Zarys ogólny

Dzieje Apostolskie są kontynuacją Ewangelią Łukasza. Obejmują okres około 30 lat od dnia pięćdziesiątnicy do momentu pierwszego uwięzienia Apostoła Pawła, co miało miejsce w Rzymie, czyli okres od roku 30 do ok. 60 a.d. Pierwsze osiem rozdziałów Księgi Dziejów Apostolskich skupia się na pierwszych dwóch latach historii kościoła (30-32 a.d.). Rozdział  9 rozpoczyna się nawróceniem Saula, zmienia się centurm zainteresowania autora z Piotra i rozwoju ewangelii w Jeruzalem i Samarii na Pawła i rozwój ewangelii w Imperium Rzymskim podczas 3 podróży misyjnych Pawła, których zapis znajdujemy w Dziejach. Istnieją podstawy do założenia, że Paweł odbył również czwartą podróż misyjną, która nie jest zapisana w Księdze Dziejów Apostolskich, a która odbyła się po jego pierwszym uwięzieniu w Rzymie.

Kalendarz Dziejów Apostolskich

a.d. – anno domini – roku pańskiego
b.c. – przed Chrystusem


4 b.c.
  • Narodziny Jezusa w Betlejem.
    .
  • Dane archeologiczne wskazują na to, że Herod Wielki, król w czasie urodzin Jezusa, umarł około roku 4 b.c.

8 a.d.
  • Podróż 12 letniego Jezusa do Świątyni.

Łuk. 12:42 I gdy miał dwanaście lat, poszli do Jerozolimy, zgodnie ze zwyczajem tego święta.


26 a.d.
  • Jezus rozpoczyna swoją ziemską służbę w wieku około 30 lat. To znamienny wiek, ponieważ w Kapłani Starego Testamentu musieli ukończyć 30 rok życia przed rozpoczęciem służby. Ma to związek z rolą Chrystusa jako naszego Kapłana.

Łuk. 3:23 A Jezus miał około trzydziestu lat. 


30 a.d. (Marzec / Kwiecień)
  • Ukrzyżowanie

30 a.d. (Maj / Czerwiec)
  • Zmiana charakteru kościoła z żydowskiego na katolicki tj. powszechny, 10 dni po wstąpieniu, 50 dni po święcie Paschy i ukrzyżowaniu, Dzieje 2:1-13. W tym dniu Duch Święty zstąpił na 120 zgromadzonych w Górnej Sali, osoby te zaczęly mówić z odwagą o Chrystusie, mówili też zagranicznymi językami. Chrystus działa zgodnie z obietnicą daną w Ewangelii Mateusza.

Mat. 16:18 zbuduję mój kościół, a bramy piekła go nie przemogą.

  • Udzielenie daru mówienia autentycznymi, zagranicznymi językami w celu głoszenia ewangelii po całym świecie, Dzieje 2:8-11
    .
    Osoby mówiące autentycznymi, zagranicznymi językami były rozumiane przez ludzi znających te języki, jednak Żydzi mówiący tylko po hebrajsku uznali to za oznakę spożycia alkoholu. Początek kościoła był uwiarygodniony poprzez ponadnaturalny cud mówienia autentycznymi, zagranicznymi językami a nie poprzez grupę ludzi mówiących niezrozumiałym bełkotem. Według słów Augustyna przeznaczeniem daru mówienia autentycznymi zagranicznymi językami było podkreślenie faktu, że ewangelia miała zostać przekazana wszystkim narodom na świecie. Jest to wypełnienie się Nakazu Pańskiego.
    .
    – ewangelia rozprzestrzenia się po Jerozolimie i Judei, Dzieje 1-7
    – ewangelia rozprzestrzenia się po Samarii, Dzieje 8
    – po nawróceniu Pawła i Korneliusza Ewangelia rozprzestrzenia się po całym świecie, Dzieje rozdziały 9-10.
    . 
  • Uzdrowienie paralityka, Dzieje 3
    .
  • Post-pentekostalne nauczanie, prześladowania i przebudzenie, Dzieje 4
    .
  • Józef zwany Barnabą sprzedaje ziemię i przyłącza się do kościoła Dzieje 4:36-37
    .
  • Ananiasz i Safira okłamują Boga Ducha Świętego i zostają przez Niego zabici, Dzieje 5
    .
    Niektórzy wyznawcy ruchu zielonoświątkowego powołują się na ten fragment próbując uwiarygodnić swoje przeżycia w tzw. powaleniu duchem
    .
  • Apostołowie ponownie prześladowani, Dzieje 5:12-42
    .
  • Gamaliel będący obojętny w stosunku do kościoła daje praktyczną radę powstrzymania się od prześladowania kościoła.

Dzieje 5:39 Ale jeśli pochodzi od Boga, nie będziecie mogli tego zniszczyć, aby się czasem nie okazało, że walczycie z Bogiem.

  • Paweł będąc uczniem Gamaliela i jednocześnie nienawidząc kościoła nie posłuchał się tej rady.

Dzieje 22:3 Jestem Żydem, urodzonym w Tarsie w Cylicji, lecz wychowanym w tym mieście, u stóp Gamaliela,

  • Wybór diakonów, których zadaniem było zajmowanie się sprawami administracyjnymi, Dzieje 6
    .
  • W tym czasie Apostołowie funkcjonują jako pastorzy-nauczyciele w kościele. Ich zadaniem była modlitwa i posługa Słowa.
    .
    Współczesny kościół również posiada tylko dwie służby: – pastorzy-nauczyciele, modlitwa, nauka i praca w Słowie w lokalnym zborze. – diakoni, sprawy administracyjne lokalnego zboru. Wypalenie się pastorów spowodowane jest brakiem podążania za biblijnym modelem podziału ról w zborze.

Dzieje 6:4 My zaś oddamy się modlitwie i posłudze słowa. .

  • Diakon Szczepan naucza i zostaje ukamienowany, Dzieje 7
    .
    Jest to początek prześladowania kościoła i przyczyna jego rozproszenia po całym świecie. Niektórzy uczniowie osiadają w Antiochii Syryjskiej (obecna Turcja), trzecim co do wielkości miastem Imperium Rzymskiego, dzięki ich świadectwu poganie przychodzą do Chrystusa.

31 a.d.
  • Filip w Samarii, Dzieje 8
    .
  • Szymon czarnoksiężnik, Dzieje 8. Świadectwo kościoła dowodzi, że człowiek ten nigdy nie przyszedł do upamiętania.

“Szymon (2), mag, Samarytanin, pojawił się jako pierwszy podwykonawca złośliwych machinacji demona. Pochodził z Gitonu (jest to wioska w Samarii) i doprowadził do doskonałości zdolności magiczne. Najpierw za pomocą sztuki czynienia niezwykłych rzeczy, którą posiadł, przekonał do siebie wielu ludzi, skutkiem czego zgromadzili się wokół niego i uznali go za jakąś boską moc. Potem jednak, widząc, że apostołowie rzeczywiście czynią boskie i prawdziwe cuda i że przychodzącym do nich udzielają łaski Ducha, dążył do tego, aby otrzymać taką samą potęgę jak oni.

Kiedy jednak wielki Piotr odkrył jego ze wszech miar przewrotny zamysł i na trudne do uzdrowienia rany jego umysłu przepisał skuteczne lekarstwa odmiany myślenia, Szymon od razu wrócił do wcześniejszych złośliwych machinacji. Porzucił Samarię – jako że przyjęła zbawienny zasiew – i udał się do ludzi, którzy jeszcze nie zostali otoczeni troską apostołów, aby magicznymi sztuczkami zwieść łatwowiernych, skrępować ich swoimi wymysłami i poglądy świętych apostołów ukazać im jako trudne do przyjęcia. Jednak boska łaska uzbroiła wielkiego Piotra przeciw jego szaleństwu. Gdy bowiem nadszedł, nieczyste nauczanie Szymona rozwiało się jak jakaś ciemna mgła i ukazały się promienie światła prawdy.

A jednak ten nieszczęśnik do kwadratu, nawet jeśli  otwarcie został pokonany, nie przestał działać przeciw prawdzie i udał się aż do Rzymu za panowania cesarza Klaudiusza (3). Przeląkł Rzymian swoimi zaklęciami, tak że uczcili go stelą z brązu (4). Lecz znowu przyszedł boski Piotr i oskubał go z piórek oszustwa. Ostatecznie zawezwał Szymona na zawody w czynieniu cudów i ukazując różnicę między boską łaską a magią – wszyscy Rzymianie to oglądali – własną modlitwą strącił go na ziemię z wielkiej wysokości, a naocznych świadków cudu zaprzągł pod jarzmo zbawienia.” – Teodoret z Cyru, O herezjach

(2) Część informacji o Szymonie Teodoret czerpie z Dz 8, 9-24. O Szymonie pisze również Justyn (Apologia I, 26).
(3) Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus, cesarz rzymski z dynastii julijsko- -klaudyjskiej, panował w latach 41–54.
(4) O posągu Szymona wystawionym przez Senat i lud rzymski pisze Justyn (Apologia I, 56).


32/33 a.d.
  • Nawrócenie Pawła
    .
  • Paweł spędza 3 lata w Arabii.

Gal. 1:17-18 17 Ani nie udając się do Jerozolimy, do tych, którzy przede mną byli apostołami, poszedłem do Arabii, po czym znowu wróciłem do Damaszku.18 Potem, trzy lata później, udałem się do Jerozolimy, aby zobaczyć się z Piotrem, u którego przebywałem piętnaście dni.

  • Następnie po 14 latach udaje się na Synod w Jerozolimie.

Gal. 2:1 Potem, po czternastu latach, udałem się ponownie do Jerozolimy wraz z Barnabą, wziąwszy ze sobą także Tytusa.


37 a.d.
  • Piotr głosi Słowo poganom, Dzieje rozdziały 10-11

42 a.d.
  • Barnaba wysłany do Antiochii

Dzieje 11:22 I posłano Barnabę aż do Antiochii.

  • Piotr uwolniony z więzienia przez Anioła, Dzieje 11

43 a.d.
  • Herod Agryppa morduje Jakuba, przyrodniego brata Jana Apostoła

Dzieje 12:1-2 1 W tym czasie król Herod zaczął gnębić niektórych członków kościoła. 2 I zabił mieczem Jakuba, brata Jana.


44 a.d.
  • Śmierć Heroda Agryppy

Dzieje 12:20-23 21 W wyznaczonym dniu Herod ubrany w szaty królewskie zasiadł na tronie i wygłosił do nich mowę. 22 A lud wołał: Głos Boga, a nie człowieka!23 W tej chwili uderzył go anioł Pana, dlatego że nie oddał chwały Bogu, i wyzionął ducha, stoczony przez robactwo.


46-48 a.d. Pierwsza podróż misyjna Pawła i Barnaby

49/50 a.d.
  • Synod w Jerozolimie, Dzieje 15 – data doskonale pasuje do kontekstu podróży Apostoła Pawła.

49-53 a.d. Druga podróż misyjna Pawła

53-55 a.d. Trzecia podróż misyjna Pawła
  • Antiochia Syryjska, Dzieje 18:23
  • Galacja i Frygia, Dzieje 18:23-28
  • Wzmianka o Apollosie znawcy Starego Testamentu, Dzieje 18:24-28.
    .
    Zgodnie z tradycją kościoła Apollos opuścił skłócony Korynt na kilka lat aby powrócic do niego jako pastor, funkcję tą sprawował 3 dekady aż do śmierci.
    .
  • Efez, Joanici, rozruchy spowodowane przez kowala idoli Demetriusza, Dzieje 19:1-41
  • Macedonia i Grecja, Dzieje 20:1-3
  • Macedonia (ponownie), Dzieje 20:3-4
  • Filipia, Dzieje 20:6
  • Troas, Dzieje 20:6-12
  • Assos, Mitylene, Kios, Samos i Milet (spotkanie ze starszymi), Dzieje 20:13-38
  • Kos, Rhodos i Patara, Dzieje 21:1-2
  • Tyr i Ptolemaida, Dzieje 21:3-7
  • Cezarea, Dzieje 21:8-14, Agabus prorokuje Pawłowi o uwięzieniu.
    .
    Współcześni charyzmatycy uważają, że Agabus prorokował błędnie. W czasie 1900 lat historii kościoła nikt nie zarzucał błędu proroctwu Agabusa. Uczynili to dopiero współcześni zielonoświątkowcy w desperackim poszukiwaniu biblijnego precedensu dla potwierdzenia fenomenu fałszywych proroctw występującącego powszechnie wśród nich.
    .
  • Jerozolima, Dzieje 21:15-19. Godnym odnotowania jest to, że Paweł zawsze powracał do kościołów, które powołał w celu doglądania ludu Bożego.

55-58 a.d.
  • Paweł aresztowany w Jerozolimie, Dzieje 21:17-23
  • Transport Pawła do Cezarei, Dzieje 23:11-35
  • Paweł przed Feliksem, Dzieje 24:1-27
  • Mijają dwa lata, Dzieje 24:27
  • Paweł przed Festusem, Dzieje 25:1-12
  • Paweł przed Agryppą, Dzieje 25:13-26
  • Herod Agryppa II to syn Heroda, który nakazał zabicie mieczem Jakuba, brata Apostoła Jana, Dzieje 12:1
    .
    Po kazaniu Pawła Agrypa niemalże staje się chrześcijaninem. W roku 70 Jerozolima zostaje zniszczona przez Rzymian. Kościół chrześcijański w Jerozolimie zostaje ostrzeżony poprzez wizję i ucieka z miasta do miejscowości Parea, rzadzonej przez Heroda Agryppę II, który udziela im azylu.

Dzieje 26:28 Wtedy Agryppa powiedział do Pawła: Niemal przekonałeś mnie, żebym został chrześcijaninem.

  • Paweł płynie do Rzymu, Dzieje 27
  • Rozbicie się statku wiozącego Pawła, Dzieje 27:13
  • Ostatni cud odnotowany w Nowym Testamencie.

Dzieje  28:8 A ojciec Publiusza leżał, bo miał gorączkę i czerwonkę. Paweł poszedł do niego i modlił się, a położywszy na nim ręce, uzdrowił go.

  • Paweł Naucza w Rzymie, Dzieje 28:11
  • Paweł uwięziony w Rzymie, pozostaje w domowym areszcie w Rzymie 2 pełne lata głosząc ewangelię, Dzieje 28:16-31
    .
    Warunki pierwszego uwięzienia są dość przyzwoite, Paweł ma mozliwość głoszenia ewangelii i zamieszkiwania we własnym domostwie. Zgoła odmienne warunki uwięzienia przedstawione są w 2 Tym. 4, stąd wniosek, że mowa o dwóch różnych uwięzieniach.
    .

O listach Pawła

Listy Pawła nie pojawiają się z nikąd a podczas ich interpretacji ważnym jest zrozumienie ich historycznego kontekstu. Posiadamy tendencję do rozpatrywania listów z czysto teologicznego punktu widzenia, zwracając uwagę na doktrynalne prawdy, które w sobie zawierają. Jednakże musimy także rozumieć, że to są osobiste listy Pawła do osób, które on znał, w których inwestował z którymi był emocjonalnie i duchowo zaangażowany. Musimy rozumieć intencje i emocje Pawła. To żywe księgi pisane w rzeczywistych okolicznościach do prawdziwych ludzi.


Zobacz w temacie