Spis treści
Życiorys
2 Sam. 18:8 Chuszaj dodał: Znasz swego ojca i jego ludzi. Są dzielnymi wojownikami rozjuszonymi w sercu jak niedźwiedzica na polu, której zabrano młode…
Zachariasz Ursinus (18 lipca 1534 – 6 maja 1583) był XVI-wiecznym niemieckim teologiem Reformowanym i Reformatorem protestanckim, urodzonym jako Zacharias Baer we Wrocławiu. Stał się czołowym teologiem Reformowanego ruchu Protestanckiego w Palatynacie, służąc zarówno na Uniwersytecie w Heidelbergu, jak i w Kolegium Mądrości (Collegium Sapientiae).
Najbardziej znany jest jako główny autor i interpretator Katechizmu Heidelberskiego.
Pochodzenie i wczesna edukacja
Przysłów 3:21 Synu mój, niech one ci z oczu nie schodzą; strzeż prawdziwej mądrości i roztropności
W 1549 roku w wieku piętnastu lat zapisał się na uniwersytet w Wittenberdze, gdzie przez następne siedem lat mieszkał u Filipa Melanchthona, erudycyjnego następcy Marcina Lutra.
Jak wielu młodych uczonych tamtej epoki nadał sobie imię łacińskie, w jego przypadku oparte na jego niemieckim imieniu Baer, wywodzącym się od łacińskiego ursus, oznaczającego niedźwiedź.
Melanchton podziwiał młodego Ursinusa za jego zdolności intelektualne i duchową dojrzałość, polecając go mentorom w całej Europie. Przez całe życie był protegowanym wybitnego cesarskiego lekarza Johannesa Crato von Krafftheim, również pochodzącego z Wrocławia.
Następnie Ursinus studiował u uczonych Reformacji w Strasburgu, Bazylei, Lozannie i Genewie. Pobyty w Lyonie i Orleanie zapewniły mu biegłość w języku hebrajskim, a także studia u Jeana Merciera w Paryżu.
Po powrocie do Wrocławia wydał broszurę o sakramentach, co wzbudziło gniew luteranów, którzy zarzucili mu, że jest bardziej Reformowany niż luterański. Zjadliwa reakcja wrocławskich przeciwników doprowadziła go do wypędzenia go z miasta do Zurychu, gdzie zaprzyjaźnił się z następcą Zwingliego, Heinrichem Bullingerem i włoskim Reformatorem Peterem Męczennikiem Vermiglim.
.
W Heidelbergu i Neustadt
W 1561 roku, z polecenia Vermigliego, elektor Palatyn Fryderyk III mianował go profesorem w Collegium Sapientiae w Heidelbergu, gdzie w latach 1562/63 na zlecenie księcia elektora dostarczył wstępne projekty Katechizmu Heidelberskiego i uczestniczył w ostateczna rewizja dokumentu wraz z innymi teologami i przywódcami kościelnymi.
Kaspar Olevianus (1536–1587) był wcześniej uznawany za współautora dokumentu, chociaż teoria ta została w dużej mierze odrzucona przez współczesną naukę. Śmierć elektora Fryderyka i wstąpienie na tron luterańskiego Ludwika IV w 1576 r. doprowadziły do usunięcia Ursinusa, który od 1578 r. aż do śmierci zajmował katedrę profesorską w Casmirianum, Reformowanej akademii w Neustadt an der Weinstraße.
Zachariasz zmarł w wieku 48 lat w Neustadt an der Weinstraße.
,
Teologia
Urisnus wierzył i bronił doktryn Reformacji. Warto wskazać na kilka z nich: grzech pierworodny, trzecie użycie prawa, teologię przymierza, pewność zbawienia i, co bardzo ważne, w podwójną predestynację.
W to wszystko wierzył nasz bohater godnie reprezentując swoje burzliwe czasy.
.
Podwójna predestynacja
W wielkiej debacie pomiędzy wyznawcami infralapsarianizmu, gdzie Bóg w przedwiecznym dekrecie aktywnie zbawia lecz pasywnie przyzwala na upadek ludzkości a Reformatorami opowiadającymi się raczej za biblijną prawdą supralapsarianizmu, gdzie Bóg aktywnie działa zarówno w zbawieniu jak i zatraceniu Zachariasz Ursinus, miał kilka dobrych komentarzy na temat prawdziwego rozumienia Bożego „przyzwolenia”.
Według Ursinusa nie chodzi o to, że Bóg jest po prostu obojętny lub zawiesza swoją opatrzność, kiedy dopuszcza zło, ale raczej:
„Jest to cofnięcie łaski Bożej, przez które Bóg (wykonując postanowienia swojej woli Boskiej przez stworzenia rozumne) albo nie daje poznać działającemu stworzeniu, czego sam pragnie, albo nie skłania woli stworzenia, aby było mu posłuszne i wykonywało to, co jest zgodne z jego wolą. Niemniej jednak w międzyczasie kontroluje i wpływa na stworzenie tak opuszczone i grzeszące, żeby osiągnęło to, co zamierzył”. [2]
Dlatego Bóg
„wszystko dobre i złe kieruje ku własnej chwale i zbawieniu swego ludu”.[3]
W ten sposób Bóg nie jest autorem zła, a jednak je aktywnie dekretuje i zarządza dla swojej chwały i naszego zbawienia. Ursinus twierdzi, że problemu pochodzenia zła nie da się tutaj rozwiązać. Wszystko, co Bóg objawił, to rozwiązanie zła – krzyż Chrystusa. O tym, że Bóg aktywnie przeznaczył niektórych ku potępieniu przeczytamy w Słowie Bożym:
Rom 9:21-22 21. Czy garncarz nie ma władzy nad gliną, żeby z tej samej bryły zrobić jedno naczynie do użytku zaszczytnego, a drugie do niezaszczytnego? 22. A cóż, jeśli Bóg, chcąc okazać gniew i dać poznać swoją moc, znosił w wielkiej cierpliwości naczynia gniewu przygotowane na zniszczenie
.
Przysłów 16:4 PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
.
1 Piotra 2:8 Kamieniem potknięcia i skałą zgorszenia dla tych, którzy nie wierząc, potykają się o słowo, na co też są przeznaczeni.
.
Judy 1:4 Wkradli się bowiem pewni ludzie, od dawna przeznaczeni na to potępienie…
Grzech pierworodny
Zwalczając nauki rzymskiego katolicyzmu, według których grzech pierworodny był jedynie przekazywaną genetycznie skłonnością nautury do grzechu, dowodził iż grzech ten jest przyczyną całkowitej i absolutnej deprawacji człowieka.
“Grzech pierworodny jest winą całego rodzaju ludzkiego z powodu upadku naszych pierwszych rodziców” i obejmuje “narażenie na wieczne potępienie z powodu upadku naszych pierwszych rodziców oraz deprawację całej naszej natury od czasu upadku “ [1]
Grzech pierworodny przypisany jest każdemu człowiekowi bez wyjątku i oznacza ruinę cielesnej natury. Każdy dobry uczynek, a przynajmniej dobry w ludzkich oczach, nie może się podobać Bogu ponieważ nie oddaje chwały Bogu, nie wynika z Bożego prawa i w zasadzie jest przejawem egoizmu człowieka. Stąd Izajasz woła o najlepszej nawet sprawiedliwości ludzkiej:
Izaj. 64:6 My wszyscy jednak jesteśmy jak nieczyści, a wszystkie nasze sprawiedliwości są jak szata splugawiona; wszyscy opadliśmy jak liść, a nasze nieprawości uniosły nas jak wiatr.
Grzech ten jest przypisany każdemu człowiekowi od poczęcia. To udział w grzechu Adama, tak więc nawet nie popełniając przestępstwa Adama, każdy człowiek jest winny tego, co uczynił Adam, ponieważ ten ostatni reprezentował w Raju całą ludzkość jako głowa rodzaju ludzkiego. Adam służy jako obraz Chrystusa. Tak jak Adam reprezentował swój lud, całą ludzkość, w Raju, tak na krzyżu Chrystus reprezentował swój lud, wszystkich wybranych do zbawienia.
Rzym. 5:12-14
.
12.Dlatego, tak jak przez jednego człowieka grzech wszedł na świat, a przez grzech – śmierć, tak też na wszystkich ludzi przeszła śmierć, ponieważ wszyscy zgrzeszyli.
13. Grzech bowiem był na świecie aż do nadania prawa, ale grzechu się nie poczytuje, gdy nie ma prawa.
14. Śmierć jednak królowała od Adama aż do Mojżesza nawet nad tymi, którzy nie popełnili grzechu podobnego do przestępstwa Adama, który jest obrazem tego, który miał przyjść.
Przymierze
Na pytanie “czym jest Przymierze” Ursinus odpowiada że jest to Boża obietnica realizowana w zbawionych przez wiarę wraz z uwielbieniem Boga. Obietnica potwierdzona jest potwierdzone przez chrzest wodny i Wieczerzę Pańską.
“Jest to pojednanie z Bogiem osiągnięte za pośrednictwem Chrystusa, w którym Bóg ze względu na Chrystusa obiecuje tym, którzy w Niego wierzą, że zawsze będzie łaskawym Ojcem i da im życie wieczne. Oni z kolei reagują na niego, przyjmując jego błogosławieństwa z prawdziwą wiarą i — jak przystało na wdzięczne i posłuszne dzieci — wysławiając go na wieki.I obie strony publicznie potwierdzajątę wzajemną obietnicę widzialnymi znakami, które nazywamy sakramentami.” [4]
Bóg jest autorem przymierza mówiąc o nim jako o nadziei i jednostronnej obietnicy usprawiedliwienia winnych grzeszników. Człowiekowi nie zostały postawione żadne warunki przymierza. Wiara jest reakcją człowieka na Boży, jednostronny akt zaś chrzest i Wieczerza są potwierdzeniem jednostronnej, łaskawej obietnicy Bożej.
Tyt. 1:2 W nadziei życia wiecznego, które obiecał przed dawnymi wiekami ten, który nie kłamie, Bóg;
.
Rzym. 5:1 Będąc więc usprawiedliwieni przez wiarę, mamy pokój z Bogiem przez naszego Pana Jezusa Chrystusa;
.
1 Kor. 3:5 …uwierzyliście, a to tak, jak każdemu dał Pan.
.
1 Piotra 3:21 Teraz też chrzest, będąc tego odbiciem, zbawia nas – nie jest usunięciem cielesnego brudu, ale odpowiedzią czystego sumienia wobec Boga – przez zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa;
Trzecie użycie prawa
Część III Katechizmu Heidelberskiego, którego autorem jest Ursinus, nosi podtytuł Wdzięczność – jak mamy dziękować Bogu za tak wielkie zbawienie. W tej sekcji dowiadujemy się jak dziękować Bogu za uwolnienie nas od naszych grzechów i nędzy poprzez Ewangelię Chrystusa. Ta część katechizmu (Pytania 86-129) zasadniczo dotyczy życia chrześcijańskiego, tj. tego, jak mamy żyć
Te rzeczy zasadniczo polegają na posłuszeństwie przykazaniom Bożym i modlitwie. Niektórych może dziwić, że autor katechizmu (Ursinus) wybrał tę część katechizmu (część „wdzięczność”) zamiast pierwszej części (część o naszej winie) jako miejsce wyjaśnienia dziesięciu przykazań szczegółowo (Pytania 91-115).
Otóż jest to zgodne z nauką Jana Kalwina, który nauczał, że stosowanie prawa jako reguły życiowej (często określane jako trzecie użycie prawa) jest „głównym zastosowaniem” prawa dla chrześcijanina [5] Dobre uczynki to jedynie te uczynki, które, oprócz tego że wypływają z wiary i są wykonywane na Bożą chwałę, muszą być zgodne z Bożym prawem!
Pytanie 91: Które uczynki są dobre?
.
Odpowiedź: Tylko te, które wypływają z prawdziwej wiary i wykonywane są zgodnie z Prawem Bożym i na Bożą chwałę, nie zaś te, które według ludzkich kryteriów i postanowień uznajemy za dobre. [6]
Biblijną podstawę dla trzeciego użycia prawa, czyli użycia jako moralnego drogowskazu, w wielkim skrócie ukazują niniejsze fragmenty:
Psalm 1:2 [błogosławiony człowiek, który] ma upodobanie w prawie PANA i nad jego prawem rozmyśla we dnie i w nocy.
.
Rzym. 7:22 Mam bowiem upodobanie w prawie Bożym według wewnętrznego człowieka.
.
1 Jana 5:3 Na tym bowiem polega miłość Boga, że zachowujemy jego przykazania, a jego przykazania nie są ciężkie.
Pewność zbawienia
Jako że Reformacja odtworzyła Ewangelię wyrzucając z niej ludzkie uczynki jako podstawę usprawiedliwienia oraz osadzając pełnię usprawiedliwienia na jedynym fundamencie, którym jest doskonałe życie (A ja za nich uświęcam samego siebie, aby i oni byli uświęceni w prawdzie. Jan 17:19) i śmierć zadośćczyniąca w miejsce grzeszników (Tym bardziej więc teraz, będąc usprawiedliwieni jego krwią, będziemy przez niego ocaleni od gniewu. Rzym. 5:9) pewność zbawienia oparta jest o posłuszeństwo jednego a nie dwóch. Tym jednym jest Jezus Chrystus i nie jest nim człowiek
Rzym. 5:19 Jak bowiem przez nieposłuszeństwo jednego człowieka wielu stało się grzesznikami, tak przez posłuszeństwo jednego wielu stało się sprawiedliwymi.
Ponieważ posłuszeństwo Chrystusa jest jedyną podstawą usprawiedliwienia grzesznika, jest ono także jedyną podstawą pewności zbawienia grzesznika. Ponieważ posłuszeństwo Chrystusa jest przeszłym, historycznym wydarzeniem, nie może ono ulec zmianie. Stąd pewność zbawienia chrześcijanina oparta jest o niezmienny, obejmowany wiarą fundament. To prowadzi do konkluzji, że niepewność co do zbawienia jest co do zasady niewiarą i to właśnie krytykuje Ursinus:
“Jeśli masz na myśli, że nie możemy powiedzieć z całą pewnością, że ktoś zostanie zbawiony, masz rację mówiąc o innych; ale w odniesieniu do samego siebie, czy też własnego sumienia i przekonań na swój temat, taka koncepcja jest zarówno szokująca, jak i bluźniercza, i podważa sam fundament wiary. Ktokolwiek nauczył cię takiej idei, pouczył cię jak diabeł, chociaż przybył z nieba. Powiem jeszcze więcej; jeśli nie jesteś pewien na tym świecie, że jesteś dziedzicem życia wiecznego, nie będziesz nim po śmierci. Od takiego losu Pan cię wybawi.
.
Albowiem sama wiara jest tą pewnością, która jest początkiem życia wiecznego, którą każdy musi posiadać w tym życiu, kto chce ją mieć w przyszłości. Gdybyś pamiętał znaczenie słowa nadzieja, że jest to pewne oczekiwanie na życie wieczne, nie napisałbyś mi, co powoduje, że jeżą mi się włosy. Nie przyjąłbym stu tysięcy światów i nie byłbym tak daleko od mojego Pana, by nie wiedzieć na pewno, czy jestem Jego czy nie.“ [7]
Koniecznością zatem jest aby wiara rozumiana była jako pełne zaufanie Bogu co do dzieła zbawienia w odniesieniu do siebie samego, co daje odrodzonym zdolność do stawania przed Bogiem bez strachu czy wątpliwości w Bożą łaskę:
Hebr. 4:16 Przystąpmy więc z ufnością do tronu łaski, abyśmy dostąpili miłosierdzia i znaleźli łaskę ku pomocy w stosownej chwili
.
Hebr. 10:22 Zbliżmy się ze szczerym sercem, w pełni zapewnienia wiary mając serca pokropione do całkowitego oczyszczenia od złego sumienia i ciało obmyte czystą wodą.
Spuścizna i wpływ
Jego Dzieła zostały opublikowane w latach 1587–1589, a pełniejsze wydanie jego syna i dwóch jego uczniów, Davida Pareusa i Quiriniusa Reutera, w 1612 r. Zebrane wykłady katechetyczne Ursinusa (Het Schatboeck der verclaringhen over de Catechismus) były jednym z najwybitniejszych podręczników teologicznych wśród XVII-wiecznych Reformowanych chrześcijan i były szczególnie popularne w Holandii.
Dostępne w internecie dzieła Ursinusa:
- Komentarz do Katechizmu Heidelberskiego
- Przymierze Łaski
- Czym jest Ewangelia?
- Trzy Formy Jedności
- Wolność woli (lub jej brak)
- Co to jest katechizm?
- Czym jest modlitwa?
- Porównanie Starego i Nowego Przymierza
- O Kościele, przeznaczonym do życia i przebaczonym
- Duży i mały katechizm Ursyna
- Katechizm Heidelberski
- W czym Prawo różni się od Ewangelii?
- O wymaganiach Prawa dotyczących doskonałego posłuszeństwa . . .
- Jakie są skutki grzechu?
- Przypisanie sprawiedliwości Chrystusa
- Przestrzeganie prawa i cierpienie przekleństwa Chrystusa za nas
- O wierze: usprawiedliwiająca i nieusprawiedliwiająca
- Ursyna O rozróżnieniu między istotą a osobami w Trójcy Świętej
- O kulcie chrześcijańskim
- 14 powodów, dla których chrześcijaństwo jest prawdziwą religią
- O jedynym prawdziwym Bogu” i „O Bogu Ojcu”.
Reformowani niemieccy i holenderscy imigranci do Ameryki Północnej świętowali jego dziedzictwo – zwłaszcza jego rolę w tworzeniu Katechizmu Heidelberskiego. Ursinus College w Collegeville w Pensylwanii to szkoła sztuk wyzwolonych założona w 1869 roku w jego imieniu.
Na podstawie, źródło
Przypisy
[1] Zachariasz Ursinus, Komentarz do Katechizmu Heidelberskiego, s. 39.
[2] Tamże, s. 153
[3] Tamże, s. 151
[4] Zacharias Ursinus, Covenant, źródło
[5] Jan Kalwin, Instytuty Religii Chrześcijańskiej, 2.7.12
[6] Katechizm Heidelberski, Pytanie 91
[7] Cyt. w Otto Thelemann, Pomoc Katechizmowi Heidelberskiemu (Grand Rapids, MI: Douma Publikacje, 1959), s. 452-453.
Zobacz w temacie
- Zachariasz Ursinus o Ewangelii
- Czym jest wiara Reformowana?
- Co to znaczy być “reformowanym”
. - Grzech pierworodny
- Doktryna grzechu pierworodnego
, - Boża podwójna predestynacja
- Doktryna predestynacji w 10 prostych punktach
- Wybranie a predestynacja
- Trzy obiekcje wobec doktryny podwójnej predestynacji, część 1
- A jednak supralapsarianizm
. - Całkowicie bezwarunkowe Boże Przymierze
- Doktryna Przymierza: biblijny pogląd wykraczający poza popularne poglądy
. - Trzecie użycie Prawa
- Bitwa Kalwina o Reformację
- Dzisiejszy kościół a Kościół Reformacji
. - Pewność usprawiedliwienia
- Chrzest a pewność zbawienia,
- Soteriologiczny Kot Schrödingera
. - Gotszalk z Fuldy – 20 lat tortur za podwójną predestynację
- Jan Kalwin: Papież to Antychryst
- George Wishart, obrońca Wiary Reformowanej
- John Knox: Pozwólmy jej nauczyć się pływać
- Francis Turretin, uczony w Piśmie, Boży mędrzec