Łaska w ujęciu soteriologicznym

Po polsku łaska to niezasłużona przychylność. Gdy wierzyciel żądał egzekucji długu, jeśli dłużnik nie posiadał środków do spłaty jedyne co mógł zrobić to prosić o łaskę i darowanie należności. Podobnie czytamy i w Słowie Boży o słudze, nad którym pan ulitował się darowując cały dług:

Mat. 18:26-27 26 Wtedy sługa upadł i oddał mu pokłon, mówiąc: Panie, okaż mi cierpliwość, a wszystko ci oddam. 27 Pan tego sługi, ulitowawszy się nad nim, uwolnił go i darował mu dług

Jednak greckie słowo χάρις charis, tłumaczone na polski jako łaska posiada o wiele więcej znaczeń. Może odnosić się do

  • stanów emocjonalnych,
  • aktów wolicjonalnych,
  • zwrotów kulturowych,
  • soteriologii czyli suwerennego aktu zbawienia od grzechu

Generalnie w Piśmie znajdziemy następujące użycia słowa χάρις charis:

1. Właściwie: to, co daje radość, przyjemność, rozkosz, słodycz, urok, piękno, np.
Łuk. 4:22  A wszyscy przyświadczali mu i dziwili się słowom łaski, które wychodziły z jego ust. I mówili: Czyż nie jest to syn Józefa?

2. W szerokim znaczeniu: dobra wola, życzliwa dobroć, np. 
Łuk. 2:52 A Jezusowi przybywało mądrości i wzrostu oraz łaski u Boga i u ludzi

3. Podziękowania za benefity, służbę, fawor: forma słowa εὐχαριστέω eucharisteo, np.
1 Kor. 10:30 Bo jeśli ja z dziękczynieniem coś spożywam, to czemu mam być spotwarzany za to, za co dziękuję

4. W sensie soteriologicznym: całkowite odpuszczenie, niezasłużony pardon, np.
Efez. 2:8 Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę, i to nie jest z was, jest to dar Boga.
.


Bóg jedynym źródłem łaski soteriologicznej

W tym ostatnim znaczeniu jedynym źródłem łaski jest Bóg. Tylko jedna istota na świecie może łaski udzielić, ponieważ tylko jedna istota na świecie przez grzech zostaje urażona. Gdy Dawid cudzołożył z Batszebą wyznał: Przeciw tobie, tobie samemu, zgrzeszyłem i zło uczyniłem na twoich oczach, abyś okazał się sprawiedliwy w swoich słowach i czysty w swoim sądzie. (Psalm 51:4). Zatem skoro grzech trafia w Boga, to On jako sędzia ma moc grzech ten zachować lub odpuścić, dlatego też nazywany jest Bogiem miłosierdzia, czy też Bogiem łaskawym.

W takim rozumieniu wszelka łaska, ta odnosząca się do grzechu przynależy się jedynie Bogu. Żadna inna istota łaski soteriologicznej udzielić nie może.

1 Piotra 5:10 A Bóg wszelkiej łaski, ten, który nas powołał do swojej wiecznej chwały w Chrystusie Jezusie, po krótkotrwałych cierpieniach waszych niech uczyni was doskonałymi, utwierdzi, umocni i ugruntuje

Mając powyższą prawdę objawioną na uwadze zwróćmy uwagę na to, że choć łaski udziela jedynie jedna istota czyli Bóg to mimo wszystko Pismo przedstawia nam trzy osoby Boże, aktywnie tego dokonujące. Bóg łaski jest Bogiem trynitarnym 🙂


Bóg Ojciec a udzielanie łaski

2 Mojż. 37:6-7 6 Wtedy przechodził Jahwe przed nim i wołał: Jahwe, Jahwe, Bóg miłosierny i litościwy, nieskory do gniewu, a bogaty w miłosierdzie i prawdę; 7 Zachowujący miłosierdzie nad tysiącami, przebaczający nieprawość, przestępstwo i grzech, lecz nieusprawiedliwiający winnego, nawiedzający nieprawość ojców na synach i na synach ich synów do trzeciego i czwartego pokolenia.

W Starym Testamencie Bóg objawił się jako miłosierny, litościwy i nieskory do gniewu, choć sprawiedliwy i nieusprawiedliwiający winnego (to świadczy o potrzebie ofiary zastępczej w osobie Jezusa Chrystusa!). Tę jaskrawą prawdę podziwia psalmista, wyznając, że lepsze jest spędzenie jednego dnia w przedsionkach domu Boga (jasne odniesienie do czasu spędzonego z Bogiem w Niebie, tam gdzie Boży dom, por. 1 Król. 8:27; 1 Król. 8:42-43; 1 Kor. 12:2-4)

Psalm 84:11 Jahwe Bóg bowiem jest słońcem i tarczą, Jahwe obdarza łaską i chwałą, nie odmawia dobra tym, którzy postępują nienagannie.
.
Przysłów 8:35 Bo kto mnie (Mądrość Bożą) znajduje, znajduje życie i otrzyma łaskę od Jahwe.

Wiemy zatem już ze Starego Testamentu, że w Swojej istocie Bóg jest łaskawy; dodatkowo dowiadujemy się, żę udziela łaski chętnie tym, którzy znają i Jego słowo
.


Bóg Syn jako źródło łaski

Dzieje 15:11 Lecz wierzymy, że przez łaskę Pana Jezusa Chrystusa będziemy zbawieni, tak samo i oni.

Syn Boży, druga osoba Boga od zawsze był w postaci Bożej, lecz ze względu na dzieło zbawienia pozbawił się czasowo Swojej chwały i aby okazać wybranym łaskę przyjął na siebie drugą, ludzką naturę stając się uczestnikiem ciała i krwi, całkowicie się upodobniając z natury do „braci” których zechciał wyzwolić.  (por. Filip. 2:4-11; Hebr. 2:10-17).
.

Dwie natury Syna

Istotnym dla dalszego rozważania jest zapamiętanie, że Chrystus obecnie posiada dwie natury:

  • prawdziwie Boską
  • prawdziwie ludzką

Kol. 2:9 Gdyż w nim mieszka cieleśnie cała pełnia Bóstwa

Zgodnie z Listem do Hebrajczyków czytamy, że aby zbawienie w ogóle było możliwe, zbawiciel musiał we wszystkim upodobnić się do braci, aby stał się miłosiernym i wiernym najwyższym kapłanem wobec Boga dla przebłagania za grzechy ludu.(Hebr. 2:17) i to dlatego właśnie nie przyjął natury aniołów, ale potomstwa Abrahama (Hebr. 2:16). To dlatego właśnie

Obserwujemy w Nowym Testamencie multum fragmentów zrównujących funkcjonalnie Osoby Ojca i Syna (np. tutaj). Lecz jeśli chodzi o równość ontologiczną (równość istot) Czytamy chociażby u Jana Apostoła:

2 Jana 1:3 Łaska, miłosierdzie i pokój od Boga Ojca i od Pana Jezusa Chrystusa, Syna Ojca, niech będzie z wami w prawdzie i miłości .

Tu mowa o Ojcu z wyraźnym podkreśleniem Jego Boskośći, o Jezusie tekst naucza jako o Synu Boga, co podkreśla jedność ontologiczną z Ojcem. Ojciec i Syn posiadają jedną i tą samą istotę, choć są różnymi osobami.
.

Kontrargument heretyków

Jednak zaraz natkniemy się na fragment odnoszący się do łaski udzielanej przez Jezusa Chrystusa – człowieka:

Rzym. 5:15 Lecz z przestępstwem nie jest tak, jak z darem łaski. Jeśli bowiem przez przestępstwo jednego wielu umarło, tym obficiej spłynęła na wielu łaska Boga i dar przez łaskę jednego człowieka, Jezusa Chrystusa.

Aha! powiedzą tutaj unitarianie. Bóg daje łaskę przez pośrednika, którym jest człowiek, nie Bóg Jezus Chrystus. Cóż, gdyby teraz założyć, że mają rację, źródło łaski byłoby podwójne: boskie i ludzkie co jest bałwochwalstwem. Już choćby tekst Jana wskazuje, że o ile źródłem Prawa jest Bóg, a ludzkim pośrednikiem Mojżesz (który nie jest źródłem lecz zaledwie przekazał to, co otrzymał) o tyle nie tak sprawa ma się z łaską. Tak jak Bóg jest źródłem Prawa, tak Chrystus jest źródłem łaski oraz jej pośrednikiem.

Jan 1:17 Prawo bowiem zostało dane przez Mojżesza, a łaska i prawda przyszły przez Jezusa Chrystusa.
.
2 Kor. 8:9 Znacie bowiem łaskę naszego Pana Jezusa Chrystusa, że będąc bogatym, dla was stał się ubogim, abyście wy zostali ubogaceni jego ubóstwem.

.

Obalenie kontrargumentu

Rozważmy gramatykę klauzuli: Łaska naszego Pana Jezusa Chrystusa

χαριν  του  κυριου  ημων  ιησου  χριστου
charin tou kuriou hemon Iesou Christou
łaskę tego konkretnego Pana naszego Jezusa Chrystusa
n_ Acc Sg f t_ Gen Sg m n_ Gen Sg m pp 1 Gen Pl n_ Gen Sg m n_ Gen Sg m
rzeczownik w bierniku przedimek określony w dopełniaczu rzeczownik w dopełniaczu zaimek osobowy w dopełniaczu rzeczownik w dopełniaczu rzeczownik w dopełniaczu

Dopełniacz (odpowiada na pytania: kogo? czego?) w języku greckim określa źródło i pochodzenie opisywanej rzeczy lub zjawiska. Zatem łaska ma swoje źródło i pochodzenie w Jezusie Chrystusie, do którego kieruje nas ten przypadek.

Przedimek określony (który również znajduje się przed słowem łaska) informuje, że mowa o tym jednym konkretnym Mesjaszu, nie ma mowy o jakiejś innej osobie.

Wniosek: łaska soteriologiczna ma swoje źródło w Jezusie Chrystusie. On nie tylko jest pośrednikiem łaski.

Argumenty nieodrodzonych duchowo i idących na zatracenie unitarian, którzy porzucając całokształt nauki Pisma kładą ogromny nacisk na wszelkie fragmenty dotyczące człowieczeństwa Chrsytusa przy jednoczesnej wolicjonalnej ślepocie na fragmenty wskazujące na Jego Boskość, twierdzenia te z całą stanowczością należy odrzucić i przeciwstawić im się jako mającym swoje źródło w piekle, u samego księcia ciemności, u szatana i Antychrysta.
.

Monogenes Theos – Bóg Jednorodzony

Z całą stanowczością twierdzimy, że fragmenty odnoszące się do człowieczeństwa Chrystusa nie zaprzeczają Jego Boskośći a jedynie dowodzą dwoistości natury Boga Syna.

2 Jana 1:3 Łaska, miłosierdzie i pokój od Boga Ojca i od Pana Jezusa Chrystusa, Syna Ojca, niech będzie z wami w prawdzie i miłości.
.
Jan 1:18 Boga nikt nigdy nie widział. Jednorodzony Bóg (μονογενὴς Θεὸς  monogenes Theos), który jest w łonie Ojca, on nam o nim opowiedział

μονογενὴς Θεὸς  monogenes Theos – na świecie jest tylko jedna osoba, która została zrodzona jako Bóg i jest nią Syn Boży, współistotny Ojcu (dlatego jest Jeden Bóg) lecz różny co do subsystencji: rozumianej jako samodzielności bytowej czyli temu, dzięki czemu substancja jest substancją.
.


Duch Łaski

Hebr. 10:29 Jak wam się wydaje, na ileż surowszą karę zasługuje ten, kto by podeptał Syna Bożego i zbezcześcił krew przymierza, przez którą został uświęcony, i znieważył Ducha łaski

Jeśliby zatem Duch Święty, który jest nazwany Duchem łaski był zaledwie bezosobową formą mocy lub też jakieś pozory cech osobowości posiadającą, znieważenie Go byłoby nie tylko niemożliwe ale i pisanie o tym niedorzeczne. Czy ktoś może znieważyć prąd? Albo komputer? Spójrzmy na definicję zniewagi:

Zniewaga – występek polegający na znieważaniu innej osoby w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do tej osoby dotarła. Znieważyć można słowem (ubliżanie), pismem lub czynem poprzez inne obraźliwe zachowanie. Tym samym działaniem można dopuścić się również zniesławienia. – źródło

W języku greckim słowem użytym tutaj będzie ἐνυβρίζω enubrizoobrażam, oburzam, traktuję z pogardą, drwię. Słowo to występuje w Piśmie Świętym tylko jeden raz (hapax legomenon) co nadaje Osobie Ducha szczególną rangę. Czemu Duch posiada tak uprzywilejowaną pozycję w dziele łaski?

  • Ponieważ to Duch Święty przekonuje o grzechu, sprawiedliwości i sądzie (Jan 16:18)
    .
  • Opieranie się temu dziełu, czyli trwanie w bluźnierstwie, skutkuje wiecznym zatraceniem (Mat. 12:31-32)
    .
  • Duch Święty z powodu dzieła łaski przez chrześcijan jest uwielbiony, poganie bluźnią Mu idąc na zatracenie (1 Piotra 4:14)
    .
  • A okłamanie Ducha Świętego to najkrótsza droga do śmierci (Dzieje 5:3-4)

Święty Duch odpowiedzialny jest za łaskę w taki sposób, że narodzeni przez Niego na nowo ludzie przychodzą do Boga ze zrozumieniem, iż Jedyny Syn Boży to Bóg Jahwe, sprowadza ludzi na kolana aby ci błagali Boga o listość. To On jest sprawcą upamiętania. Bez dzieła Ducha Świętego nie ma mowy o zbawieniu.

Zach. 12:10 I wyleję na dom Dawida i na mieszkańców Jerozolimy Ducha łaski i modlitwy. Będą patrzyć na mnie, którego przebili, i będą go opłakiwać, jak się opłakuje jedynaka; będą gorzko płakać nad nim, jak się płacze gorzko nad pierworodnym

Wiemy, że wszelka łaska soteriologiczna ma swoje źródło u Boga (1 Piotra 5:10). Kto zatem odrzuca Syna Bożego jako Boga Jahwe i Ducha Świętego jako Boga Jahwe, idzie na zatracenie jako wielki bluźnierca.

Bóg jest Trójjedyny bracia i siostry.


Zobacz w temacie