 2:24 On nasze grzechy na swoim ciele poniósł na drzewo, abyśmy obumarłszy grzechom, żyli dla sprawiedliwości; przez jego rany zostaliście uzdrowieni
6) Cierpiał za te grzechy
1 Piotra 3:18 Gdyż i Chrystus raz za grzechy cierpiał, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby nas przyprowadzić do Boga; uśmiercony w ciele, lecz ożywiony Duchem;
7) Przelaną krwią przebłagał Boga ku odpuszczeniu wszystkich grzechów
Hebr. 2:17 Dlatego musiał we wszystkim upodobnić się do braci, aby stał się miłosiernym i wiernym najwyższym kapłanem wobec Boga dla przebłagania za grzechy ludu.
8) W ten sposób swoją doskonałą, uświęcającą ofiarą uczynił swój lud doskonałym na zawsze
Hebr. 10:14 Jedną bowiem ofiarą uczynił doskonałymi na zawsze tych, którzy są uświęceni.
9) W ten sposób Bóg uzdolnił czyli zakwalifikował swój lud do dziedziczenia nowego nieba i nowej ziemi
Kol. 1:12 Dziękując Ojcu, który nas uzdolnił (ἱκανώσαντι kanosanti – zakwalifikował) do uczestnictwa w dziedzictwie świętych w światłości;
Z tego powodu historyczne wyznania Reformowane potępiają odrzucenie zasługi Chrystusa jako jedynej podstawy usprawiedliwienia i w konsekwencji doprowadzenia grzesznika do ostatecznej chwały czyli zbawienia. W Katechizmie Heidelberskim czytamy, że żadne dobre uczynki człowieka nie mogą stanowić choćby części usprawiedliwienia przed Bogiem.
Dlaczego jednak nasze dobre uczynki nie mogą choćby w części usprawiedliwić nas przed Bogiem? Sprawiedliwość, która mogłaby się ostać przed sądem, musiałaby być w pełni doskonała, całkowicie zgodna z Prawem Bożym. Tymczasem nawet najlepsze uczynki w tym życiu są zawsze niedoskonałe i skażone grzechem. [1]
W Reformowanym Belgijskim Wyznaniu Wiary znajduje się fundamentalny dla wiary chrześcijańskiej argument o zasługach Chrystusa jako jedynej podstawie usprawiedliwienia grzesznika bez dobrych uczynków.
Jezus Chrystus poczytujący na naszą korzyść wszystkie swoje zasługi i wszystkie swoje święte dzieła, jakich dokonał dla nas i zamiast nas, jest naszą sprawiedliwością [2]
Zgodnie z Kanonami Synodu w Dort ani wiara rozumiana jako posłuszeństwo ani też wiara oraz posłuszeństwo nie są podstawą usprawiedliwienia.
[Synod odrzuca błędy tych] Którzy nauczają: Że nowe przymierze łaski, jakie zawarł Bóg Ojciec z człowiekiem za pośrednictwem śmierci Chrystusa, nie polega na tym, że poprzez wiarę, która przyjmuje zasługi Chrystusa, jesteśmy usprawiedliwieni przed Bogiemizbawieni,lecz na fakcie, iż Bóg, odwoławszy żądania doskonałego posłuszeństwa wiary, uważa samą wiarę i posłuszeństwo wierze, mimo iż niedoskonałe, za doskonałe posłuszeństwo prawu, i ocenia to jako godne nagrody życia wiecznego poprzez łaskę. [3]
Wszystko powyższe to błędy heretyckich Arminian, Rzymskich katolików, Prawosławnych a także odstępczego kościoła pseudoreformowanego. Jest to także zaprzeczenie wiary pierwszych chrześcijan, którzy wyznawali doktrynę podwójnego przypisania tak jak współczesny Kościół Reformowany. O przypisaniu Chrystusowi grzechów wybranych do zbawienia oraz sprawiedliwości Chrystusa wybranym przeczytać można choćby w tekście Listu do Diogneta, dzieła z II wieku, :
Cóż bowiem innego mogłoby zakryć nasze grzechy, jeśli nie Jego sprawiedliwość? W kim moglibyśmy znaleźć usprawiedliwienie, jeśli nie w Nim tylko, w Synu Bożym? O wspaniała wymiano! O arcydzieło niezgłębione! O nieoczekiwane dobrodziejstwo! Niegodziwość wielu znika w sprawiedliwości Jednego, a sprawiedliwość Jednego wielu niegodziwych usprawiedliwiła. [4]
Historia herezji
Zaprzeczenie biblijnej nauce, jak słusznie podsumowuje John Robbins, w konsekwencji prowadzi do konkluzji, że rzeczą, która sprawia, że wiara staje się wiarą zbawiającą są uczynki. [5] Mimo tak jasnych ostrzeżeń prowadzony przez ducha antychrysta fałszywy kościół ustanawia nową ewangelię, nową podstawę usprawiedliwienia oraz nową definicję wiary.
.
Rzymski katolicyzm
Sobór trydencki (1545-63) będący odpowiedzią herezji papieskiej na Reformację sformalizował i doprecyzował stanowisko katolickie w kwestii usprawiedliwienia. Trydent naucza, że usprawiedliwienie jest z łaski i uczynków, co implikuje synergizm w zbawieniu. Bóg i człowiek czynią starania aby zbawić ostatecznie człowieka.
Nacisk na łaskę i dobre uczynki człowieka w kwestii zbawienia położony jest równomiernie. Sama łaska (sola gratia) nie ma mocy zbawczej, tak samo jak nie mają jej same dobre uczynki. Dopiero współpraca (synergia) Bożej łaski i dobrych uczynków może (ale nie musi) dać pożądany efekt, jeśli człowiek odpowiednio zasłuży się na ostateczne zbawienie.
„Jeśli ktoś mówi, że człowiek może być usprawiedliwiony przed Bogiem przez swoje własne uczynki… bez łaski Bożej przez Jezusa Chrystusa – niech będzie wyklęty” [6]
Dlatego też w Katechizmie Kościoła Katolickiego wyrażony został teologiczny pogląd o zbawieniu z wiary i dobrych uczynków, czyli zasług człowieka. Dla uspokojenia sumienia swoich wyznawców Rzym ogłasza dobre uczynki jako mające swoje źródło w Duchu Świętym. Zbawienie przypisywane jest w pierwszym rzędzie Bogu a następnie wyznawcy.
“Zasługa człowieka u Boga w życiu chrześcijańskim wynika z tego, że Bóg w sposób dobrowolny postanowił włączyć człowieka w dzieło swojej łaski. Ojcowskie działanie Boga jest pierwsze dzięki Jego poruszeniu; wolne działanie człowieka jest wtórne jako jego współpraca, tak że zasługi dobrych uczynków powinny być przypisane najpierw łasce Bożej, a dopiero potem wiernemu. Zasługa człowieka powraca zatem do Boga, odkąd jego dobre uczynki mają swoje źródło w Chrystusie z natchnień i pomocy Ducha Świętego.” [7]
Luteranie (ale nie Luter)
Idąc w ślady swoich rzymskokatolickich braci luteranie (czyli Kościół Ewangelicko-Augsburkski) odrzucają zbawienie z łaski. Ustami Dietricha Bonhoeffera dodają współdziałające z łaską Bożą uczynki w postaci pokuty, chrztu wodnego, kościelnej dyscypliny, komunii i spowiedzi, uczniostwa (czyli naśladownictwa Chrystusa) oraz dźwigania krzyża, wszystko w ujęciu soteriologicznym, jako warunki zbawienia.
„Tania łaska jest głoszeniem przebaczenia bez żądania pokuty, chrztu bez kościelnej dyscypliny. Komunii bez wyznania spowiedzi. Tania łaska to łaska bez uczniostwa, bez krzyża, bez Jezusa Chrystusa”. [8]
Tak więc zgodnie z doktryną luterańską udzielona grzesznikowi łaska, która nie jest tania, nie jest darmowa lecz wymaga zapłaty. Oczywiście nie chodzi tu o krew Chrystusa lecz łaska żąda zapłaty od grzesznika.
Stąd aby uzyskać przebaczenie luteranie muszą pokutować, ochrzcić się, podlegać dyscyplinie, spożywać komunie i spowiadać się, dźwigać swój krzyż. Jak powiadają, bez uczniostwa, nie ma łaski. Podstawą łaski jest zatem nie tyle ofiara Chrystusa ale ludzkie działanie. Podejście to może zilustrować sala sądowa, na której winnego skazańca sędzia ułaskawi warunkowo, żądając od niego zaprzestania złego postępowania i zmiany charakteru. Podstawą tego ułaskawienia jest zatem ludzki akt skruchy.
.
Herezja federalnej wizji
Proponowana przez Rzymski katolicyzm doktryna została podchwycona przez teologów federalnej wizji, którzy herezje przenieśli na łono kościołów Reformowanych. Odnosząc się do posłuszeństwa, którego Bóg wymagał od Izraela w Starym Testamencie, Norman Shepherd, jeden z wiodących myślicieli tego ruchu stwierdza, że wiara, która usprawiedliwia człowieka to posłuszeństwo czyli wierność. Podstawą usprawiedliwienia są wiara i uczynki.
„Posłuszeństwo to po prostu wierność Panu; jest to usprawiedliwienie z wiary” [9]
Inny filozof tego ruchu, Richard B. Gaffin Jr. naucza, że nadchodzące, decydujące usprawiedliwienie na Sądzie Ostatecznym będzie uwzględniać uczynki posłuszeństwa prawu. [10] Koncepcja jest taka, że Bóg udziela usprawiedliwiania ale to nie jest wystarczające do ostatecznego zbawienia. Usprawiedliwienie jest wprawdzie z wiary ale dopiero na Sądzie Ostatecznym nastąpi ostateczne zbawienie gdzie istotną rolę w usprawiedliwieniu będą odgrywały dobre uczynki człowieka.
.
Neo-ewangelicy
Ubóstwiany przez neo-ewangelików, charyzmatyków i neo-kalwinistów John Piper dostał się pod wpływ teologii federalnej wizji, w szczególności zaś nauczania o ostatecznym zbawieniu na Sądzie Ostatecznym na podstawie dobrych uczynków. Odpowiadając na pytanie jak dostać się do nieba odrzuca wiarę jako jedyny środek zbawienia stawiając równoległy wierze warunek świętości czyli posłuszeństwa jako konieczny dla ostatecznego zbawienia.
I podobnie jak jego rzymsko katoliccy bracia z Trydentu odrzuca doktrynę zbawienia jedynie z uczynków. Według Pipera ci, którym nie przebaczono w pełni (tak jakby przebaczenie mogło być częściowe??) jeśli próbują dążyć do świętości w celu dostania się do nieba są winni legalizmu. Z drugiej strony tym, którym przebaczono w pełni są zobowiązani uśmiercać grzech i dążyć do świętości czyli odpowiedniego poziomu bezgrzeszności, aby tak oto zasłużyć na niebo.
“Jak dostać się do nieba? Nie dostaniesz się do nieba tylko przez wiarę. Zostajesz usprawiedliwiony przez samą wiarę.[…] A żeby dostać się do nieba, ta wiara musi zaowocować miłością. […] jeśli próbujemy uśmiercić grzech i dążyć do świętości z pozycji, w której nie jesteśmy w pełni akceptowani – nie w pełni przebaczeni, nie w pełni sprawiedliwi w Chrystusie, […] wtedy będziemy uśmiercać grzech i dążyć do świętości jako środka dostania się do nieba. To jest herezja Galacjan.” [11]
U Pipera słyszalne jest echo złej interpretacji synergizmu Listu Jakuba. Podobnie jak papiści, uznaje on że wiara która usprawiedliwia wymaga koniecznej przemiany natury człowieka. Jest to zatem odrzucenie Jezusa Chrsytusa jako obiektu wiary na rzecz rzeczywistości wiary z towarzyszącym jej świętym, przemienionym życiem. Jest to wiara w samego siebie, w człowieka.
“Nie powinniśmy mówić o dostaniu się do nieba w dniu ostatecznym, przez sąd ostateczny — kiedy całe nasze życie jest oceniane pod kątem tego, czy nastąpiła jakakolwiek przemiana potwierdzająca rzeczywistość wiary, która jako jedyna usprawiedliwia.” [12]
Neo-kalwiniści
Bijący rekordy popularności, określający się jako kalwinista John MacArthur odrzuca protestancką definicję wiary jako subiektywną pewność i przekonanie co do obiektywnej prawdy zawartej na kartach Pisma (Hebr. 11:1). Ponieważ jest wyznawcą herezji zbawienia panująecgo Pana (lordship salvation) zbawiającą wiarę definiuje jako aktywną w uczynkach, tu wyraźnie słychać echo złej egzegezy tekstu Jakuba 2.
„Jeśli ktoś mówi, że wiara to proste wierzenie, co ma przez to na myśli? Czy to oznacza, że wiara nie jest czynna? I jest to coś w mojej głowie i tyle? Wierzę, że wiara w Nowym Testamencie, zbawiająca wiara […] to sposób życia.” [13]
Również jednoznacznie informuje swoich wyznawców, że wiara jest niewystarczająca do zbawienia. Zbawienie zatem nie polega na przyjęciu przez wiarę zasług Chrystusa. Ponieważ wiara w Ewangelię i Boże oboetnice zostają przez niego odrzucone jako jedyny środek zbawienia, MacArthur przeciwstawia się protestanckiemu sola fide.
„Nie wystarczy tylko wierzyć, że Bóg Biblii istnieje. Nie wystarczy wiedzieć o Jego obietnicach, a nawet intelektualnie wierzyć prawdzie Ewangelii“ [14]
W systemie lordship salvation zbawienie, tak jak w przypadku papistów, osiągane zostaje przez wiarę i uczynki. Definiując wiarę jako mocne przekonanie, osobiste poddanie się i właściwe postępowanie koniecznymi komponentami wiary są dobre uczynki. Wiara zatem to przekonanie i dobre uczynki, to wiara uczynkowa.
„[wiara składa się z] mocnego przekonania… osobistego poddania się…[i] postępowania zainspirowanego takim poddaniem się” [15]
Tak więc kiedy MacArthur mówi, że zbawienie jest z wiary bez uczynków, ma na myśli, że zbawienie jest z mocnego przekonania, osobistego poddania się i postępowania zgodnego z poddaniem się. MacArthur, Piper, Shepherd, Gaffin Jr., Bonhoeffer, Katechizm Kościoła Katolickiego, Trydent i papieże dowodzą, że do zbawienia niezbędne są wiara i uczynki. Jest to teologia antychrysta, inna, przeklęta przez Boga ewangelia
Gal. 1:8 Lecz choćbyśmy nawet my albo anioł z nieba głosił wam ewangelię inną od tej, którą wam głosiliśmy, niech będzie przeklęty.
.
Gal. 3:10 Na wszystkich bowiem, którzy są z uczynków prawa, ciąży przekleństwo, bo jest napisane: Przeklęty każdy, kto nie wytrwa w wypełnianiu wszystkiego, co jest napisane w Księdze Prawa.
.
Rzym. 11:6 A jeśli przez łaskę, to już nie z uczynków, inaczej łaska już nie byłaby łaską. Jeśli zaś z uczynków, to już nie jest łaska, inaczej uczynek już nie byłby uczynkiem.
Czego naucza List Jakuba?
Rozważmy teraz cztery wersety z Listu badając, czy rzeczywiście Jakub miał na myśli usprawiedliwienie z wiary i uczynków w kontekście soteriologicznym.
Usprawiedliwienie Abrahama
A) W kwestii usprawiedliwienia z uczynków wrogowie prawdy powołują się na werset 21, gdzie czytamy o Abrahamie jako usprawiedliwionym z uczynków. Aktem usprawiedliwiającym Abrahama było złożenie Izaaka jako ofiary na ołtarzu (1 Mojż. 22:1-13). Stąd czytamy u Jakuba:
21. Czy Abraham, nasz ojciec, nie został usprawiedliwiony z uczynków, gdy ofiarował Izaaka, swego syna, na ołtarzu?
Otóż Abraham został usprawiedliwiony z uczynków na długo po tym, jak Bóg poczytał wiarę Abrahama za sprawiedliwość, co miało miejsce przed urodzeniem Izaaka (1 Mojż. 15:1-6). Odpowiedź na pytanie w co konkretnie uwierzył Abraham. a co poczytano mu za sprawiedliwość, pozwoli nam zrozumieć, że Abraham został usprawiedliwiony tylko przez wiarę bez uczynków. Otóż wiara Abrahama dotyczyła dzieła usprawiedliwienia zapewnionego przez Mesjasza.
- Obiektem wiary Abrahama był Syn Boży (słowo Pana doszło do Abrama, 1 Mojż. 15:1, por. Jan 1:1)
. - Syn Boży, w którego wierzył Abraham w jego umyśle był Bogiem zbawicielem (Ja jestem twoją tarczą 1 Mojż. 15:1; por. 2 Sam. 22:3; Psalm 18:2; Efez. 6:16)
. - Abraham wierzył w zbawienie przez sprawiedliwość pochodzącą od Syna (Ja jesetem ….twoją niezmiernie obfitą nagrodą 1 Mojż. 15:1, por. Psalm 16:5; 2 Kor. 8:9)
Abraham wierzył w doskonałe dzieło zbawienia, w usprawiedliwienie zapewnione mu przez Chrystusa. Abraham przyjął przez wiarę dzieło Chrystusa i został usprawiedliwiony przez zewnętrzną, obcą Abrahamowi sprawiedliwość Chrystusa. Konsekwentnie usprawiedliwienie z uczynków o jakim pisze Jakub nie może mieć charakteru soteriologicznego.
.
Relacja wiary i uczynków
B) Teraz skoro wiemy, że usprawiedliwienie soteriologiczne czyli odnoszące się do zbawienia Abrahama jest nauczane przez Pismo Święte jako mające miejsce przed aktem Abrahama, tj. przed próbą złożenia Izaaka jako ofiarę Bogu, należy odpowiedzieć o relacji między wiarą i uczynkami w tekście Jakuba.
22. Widzisz, że wiara współdziałała z jego uczynkami i przez uczynki wiara stała się doskonała.
Wiara jest udoskonalana przez uczynki deklaratywnie ponieważ uczynki dowodzą i manifestują doskonałość i siłę wiary przed osobami trzecimi. W tekście czasownik widzisz odnosi się do czytelnika, któremu wiara Abrahama zostaje udowodniona na podstawie uczynku Abrahama. Przed kim jednak Abraham zamanifestował swoją wiarę poprzez uczynek? Przed Bogiem w Osobie Syna, tutaj nazywanego Aniołem Pana.
1 Mojż. 22:12 Anioł powiedział: Nie podnoś ręki na chłopca i nic mu nie czyń, bo teraz wiem (יָדַ֗עְתִּי yadati), że boisz się Boga i nie odmówiłeś mi swego jedynego syna.
Otóż Syn jako współistotny Ojcu i Duchowi jest wszechwiedzący (Przysłów 8:1, 24-30; Jan 16:30; Kol. 2:1-3) zatem nie dowiedział się niczego nowego z postępowania Abrahama. Lepszym tłumaczeniem będzie
teraz potwierdzam, że Boisz się Boga…
Hebrajskie יָדַע jada użyte jest w takim sensie w szeregu fragmentów Pisma (Jer. 3:13; 14:20; Izaj. 59:12; Psalm 51:5 itd.). Swoim uczynkiem Abraham zadeklarował swoją wiarę, która została potwierdzona przez zewnętrznego obserwatora i uznana za doskonałą czyli rzeczywistą w oczach obserwatora na podstawie uczynków. Wiara wyrażona zewnętrznym uczynkiem została potwierdzona przez Anioła Pana jako wiara prawdziwa.
.
Przypisana sprawiedliwość
C) Wiara poczytana Abrahamowi za sprawiedliwość, co stało się na wiele lat przed złożeniem Izaaka na ołtarzu, uczyniła z niego przyjaciela Boga dzięki przypisanej sprawiedliwości Chrystusa. Wypełnienie Pisma odnosi się do aktu dowodzącego wcześniejszego usprawiedliwienia przez wiarę w Mesjasza.
23. I tak wypełniło się Pismo, które mówi: Uwierzył Abraham Bogu i poczytano mu to za sprawiedliwość, i został nazwany przyjacielem Boga.
Abraham został uznany za sprawiedliwego oraz za przyjaciela Boga gdy uwierzył. Późniejszy akt próby złożenia Bogu ofiary z Izaaka jedynie potwierdził wcześniejszą rzeczywistość. Uczynek nie zmienił rzeczywistości usprawiedliwienia Abrahama a jedynie ją potwierdził.
.
Dowód dla obserwatora
D) Teraz usprawiedliwienie soteriologiczne to rzeczywistość realizująca się subiektywnie w samym człowieku poprzez organiczną unię z Chrystusem (1 Jana 1:7-8; 1 Kor. 6:11, 17; 12:13; Tyt. 3:5; 2 Piotra 1:4).
Dzięki unii organicznej człowiek jest duchowo żywy, krew Chrystusa oczyszcza go z wszelkiego grzechu przypisując zasługi Chrystusa zregenerowanemu. Ponieważ Abrahamowi przypisano zasługi Chrystusa na wiele lat wcześniej przed aktem ofiarowania Izaaka, tekst nie może nauczać o dopełnieniu zasług Chrystysa przez akt Abrahama.
24. Widzicie więc, że człowiek zostaje usprawiedliwiony z uczynków, a nie tylko z wiary.
Jakub używając zwrotu widzicie więc swoim czytelnikom przedstawia fizyczny dowód, namacalną manifestację duchowej rzeczywistości zbawienia Abrahama. Dobre uczynki, powiada Jakub, zaświadczają o zbawieniu, są dowodem zbawienia Abrahama.
Po uczynkach możemy zobaczyć, że inny człowiek został usprawiedliwiony przez Boga. Tak jak Syn Boży potwierdził obiektywnie wiarę Abrahama gdy ten zdecydował się na złożenie ofiary z Izaaka tak i my możemy potwierdzić o czyimś usprawiedliwieniu obserwując jego uczynki. Poświadcza temu Jan Apostoł
Jana 3:10 Po tym poznaje się dzieci Boże i dzieci diabła: Każdy, kto nie czyni sprawiedliwości, nie jest z Boga, jak i ten, kto nie miłuje swego brata.
Tak więc obok wyznania wiary istnieje drugie, pomocnicze narzędzie umożliwiające identyfikację Bożych dzieci w odróżnieniu od dzieci diabła. Są to uczynki. Jednakże uczynków nie uznajemy za podstawę usprawiedliwienia gdyż, jak zauważa Konfesja Belgijska
wszystkie nasze uczynki są skażone naszą cielesną naturą i podlegają karze [16]
Izajasz jest tutaj całkowicie zgodny z nami:
Izaj. 64:6…wszystkie nasze sprawiedliwości są jak szata splugawiona;
Gramatyczne potwierdzenie doktryny
22. Widzisz, że wiara współdziałała z jego uczynkami i przez uczynki wiara stała się doskonała.
Pomocną w zrozumieniu tekstu Jakuba będzie gramatyka, która umożliwi zidentyfikowanie autorskiej intencji. Opowiedzieć należy tutaj na pytanie czy Jakub uznawał uczynki za środek zbawienia czy też za towarzysza zbawienia? Zwróćmy uwagę na frazę wiara współdziałała z jego uczynkami określającą synergię wiary i uczynków, tak jak ona wygląda w języku oryginalnym czyli w grece
ἡ πίστις συνήργει τοῖς ἔργοις αὐτοῦ
he pistis synergei tois ergois autou
Wolne tłumaczenie to ta wiara współdziałała z tymi uczynkami jego, gdzie słowo ἔργοις (uczynkami) jest rzeczownikiem w celowniku. W grece celownik spełnia funkcje polskiego celownika, narzędnika i miejscownika. Powyżej mamy do czynienia z funkcją narzędnika czyli instrumentu o konkretnej rolii. Jest to szeroko rozumiana klasa celowników instrumentalnych, przy czym w tym konkretnie chodzi o podkategorię celownika asocjacji.
Zgodnie z podręcznikiem zaawansowanej gramatyki greki koine celownik asocjacji wskazuje na osobę lub rzecz, z którą się kojarzy lub której towarzyszy. [17] To skojarzenie czy towarzystwo jest konkretnie doprecyzowane:
“Chociaż istnieje ścisły związek między środkami a skojarzeniami, należy zachować ostrożność, aby je rozróżnić. W zdaniu „Starzec chodził ze swoim przyjacielem z laską” wyrażenie „z przyjacielem” wyraża asocjację, a wyrażenie „z laską” wyraża środek. Różnica polega oczywiście na tym, że do chodzenia niezbędna jest laska, podczas gdy przyjaciel jest zbędny! [18]
Wnioski: ἔργοις to uczynki które są zbędne dla usprawiedliwienia. Uczynki jakie towarzyszą usprawiedliwieniu nie są środkiem usprawiedliwienia. Są jego towarzyszem. Ale dla zbawienia są zbędne. Jest to zresztą potwierdzone przez tezę wstępną rozważania Jakuba: Lecz ktoś może powiedzieć: Ty masz wiarę, a ja mam uczynki; pokaż mi swoją wiarę bez twoich uczynków, a ja ci pokażę swoją wiarę z moich uczynków. (Jakuba 2:18). Przykład Abrahama ukazuje czytelnikowi jego wiarę przez uczynki.
Podsumowanie
„Zaprzeczamy jakoby dobre uczynki miały udział w usprawiedliwieniu, lecz z pełnym autorytetem stwierdzamy, że mają udział w życiu sprawiedliwego…. Jest oczywistym, że darmowa sprawiedliwość jest niezbędnie połączona z odrodzeniem.” [19]
Podsumowując usprawiedliwienie przez uczynki o jakim mowa w tekście Jakuba to zwykłe potwierdzenie duchowej rzeczywistości namacalnym i rozpoznawalnym jako dobry aktem, które odnosi się do osób trzecich. Możemy poznać, że ktoś jest usprawiedliwiony jeśli posiada dobre uczynki. Ktoś może doskonale znać doktrynę chrześcijańską, np. wrogi jezuita. Jednak tenże jezuita będzie dążył do zniszczenia chrześcijaństwa pod przykrywką chrześcijańskiej ortodoksji siejąc zamęt wśród wierzących, obmawiając, insynuując i powoli, krok po kroku wprowadzając potajemnie herezje zatracenia. Te uczynki pozwolą nam zidentyfikować jezuitę jako dziecko diabła.
Dobre uczynki nie są podstawą usprawiedliwienia, jest nią dzieło Chrystusa. Uczynki nie są konieczne dla usprawiedliwienia. Są dla niego zbędne. Chrześcijanin na zbawienie nie może zasłużyć nawet w części. Z pewnością dobre uczynki nie są elementem ostatecznego zbawienia.
Na Sądzie Ostatecznym gdy staniemy przed Trybunałem Chrystusa dobe uczynki nie będą brane pod uwagę jako podstawa usprawiedliwienia. Wbrew herezji Pipera, MacArthura i innych zbawiająca wiara to nie posłuszeństwo ani też posłuszeństwo nie jest konieczne do zbawienia ponieważ jedyną podstawą usprawiedliwienia grzesznika jest zastępcze posłuszeństwo Chrystusa
Rzym. 5:19 Jak bowiem przez nieposłuszeństwo jednego człowieka wielu stało się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo jednego wielu stało się sprawiedliwymi
Rację ma David Engelsma twierdząc, że
“sprawiedliwość grzesznika w boskim akcie usprawiedliwienia nie obejmuje żadnego posłuszeństwa wobec prawa Bożego ze strony grzesznika – ani jego wiary; ani jego miłości do Boga i bliźniego; ani jego karmienia głodnych; ani odwiedzania więźniów i chorych; ani jednego małego westchnienia skruchy.” [20]
Umiłowani wystrzegajmy się fałszywych chrystusów.
Marek 13:6 Wielu bowiem przyjdzie pod moim imieniem, mówiąc: Ja jestem Chrystusem. I wielu zwiodą.
Sola fide!
Kazanie wygłoszone 21.05.2023
Przypisy
[1] Katechizm Heidelberski Pyt. i Odp. 60
[2] Konfesja Belgijska 22
[3] Kanony z Dort 2, błąd 4
[4] List do Diogneta 9.3-5
[5] John Robbins, The Gospel According to John MacArthur, The Trinity Foundation, źródło
[6] Trydent, sesja 6, kanon 1
[7] KKK 2008
[8] Dietrich Bonhoeffer Naśladowanie 2017 Wydawnictwo CLC
[9] David Engelsma, Ewangeliczna prawda o usprawiedliwieniu, s. 28
[10] Tamże, s. 29
[11] John Piper, How Do You Get into Heaven?, źródło
[12] Tamże
[13] John MacArthur, The Lordship Controversy, źródło
[14] John MacArthur, The Gospel According to Jesus Grand Rapids: Zondervan, 1988 s. 47
[15] Tamże s. 173-174
[16] Belgijskie Wyznanie Wiary 24
[17] Daniel B. Wallace, Greek Grammar Beyond the Basics, s. 159-160
[18] Tamże
[19] Autorem tych słów jest Jan Kalwin
[20] David Engelsma, Ewangeliczna prawda o usprawiedliwieniu, s. 90
Zobacz w temacie
- Doktryna podwójnego przypisania
- Usprawiedliwienie jako przypisanie
- Doktryna podwójnego posłuszeństwa Chrystusa
- Prawna i organiczna unia z Chrystusem
. - Ojcowie Kościoła o usprawiedliwieniu przez wiarę
- Usprawiedliwienie i uświęcenie: ich różnice i wzajemne relacje, część 1
- Pastor mądry po szkodzie: część 1 – historyczne wezwanie do walki
. - W co wierzy kościół Rzymskokatolicki odnośnie usprawiedliwienia?
- Błąd Johna Pipera w kwestii usprawiedliwienia
- Żałosna doktryna pewności zbawienia Paula Washera, część 1
- Fałszywa ewangelia “zbawienia panującego Pana”
. - Piotr Skurzyński Arminianizm: antropocentryczny ściek teologiczny, część 2
- Dariusz Laskowski i Arminianizm: antropocentryczny ściek teologiczny, część 1
- Dwa wyznania, dwie drogi
.
- Czy jesteś katolikiem?
- Tło doktrynalne herezji Rzymskiego katolicyzmu i Arminianizmu
- John Piper o ostatecznym usprawiedliwieniu przez uczynki, część 2