Kol. 1:1 Paweł, apostoł Jezusa Chrystusa z woli Boga, i Tymoteusz, brat;
…Paweł…
Był to człowiek prawdopodobnie niskiego wzrostu (przydomek mały) i o urodzie poniżej przeciętnej (2 Kor. 10:10). Pochodził z Tarsu, był Żydem, wykształconym w zakonie przez najbardziej szanowanego nauczyciela z faryzeuszy, Gamaliela (Dzieje 5:34-35), mówił płynnie po grecku oraz ze strony ojca był obywatelem Rzymu. Był także członkiem najostrzejszego stronnictwa religijnego wśród Żydów, czyli faryzeuszy.
Dzieje 22:3 Jestem Żydem, urodzonym w Tarsie w Cylicji, lecz wychowanym w tym mieście, u stóp Gamaliela, starannie wykształconym w prawie ojczystym
.
Dzieje 21:37 A gdy Paweł miał być wprowadzony do twierdzy, zapytał dowódcę: Czy wolno mi coś do ciebie powiedzieć? A on odpowiedział: Mówisz po grecku?
.
Dzieje 22:27-28 27 Dowódca podszedł i zapytał go: Powiedz mi, czy ty jesteś Rzymianinem? A on odpowiedział: Tak. 28 I powiedział dowódca: Ja kupiłem to obywatelstwo za wielką sumę. Paweł zaś rzekł: A ja mam je od urodzenia.
Tars: Było to najważniejsze rzymskie miasto Cylicji, położone na brzegu rzeki Kydnos, niedaleko granicy z Azją Mniejszą oraz Syrią. Stanowiło ważne centrum handlu i edukacji.
Od samego początku, tj. od ukamienowania Szczepana zwalczał Kościół, którego był największym przeciwnikiem w Żydowstwie, jednak w trakcie antychrześćijańskiej operacji doświadczył objawienia Jezusa Chrystusa podczas której został zbawiony i ustanowiony Apostołem. Społeczności chrześćijan niechętnie odnosiły się do Pawła z racji jego wcześniejszego orkucieńśtwa, jednak przygarnięty przez Barnabę zaprowadzony został do pozostałych Apostołów i tam przez nich rozpoznany w Chrystusie. Głównym celem misyjnym Pawła byli poganie; w czasie swojego życia w sumie odbył on cztery podróże misyjne
46-48 a.d. Pierwsza podróż misyjna Pawła i Barnaby
- Antiochia Syryjska, Dzieje 13:1-3
- Selucia, Dzieje 13:4
- Salamis i Paphos, Dzieje 13:5-12
- Perga i Antiochia Pizydyjska, Dzieje 13:13-52
- Ikonium, Dzieje 14:1-5
- Lystra, Dzieje 14:8-20
- Derbe, Dzieje14:20-21
- Lystra, Dzieje 14:21
- Ikonium i Antiochia Pizydyjska, Dzieje14:21-23
- Perga i Attalia, Dzieje 14:25
- Powrót do Antiochii Syryjskiej, Dzieje 14:26-28
49-53 a.d. Druga podróż misyjna Pawła
- Antiochia Syryjska, Dzieje 15:30-40
- Syria i Cylicja, Dzieje 15:41
- Derbe i Lystria, Dzieje 16:6
- Troas, Dzieje 16:8-10
- Samotraka i Neapolis, Dzieje 16:11
- Filippia, Dzieje 16:12-40
- Amfipolis i Apollonia, Dzieje 17:1
- Tesalonika, Dzieje 17:1-9
- Berea, Dzieje 17:10-14
- Ateny, Dzieje 17:15-34
- Korynt, Dzieje 18:1-7
- Cenchrea, Dzieje 18:18
- Efez, Dzieje 18:19-21
- Cezarea, Dzieje 18:22
- Powrót d Antiochii Syryjskiej, Dzieje 18:22
53-55 a.d. Trzecia podróż misyjna Pawła
- Antiochia Syryjska, Dzieje 18:23
- Galacja i Frygia, Dzieje 18:23-28
- Efez, Joanici, rozruchy spowodowane przez kowala idoli Demetriusza, Dzieje 19:1-41
- Macedonia i Grecja, Dzieje 20:1-3
- Macedonia (ponownie), Dzieje 20:3-4
- Filipia, Dzieje 20:6
- Troas, Dzieje 20:6-12
- Assos, Mitylene, Kios, Samos i Milet (spotkanie ze starszymi), Dzieje 20:13-38
- Kos, Rhodos i Patara, Dzieje 21:1-2
- Tyr i Ptolemaida, Dzieje 21:3-7
- Cezarea, Dzieje 21:8-14, Agabus prorokuje Pawłowi o uwięzieniu.
- Jerozolima, Dzieje 21:15-19.
61-66 a.d. Czwarta podróż misyjna Pawła
- Efez i Macedonia 1 Tym. 1:3 …Jak cię prosiłem, gdy wybierałem się do Macedonii…
- Troad i Milet 2 Tym. 4:13 …Płaszcz, który zostawiłem w Troadzie u Karposa… 2 Tym. 4:20 …Trofima zostawiłem chorego w Milecie…
- Kreta Tytus 1:5 … Zostawiłem cię na Krecie… .
- Hiszpania Rzym. 15:23-24 23 Lecz teraz nie mam już miejsca do pracy w tych stronach, a pragnąc od wielu lat przyjść do was; 24 Gdy udam się do Hiszpanii, przyjdę do was. Spodziewam się bowiem, że idąc tamtędy, zobaczę was i że wy mnie tam wyprawicie, gdy się już wami troszeczkę nacieszę.
.
…Apostoł z woli Boga…
Słowo ἀπόστολος apostolos było bardzo powszechnie używane w życiu codziennym grekojęzycznych. Gdy np. ktoś wysyłał kogoś po ryby, wysłannik stawał się ἀποστόλῳ apostolo czyli posłańcem. Jednak Pismo Święte rozróżnia między urządem Apostoła a wysłannikami Kościoła. Kiedy Paweł nazywa Epafrodyta wysłannikiem (apostołem) Kościoła Filippian ten uzyskał tym samym urzędu Apostoła. (Filip. 2:25), nie oznacza, że stał się Apostołem Chrystusa.
Gal. 1:1 Paweł, apostoł nie od ludzi ani przez człowieka, ale przez Jezusa Chrystusa i Boga Ojca, który go wskrzesił z martwych;
1 Kor. 12:28 A Bóg ustanowił niektórych w kościele najpierw jako apostołów
Efez. 4:11 I on ustanowił jednych apostołami
Efez. 2:20-21 20 Zbudowani na fundamencie apostołów i proroków, gdzie kamieniem węgielnym jest sam Jezus Chrystus; 21 Na którym cała budowla razem zespolona rośnie w świętą świątynię w Panu;
Zadaniem Apostołów i nowotestamentowych prorków było zbudowanie doktrynalnego fundamentu Kościoła, co widać doskonale na przykładzie Listów Pawła. Napisał on ich 13, to niemal połowa wszystkich ksiąg Nowego Testamentu.
Efez. 3:4-5 4 Dlatego czytając to, możecie zrozumieć moje poznanie tajemnicy Chrystusa; 5 Która w innych wiekach nie była znana synom ludzkim, jak teraz została objawiona jego świętym apostołom i prorokom przez Ducha;
Fundament kładzie się tylko raz i nie potrzeba go na 10, 20 i kolejnych piętrach budowli. Tak jak cała budowla posiada jeden kamień węgielny którym jest jeden Chrystus, tak też budowla posiada jeden fundament a jest nią nauka przekazana przez Apostołów i proroków. Oba urzędy przestały istnieć w kosciele po przekazaniu całej teologii.
Apostołowie imiennie wymienieni w Piśmie Świętym
Apostołowie od Boga – urząd będący fundamentem przynależnym do I wieku |
Apostołowie od ludzi (Kościoła) – delegaci pełniący posługę / misję w kościele |
Szymon Piotr (Kefas), syn Jonasza, rybak z Betsaidy Andrzej, brat Piotra, rybak z Betsaidy Jakub (zwany Większym), syn Zebedeusza Jan Ewangelista, syn Zebedeusza, brat Jakuba Filip z Betsaidy Bartłomiej / Natanael z Ptolemaidy Tomasz (zwany Didymos) Mateusz / Lewi, były poborca podatkowy Jakub, syn Alfeusza Juda (Lebeusz / Tadeusz / Judas), syn Alfeusza, brat Jakuba Szymon Kananejczyk (były zelota) Maciej, wybrany w miejsce Judasza Iskarioty, zdrajcy Jezusa po jego samobójstwie Paweł z Tarsu Kryteria sprawowania urzędu: • Osobiście wyznaczeni przez Chrystusa |
Barnaba • Czynił cuda |
Jakub brat Pański • Naoczny świadek wskrzeszonego Jezusa |
|
Sylwan
Tymoteusz – Nie byli osobiście wyznaczeni przez Chrystusa |
|
Józef zwany Barsabaszem i Justem • Czynił cuda |
|
Więcej w artykule Apostoł apostołowi nie równy |
Apostolstwo Pawła było wielokrotnie przedmiotem ataków wywodzących się z religii Judaizmu fałszywych braci potajemnie wprowadzonych do Kościoła. Podważali oni nauki Pawła, moralność (odparcie zarzutu w 2 Kor. 7:2), autorytet . W tym samym czasie głosili legalizm jako formę zbawienia. Ci sami ludzie atakowali Apostoła Piotra za kontakty z poganami (Dzieje 11:2-3), a gdy ich sprawa padła i poganie zostali włączeni do struktur nakazywali obrzezkę i zachowywanie Prawa Mojżesza (Dzieje 15:5). Ich starania uczynienia z chrześcijaństwa formy Judaizmu poszerzonego o pogan zostały unicestwione przez Ducha Świętego na Synodzie w Jerozolimie (49/50 A.D.), na którym uczestniczyli wszyscy żyjący Apostołowie (data Synodu doskonale pasuje do kontekstu podróży Apostoła Pawła – Gal. 2:1-3 wspomina o podróży do Jerozolimy, list napisany po Synodzie, również 49/50 A.D.).
Dzieje 15:24 Ponieważ słyszeliśmy, że pewni ludzie wyszli od nas i zaniepokoili was słowami, i wzburzyli wasze dusze, mówiąc, że musicie zostać obrzezani i zachowywać prawo, czego im nie przykazaliśmy
Apostoł Paweł został osobiście wybrany przez Jezusa Chrystusa na urząd, ewangelia, którą głosił została mu przekazana osobiście przez Jezusa, był zatem on świadkiem wskrzeszonego Pana. Posiadał moc czynienia cudów oraz udzielania cudownych mocy przez nałożenie rąk.
Wybrany osobiście przez Jezusa
2 Tym. 1:1 Paweł, apostoł Jezusa Chrystusa z woli Boga, zgodnie z obietnicą życia, które jest w Chrystusie Jezusie;
Tyt. 1:1 Paweł, sługa Boga i apostoł Jezusa Chrystusa według wiary wybranych Bożych i poznania prawdy, która jest zgodna z pobożnością;
Dzieje 9:15 on jest moim wybranym naczyniem, aby zanieść moje imię do pogan, królów i synów Izraela.
Uczony osobiście przez Jezusa
Gal. 1:11 A oznajmiam wam, bracia, że głoszona przeze mnie ewangelia nie jest według człowieka. 12 Nie otrzymałem jej bowiem ani nie nauczyłem się jej od człowieka, ale przez objawienie Jezusa Chrystusa.
Posiadał moc czynienia cudów
Dzieje 19:11 A Bóg dokonywał niezwykłych cudów przez ręce Pawła;
2 Kor. 12:12 Jednak znaki apostoła okazały się wśród was we wszelkiej cierpliwości, w znakach, cudach i przejawach mocy.
Posiadał znamię Apostoła – udzielanie cudownych darów innym przez nałożenie rąk
Rzym. 1:11 Pragnę bowiem zobaczyć was, abym wam mógł udzielić jakiegoś daru duchowego dla waszego utwierdzenia;
Dzieje 19:6 A kiedy Paweł położył na nich ręce, zstąpił na nich Duch Święty i mówili językami, i prorokowali.
Ani jeden List Nowego Testamentu, którego autorem nie jest Paweł, nie neguje Apostolstwa Pawła. Piotr, Jan, Juda, Jakub ani razu nie wypowiadają się o nim jako o fałszywym Apostole, czy apostacie odwodzącym ludzi od prawdy. W rzeczywistości sam Piotr uznaje wszystkie Listy Pawła za natchnione Pismo Święte
2 Piotra 3:15-16 15 A cierpliwość naszego Pana uważajcie za zbawienie, jak i nasz umiłowany brat Paweł według danej mu mądrości pisał do was; 16 Jak też mówi o tym we wszystkich listach. Są w nich pewne rzeczy trudne do zrozumienia, które, podobnie jak inne Pisma, ludzie niedouczeni i nieutwierdzeni przekręcają ku swemu własnemu zatraceniu.
.
Męczeńska śmierć
Apostoł Paweł jako obywatel Rzymu zginął ścięty mieczem przez Nerona między 68 a 69 a.d. Gdyby nie był Rzymianinem, zostałby albo ukrzyżowany, albo rzucony lwom na pożarcie. Był to zatem swoisty „akt miłosierdzia” ze strony władz.
.
…Tymoteusz…
Tymoteusz był pół krwi grekiem od dziecka zaznajomionym z Pismem Świętym. Eunika, jego matka i Lois – babka były chrześcijankami. Stał się towarzyszem Pawła okop 49 a.d., w czasie jego 2 podróży misyjnej gdy ten trafił do leżącego w prowincji galacja miasta Derbe. Pawła i Tymoteusza łączyło wiele wspólnych cech. Zamiłowanie do Pisma Świętego, nieżydowscy ojcowie, życie w diasporze (Cylicja, Galacja), gorliwość dla Boga.
Dzieje 16:1-2 1 Przybył do Derbe i Listry. A oto był tam pewien uczeń imieniem Tymoteusz, syn pewnej Żydówki, która uwierzyła, ojca natomiast Greka. 2 Bracia z Listry i Ikonium dawali o nim dobre świadectwo.
2 Tym. 3:15 I ponieważ od dziecka znasz Pisma święte, które cię mogą uczynić mądrym ku zbawieniu przez wiarę, która jest w Chrystusie Jezusie.
2 Tym. 1:5 Pamiętając nieobłudną wiarę, która jest w tobie, a która najpierw mieszkała w twojej babce Lois i w twojej matce Eunice, jestem też pewien, że i w tobie mieszka.
Tymoteusz był człowiekiem z krwi i kośc, przechodzącym także kryzys wiary i podlegający pierwszej fali prześladowań, co doprowadziło do jego uwięzienia prawdopodobnie w okolicy roku 64 a.d. rozpoczętej przez Nerona ze względu na Wielki Pożar w Rzymie, za który winą obarczono chrześcijan, oraz uwolnienia po roku 68 a.d.
1 Tym. 1:6 (62-64 a.d.) Z tego powodu przypominam ci, abyś rozniecił dar Boży, który jest w tobie przez nałożenie moich rąk.
2 Tym. 1:4 (66-67 a.d.) Wspominając twoje łzy, pragnę cię zobaczyć, aby napełnić się radością;
2 Tym. 1:8 (66-67 a.d.) Nie wstydź się więc świadectwa naszego Pana ani mnie, jego więźnia, lecz weź udział w cierpieniach dla ewangelii według mocy Boga;
Hebr. 13:23 (67-68 a.d.) Wiedzcie, że brat Tymoteusz został uwolniony. Jeśli niedługo przybędzie, wraz z nim was zobaczę.
.
…brat…
Tymoteusz jest wymieniany 24 razy w Nowym Testamencie. Miano ten brat (gr. ὁ ἀδελφὸς ho adelfos) czyni z niego jednnego z najbliższych współpracowników Apostoła Pawła, inni noszący ten sam tytuł to:
- brat Kwartus (Rzym. 16:23)
- brat Sosthenes (1 Kor. 1:1)
- brat Apollos (1 Kor. 16:12).
Zaszczytne wyróżnienie w ten sposób dane Tymoteuszowi wyznaczyło go do przyszłego przewodnictwa w Kościele
1 Kor. 4:17 Dlatego to posłałem do was Tymoteusza, który jest moim umiłowanym synem i wiernym w Panu. On wam przypomni moje drogi w Chrystusie, jak nauczam wszędzie, w każdym kościele.
1 Tym. 1:3 Jak cię prosiłem, gdy wybierałem się do Macedonii, byś pozostał w Efezie, tak teraz proszę, abyś nakazał niektórym, żeby inaczej nie nauczali;
1 Tym. 1:18 Ten nakaz daję tobie, synu Tymoteuszu, według wcześniej wygłoszonych o tobie proroctw, abyś toczył zgodnie z nimi dobry bój;
1 Tym. 4:12 Niech nikt nie lekceważy twego młodego wieku; lecz bądź dla wierzących przykładem w mowie, w postępowaniu, w miłości, w duchu, w wierze, w czystości.
2 Tym. 2:2 A co słyszałeś ode mnie wobec wielu świadków, to powierz wiernym ludziom, którzy będą zdolni nauczać także innych.
2 Tym. 4:2.5-6 2 Głoś słowo Boże, nalegaj w porę i nie w porę, upominaj, strofuj i zachęcaj ze wszelką cierpliwością i nauką...5 Lecz ty bądź czujny we wszystkim, znoś cierpienia, wykonuj dzieło ewangelisty, w pełni dowódź swojej służby. 6 Ja bowiem już mam być złożony w ofierze, a czas mojego odejścia nadchodzi.
Innym powodem, dla którego Tymoteusz został w Liście nazwany bratem jest ustanie jego czasowej funkcji wysłannika (apostoła) od ludzi czyli kościoła. List do Kolosan napisany został w latach 60-62 a.d. zatem 10 lat po 1 Liście do Tesaloniczan (50-51 a.d.), gdzie Tymoteusz był nazwany apostołem (1 Tes. 1:1, por. 1 Tes. 2:6). Tymoteusz jako wysłannik Kościoła, apostoł od ludzi, towarzyszył Pawłowi w czasie 2 podróży misyjnej i po jej skończeniu siłą rzeczy przestał być wysłannikiem (apostołem). Jednak w tym samym czasie Paweł ciągle nazywa siebie Apostołem wskazując na sprawowany przez niego nieprzechodni urząd Apostoła od Boga.
Sam Tymoteusz nie był autorem natchnionego tekstu lecz raczej występuje tu jako amanuensis – osoba spisująca dyktowane słowa Pawła. Tymoteusz był obecny przy pisaniu 5 Listów Pawła
- 1 Tes. 1:1 50-51 a.d.
- 2 Tes. 1:1 51-52 a.d.
- 1 Kor. 1:1 55 a.d.
- Filip. 1:1 60-62 a.d.
- Kol. 1:1 60-62 a.d.
.
Męczeńska śmierć
Według historii Kościoła po tym, jak Tymoteusz odwiedził Pawła w Rzymie, powrócił do Efezu, gdzie nadal zarządzał Kościołem jako biskup, bez najmniejszych zakłóceń, przez dość długi czas, aż wreszcie padł ofiarą złośliwości pogan, którzy byli jego najbardziej zatwardziałymi wrogami. Poganie wydali wielką ucztę, uroczystość, w czasie której nieśli w procesji wizerunki swoich bożków, wszyscy byli zamaskowani i uzbrojeni w pałki i inne bronie. Tymoteusz, widząc procesję, był tak zirytowany ich bałwochwalstwem i gusłami, że wpadł między nich, aby zatrzymać ich procesję. W odpowiedzi natychmiast na niego napadli i bili kijami tak niemiłosiernie, że wkrótce stracił życie. Opuścili ciało w miejscu, w którym go zamordowali, które następnie zostało usunięte go przez jego uczniów i przyzwoicie pochowanene szczycie góry w niewielkiej odległości od miasta.
Grecy upamiętniają jego męczeństwo w dniu 22 stycznia, dniu, w którym oddał życie w obronie doktryny, którą od dawna starał się propagować dzięki czemu doprowadził do objęcia prawdy ewangelii chrześcijaństwa wiele osób.