Boże wezwanie do apologetyki
Judy 1:3 Umiłowani, podejmując usilne starania, aby pisać wam o wspólnym zbawieniu, uznałem za konieczne napisać do was i zachęcić do walki o wiarę raz przekazaną świętym.
.
Gal. 2:5 Nie ustąpiliśmy im ani na chwilę i nie poddaliśmy się, aby pozostała wśród was prawda ewangelii
Pismo wzywa biskupów do doktrynalnej czujności (1 Tym. 3:2; Obj. 3:2) nie bez powodu. Zdrowa doktryna została zaatakowana na wielu frontach, gdzie dwa z nich wyraźnie się odznaczają na tle pozostałych. Mowa tutaj o legalizmie judaizatorów i mającym swe korzenie w mistycyzmie wschodnich religii gnostycyzmie. Nieraz współdziałały one ramię ramię w celu zniszczenia prawdy, czego świadectwem jest List do Kolosan (por. Kol. 1:15-19; 2:2-3; 2:8-11; 2:15-23).
“Wiele herezji pierwszego i drugiego wieku było jak majaczenia szaleńców idących bez określonego standardu czy to naturalnego czy ponadnaturalnego, czy to rozsądku czy Pisma, szaleńców, którzy całkowiecie skupili się na ich fantazjach tworzących ich systemy wierzeń”. – William Cunningham, Historyczna Teologia
Według Teodoreta z Cyru przysłowiowa “puszka pandory” doktrynalnego szaleństwa została otworzona przez opisanego w Słowie Szymona Maga (Dzieje 8:9-23) to od niego czerpali garściami Meander, Satornil, Bazylides, Izydor, Karpokratejczycy, Epifanejczycy, Prodikos, Walentyn, Sekundus, Askodruci, Archontyci, Kolobrasjowie, Barbelioci, Setianie, Kainici, Antytakci, Peratowie, Monoimos, Hermogenes, Wodofiarnicy, Sewer, Bardesanos, Harmoniusz, Florian, Blastos, Cerdon, Marcjon, Apelles, Manes, Ebion, Ceryn, Atnymon i wielu, wielu innych odszczepieńców. Wiele współczesnych herezji (arminianizm, zielonoświątkowstwo, katolicyzm, adwentyzm, szabatarianizm, itd.) ma swoje korzenie właśnie w legalizmie i mistycyzmie.
Jak zawsze do walki o prawdę raz przekazaną świętym Pan Bóg wysłał i usposobił zacnych apologetów, dziś poznamy dwóch kolejnych.
Tacjan z Adiabeny (110 – † 172 A. D.)
Zwany też Tacjanem Syryjskim (łac. Tatianus; gr. : Τατιανός) był pisarzem i teologiem chrześcijańskim z Asyrii z II wieku. Jeśli chodzi o datę i miejsce urodzenia, niewiele wiadomo poza tym, co Tacjan mówi o sobie w swoim Oratio ad Graecos (Mowa do Greków), rozdz. XIII (Ojcowie przednicejscy, II. 81–82): że urodził się w „ziemi Asyryjczyków”.
- Odrzucał małżeństwo
- Potępiał spożywanie mięsa
- Zabraniał spożywania wina nawet w czasie Wieczerzy Pańskiej
- Odrzucał filozofię
- Izolował się od greckiej kultury
- Wyznawał gnostycyzm i legalizm
Po raz pierwszy natknął się na chrześcijaństwo w Rzymie. Podczas jego długotrwałego pobytu w tym mieście, zgodnie z jego własnym świadectwem, jego wstręt do kultów pogańskich wywołał głęboką refleksję na temat problemów religijnych. Pisał, że przez Stary Testament przekonał się o niezasadności pogaństwa. Przyjął religię chrześcijańską i został uczniem Justyna Męczennika . W tym okresie chrześcijańscy filozofowie konkurowali z greckimi sofistami. Podobnie jak Justyn, Tacjan otworzył szkołę chrześcijańską w Rzymie. O ile Justyn wykazywał tendencje ku filozofii jako środka obrony chrześcijaństwa jako prawdziwej i najwyższej filozofii, Tacjan nie chciał mieć z nią nic wspólnego całkowicie odrzucając wszystkie jej aspekty jak również elementy kultuiry hellenistycznej.
Wiedza o życiu Tacjana po śmierci Justyna w 165 A.D. jest do pewnego stopnia niejasna. Ireneusz zauważa (Przeciw Herezjom I. XXVIII. 1), że po śmierci Justyna został on wydalony z kościoła ze względu na swoje enratyckie (ascetyczne) poglądy.
(Euzebiusz twierdzi, że założył sektę enratycką), a także dlatego, że był wyznawcą gnostyckiego przywódcy Walentyniusza. Oczywistym jest, że Tacjan opuścił Rzym, być może, aby zamieszkać na chwilę w Grecji lub Aleksandrii , gdzie mógł uczyć Klemensa z Aleksandrii. Epifaniusz opowiada, że Tacjan założył szkołę w Mezopotamii, której wpływ rozciągał się na Antiochię w Syrii, i był odczuwalny w Cylicji, a zwłaszcza w Pizydji. Akceptacja gnostycyzmu przez Tacjana wyprzedza o cały wiek podobny akt apostazji dokonany przez Tertuliana (w tym sensie obaj mogą śmiało zostać uznani za “bohaterów wiary” współczesnej gnostycko-legalistycznej herezji zielonoświątkowstwa).
Wczesny rozwój syryjskiego kościoła dostarcza komentarza do postawy Tacjana w życiu praktycznym. Tak więc dla chrztu Afrahata warunkuje ślub, w którym katechumen obiecuje celibat. To pokazuje, jak mocno poglądy Tacjana zostały ustalone w Syrii, i potwierdza przypuszczenie, że Tacjan był misjonarzem krajów wokół Eufratu .
.
Twórczość
Najbardziej wpływowym dziełem Tacjana jest Diatessaron, pierwsza na świecie biblijna parafraza czy też „harmonia” czterech Ewangelii, które stały się standardowym tekstem w miejsce czterech Ewangelii w kościołach mówiących po syryjsku aż do V wieku. Dopiero wtedy ustąpiły miejsca czterem oddzielnym Ewangeliom w wersji Peszitty.
Diatessaron reprezentuje zachodni typ tekstu Nowego Testamentu. Oparty jest głównie na Ewangelii Jana, której materiał przekazuje w ponad 90%. Starotestamentowe cytaty zostały przełożone z hebrajskiego tekstu, niezależnie od Septuaginty i dlatego są ważnym świadkiem tekstu Starego Testamentu.
Diatessaron nie zawiera historii o kobiecie przyłapanej na cudzołóstwie zwanej Pericope adulterae (Jan 8:1-11), opuszcza obie genealogie Jezusa, Mateuszową i Łukaszową, Józef nigdy nie jest nazywany mężem Marii.
Cały tekst Diatessaron dostępny w linku tutaj
Dziełem tym Tacjan wykazał iż po pierwsze cztery Ewangelie można zharmonizować i mówią one w rzeczywistości jednym głosem o tej samej prawdzie, po drugie zaś wskazuje, że Ewangelie Mateusza, Marka, Łukasza i Jana były jedynymi akceptowalnymi przez Kościół (gdyby było inaczej to Diatessaron harmonizowałby większą ilość ksiąg).
“Teodoret z Cyru po objęciu urzędu biskupa znalazł w swojej diecezji wiele rozpowszechnionych kopii Diatessaronu (ok. 200), które kazał zniszczyć, bojąc się, że dzieło Tacjana, uznanego za heretyka może zagrozić ortodoksyjnej wierze. Między innymi z tego powodu żadna kompletna kopia tego dzieła nie przetrwała do dzisiaj. Pomimo tego jego oddziaływanie pozostawało istotne przez długie stulecia. Ojcowie syryjscy często odwołują się do niego, a Efrem Syryjczyk w IV wieku napisał obszerny do niego komentarz, dzięki któremu przede wszystkim mamy dostęp do tego dzieła (w armeńskim tłumaczeniu, oraz od połowy XX wieku także w syryskim oryginale – ok. 3/4 całości). W XI wieku Abul Faraj Al Tayyeb przełożył Diatessaron z syryjskiego na arabski.” – źródło
W dziele Oratio od Graecos (Mowa do Greków) starał się wykazać, że pogaństwo jest bezwartościowe zaś dla kontrastu chrześcijaństwo to jedyna wartościowa wiara.
Rozdział IV
,
“Bóg był na początku; ale początek, jak nas nauczono, to moc Logosu. Albowiem Pan wszechświata, który sam jest niezbędną podstawą (υποστασις hypostasis) wszelkiego bytu, ponieważ żadne stworzenie jeszcze nie istniało, był sam; ale ponieważ On był całą mocą, Sam był niezbędna podstawą rzeczy widocznych i niewidzialnych, u Niego było wszystko; z Nim, dzięki mocy Logosu (δια λογικης δυναμεως dia logikes dynameos), także sam Logos, który był w Nim, trwa”
Tacjan ewidentnie daje wyraz samoistności Logosu pisząc o Jego subsystencji (samoistności bytowej) , któy uznany jest przez niego za początek wsyzstkiego, sam niemający zatem początku. Logos czyli Syn Boży posiada całą moc Bożą, a Bóg choć jedyny (był sam) to jednak w towarzystwie Logosu, który istnieje w Nim. Logos zatem jest Bogiem, lecz nie jest Ojcem.
Na podstawie nauczania Nathana Busenitza źródło
Zobacz w temacie
