Wykład IX – Polikarp ze Smyrny

Życiorys

Żył w latach 69-155 a.d. Uczeń Apostoła Jana, przyjaciel Ignacego z Antiochii, kompan Papiasza z Heirapolis, nauczyciel Ireneusza z Lionu. Przetrwał tylko jeden list napisany przez Polikarpa nazwany Listem do Filipian.

Szczegóły śmierci Polikarpa zostały opisane w dziele Męczeństwo Polikarpa – uznawanym za jedno z najwcześniejszych i prawdziwych świadectw chrześcijańskiego męczeństwa. Najpierw przekazywane ustnie, nastepnie spisane kilka generacji po jego śmierci w Smyrnie.
.

Pastor zboru w Smyrnie

• Smyrna (obecenie Turcja) jest jednym z kościołów, o których mowa w Objawieniu a Polikarp jest tam starszym bratem.

Obj. 2:8-11 8 A do anioła kościoła w Smyrnie napisz: To mówi pierwszy i ostatni, który był umarły, a ożył: 9 Znam twoje uczynki, ucisk i ubóstwo – lecz jesteś bogaty – i bluźnierstwo tych, którzy mówią, że są Żydami, a nimi nie są, ale są synagogą szatana. 10 Nic się nie bój tego, co masz cierpieć. Oto diabeł wtrąci niektórych z was do więzienia, abyście byli doświadczeni, i będziecie znosić ucisk przez dziesięć dni. Bądź wierny aż do śmierci, a dam ci koronę życia. 11 Kto ma uszy, niech słucha, co Duch mówi do kościołów: Ten, kto zwycięży, nie dozna szkody od drugiej śmierci.

.

Męczennik

• Tak jak John Fox napisał Księgę Męczenników – opublikowane w 1536 roku dzieło opisujące męczeńską śmierć i cierpienie protestantów, tak też wcześni chrześcijanie posiadali zapiski utrwalające męczeństwo zamordowanych braci nie tylko w celu upamiętnienia ale też zachęcenia i dodania otuchy wierzącym, których dopiero czekały sprawdziany wiary.
  .
• Świadectwo śmierci Polikarpa zostało spisane prawdopodobnie pod koniec II wieku lub na początku III wieku. I choć zawiera elementy mające cechy legendy, jest bardzo dokładne w większości stanowi wiarygodne źródło historyczne.

Męczeństwo Polikarpa, rozdz. 9

Wtedy właśnie, gdy Polikarp wchodził na stadion, przyszedł do niego głos z nieba mówiący: „Bądź silny i okaż swoją męskość, o Polikarpie!” Nikt nie widział kto do niego mówił; jednak ci z naszych braci, którzy byli obecni tam, słyszeli głos. I wyprowadzono go na przód, tumult stał się wielki gdy usłyszano, że Polikarp został wzięty. A gdy podszedł bliżej, prokonsul spytał go czy on jest Polikarpem. W czasie jego wyznania, że nim jest (prokonsul) starał się przekonać go do wyparcia się (Chrystusa), mówiąc: „Miejże wzgląd na swój podeszły wiek,” i tym podobne rzeczy wedle ich zwyczaju (jak) „Przysięgnij na fortunę Cesarza; upamiętaj się i powiedz – precz z Ateistami (czyli chrześcijanami).” Ale Polikarp, spoglądając z surowym obliczem na bezbożne pogańskie rzesze zgromadzone na stadionie, machając ręką w ich stronę, z westchniem spojrzał do góry na niebo i rzekł: „Precz z ateistami.” Wtedy prokonsul naciskając na niego powiedział: „Przysięgnij a zwrócę ci wolność, wyrzeknij się Chrystusa;” Polikarp odparł: „Osiemdziesiąt i sześć lat służyłem Mu, a On nigdy nie zadał mi krzywdy – jakże miałbym zbluźnić mojemu Królowi i mojemu Zbawicielowi? ”
.
Męczeństwo Polikarpa, rozdz. 11-12

…wtedy prokonsul powiedział mu: „jeśli się nie upamiętasz sprawię, że zostaniesz pożarty przez ogień, widząc jak gardzisz dzikimi bestiami.” Jednak Polikarp odparł: „Grozisz mi ogniem, który płonie przez godzinę, a po chwili gaśnie, lecz jesteś nieświadomy ognia nadchodzącego sądu i wiecznej kary, zachowanej dla bezbożnych. Lecz na co czekasz? Czyń co chcesz.”… Kiedy mówił te i wiele innych rzeczy, wypełniły go pewność siebie i radość, a jego oblicze było pełne łaski,… jednak w przeciwieństwie do tego prokonsul był zaskoczony i wysłał swego herolda aby ogłosił po trzykroć na środku stadionu: „Polikarp wyznał, że jest chrześcijaninem.” Po wygłoszeniu tej proklamacji przez herolda cały tłum złożony z pogan i Żydów mieszkających w Smyrnie ryknął gromko w niekontrolowanej furii: „Oto nauczyciel Azjii, ojciec chrześcijan, który obalił naszych bogów, ten, który nauczał wielu aby nie składać ofiar, ani nie czcić bogów.” …Wtedy to zdało im się ryczeć zgodnie, że Polikarp powinien zostać żywcem spalony.
.
Męczeństwo Polikarpa, rozdz. 14

Po przywiązaniu go do stosu Polikarp modił się: „O Panie Boże Wszechmocny, Ojcze Twojego umiłowanego i błogosławionego Syna Jezusa Chrystusa, przez którego otrzymaliśmy wiedzę o Tobie, Boże aniołów i mocy, i wszelkiego stworzenia, i całej rasy sprawiedliwych, którzy żyją przed Tobą, oddaje Ci dziękczynienie za to, że uznałeś mnie godnego tego dnia i tej godziny, i że będę zaliczony do grona Twoich męczenników, w kielichu Twego Chrystusa, za udział we wskrzeszeniu do wiecznego życia, zarówno duszy jak i ciała, poprzez nieskazitelność (przypisaną) przez Ducha Świętego. Między którymi mogę być zaakceptowany tego dnia przed Tobą jako wybór i miła ofiara, według tego jak Ty, zawsze prawdziwy Bóg, przeznaczyłeś, objawiłeś mi przedtem, a teraz wypełnieś. Z tego powodu również wielbię Cię za wszystkiie rzeczy, błogosławię Cię, uwielbiam Cię, razem z wiekuistym i niebiańskim Jezusem Chrystusem, Twoim umiłowanym Synem, któremu z Tobą i Duchem Świętym niech będzie chwała teraz i na wszystkie nadchodzące wieki. Amen”

• • Zwróćmy uwagę, że Polikarp nie modli się do świętych ani do Marii.
  • Modlitwa ta zawiera jasny trynitarny przekaz.
  • Doktryna Boga Trójjedynego zawsze była wyznawana w kościele. Sobór Niceński nie zapoczątkował tej doktryny lecz ją wyartykuował w odpowiedzi na herezję Ariusza i arianizmu.
  • Na przełomie III-IV wieku Ariusz, daikon kościoła w Aleksandrii wpadł na pomysł, że być może Jezus jest boski, jednak nie tak samo jak Ojciec, zatem Jezus musiał zostać stworzony. Jest to herezja zatracenia.
  • Pliniusz Młodszy, łac. Gaius Plinius Caecilius Secundus (61-113 a.d.) świecki namiestnik prowincji Bitynii i Pontu w swoim liście z II wieku opisuje chrześcijan jako wielbiących Jezusa Chrystusa jako Boga (dostępne tutaj).

Męczeństwo Polikarpa, rozdz. 19

Tak więc, to świadectwo błogosławionego Polikarpa, będącego dwunastym z kolei męczennikiem w Smyrnie (wliczający tych także z Filadelfii), zajmuje swoje miejsce w pamięci wszystkich ludzi, w tej samej mierze mówi się o nim wśród samych pogan. Nie był zaledwie przykładnym nauczycielem, ale także wybitnym męczennikiem, którego męczeństwo każdy chce naśladować, będące w całkowitej zgodzie z Ewangelią Chrystusa (będącego wiernym aż do końca czyli do śmierci). Gdyż, zwyciężając swoją cierpliwością niesprawiedliwego namiestnika, a przez to zyskując koronę nieśmiertelności, teraz onże, razem z apostołami i wszystkimi sprawiedliwymi (w niebie), radośnie wielbi Boga, samego Ojca, i błogosławionego naszego Pana Jezusa Chrystusa, Zbawiciela naszych dusz, Zarządcę naszych ciał i Pasterza powszechnego kościoła na całym świecie. 

• • Zwróćmy uwagę, że nie ma tu mowy o wyznawanej przez Świadków Jehowy i Adwentystów doktrynie snu dusz.
  • Polikarp jest martwy lecz nie jest w stanie oczekiwania, jest żywy w Niebie wraz z Apostołami i sprawiedliwymi, uwielbia Boga.
  • Zauważamy tu również wywyższenie Boga Ojca i Chrystusa.