Spis treści
Papieskie miłosierdzie
Łuk. 11:49 Dlatego też mądrość Boża powiedziała: Poślę do nich proroków i apostołów, a niektórych z nich będą zabijać i prześladować;
488 lat temuzostał zdradzony a następnie brutalnie zamordowany mąż Boży o lwim sercu. Jaka była jego zbrodnia? Uważał, że tylko Biblia powinna być jedynym autorytetem nad kościołem i że każdy chrześcijanin powinien mieć kopię Biblii do samodzielnego czytania.
Opierając się na tym naglącym przekonaniu, William Tyndale (1494 – † 6 października 1536) natychmiast zaczął tłumaczyć Pismo Święte z oryginalnego języka greckiego na język zwykłego człowieka, czyli na angielski. Za tę pracę był bardzo prześladowany. Groził mu na co dzień kościół katolicki. I ostatecznie musiał spędzić resztę życia niczym przestępca, tłumacząc w tym czasie Słowo Boże.
Po ukończeniu Nowego Testamentu w 1525 roku Tyndale pracował niestrudzenie, aby przemycić tak przetłumaczone dzieło z powrotem do Anglii, gdzie posiadanie Biblii było nie tylko nielegalne, ale także mogło sprowadzić śmierć.
W rzeczywistości tak właśnie zmarł William Tyndale. Nie więcej niż kilka lat później, gdy pracował nad tłumaczeniem swojego wydania Starego Testamentu z hebrajskiego, Tyndale został znaleziony w pobliżu Brukseli, aresztowany i oskarżony przez Kościół katolicki o popełnienie herezji. Za karę wywleczono go na brukowane uliczki, uduszono na oczach tłumu, a potem jego ciało spłonęło w widoczny sposób na stosie.
I choć jest to smutny dzień w historii narodów anglojęzycznych, daje też ogromną nadzieję. Podczas gdy Bóg Tyndale’a pozwolił, by dym z jego ciała uniósł się nad Europą, ten sam Bóg powodował również, że zawiał wiatr reformacyjnego ognia. Niedługo po śmierci Williama Tyndale’a wydrukowano kolejne wydania Biblii, w tym Biblię Króla Jakuba z 1611 roku, która stała się najczęściej wydawaną książką w całej historii ludzkości.
Nasz Bóg może sprawić, że światło wyjdzie z okropnej ciemności, a nowe życie wyjdzie nawet z tak przerażających przypadków śmierci.
Dzisiaj, kiedy trzymasz swoją Biblię, poświęć chwilę, aby podziękować naszemu wielkiemu Bogu za drogich świętych, takich jak William Tyndale, którzy byli przed nami i którzy umożliwili tobie i mnie przeczytanie jedynej książki na świecie to zostało napisane palcem Bożym.
.
Poglądy teologiczne
Mat. 10:16 Oto ja was posyłam jak owce między wilki. Bądźcie więc roztropni jak węże i niewinni jak gołębice.
Tyndale był utalentowanym językoznawcą i przez lata , oprócz angielskiego, biegle posługiwał się francuskim, greckim, hebrajskim, niemieckim, włoskim, łaciną i hiszpańskim.
Około 1521 roku jego poglądy okazały się kontrowersyjne dla innych duchownych, a następnego roku został wezwany przed Johna Bella, kanclerza diecezji Worcester, chociaż nie postawiono wówczas żadnych formalnych zarzutów. Po spotkaniu z Bellem i innymi przywódcami kościoła, Tyndale, według Johna Foxe, pokłócił się z „uczonym, ale bluźnierczym duchownym”, który rzekomo twierdził:
„Lepiej być bez praw Bożych niż papieskich”,
na co Tyndale odpowiedział:
„Sprzeciwiam się papieżowi i jeśli Bóg zachowa mnie przy życiu, uczynię tak, że chłopiec przy pługu będzie znać [Biblię] lepiej, niż sam papież”
Kilka istotnych poglądów Tyndale’a powinno stanowić wskazówkę obszarów niezbędnych do reformania, tak dla rzymskich katolików jak i współczesnych neo-ewangelików
- Tyndale potępił praktykę modlitwy do świętych
.
- Odrzucił także prima Scripturalizm, ówczesny pogląd Kościoła, że Pismo Święte może być interpretowane tylko przez zatwierdzone duchowieństwo
.
- Chociaż jego poglądy były pod wpływem Lutra, Tyndale również celowo zdystansował się od niemieckiego Reformatora w kilku kluczowych kwestiach teologicznych, w tym konsubstancjacji, którą odrzucił
Wieje wskazuje na to, że Tyndale wywodził się z tradycji Lollardów, która była silna w Gloucestershire. Ruch Lollardów był protoprotestanckim chrześcijańskim ruchem religijnym, który istniał od połowy XIV wieku do czasów XVI-wiecznej angielskiej Reformacji. Początkowo kierował nim John Wycliffe teolog rzymskokatolicki, który został usunięty z Uniwersytetu Oksfordzkiego w 1381 r. za krytykę kościoła rzymskokatolickiego.
.
Dwanaście Wnioskow Lollardów
Żądania Lollardów dotyczyły przede wszystkim reformy zachodniego chrześcijaństwa. Swoje przekonania sformułowali w Dwunastu Wnioskach Lollardów. Poniżej ich suma
- Pierwszy wniosek: stan Kościoła
Pierwszy wniosek stwierdza, że Kościół angielski zbytnio zaangażował się w sprawy władzy doczesnej, kierując się złym przykładem Kościoła rzymskiego.
.
- Drugi wniosek: kapłaństwo
Drugi wniosek stwierdza, że ceremonie używane do wyświęcania kapłanów i biskupów nie mają żadnej podstawy biblijnej ani precedensu.
. - Trzeci wniosek: celibat księży
Trzeci wniosek stwierdza, że praktyka celibatu duchownych zachęcała do sodomii wśród duchowieństwa.
. - Czwarty wniosek: transsubstancjaja
Czwarty wniosek głosi, że doktryna przeistoczenia prowadzi do bałwochwalczego kultu przedmiotów codziennego użytku (opłatkow komunijnych).
. - Piąty wniosek: egzorcyzmy i święcenia
Piąty wniosek głosi, że egzorcyzmy i święcenia dokonywane przez księży są rodzajem czarów i są niezgodne z teologią chrześcijańską.
. - Szósty wniosek: duchowni w urzędach świeckich
Szósty wniosek stwierdza, że niestosowne jest, aby mężczyźni piastujący wysokie urzędy w Kościele jednocześnie zajmowali stanowiska wielkiej doczesnej władzy.
. - Siódmy wniosek: modlitwy za zmarłych
Siódma konkluzja stwierdza, że modlitwy za dusze poszczególnych zmarłych osób są niemiłosierne, ponieważ domyślnie wyklucza wszystkich innych błogosławionych zmarłych, za których się nie modlimy, oraz że praktyka proszenia o modlitwę za zmarłych poprzez wpłacanie datków finansowych jest swego rodzaju przekupstwem, które psuje Kościół.
. - Ósmy wniosek: pielgrzymki
Ósmy wniosek stwierdza, że praktyki pielgrzymowania i czczenia relikwii są w najlepszym razie nieskuteczne dla zasług duchowych, aw najgorszym zbliżają się do bałwochwalstwa w kulcie stworzonych obiektów.
. - Dziewiąty wniosek: spowiedź
Dziewiąta konkluzja stwierdza, że praktyka spowiedzi w celu odpuszczenia grzechów jest bluźnierstwem, ponieważ tylko Bóg ma moc odpuszczania grzechów i ponieważ gdyby księża mieli tę moc, byłoby okrutnym i niemiłosiernym z ich strony odmawianie tego przebaczenia komukolwiek, nawet jeśli odmówili przyznania się.
. - Dziesiąty wniosek: wojna, bitwa i krucjaty
Dziesiąty wniosek głosi, że chrześcijanie powinni powstrzymywać się od bitew, a zwłaszcza wojny, które mają uzasadnienie religijne, takie jak krucjaty, które są bluźniercze, ponieważ Chrystus nauczył ludzi kochać i przebaczać swoim wrogom.
. - Jedenasty wniosek: kobiece śluby wstrzemięźliwości i aborcji
Jedenasty wniosek stwierdza, że kobiety w Kościele, które złożyły śluby celibatu, uprawiają seks, zachodzą w ciążę, a następnie szukają aborcji, aby ukryć fakt, że złamały swoje śluby, co jest praktyką, którą Pismo zdecydowanie potępia.
. - Dwunasty wniosek: sztuka i rzemiosło
Dwunasty wniosek stwierdza, że chrześcijanie poświęcają zbyt dużo energii i uwagi na tworzenie pięknych przedmiotów sztuki i rzemiosła, a ludzie powinni uprościć swoje życie i odnowić swoje oddanie pobożności, powstrzymując się od niepotrzebnych wysiłków.
.
Spór z królem Henrykiem VIII
Przysłów 23:1-3 1. Gdy usiądziesz do posiłku z władcą, zważaj pilnie, co jest przed tobą; 2. I przyłóż nóż do gardła, jeśli jesteś łakomy. 3. Nie pragnij jego przysmaków, bo to pokarm zwodniczy.
Kopia „Posłuszeństwa chrześcijanina” autorstwa Tyndale’a (1528), w której dowodzi, że kto ról kraju powinien być głową kościoła tego kraju, a nie papież, wpadła w ręce angielskiego króla Henryka VIII, dostarczając uzasadnienia dla oderwania Kościoła w Anglii od Kościoła katolickiego w 1534 r.
Jednakże w 1530 r. Tyndale napisał „Praktykę prałatów” , sprzeciwiając się planowanemu przez Henryka VIII unieważnieniu jego małżeństwa z Katarzyną Aragońską na rzecz Anny Boleyn, argumentując, że jest to niebiblijne i że był to spisek kardynała Wolseya mający na celu uwikłanie Henryka w dwory papieskie papieża Klemensa VII.
Gniew króla był zarzał przeciw Tyndale’owi. Henryk poprosił cesarza Karola V o zatrzymanie pisarza i powrót do Anglii na warunkach traktatu z Cambrai; jednak cesarz odpowiedział, że przed ekstradycją wymagane są formalne dowody.
.
Zdrada i śmierć
Rzym. 3:13 Grobem otwartym jest ich gardło, zdradzają swymi językami, jad żmij pod ich wargami.
Uciekając z Anglii, Tyndale szukał schronienia na terytorium flamandzkim cesarza katolickiego Karola V. Ostatecznie został zdradzony przez Henry’ego Phillipsa władzom reprezentującym Święte Cesarstwo Rzymskie. Został schwytany w Antwerpii w 1535 r. i przetrzymywany w zamku Vilvoorde (Filford) pod Brukselą. Istnieje uzasadnione podejrzenie, że Phillips został zatrudniony przez katolickiego biskupa Stokesleya, aby najpierw zdobyć zaufanie Tyndale’a, a następnie go zdradzić.
Tyndale został osądzony pod zarzutem herezji w 1536 i uznany za winnego i skazany na spalenie na śmierć, pomimo wstawiennictwa Thomasa Cromwella w jego imieniu.
„został uduszony, gdy był przywiązany na stosie, a następnie jego martwe ciało zostało spalone” – Farris 2007 , s. 37.
Jego ostatnie słowa, wypowiedziane „na stosie z żarliwym zapałem i donośnym głosem”, były relacjonowane jako
„Panie! Otwórz oczy króla Anglii”. – Foxes Book of Martyrs
Spuścizna
W ciągu czterech lat od męczeńskiej śmierci Tyndale’a, cztery angielskie przekłady Biblii zostały opublikowane w Anglii na rozkaz króla. Wszystkie były oparte na pracy Tyndale’a.
Tłumaczenie Biblii Tyndale’a zostało użyte w późniejszych angielskich tłumaczeniach, w tym Wielkiej Biblii i Biblii Biskupów, autoryzowanych przez Kościół Anglii. W 1611 roku, po siedmiu latach pracy, 47 uczonych, którzy stworzyli Biblię Króla Jakuba, w znacznym stopniu czerpało z oryginalnej pracy Tyndale’a i innych wywodzących się od niego przekładów.
Według niektórych szacunków Nowy Testament w Biblii Króla Jakuba to 83% słów Tyndale’a, a Stary Testament 76%. W związku z tym praca Tyndale’a nadal odgrywała kluczową rolę w rozpowszechnianiu idei Reformacji w świecie anglojęzycznym, a ostatecznie w całym Imperium Brytyjskim.
Zobacz w temacie
- Trynitaryzm Williama Tyndale’a
- Wstęp do Belgijskiego Wyznania Wiary
- Prima Scriptura kontra Reformacja
- Modlitwa o oświecenie
- Wewnętrzny wróg
- Papież jest w piekle
- Waldensi, protestanci XII wieku
- Ksiądz Mateusz Wichary, ekumeniczny zdrajca wiary
- Comma Johanneum
- Jedyny kanon Pisma