Artykuły Marburskie z 1529 roku

utworzone przez | wrz 8, 2025 | Teologia historyczna

Przedmowa

Efez. 4:1-3

1. Proszę więc was ja, więzień w Panu, abyście postępowali w sposób godny powołania, do jakiego zostaliście wezwani;

2. Z całą pokorą, łagodnością i z cierpliwością, znosząc jedni drugich w miłości;

3. Starając się zachować jedność Ducha w więzi pokoju.

Na zamku w Marburgu w Hesji odbyło się spotkanie, mające na celu rozwiązanie sporu między Marcinem Lutrem a Ulrykiem Zwinglim na temat rzeczywistej obecności Chrystusa w Eucharystii. Odbyło się ono między 1 a 4 października 1529 roku. Na prośbę Filipa I Heskiego uczestniczyli w nim czołowi Reformatorzy Protestanccy tamtych czasów.

Głównym motywem Filipa I, który zorganizował tę konferencję, były względy polityczne; pragnął on zjednoczyć państwa protestanckie w sojuszu politycznym, a w tym celu harmonia religijna była ważnym czynnikiem.

Tekst ten zawiera artykuły porozumienia podpisanego w Marburgu przez Lutra, Zwingliego i ośmiu innych kaznodziejów. Dokumentuje on, jak konflikt, który rozpoczął się od sporu o doktrynę dosłownej rzeczywistej obecności Chrystusa w Eucharystii (Luter za, Zwingli przeciw), doprowadził do wspólnego oświadczenia, które poruszyło wszystkie najważniejsze kwestie doktrynalne.

Kwestia centralna, Eucharystia, poruszona jest w ostatnim i najdłuższym artykule (artykule 15), który uznaje brak pełnego porozumienia i zawiera zobowiązanie do tolerancji do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia sporu. Ta strategia, która miała powstrzymać główne źródło konfliktu, w rzeczywistości prawdopodobnie rozszerzyła zakres sporu i ułatwiła obu stronom wysuwanie i podtrzymywanie oskarżeń o herezję. Ponieważ żadna ze stron nie czuła się związana artykułami, nie miały one wpływu na spór, który przerodził się w schizmę w ramach dotychczas zjednoczonego Protestantyzmu.

Podział ostatecznie doprowadził do powstania dwóch wyznań protestanckich: luterańskiego i Reformowanego (czasami zwanego „kalwińskim”).

Po ósme, [wierzymy], że Duch Święty, mówiąc ściśle, nie daje nikomu takiej wiary ani tego daru bez wysłuchania kazań, Słowa czy Ewangelii Chrystusa. Przeciwnie, działa poprzez takie ustne głoszenie i z takim właśnie ustnym głoszeniem i tworzy wiarę, gdzie i w kim zechce.

1 Piotra 1:23 Będąc odrodzeni nie z nasienia zniszczalnego, ale z niezniszczalnego, przez słowo Boże, które jest żywe i trwa na wieki.
.
Efez. 1:13 W nim i wy położyliście nadzieję, kiedy usłyszeliście słowo prawdy, ewangelię waszego zbawienia, w nim też, gdy uwierzyliście, zostaliście zapieczętowani obiecanym Duchem Świętym;
.
Kol. 1:4-5 4. Odkąd usłyszeliśmy o waszej wierze w Chrystusa Jezusa i o miłości względem wszystkich świętych; 5. Z powodu nadziei odłożonej dla was w niebie. O niej to przedtem słyszeliście w słowie prawdy ewangelii;

Artykuł 9 O Chrzcie

Po dziewiąte, chrzest święty jest sakramentem ustanowionym przez Boga jako pomoc w takiej wierze, a ponieważ nakaz Boży: „Idźcie, chrzcijcie” [por. Mat. 28:19] i obietnica Boża: „Kto uwierzył” [Marek 16:16] są z nim powiązane, nie jest on zatem jedynie pustym znakiem lub hasłem wśród chrześcijan, ale raczej znakiem i dziełem Boga, przez które wzrasta nasza wiara i dzięki któremu jesteśmy odrodzeni do życia [wiecznego].

Mat. 28:19-20 19. Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego; 20. Ucząc je przestrzegać wszystkiego, co wam przykazałem. A oto ja jestem z wami przez wszystkie dni aż do końca świata. Amen.

Artykuł 10 O Dobrych Uczynkach

Po dziesiąte, [wierzymy], że wiara wzbudzona przez Ducha Świętego, zbawiwszy nas i uświęcając, czyni przez nas dobre uczynki, a mianowicie miłość braterską, modlitwę do Boga i zdolność znoszenia wszelkich prześladowań itd.

1 Tym. 1:5 Końcem zaś przykazania jest miłość płynąca z czystego serca, z prawego sumienia i wiary nieobłudnej;
.
Tyt. 3:8 Wiarygodne to słowo i chcę, abyś o tym zapewniał, żeby ci, którzy uwierzyli Bogu, zabiegali o celowanie w dobrych uczynkach. Jest to dobre i pożyteczne dla ludzi.

.Hebr. 11:6 Bez wiary zaś nie można podobać się Bogu, bo ten, kto przychodzi do Boga, musi wierzyć, że on jest i że nagradza tych, którzy go szukają.

Artykuł 11 O Spowiedzi

Po jedenaste, spowiedź lub szukanie rady u pastora lub brata [duchowego] powinno być nieprzymuszone i swobodne, lecz jest bardzo przydatne dla tych, którzy są udręczeni, poddani [duchowym] atakom, obciążeni grzechem lub popadli w błąd, przede wszystkim ze względu na rozgrzeszenie i pocieszenie oferowane przez Ewangelię, która jest prawdziwym rozgrzeszeniem.

Jakuba 5:16 Wyznawajcie sobie nawzajem upadki i módlcie się jedni za drugich, abyście byli uzdrowieni. Wiele może usilna modlitwa sprawiedliwego.
.
Gal. 6:2 Jedni drugich brzemiona noście, a tak wypełniajcie prawo Chrystusa.

Artykuł 12 O Autorytecie

Po dwunaste, że wszystkie świeckie władze, prawa, sądy i rozporządzenia, gdziekolwiek się znajdują, są słuszne i właściwe, a nie zakazane, jak naucza i twierdzi wielu papistów i anabaptystów. Przeciwnie, chrześcijanin, jeśli został powołany lub urodził się w klasie rządzącej, może być zbawiony przez wiarę w Chrystusa, tak jak w klasie ojca i matki, męża i żony itd.

1 Tym. 2:1-4 1. Zachęcam więc przede wszystkim, aby zanoszone były prośby, modlitwy, wstawiennictwa i dziękczynienia za wszystkich ludzi; 2. Za królów i za wszystkich sprawujących władzę, abyśmy mogli prowadzić życie ciche i spokojne, z całą pobożnością i uczciwością. 3. Jest to bowiem rzecz dobra i miła w oczach Boga, naszego Zbawiciela; 4. Który chce, aby wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy.
.
Tyt. 2:11 Objawiła się bowiem łaska Boga, niosąca zbawienie wszystkim ludziom;

Artykuł 13 O Regule Wiary

Po trzynaste, że to, co w naszym porządku ludzkim nazywamy tradycjami w sprawach duchowych i kościelnych, o ile nie są one wyraźnie sprzeczne ze Słowem Bożym, można przestrzegać lub porzucić, aby ci, z którymi mamy do czynienia, byli chronieni przed wszelkimi niepotrzebnymi przykrościami, a słabi i powszechny pokój mogli być wspierani miłością.

Marek 7:9 Mówił im też: Całkowicie znosicie przykazanie Boże, aby zachować swoją tradycję.
.
Marek 7:13 Wniwecz obracając słowo Boże przez waszą tradycję, którą przekazaliście. I wiele innych tym podobnych rzeczy czynicie.
.
Kol. 2:8 Uważajcie, żeby was ktoś nie obrócił na własną korzyść przez filozofię i próżne oszustwo, oparte na ludzkiej tradycji, na żywiołach świata, a nie na Chrystusie.

Artykuł 14 O Chrzcie Niemowląt

Po czternaste, [wierzymy], że chrzest niemowląt jest właściwy i że w ten sposób otrzymują oni [tj. ochrzczone dzieci] Boże miłosierdzie i są przyjmowani do chrześcijaństwa.

Mat. 19:14 Lecz Jezus powiedział: Zostawcie dzieci i nie zabraniajcie im przychodzić do mnie, bo do takich należy królestwo niebieskie.
.
Dzieje 2:39 Obietnica ta bowiem dotyczy was, waszych dzieci i wszystkich, którzy są daleko, każdego, kogo powoła Pan, nasz Bóg.
.
1 Kor. 7:14 Mąż niewierzący bowiem jest uświęcony przez żonę, a żona niewierząca uświęcona jest przez męża. Inaczej wasze dzieci byłyby nieczyste, teraz zaś są święte.

Artykuł 15 O Sakramencie Ciała i Krwi Chrystusa

Po piętnaste, odnośnie Ostatniej Wieczerzy naszego drogiego Pana Jezusa Chrystusa, wierzymy i utrzymujemy, że należy praktykować używanie obu postaci, tak jak czynił to sam Chrystus, oraz że sakrament przy ołtarzu jest sakramentem prawdziwego Ciała i Krwi Jezusa Chrystusa, a duchowe korzystanie z tego właśnie Ciała i Krwi jest właściwe i niezbędne dla każdego chrześcijanina.

Ponadto, praktykowanie tego sakramentu jest dane i ustanowione przez Boga Wszechmogącego, podobnie jak Słowo, aby nasze słabe sumienie zostało poruszone do wiary przez Ducha Świętego.

I chociaż nie udało nam się dotychczas dojść do porozumienia, czy prawdziwe Ciało i Krew Chrystusa są cieleśnie obecne w chlebie i winie [komunii], każda ze stron powinna okazywać drugiej stronie miłość chrześcijańską, na ile pozwala jej sumienie, i obie powinny wytrwale prosić Boga Wszechmogącego o przewodnictwo, aby przez swojego Ducha doprowadził nas do właściwego zrozumienia. Amen.

Podpisano

Marcin Luther
Justus Jonas
Filip Melanchthon
Andreas Osiander
Stephan Agricola
Johannes Brenz
Johannes Oecolampadius
Huldrich Zwingli
Martin Bucer
Caspar Hedio

Rezultat porozumienia

Mat. 5:11 Błogosławieni jesteście, gdy z mego powodu będą wam złorzeczyć, prześladować was i mówić kłamliwie wszystko, co złe, przeciwko wam.

Od czasów Marburga Teologia Reformowana jest oskarżana o lekceważenie prostego znaczenia słów o ustanowieniu Eucharystii. Francis Turretin odniósł się do tej kwestii, zakładając, że czytelnik jest zaznajomiony z tematem, jako do ilustracji różnicy między słowami a intencją autora:

„znaczenie dosłowne” opisuje nie tylko to, co opiera się na ścisłym, nie figuratywnym znaczeniu słów, dzięki któremu odróżnia się od „znaczenia figuratywnego”, jak często czynili Ojcowie, ale opisuje także znaczenie zamierzone przez Ducha Świętego i wyrażone albo ściśle, albo w języku figuratywnym;
.
tak więc Tomasz [z Akwinu] definiuje znaczenie dosłowne jako „to, co Duch Święty lub autor zamierza”, a Salmeron „to, co Duch Święty, autor Pisma Świętego, chce przede wszystkim powiedzieć, czy to przez ścisłe znaczenie języka, czy przez tropy i metafory” (1.7).
.
 Dlatego substancja (to r.hton) nie zawsze znajduje się w samych słowach, ale także w figurach retorycznych. W ten sposób rzeczywiście podtrzymujemy istotę sakramentów, ponieważ podtrzymujemy znaczenie zamierzone przez Ducha Świętego.
.
Takie jest również znaczenie przypowieści, które opowiedział Pan, w których zawsze należy brać pod uwagę zakres Jego intencji, a dosłownego znaczenia nie należy rozumieć jedynie jako tego, co zostało powiedziane w porównaniu, ale także jako obejmującego zastosowanie. Zatem to dosłowne znaczenie jest zawsze pojedynczym znaczeniem, z którego, poprzez takie porównania, można wyjaśnić inne prawdy.

Na podstawie D. Martin Luthers Werke. Kritische Gesamtausgabe. t. 30, część 3. Weimar, 1910, s. 160-71., źródło

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email