Wszyscy zginiecie jeśli się nie upamiętacie, część 1

Taniec na cienkim lodzie

Od czasu Upadku (1 Mojż. 2:17; 3:17) śmierć króluje na świecie (Rzym. 5:12-17; Jakuba 1:15) a życie ludzkie okazuje się być kruche i ulotne (Psalm 103:14; Jakuba 4:14). Jednakże śmierć fizyczna, na wojnie, w trakcie zamieszek, z rąk skrytobójcy czy też przypadkowa nie jest najgorszą rzeczą, jaka może się przytrafić człowiekowi. Stanąć przed żywym Bogiem z niezakrytymi grzechami to najstraszliwsza rzecz ponieważ rezultatem tego jest wieczne zatracenie i niekończące się męki (Hebr. 10:31; 2 Piotra 3:11; Mat. 10:28; 22:11-14).

Współczesny świat nie jest lepszy od starożytnego, pomimo całej jego nowoczesnej technologii to ciągle nieprzewidywalne i niebezipeczne miejsce. Spośród niemal 8 miliardów  mieszkańców [1] co roku umiera blisko 60 milionów ludzi. Obok śmierci naturalnej głównymi przyczynami są choroby, głód, brak wody oraz najmniej spodziewane ze wszystkich: kataklizmy, wojny i nieszszczęśliwe wypadki.

Dodać do tego należy 73 miliony morderstw niewinnych dzieci (aborcja) i liczba zgonów staje się zawrotna. Ponad 130 milionów rocznie – to tak, jakby całkowicie wyludnić Polskę, tyle że niemal czterokrotnie.

Na przekór kruchości egzystencji oraz niemożności zgłębienia Boskich wyroków ludzki umysł celowo ignoruje zagrożenia prowadząc przy tym do błędnych wniosków. Lewis Bayly, żyjący na przełomie XVI i XVII wieku purytański teologi i kaznodzieja oraz kapelan księcia Henryka często zmuszany do obrony swoich przekonań przed funkcjonariuszami Kościoła Anglikańskiego, w dziele p.t “Ćwiczenie pobożności…” dokonał istotnej życiowej obserwacji. Zauważył iż jednym z głównych problemów ludzkiej psychiki jest iluzja długiego życia [2].

Zjawisko to nie jest nowe bo towarzyszy potomkom Adama od zarania. Chrystus zaś w czasie dyskursu ze swoimi uczniami będącymi wyznawcami Judaizmu, czyli, religii objawionej przez samego Boga (tyle że wypaczonego przez rozmaite sekty), zniszczył ten mit doszczętnie. Dwa proste stwierdzenia były niczym przysłowiowy kubeł zimnej wody na rozentuzjazmowanych zwolenników politycznego wyzwolenia i supremacji Izraela:

Jeśli się nie upamiętacie, wszyscy zginiecie. Na wieki.

Rozważmy głębię ostrzeżenia Chrystusa.
.

---

Tło historyczne

Słowa Mesjasza szokują. Był to początek drugiego roku ziemskiej służby Chrystusa, w czasie tym przemawiając w Galilei zwracał się do tłumnie zgromadzonych (Łuk. 12:1), wśród których tylko nieliczni byli nazwani Jego przyjaciółmi co świadczyło o ich odrodzeniu (Jan 15:14-15). Tym Pan zalecił aby nie lękali się fizycznej śmierci (Łuk. 12:4-5).

Pozostali słuchacze nie rozumieli natury Bożego królestwa i oczekiwali raczej fizycznego jego wymiaru oraz prosperity, spodziewając się przy tym przywrócenia świetności państwa Izrael (kontynuacja tej myśli obecna jest w herezji dominionizmu oraz w swoistym “żydowskim zdziczeniu” [3] doktrynalnym zwanym milenializmem), co Pan Jezus nieustannie negował (Łuk. 12:22-34).

To prowadziło z kolei do rozczarowania słuchaczy oraz wzbudzało nienawiść przywódców (Łuk. 11:52-54), ponieważ w tym czasie królestwo Judy trwało w upokorzeniu, bez króla, podzielone i zarządzane przez rzymskich gubernatorów zwanych tetrarchami (Łuk. 3:1). Żydzi natomiast wierzyli, że są pod szczególną opieką Bożą:

1. zapewniającą życie wieczne ze względu na pochodzenie (Mat. 3:9; Jan 8:39-41)
   .
2. będącą gwarantem suwerenności (Jan 8:33)
   .
3. prowadzącą do militarnego zwycięstwa (Izaj. 42:13)
   .

Cztery wiodące stronnictwa

Oczywistą konsekwencją powyższych przekonań było powstanie religijno-militarnego ugrupowania czyli zelotów (ζηλωτής zelotes, dosł. gorliwiec). Zeloci jako ruch polityczny w judaizmie Drugiej Świątyni z I wieku, podburzali lud i zachęcali do buntu przeciwko Cesarstwu Rzymskiemu i wypędzenia go z Ziemi Świętej siłą. Zdaje się, że to właśnie Galilea była ośrodkiem działania stronnictwa.

To tam właśnie w roku 6 A.D. pod przywództwem Judasza Galilejczyka, założyciela sekty, Zeloci po raz pierwszy wystąpili przeciw rzymskiemu spisowi ludności przeprowadzanemu przez Kwiryniusza zaś kulminacją ich działań była I wojna żydowsko-rzymska w latach 66–70 [4]. Zelotyzm był terminem używanym przez Józefa Flawiusza na określenie „czwartej sekty” lub „czwartej filozofii żydowskiej” jakie istniały w tym czasie. Pozostałe trzy to:

1. Saduceusze uważali się za potomków Sadoka, kapłana Salomona (2 Sam. 8:17). Sprawowali niepodzielne panowanie nad kultem świątynnym i, w przeciwieństwie do faryzeuszy, odrzucali życie duchowe oraz pozagrobowe (Dzieje 23:8); była to najbardziej zhelenizowana sekta wyznająca kult ludzkiej wolnej woli [5].
   .
2. Faryzeusze razem z saduceuszami stanowili najliczniejszą grupę w Izraelu, szczególnie popularni byli w Judei; byli zaangażowani w zarządzanie narodem, poparciem którego się cieszyli; wyznawali kult będący mieszaniną przeznaczenia i wolnej woli oraz wierzyli w nieśmiertelność duszy a także w zbawienie z rygorystycznego zachowywania przepisów Prawa; ich życie towarzyskie koncentrowało się wokół wspólnych posiłków oraz Torze.
   .
3. Esseńczycy trzymali się z dala od kultu świątynnego, ich zdaniem skorumpowanego, poświęcali życie na studium Pisma oraz restrykcyjne przestrzeganie szabatów; ponadto unikali małżeństwa i żyli generalnie w celibacie; ich fanatyzm może określić masowe samobójstwo 400 osób na górze Masada, którego celem było uniknięcie wzięcia do niewoli przez Rzymian. [6]

Jest oczywistym, że przynależność do którejś z powyższych sekt nie była obowiązująca dla każdego Żyda, stratyfikacja społeczna miała o wiele szerszy  zakres (należy przecież wspomnieć o herodianach Mat. 22:16), jednkaże można śmiało przyjąć za prawdziwą tezę stawianą przez historyków:

“Lud żydowski jako całość pozostawał poza obrębem tych stronnictw, jednakże podlegał ich wpływom” [7]

Mentalność zgromadzonego tłumu

To prowadzi do następujących wniosków: społeczeństwo żydowskie było podzielone światopoglądowo jednakże dominującym elementem była conajmniej niechęć do rzymskiego okupanta, niejednokrotnie przeradzająca się w jawny bunt. Ci z Żydów, którzy nie pragnęli politycznego zaangażowania koncentrowali się na życiu religijnym, przy czym ogólnym trendem było uczestniczenie w pozbawionym elementów duchowości, opartym o legalistyczne rytuały popularnym i zorganizowanym kulcie świątynnym.

Jedyny przejaw jakkolwiek rozumianej duchowości opierał się na uczynkowości, przy czym życie pośmiertne uzależnione było od właściwej postawy i zachowań (sakralizm, ofiary, samodoskonalenie, wojna na tle polityczno-religijnym). Było to, w swojej rozciągłości, społeczeństwo dumne, patriotyczne, roszczeniowe i zarazem całkowicie ślepe, pozbawione rozeznania i duchowo martwe co trafnie podsumował Jan Kalwin:

„Nie wspominając o innych sprawach, jak można sobie wyobrazić większą ślepotę, niż mieć nadzieję na odkupienie grzechów z ofiary zwierzęcych, czy szukać oczyszczenia umysłu przez zewnętrzne obmycie wodą lub usiłować uspokoić Boga zimnymi ceremoniami, jakby był On z nich wielce zachwycony? Takie są absurdy, w które wpadają ci, którzy trzymają się przestrzegania Prawa, bez szacunku dla Chrystusa.” [8]

Oto obraz przeciętnego ucznia Chrystusa o mentalności, która musiała zostać skonfrontowana.

Rzym. 8:5 Ci bowiem, którzy żyją według ciała, myślą o tym, co cielesne, ale ci, którzy żyją według Ducha, myślą o tym, co duchowe..

Lud będący pod znaczącym wpływem czterech stronnictw słysząc Bożą mądrość z ust Chrystusa dziwił się nie tylko formie, ale, jeśli można tak to ująć, przede wszystkim przekazowi dramatycznie odbiegającemu od przyjętych standardów i kanonów wierzeń co przyznawali nie tylko zwolennicy ale i przeciwnicy Chrsytusa:  Słudzy odpowiedzieli: Nikt nigdy nie mówił tak, jak ten człowiek. (Jan 7:46), I zdumiewali się jego nauką, uczył ich bowiem jak ten, który ma moc, a nie jak uczeni w Piśmie.. (Marek 1:22)
.

---

Analiza tekstu

„człowiek kroczy albo szeroką drogą ku zatraceniu, albo dzięki łasce Bożej zdąża wąską ścieżką do życia wiecznego. Nieodłącznym towarzyszem pokutujących grzeszników jest nieszczęście, które towarzyszy im już w niemowlęctwie, następnie w młodości, a szczególnie w wieku dojrzałym i w starości.“ [9]

Jak już wcześniej zostało dowiedzione, wielotysięczny tłum oczekiwał od Mejsasza konkretnych kroków na drodze do przywrócenia świetności państwa Izrael. Jednakże wbrew temu Chrystus swój przekaz czynił nie materialnym i namacalnym lecz duchowym. W 12 rozdziale Pan napiętnował:

1. obłudę religijną (wers 1 Strzeżcie się zakwasu faryzeuszy, którym jest obłuda)
   .
2. oparcie na systemie (wersy 2 Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, a potem już nic więcej nie mogą zrobić. )
   .
3. fałszywą duchowość (wers 9 Ale kto się mnie wyprze przed ludźmi, tego też ja się wyprę przed aniołami Boga)
   .
4. spodziewaną społeczną sprawiedliwość (wers 14 Człowieku, któż mnie ustanowił sędzią albo rozjemcą między wami?)
   .
5. chciwość (wers 15  Uważajcie i strzeżcie się chciwości)
   .
6. koncentrację na życiu doczesnym (wers 22  Nie troszczcie się o wasze życie, co będziecie jeść, ani o ciało, w co będziecie się ubierać.)
   .
7. prosperitę spodziewanego “złotego wieku” (wers 51  Czy myślicie, że przyszedłem dać ziemi pokój? Bynajmniej, mówię wam, raczej rozłam.)

Zamiast tego Pan zalecił oparcie na Bogu (wersy 4-7), wiarę w Chrystusa (wers 8), wytrwałość (wersy 11-12), życie nacechowane skromnością (wersy 21) oraz koncentracją na sprawach Bożych (wers 31) i pobożności przejawiającej się w międzybraterskiej pomocy (wersy 33-34) oraz sprawiedliwym sądzie (wers 58).

Stanowisko Chrystusa można w prosty sposób określić jako całkowicie sprzeczne z popularnymi oczekiwaniami zaś królestwo okazuje się mieć wymiar duchowy, gdzie środki materialne służą raczej do zaspokajania niezbędnego minimum potrzeb życiowych. Nie ma tu nauki o supremacji, dominacji czy też okresie milenijnego dobrobyty. Jest za to wiele o prześladowaniach, co jest oczywiście zrozumiałe w obliczu konfrontacji światopoglądu tego świata z ideą przesłaną od Boga z nieba, jak to też podsumował Jan Apostoł:

Jan 2:16-17 16. Wszystko bowiem, co jest na świecie – pożądliwość ciała, pożądliwość oczu i pycha życia – nie pochodzi od Ojca, ale od świata. 17. A świat przemija wraz ze swoją pożądliwością, ale kto wypełnia wolę Boga, trwa na wieki.

---

Śmierć Galilejczyków

Jako że Chrystus jawił się jako zadeklarowany przeciwnik ustalonego porządku rzeczy nie dziwi mocny sprzeciw obrońców establiszmentu. Ich podstawową bronią w pierwszej fazie walki była przewaznie prowokacja (Marek 3:2; 12:13; Łuk. 11:16; 20:20; Mat. 19:3; 22:17-18, 35-36; Jan 8:5-6) celem zaś religijna dyskredytacja oraz polityczna intryga skutkująca odrzuceniem, uwięzieniem a nawet uśmierceniem i to w przysłowiowych “białych rękawiczkach” tj. przy pomocy sił okupującego reżimu (Jan 18:31). Schemat jakżesz wyraźnie powtórzony i teraz:

Łuk. 11:53-54-12:1 ...uczeni w Piśmie i faryzeusze zaczęli bardzo na niego nastawać i prowokować go do mówienia o wielu rzeczach; Czyhając na niego i próbując wychwycić coś z jego słów, żeby go oskarżyć. Tymczasem, gdy zgromadziły się wielotysięczne tłumy…

W czasie gdy z okolicznych miejscowości napływali nowi słuchacze Żydzi prowokowali Mesjasza do błędu, przy czym im więcej osób mogłoby doświadczyć pomyłki, tym sukces wrogiej agendy byłby większy. Plan był rzeczywiście przebiegły i dotyczył dwóch sfer: politycznej i religijnej.

O galilejczykach

Wiele wskazuje, że zabici przez Piłata Galilejczycy byli to buntownicy z frakcji zelotów, czyli religijnych fanatyków, naśladowcy Judasza Galilejczyka, założyciela sekty, pragnący przywrócenia suwerennośc Izraela. Warto zwrócić tutaj uwagę na kilka punktów zbieżnych, posłuchajmy świadectwa Gamaliela

Dzieje 5:37 …w dniach spisu wystąpił Judasz Galilejczyk i pociągnął za sobą wielu ludzi. Lecz i on zginął, a wszyscy jego zwolennicy rozproszyli się.

Zwolennicy tej polityki byli najwyraźniej uznawani za najwyższe niebezpieczeńśtwo dla Pax Romana okupowanych przez Imperium terenów. Wiemy że Herod i Piłat nienawidzili się nawzajem (Łuk. 23:12) stąd możliwa była tolerancja zelotów przez tego pierwszego w zarządzanej przez niego Galilei. Jednakże gdy zeloci opuścili obszar zapewniający im elysium, szybko zostali zidentyfikowani i spacyfikowani siłami jakimi dysponował Piłat.
.

Polityczna pułapka

Judea i Galilea były do pewnego stopnia od siebie niezależne administracyjnie stanowiąc odrębne i rywalizujące ze sobą ośrodki polityczne, i czego można było się spodziewać dało to swoistą przewagę wrogom Chrystusa.

“Galilea przez prawie całą swoją historię od X wieku p.n.e. znajdowała się pod odrębną administracją od Judei. (poza okresem „zjednoczenia” pod rządami Machabeuszy), a w czasach Jezusa znajdowała się pod rządami (rzekomo) rodowitego księcia Heroda, podczas gdy Judea i Samaria od 6 r. n.e. znajdowały się pod bezpośrednim panowaniem rzymskiego prefekta.” [10]

Słuchaczami Chrystusa byli głównie Galilejczycy i to właśnie ich krajan zabił Piłat. Ponownie Piłat, w odróżnieniu od Heroda, nie był krwawym szaleńcem stąd nieco dziwi pośpiech, jednakże ofiara składana przez zelotów mogła dotyczyć ich politycznej akcji: być może nawet sam Piłat był celem aktu skrytobójczego zelotów. Jaka będzie reakcja Mesjasza, skoro wszyscy spodziewali się przywrócenia królestwa Izraelowi? W rozumieniu wrogów Pana Jezusa, oczywiście powinien On się za kimś opowiedzieć zaś neutralność polityczna mogła stanowić poważny cios dla Jego popularności. Znowóż opowiedzenie się za którąś frakcji natychmiast wzbudziłaby reperkusje frakcji przeciwnej.

Istnieje jeszcze jedna możliwość, która doskonale odzwierciedlałaby przebiegłość Heroda. Być może to on sam był prowodyrem prowokacji, mając nadzieję na polityczny sojusz z tym, który nazywał się Królem Izraela (Jan 1:49; 12:13). Plan najwyraźniej nie wypalił stąd bardzo szybko nad Chrystusem zawisł akt zemsty. W ciągu paru dni pojawia się ostrzeżenie: W tym dniu przyszli niektórzy z faryzeuszy i powiedzieli mu: Wyjdź i odejdź stąd, bo Herod chce cię zabić. (Łuk. 13:31).
.

Religijna pułapka

Warto wspomnieć o religijnym aspekcie prowokacji. Otóż Galilejczycy byli świadomi iż mowa tu o ołtarzu ofiarnym (2 Mojż. 29:12) świętym i sprofanowanym miejscu kultu żydowskiego. Nie ludzka lecz zwierzęca krew miała być na nim przelewana, zmieszanie krwi ludzkiej i zwierzęcej było dla Żydów najwyższym świętokradztwem oraz najstraszliwszą, zabronioną przez Boga obrzydliwością:

Jer. 32:35.czego im nie nakazałem, nie przyszło mi nawet na myśl, by czynić tę obrzydliwość

Jeśli o zelotów chodzi, nawet jako uznani za skrytobójców powinni byli najpierw zostać od ołtarza oderwani a następnie straceni:

2 Mojż. 21:14 Ale jeśli ktoś czyha na swego bliźniego i podstępnie go zabija, to nawet od mojego ołtarza go weźmiesz, aby umarł 

Złamana została także powszechnie uznawana, starożytna tradycja chroniąca winowajców przed nagłą, pozbawioną sądu śmiercią:

1 Król. 1:50 Adoniasz także, bojąc się Salomona, wstał, poszedł i uchwycił się rogów ołtarza.

Czy Mesjasz zignoruje akt świętokradztwa? Jesli pochodzi od Boga czyż nie powinien natychmiast ogłosić akt potępienia Piłata za ewidentne złamanie Bożych przykazań?

Co z ludową tradycją, czy i ją podepta? Brak reakcji ze strony Chrystusa to oczywista Jego porażka w oczach ludu, ponieważ sam czyszcząc Świątynię z profanów powiedział na początku swojej służby: Gorliwość o twój dom zżarła mnie (Jan 2:17).

Znowóż akcja przeciw Piłlatowi to akt wojny z Rzymem i, co nie trudno przewidzieć, kryminał oraz śmierć krzyżowa.
.

Pętla się zaciska

Napięcie rosło dramatycznie, wszystkie oczy skierowane były na Chrystusa. Co powie? Jak się zachowa? Czy zareaguje w spodziewany sposób i wpadnie w polityczno-religijne sidła i stanie na cienkim lodzie i zaryzykuje swoim życiem? Sytuacja zdawała się bez wyjścia a u progu, czekając na najmniejszy nawet błąd Chrystusa, czyhała gotowa skoczyć do gardła największa potęga ówczesnego świata:

“cywilizacja grecko-rzymska [która] jako taka kryła w sobie – pod pozorami humanizmu – głębię okrucieństwa“ [11]

Przypisy

[1] źródło
[2] J. R. Beeke, Purytanie, s. 58
[3] W 41 artykule Reformowanego Wyznania Wiary Thomasa Cranmera z 1553 roku czytamy: “Ci, którzy zamierzają odnowić bajkę heretyków zwanych Millenarii, odrzucają Pismo Święte i rzucają się na złamanie karku w żydowskie zdziczenie.“
[4] źródło
[5] The four sects of Judaism accorting to Josephus, źródło
[6] tamże
[7] L. J. Rogier, Historia kościoła t. 1 s. 26
[8] Jan Kalwin, Instytuty 2.11.10
[9] Joel R. Beeke, Purytanie s. 58
[10] Justin Taylor, 7 Differences Between Galilee and Judea in the Time of Jesus, źródło
[11] L. J. Rogier, Historia kościoła, t. 1 s. 84

---

Zobacz w temacie

• Wszyscy zginiecie, jeśli się nie upamiętacie, część 1
• Wszyscy zginiecie, jeśli się nie upamiętacie, część 2
  /
• Czym jest podstęp i oszustwo?
• Prostolinijny chrześcijanin
• Życie chrześcijańskie a etyczny mandat
• Ile pogaństwa ma być w chrześcijaństwie?
• Pokuta, upamiętanie, skrucha i nawrócenie
  .
• Chwiejny umysł
• Do zwolenników aborcji – Boży gniew nadchodzi!
• Henryk Turkanik: dożywotnie piętno zdrajcy
  .
• Mat. 27:51-54 Opuszczone groby Świętego Miasta, część 1
• Mat. 27:51-54 Opuszczone groby Świętego Miasta, część 2