Duch Ojca i Duch Syna

Ograniczenia w zrozumieniu Boga

Bóg powiedział: sądziłeś, że jestem do ciebie podobny, ale będę cię napominał i postawię ci to przed oczy (Psalm 50:21) tym samym dał nam jasno do zrozumienia, że On nie przypomina nas samych. Jego istota nie jest taka jak ludzka, Jego byt nie jest taki jak nasz.

Owszem, Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo, jednak ludzie posiadają ludzką naturę, nie boską i nigdy takowej nie uzyskają. Podobieństwo dotyczy raczej takich sfer jak między innymi

rozumu: rozsądzanie, logika, komunikacja, kreatywność, mądrość,
uczuć: miłość, żal, radość, smutek, nienawiść
chwały: dominacja i podporządkowanie stworzonego świata
woli: utracone libertos – zdolność czynienia to, co jest dobre w oczach Bożych oraz liberum arbitrum – zdolność podejmownia decyzji

Człowiek posiada ludzką istotę, Bóg Boską. Cechy takie jak rozum, wola, uczucia itd. nie są istotą lecz ją uzupełniają. Człowiek  jest do Boga podobny jeśli o pewne cechy chodzi, lecz pamiętajmy o ograniczeniach.

• Bóg nie uczy się niczego gdyż wie wszystko o wszystkim, człowiek wiedzę musi zdobywać.
• Bóg swe uczucia przeżywa doskonale i jednocześnie, człowiek może być poddany jednemu stanowi emocjonalnemu i to w ograniczony sposób.
• Chwała Boża jest bezwzględna, gdyż jest On ostatecznym suwerennem wszelkiego stworzenia, podczas gdy człowiek panuje częściowo i tylko nad jego skrawkiem.
• Wola Boża wyznacza standard dobra, podczas gdy człowiek nawet w stanie doskonałości do tej woli musiał się dostosowywać.
• Bóg tworzy z niczego i co tylko zechce, człowiek może jedynie przetwarzać dostępne informacje.
  .

Dlatego mowa o podobieństwie człowieka do Boga a nie o odbiciu Boga w człowieku.

Błędne analogie

Są trzy typy języka, jaki możemy używać języka:

1. uniwokalnego
2. ekwiwokalnego
3. analogii.

Kiedy mamy na myśli język uniwokalny to rozumiemy przez to, że nasze pojęcia dokładnie (w 100%) oddają opisywaną przez nas rzeczywistość. W przypadku jezyka ekwiwokalnego uznajemy, że nasze pojęcia są tak diametralnie różne od opisywanej rzeczywistości, że właściwie w niczym do niej niepodobne. Jezyk analogii zakłada, że o Bogu mówimy coś prawdziwego (czyli nie ekwiwokalnie) ale w sposób przybliżony, podobny a nie bezpośredni (czyli nie uniwokalnie).

Innymi słowy, wbrew niektórym filozofom, jesteśmy skazani na to aby mówić o Bogu na sposób ludzki i czynimy to za pomocą analogii tego, co przekracza nasze doznania z tym, co możemy sobie wyobrazić. Trzeba nieskończonego umysłu aby poznał Nieskończonego w pełni – jesteśmy skazani na poznanie cząstkowe i to, co Pan Wszechświata nam raczył o sobie objawić i tu jest miejsce na Biblię

Bóg stoi ponad stworzeniem. Nie ma na świecie żadnej analogii, która mogłaby w pełni ukazać złożoność Boga. Stąd wszelkie próby przyrównania Go do jakiegokolwiek elementu stworzonej rzeczywistości jako dokładnego odzworowaniea Jego istoty kończy się porażką. Przykłady można mnożyć w nieskończoność, jednak warto przyjrzeć się trzem z nich:
.

Bóg jak energia

Jedni twierdzą, że skoro Bóg jest wszechwiedzący, wszechobecny i transcendentny, to jest On absolutem i musi on w związku z tym być bezosobowy. W filozofii indyjskiej i hinduizmie Brahman jest właśnie takim bezosobowym aspektem absolutu, który w pełni posiada cechę wieczności. Jednakże bożek ten czczony jest jako bezpostaciowa, pozbawiona atrybutów najwyższa substancja przenikająca wszechświat i podtrzymująca go, absolutna wewnętrzna treść wszechświata, blask.

Podobnie mówią o Duchu Świętym heretycy z grup Świadków Jehowy, Badaczy Pisma czy rozmaitych judaizujących sekt a także część wyznawców ducha zielonoświątkowstwa skupionych w kulcie zwanym Jesus only. Oni uznają Ducha za bezosobową energię Najwyższego, za wieczną emanację Boga z Niego wypływającą. Zupełnie bezosobowy i pozbawiony atrybutów Brahman wypływający z Bhagawan (absolutnej całości)
.

Bóg jak człowiek

Inni powiedzą, że Bóg to jedna istota i jedna osoba. Czy ten obraz nie przypomina człowieka? Owszem, i jeśli wierzyć jak nauczają tego typu religijni fanatycy, Bóg musi stać się podobnym do człowieka. Pogańscy bożkowie są tak przedstawiani: Zeus, Odyn, Allah, wszyscy oni noszą cechy antropomorficzne.

A ponieważ nie ma na świecie człowieka, który byłby jedną istotą ale więcej niż jedną osobą, bożek, którego sobie wymyślają jest odbiciem stworzenia – jedną istotą i jedną osobą. Jehowa to nikt inny jak ubrany w biblijne słowa Allah i Zeus, mityczny stwór wymyślony przez religijny a jednak upadły umysł.
.

Bóg jak woda

Jeszcze jedna próba zamknięcia Boga w ramach stworzenia podjęta została przez człowieka. Faktycznie w systemie tym uznaje się Ojca, Syna i Ducha za Jednego Boga, jednakże problem pojawia się z osobami. Otóż według modalistów Bóg raz jawi się jako Ojciec, innym razem jako Syn, znowóż kiedy indziej jako Duch Święty. Woda podawana jest jako analogia. Może ona przybierać trzy stany: stały, ciekły i gazowy (lód, woda, para).

I tak Bóg przestał być stwórcą. Człowiek w sposób racjonalny usystematyzował informację, a następnie używając logiki wybrał element otaczającej rzeczywistości i dopasował do niej Boga. Jego wiara stała się racjonalna i przez to usprawiedliwiona.

Mimo to nie tak Bóg nie jest przedstawiany w Piśmie.
.

Różnica istoty Boskiej i ludzkiej

Choć człowiek w pewnym stopniu jest obrazem Bożym jednak istota Boga jest cakowicie odmienna od ludzkiej. Świadczy o tym chociażby niemoc ludzka w zrozumieniu imienia Boga. Wiemy, że tak jak

• słowo kamień wskazuje na istotę kamienia
• słowo człowiek wskazuje na istotę człowieka
• tak też imię Boga będzie wskazywać na Jego istotę

Gdy Jakub spytał o imię Boga otrzymał zaskakującą odpowiedź: Czemu pytasz o moje imię?  (1 Mojż. 32:29). Bóg nie chciał, aby ten patriarcha miał wgląd w Jego istotę. Podobnie odpowiedział Manoachowi Dlaczego pytasz o moje imię, które jest tajemnicze? (Sędz. 13:18). Nie można ludzkim umysłem zgłębić Bożej istoty, może to uczynić wyłącznie umysł Boski (stąd wiemy, że Duch Święty jest Bogiem!)

1 Kor. 2:10-1110 Duch bowiem bada wszystko, nawet głębokości Boga. 11 Bo kto z ludzi wie, co jest w człowieku oprócz ducha ludzkiego, który w nim jest? Tak samo i tego, co jest w Bogu, nikt nie zna, oprócz Ducha Bożego.

1 Mojż. 1:26-27 26 Potem Bóg powiedział: Uczyńmy człowieka na nasz obraz według naszego podobieństwa; 27 Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boga go stworzył; stworzył ich mężczyzną i kobietą

Płeć niezbędna jest do prokreacji i przedłużenia gatunku. Kiedy człowiek zapragnie posiadać potomstwo, znajduje sobie partnera, dochodzi do fizycznego aktu zbliżenia, po pewnym czasie pojawia się na świecie nowa osoba i nowa istota. Wprawdzie rodzi się człowiek, jednakże nie jest on co do istoty identyczny ze swoim rodzicem, nawet prosta obserwacja cech naturalnych jak siła, wzrost, kolor włosu, głos, waga, uroda, płeć itd. wskazują na wariację.

Nie tak ma się sprawa z Bogiem Ojcem  i Jego Synem

• Bóg nie potrzebował nigdy przedłużać swojego gatunku, ponieważ jest jedyny w swoim rodzaju.
  Izaj. 46:9 Ja jestem Bogiem i nie ma innego, jestem Bogiem i nie ma takiego jak Ja.
  .
  Izaj. 43:10 Przede mną nie został stworzony żaden Bóg ani po mnie nie będzie
  .
  
• Bóg nie potrzebował fizycznego kontaktu z kimkolwiek aby zrodzić Syna, uczynił to osobiście
  Psalm 2:7 Ty jesteś moim Synem, ja ciebie dziś zrodziłem
  .
• Zrodzony przez Boga Syn jest jednorodzonym Bogiem, jest identycznie unikalny jak Ojciec, to ten sam rodzaj wyjątkowości
  Jan 1:18 Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca
  .
• Syn został zrodzony przed stworzeniem czasu, co oznacza, że tak jak Ojciec tak i Syn nie posiada początku swojego istnienia. Widzimy to w analogii istnienia Melchizedeka
  Hebr. 7:3 niemający ani początku dni, ani końca życia, ale upodobniony do Syna Bożego

Ergo: tak istota jak i wszystkie atrybuty przynależne Ojcu należą również do Syna. Czy mamy potwierdzenie tego w Piśmie? Oczywiście i to bezpośrednie!

Jan 17:10 I wszystko moje jest twoje, a twoje jest moje
.
Jan 10:30 Ja i Ojciec jedno jesteśmy

Skoro Bóg jest jedyny w swoim rodzaju, Syn Boży jest jedyny w swoim rodzaju, wszystko co ma Ojciec posiada i Syn, i co ciekawe, aby nie było wątpliwości, że Ojciec jest w jakiś sposób niżej postawiony od Syna, wszystko co posiada Syn ma też i Ojciec dochodzimy do wniosku, że co do istoty Ojciec i Syn są jednym Bogiem. Jednakże sam Syn wyróżnia osobowo Ojca, mówi o Nim w osobie trzeciej, wskazując tym samym na swoistą ekonomię u Boga, tj. oddzielność osób. Ojciec nie jest Synem.

Pomyślmy. Wszystko co posiada Ojciec należy do Syna, zatem

• Każdy atrybut Ojca jest atrybutem Syna.
• Istota Ojca jest istotą Syna.
• Każda myśl Ojca to myśl Syna
• Chwała Ojca to chwała Syna

To dlatego Pismo mówi żeby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem ku chwale Boga Ojca.(Filip. 2:11). Gdyby Bóg był tylko jedną osobą, jakakolwiek forma czci zalecanej przez Pismo względem Syna byłaby bałwochwalstwem.

Skąd jednak wiemy, że osoba Ojca nie jest osobą Syna? Gdyby tak było, Chrystus nie mógłby powiedzieć wszystko twoje lecz raczej wszystko mam. W tak prostym zdaniu Chrystus wskazał na swoistą ekonomię jaka ma miejsce u Boga, dał do zrozumienia, że Bóg, choć jeden, to więcej niż jedna osoba.

Samoistność

Samoistność jest najlepszym dowodem różnicy istoty Boga i człowieka. Ja Jestem oznacza, że Boże istnienie jest w Nim samym, i że Bóg nie jest uzależniony od niczego i od nikogo, poza Sobą. Ojciec i Syn są samoistni. Dowodzi to istnienia więcej niż jednej subsystencji Bożej. Subsystencja rozumiana jest jako samodzielność bytowa czyli to, dzięki czemu substancja jest substancją.

Jan 5:26 Jak bowiem Ojciec ma życie sam w sobie, tak dał i Synowi, aby miał życie w samym sobie.

Człowiek dla odmiany podtrzymywany jest przy życiu i istnieniu przez Syna Bożego, który jest blaskiem Bożej chwały i wyrazem Bożej istoty i który podtrzymuje przy istnieniu wszystko słowem swojej własnej mocy (por. Hebr. 1:3)

Ergo: ponieważ Bóg jest jeden oraz tylko Bóg jest samoistny a także ponieważ Syn jest samoistny tak samo jak Ojciec wnioskujemy, że Jeden Bóg posiada więcej niż jedną osobę.
.