Chrystus: Bóg, Człowiek, Pośrednik

Istota zagadnienia

Motywem przewodnim Pisma Świętego jest motto:

– Bóg zbawia swój lud (2 Mojż. 15:2; Psalm 3:8; 18:46; 68:20; Mat. 1:21)
– przez swojego Syna (2 Mojż. 34:7; 5 Mojż. 33:29; Łuk. 2:11; 2 Kor. 2:15; 1 Tes. 5:9)
– dla swojego Syna (Izaj. 8:17-18; Jan 6:39; 17:6-12; 18:9; Hebr. 2:13)
– dla swojej chwały (Izaj. 63:7; Rzym. 8:29; 2 Kor. 11:17-20; Filip. 1:11; 2:11; Obj. 5:13 )

Być może dla niektórych zabrzmi to nieco dziwnie ale to nie Ojciec (Jan 8:18), również nie Duch Święty (Jan 15:26), ani nawet sami zbawieni (Dzieje 1:8), lecz Syn jest w centrum całego przesłania (Jan 5:23; Łuk. 10:16; Rzym. 1:16; 2 Tym. 1:12; 1 Jana 2:23).

Mimo to wielokrotnie wśród opinii osób nieodrodzonych przez Ducha Świętego spotkamy się i z taką, że Chrystus nie jest Bogiem Jahwe. Z punktu widzenia teologicznego jednym z bardziej interesujących “dowodów” przedstawianych przez proponentów tej herezji jest pozycja Chrystusa w niebie: ponieważ Mesjasz siedzi po prawicy Boga, Bogiem być nie może.

To karkołomne założenie podparte zostaje dodatkowo przez wczytanie do świętego tekstu współczesnego zwyczaju umiejscawiania po prawicy osób wprawdzie ważnych dla gospodarza, być może nawet najważniejszych, jednakże nie będących samym gospodarzem. Stąd Chrystus uznawany jest za najwyższe stworzenie Boże.

Czy tego naucza Pismo Święte? Czego dotyczył dyskurs Kajfasza – reprezentanta fałszywej religii, z Jezusem? Co oznacza siedzieć po prawicy Boga, czy też prawicy mocy Bożej?

---

Oczekiwania Żydów

Żydzi oczekiwali mesjasza, dowodzi tego chociażby przypadek Jana Chrzciciela, który wyznał prawdę pytającym go liderom Izraela Kim ty jesteś? I wyznał, a nie zaprzeczył [prawdzie], ale wyznał: Ja nie jestem Chrystusem. (Jan 1:19-20). Tyle tylko że spodziewali się politycznego przywódcy, militarnego wyzwoliciela, zwycięskiego dowódcy. Żydowskie zrozumienie i oczekiwanie Mesjasza pochodzi z setek proroctw znalezionych w Tanach, które zostały ogólnie podzielone na dwie kategorie:

1. Niektóre fragmenty opisują człowieka odrzuconego i pokornego, cierpiącego w ciszy (np. Izaj. 52:13-53:12)
   .
   
2. Podczas gdy inne opisują zwycięskiego króla, sprawiedliwie rządzącego światem przekształconym przez powszechną wiedzę o Bogu (np. Izaj. 11:1-9).

Po dziś dzień podstawą odrzucenia Jezusa z Nazaretu przez Żydów jest właśnie dylemat natury politycznej:

„Jeśli Jezus był Mesjaszem, dlaczego nie przyniósł pokoju? A co ze wszystkimi proroctwami, których nie spełnił?” – źródło

---

Syn Boży

W czasie nielegalnego przesłuchania Jezusowi nie udowodniono niczego, jednakże wiemy, że został On skazany na śmierć. Na jakiej podstawie? Kluczowym będzie tutaj pytanie zadane w ostatnim stadium tej jednostronnej rozmowy. Pytanie Kajfasza zostało poprzedzone związaniem przysięgą na Boga (zaklinam cię na Boga żywego), gdzie fałszywa przysięga stanowiła zbeszczeszczenie Bożego imienia co było karane śmiercią (3 Mojż. 19:12; 24:16; 5 Mojż. 19:15-21; Mal. 3:5). Był to przemyślany podstęp umożliwiający zaspokojenie wymogu Tanach podwójnego świadectwa aby zawyrokowoać o czyjejś śmierci.

Istota pytania nie dotyczyła kwestii ludzkiej, ponieważ wszyscy Żydzi uznawali się za dzieci Boga (Izaj. 63:16; Jer. 3:4, 19; Psalm 68:5; 89:26) i tutaj nikt nie mógł zbluźnić nazywając się bożym synem czy córką było to bowiem usankcjonowane przez Pismo. Pytanie dotyczyło natury Chrystusa, kwestii już wcześniej będącej powodem próby zamorodwania Mesjasza

Jan 5:18 Dlatego Żydzi tym bardziej usiłowali go zabić, bo nie tylko łamał szabat, ale mówił, że Bóg jest jego Ojcem, czyniąc się równym Bogu.

Zwróćmy uwagę na frazę σὺ εἶπας su eipas (ty powiedziałeś). Jest to jednoznaczne ze stwierdzeniem  ἐγώ εἰμι  ego eimi (Ja jestem) z paralelnego tekstu Marka

Mat. 26:64 Odpowiedział mu Jezus: Ty powiedziałeś. Ale mówię wam: Odtąd ujrzycie Syna Człowieczego siedzącego po prawicy mocy Boga i przychodzącego na obłokach niebieskich.
.
Marek 14:62 A Jezus odpowiedział: Ja jestem. I ujrzycie Syna Człowieczego siedzącego po prawicy mocy Boga i przychodzącego z obłokami niebieskimi.

Nota bene przypadek Piłata starającego dowiedzieć się od Jezusa czy stanowi On polityczne zagrożenie swoimi roszczeniami do tronu żydowskiego otrzymał identyczną odpowiedź afirmatywną: Piłat zapytał go: Czy ty jesteś królem Żydów? A on mu odpowiedział: Ty sam to mówisz. (Łuk. 23:3).

Kontekst zatem ewidentnie dowodzi afirmacji Boskości przez Chrystusa, co w rozumieniu Kajfasza dowodziło iż Jezus wypowiedział bluźnierstwo – to znaczy, pod przysięgą przywłaszczył sobie to, co należy do Boga. Twierdząc, że jest Synem Bożym, a zatem równym w godności Ojcu, i że jeszcze zasiądzie po Jego prawicy, przywłaszczył sobie to, co nie należy do nikogo poza Bogiem, a zatem  naruszył boską prerogatywę (por. 5 Mojż. 6:4; Izaj. 43:10).
.

---

Syn człowieczy

Być może w umysle Kajfasza i pozostałych katów czaiły się zapisane świadectwa Tanach, według których nikt z żyjących nie mógł widzieć Boga i żyć (2 Mojż. 33:20). Być może dysząc chęcią mordu zapomniano nawet, że Bóg jeszcze w czasach patriarchów mógł przybierać postać, gdzie Jego chwała była w odpowiedni sposób tak zaowalowana, aby jej blask nie zabijał grzeszników (1 Mojż. 32:30).

Z całą pewnością mordercom nie umknęło najważniejsze stwierdzenie w całej rozmowie: Chrystus nazwał się nie tylko Synem Bożym ale także Synem Człowieczym co natychmiast musiało przywołać do świadomości fragment Mojżesza, definitywnie (acz pozornie) wykluczający taką możliwość:

4 Mojż. 23:19 Bóg nie jest człowiekiem, aby miał kłamać, ani synem człowieczym, żeby miał żałować. Czy on powie coś, a tego nie uczyni? Czy wypowie, a nie spełni

Patrząc na Jezusa arcykapłan widział kłamcę. Jezus twierdził przecież, że jest Synem Bożym czyli Bogiem a potem, że jest Synem Człowieczym czyli człowiekiem, co w jego rozumieniu nie zgadzało się z Tanach, gdzie czytamy, że Bóg nie może być człowiekiem ani synem człowieczym.

---

Wyrok

Stąd konsekwentnie obserwujemy niezmiernie wymowne rozdarcie szat. Chociaż arcykapłanom zabroniono rozdzierania szat (to znaczy szat wierzchnich, por. 3 Mojż. 10:6; 21:10) w przypadku bluźnierstwa było to dopuszczalny akt (np. gdy Rabszak publicznie bluźnił Bogu, por. 2 Król. 19:1). Dlatego Kajfasz swoim czynem, najmocniejszym i przemyślnie wyrażonym wskazał iż słowa Jezusa dowiodły bycia najpodlejszą i najbardziej nikczemną osobą jaka chodzi po ziemi: bluźniercą, który twierdził o swojej Boskości w czasie gdy fizycznie wyglądał na człowieka.

Wnioski: W umysłach arcykapłana i jego zwolenników wyrazenie Syn Boży stanowiło najwyższe bluźnierstwo ponieważ zrównywało istotę Jezusa z istotą Boga. O ile konkluzja była prawidłowa (Chrystus to rzeczywiście wieczny Boży Syn czyli wcielony Bóg, por. Izaj. 9:6; Jan 10:30; Filip. 2:6; Kol. 1:19; 2:9) nie znalazła ona jednak miejsca w ich teologii. Według Żydów Chrystus twierdząc iż jest Bogiem kłamał i to pod przysięgą czyniąc się winnym śmierci dwojako:

1. Za zrównywanie się z Bogiem oraz
2. Za krzywoprzysięstwo.

Oto dwaj świadkowie jakich poszukiwali (5 Mojż. 17:6; 19:15). Świadkowie, którzy okazali się być dla nich kamieniem potknięcia i zagłady.
.

---

Mediator

Sprawiedliwość Boża wymaga aby za grzechy poniesiona została kara śmierci. Z drugiej strony przeniesienie tej kary na kogokolwiek innego niż sam grzesznik byłoby niesprawiedliwością (5 Mojż. 24:16; 2 Król. 14:6). Również żaden człowiek, niezaleznie jak święty, nie byłby w stanie spłacić należnego długu, ponieważ nie leży to w mocy człowieka (Psalm 49:7-8; Marek 8:37). Ponownie ponieważ ustanowioną karą za grzech jest śmierć (1 Mojż. 2:17; Rzym. 6:23), Bóg, który nie może umrzeć (1 Tym. 1:17), siłą rzeczy nie mógłby spłacić tego długu.

Brzmi to niemalże jak równanie bez rozwiązania i w zasadzie na tym polegał przebiegły plan skuszenia ludzkości do grzechu – na postawieniu Boga w sytuacji rzekomo bez wyjścia. Jednakże…

Przysłów 21:30 Nie ma mądrości ani rozumu, ani rady przeciwko PANU.

Rozwiązanie znajdziemy we wspomnianej przez Chrystusa prawicy mocy Boga. Otóż w tekście oryginalnym słowo “Bóg” nie występuje i jest tutaj dorozumiane. Oryginał stwierdza ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως ek dexion tes dynameos – po prawicy mocy. Wytłumaczenie tak sformułowanej wypowiedzi jest uwarunkowane znajomością mentalności oskarżycieli Mesjasza

„Moc jest typowo żydowskim wyrazem szacunku, mającym na celu uniknięcie wypowiadania świętego imienia Boga (co mogło narazić Jezusa na oskarżenie o bluźnierstwo, choć jak na ironię, był to dokładnie ten zarzut, za który został potępiony”  – Guzik Commentary Bible

Synonim mediacji

To jednak nie wszystko. Badając dalszy kontekst Pisma Świętego natrafimy na szereg fragmentów wskazujących iż prawica i moc są ze sobą powiązane w istotny sposób.

1) Prawica jako synonim mocy i wsparcia – czego dowodzi szereg tekstów. Bóg stojący po czyjejś prawicy umożliwia wykonanie okreslonego zadania

Izaj. 41:10…13 10. Nie bój się, bo ja jestem z tobą. Nie lękaj się, bo ja jestem twoim Bogiem. Umocnię cię, wspomogę cię i podeprę cię prawicą swojej sprawiedliwości. 13. Ja bowiem, PAN, twój Bóg, trzymam cię za twoją prawicę i mówię: Nie bój się, ja cię wspomogę

2) Prawica odnosi się także do dzieła ocalenia, nawet jeśli jest to znaczenie typologiczne to odnosi się do tych, których miłuje Bóg

Psalm 20:6 Teraz wiem, że PAN wybawia swego pomazańca, wysłucha go ze swego świętego nieba zbawczą mocą swojej prawicy.
.
Psalm 108:6 Aby twoi umiłowani byli ocaleni, wybaw ich swoją prawicą i wysłuchaj mnie.

3) Chrystus pośrednikiem, w zasadzie jedynym pośrednikiem między Bogiem a ludźmi. Zasiadanie po prawicy Boga jest funkcjonalnie tożsame z funkcją wstawienniczą, którą Chrystus wykonuje w oparciu o swoją przelaną krew.

Rzym. 8:34 Któż potępi? Chrystus jest tym, który umarł, więcej, zmartwychwstał, który też jest po prawicy Boga i wstawia się za nami.
.
Hebr. 12:24 I do pośrednika nowego przymierza, Jezusa, do krwi, którą się kropi, a która mówi lepsze rzeczy niż krew Abla

4) Oprawcy Jezusa przeoczyli “drobny” acz istotny szczegół. Mesjasz bowiem, zapowiedziany przez Tanach, miał być mediatorem między Bogiem a ludźmi, którego zadaniem było odkupienie swojego wybranego ludu z mocy grzechu. Mediator między Bogiem a ludźmi to wcielony Bóg: jedna osoba o dwóch naturach: prawdziwie Bożej (zdolnej spłacić dług) i prawdziwie ludzkiej (zdolnej do śmierci w miejsce wybranych grzeszników)

A) Jedynym zbawicielem jest Bóg to wyklucza udział “osób trzecich”

Izaj. 43:11 Ja, ja jestem PANEM i oprócz mnie nie ma zbawiciela

B) Tym zbawicielem jest człowiek co wymusza uznanie iż Mesjasz musi być Bogiem ale też człowiekiem

Izaj. 7:14 Oto dziewica pocznie i urodzi syna, i nazwie go Emmanuel.

C) Mesjasz cudownie poczęty bez udziału mężczyzny co wskazuje na jego wyjątkowy atrybut bezgrzeszności, ponieważ wszystko co jest poczęte z mężczyzny musi siłą rzeczy być grzeszne

1 Mojż. 3:15 I wprowadzę nieprzyjaźń między tobą a kobietą, między twoim nasieniem a jej nasieniem (odniesienie do poczęcia z Ducha). Ono zrani ci głowę, a ty zranisz mu piętę.

D) Zbawiciel zostanie ukrzyżowany, na co wskazuje Święty Tekst opisując doznania jakich doświadcza własnie taka sooba

Psalm 22:14 Rozpłynąłem się jak woda i rozłączyły się wszystkie moje kości; moje serce stało się jak wosk, roztopiło się w moim wnętrzu.

E) Dzieło krzyża posiada swój cel, jest nim kara zastępcza w miejsce wybranych grzeszników

Izaj. 53:5 Lecz on był zraniony za nasze występki, starty za nasze nieprawości. Kara dla naszego pokoju była na nim, a jego ranami zostaliśmy uzdrowieni

Zbiorcza nauka Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu dowodzi dwóch natur Mesjasza. Kajfasz, reprezentant fałszywej religii, nie potrafił tego rozpoznać, do niego nie docierało iż Mesjasz to mediator.

Żydzi odrzucając Chrystusa jako pośrednika udowodnili jedynie iż są przeznaczeni na wieczne potępienie. Bowiem tylko dzieki Niemu człowiek może zostać z Bogiem pojednany i, jak zauważył jeden z Ojców Kościoła,

“…nasze życie powstało przez Jego moc i poprzez pośrednictwo Jego śmierci – mimo to niektórzy temu zaprzeczają; i jeśli tej to tajemnicy winniśmy naszą wiarę i z jej powodu poddać się cierpieniom aby okazać sie uczniami jezusa Chrystusa, naszego jedynego Nauczyciela: jakżesz zatem moglibyśmy żyć poza Nim.” – Ignacy Antiocheński, List do Magnezjan 9

---

Kolejne dowody dwóch natur mediatora

Jan Kalwin ujął doskonale to, w co chrześcijanie wierzą od samego początku. Chrystus jest jedną osobą o dwóch naturach, które się nie połączyły, nie zmieszały i nie zmieniły, nigdy też nie rozdzieliły i nie rozłączyły. Ani Boska ani ludzka natura Mesjasza nie uległy zmianie, Boska natura Mesjasza nie zmieszała się z ludzką, obie natury składają się na jedną osobę a Mesjasz od dnia poczęcia przez wieczność jest Bogiem i człowiekiem.

“Kiedy mówi się, że „Słowo stało się ciałem”, nie należy tego rozumieć tak, jakby Słowo zostało przemienione w ciało lub zmieszane z ciałem. Wybierając z łona Dziewicy świątynię na swoją rezydencję stał się ten, który był Synem Bożym także Synem Człowieczym, nie przez pomieszanie substancji, ale przez jedność osoby. Twierdzimy bowiem o takim związku i zjednoczeniu Bóstwa z człowieczeństwem, że każda natura zachowuje całe swoje właściwości, a jednak obie razem stanowią jednego Chrystusa.“ – Jan Kalwin, Instytuty I 14.1

Podobnie i pierwszy Kościół wierzył w dwie natury Mesjasza, czego dowodzi kolejny ustęp patrystyczny:

„Jeden jest Lekarz, cielesny i zarazem duchowy, zrodzony i niezrodzony, Bóg w ciele, w śmierci życie prawdziwe, z Maryi, jak i z Boga, najpierw podległy cierpieniu, a teraz mu już nie podlegający, Jezus Chrystus, nasz Pan.” – Ignacy Antiocheński List do Efezjan 7.2

Szereg fragmentów Pisma wskazuje na swoistą “komunikację” natur. Co przez to mamy na myśli?

– gdy Mesjasz sam nazywając się Synem Człowieczym stąpał po Judei twierdził jednocześnie, że jest w niebie.

Jan 3:13 A nikt nie wstąpił do nieba, tylko ten, który zstąpił z nieba, Syn Człowieczy, który jest w niebie.
.
Jan 17:24 Ojcze, chcę, aby ci, których mi dałeś, byli ze mną tam, gdzie ja jestem,

– na krzyżu umierał Pan chwały,

1 Kor. 2:8 Której nie poznał żaden z władców tego świata. Gdyby ją bowiem poznali, nigdy nie ukrzyżowaliby Pana chwały;

– Pismo twierdzi, że Kościół został wykupiony przez własną krew Boga

Dzieje 20:28 Uważajcie na samych siebie i na całe stado, w którym was Duch Święty ustanowił biskupami, abyście paśli kościół Boga, który on nabył własną krwią.

– a za wybranych swoje życie oddał Bóg

1 Jana 3:16 Po tym poznaliśmy miłość Boga, że on oddał za nas swoje życie.

Komunikacja natur jasno dowodzi iż Chrystus to jedna osoba o dwóch naturach: prawdziwie Boskiej i prawdziwie ludzkiej. Nie jest bowiem możliwe aby Chrystus, jedynie człowiek, mógł jednocześnie przebywać w niebie.

„Syn Boży w cudowny sposób zstąpił z nieba, ale nie porzucił nieba; zechciał być cudownie poczęty w łonie Dziewicy, aby żyć na ziemi i zawisnąć na krzyżu, a jednak zawsze od początku wypełniał świat” – Jan Kalwin, Instytuty II 13.4

Tym bardziej wykluczone jest aby Bóg został ukrzyżowany, przelał krew i oddał Swoje życie. Stało się to możliwe dzięki wcieleniu. Mesjasz z ciała to człowiek, który przez swoje zmartwychwstanie pokazał iż jest Bogiem.

Rzym. 1:3-4 3. O jego Synu, Jezusie Chrystusie, naszym Panu, który według ciała pochodził z potomstwa Dawida; 4. A pokazał z mocą, że jest Synem Bożym, według Ducha świętości, przez zmartwychwstanie;

---

Uwagi końcowe

Potępieni mają swojego pośrednika, jest nim szatan, odwieczny oskarżyciel. Ewidentnie użycie języka sądowniczego potwierdza przekazywaną przez Słowo duchową rzeczywistość – szatan jest siłą potępionych ku ich potępieniu, to mediator ich zatracenia.

Psalm 109:6-7 6. Postaw nad nim niegodziwego, a szatan niech stoi po jego prawicy. 7. Gdy stanie przed sądem, niech wyjdzie potępiony, a jego modlitwa niech zamieni się w grzech.

Ten oskarżyciel stoi także po prawicy wybranych ale jeszcze nieodrodzonych. Stoi do czasu ich przyodziania w szaty sprawiedliwości Chrystusa, czyli do momentu narodzenia z góry.

Zach. 3:1-5 1. Potem ukazał mi Jozuego, najwyższego kapłana, który stał przed Aniołem PANA, i szatana stojącego po jego prawicy, aby mu się sprzeciwiać. 2. Ale PAN powiedział do szatana: Niech cię PAN zgromi, szatanie! Niech cię skarci PAN, który wybrał Jerozolimę. Czyż nie jest on jak głownia wyrwana z ognia? 3. A Jozue był ubrany w brudne szaty i stał przed Aniołem. 4. Ten odezwał się do tych, którzy stali przed nim, i powiedział: Zdejmijcie z niego te brudne szaty. Do niego zaś powiedział: Oto zdjąłem z ciebie twoją nieprawość i oblekłem cię w inne szaty. 5. Powiedział jeszcze: Niech włożą mu na głowę piękną mitrę. Włożyli więc piękną mitrę na jego głowę i oblekli go w szaty, a Anioł PANA stał obok (עֹמֵֽד omed zajął stanowisko, czyli stanął po stronie oskarżonego)

Ergo: stać po prawicy w konkretnych przypadkach oznacza być mediatorem. Siłą usprawiedliwiającą winnego. Usprawiedliwienie stało się możliwe, ponieważ

“[Przez Chrystusa] zostało nabyte wieczne uświęceniewybranych, a występki, które pozostały pod zakonem, zostały wymazane.” – Jan Kalwin, Instytuty II 11.4

Żydzi, skazując Chrystusa na śmierć za potwierdzenie stanu faktycznego: iż jest On tak Bogiem jak i człowiekiem, pozostali w rękach szatana, ich osobistego mediatora-oskarżyciela. Tak też jest z każdym, kto nie wyzna Chrystusa jako Boga i człowieka

Takich ludzi wzywamy do upamiętania, ponieważ już wkrótce wszyscy Mesjasza ujrzą tak jak obiecał: przychodzącego na obłokach niebieskich (Mat. 26:64) tyle tylko, że  w ogniu płomienistym wywierając zemstę na tych, którzy Boga nie znają i nie są posłuszni ewangelii naszego Pana Jezusa Chrystusa (2 Tes. 1:8). Jeśli jesteś z owiec Chrystusa, napewno posłuchasz Jego głosu.

---

Zobacz w temacie

• Chrystus: Bóg, Pan i Zbawiciel
• Boskość Mesjasza
• Bóg Syn: Jego przyjście w ciele
• Bóg Syn: Jego zastępcza śmierć
• Kazanie Johna Knoxa, cz. 2 – sprawiedliwy sąd Boży
• Bóg, twój największy wróg