Tryby czasowników w języku greckim

utworzone przez | maj 20, 2020 | Greka Koine

Definicja

Tryb jest tym aspektem czasownika, który wyraża działanie w odniesieniu do rzeczywistości. Słowo „tryb” pochodzi z języka łacińskiego od łacińskiego “modus”, co oznacza „miara, standard miary” i mówi o „trybie lub sposobie” działania. W języku greckim występują cztery tryby:

1) Oznajmujący: wyraża, że akcja naprawdę ma miejsce
2) Przypuszczający: wyraża działanie jako potencjalnie mogące mieć miejsce
3) Optatywny: wyraża działanie jako życzenie (potencjalne, ale słabsze niż tryb przypuszczający)
4) Rozkazujący: wyraża polecenie.

Należy zauważyć, że tryb wyraża działanie w stosunku do rzeczywistości, niezależnie od tego, czy jest to fakt obiektywny, czy nie, ale raczej wyraża w jaki sposób sprawa jest rozumiana.

Dr. Dana i Mantey najlepiej wyrażają to, pisząc:

„Aby wyrazić ideę słowną, konieczne jest zdefiniowanie jej stosunku do rzeczywistości: tego, co istniało, będzie istnieć lub istnieje teraz. Na przykład niemożliwe jest przedstawienie myśli o dziecku biegnącym bez potwierdzenia faktu jego biegania – w teraźniejszości, przeszłości lub przyszłości, ani możliwości jego biegania. Powiedzenie „Dziecko biegnie” umieszcza wyrażenie w pierwszej kategorii; powiedzieć „Jeśli dziecko biegnie”, przedstawia drugie. To potwierdzenie relacji do rzeczywistości jest trybem.” – Daniel Wallace, s. 449

Podział

Tryb tradycyjnie dzieli się na dwie grupy: rzeczywistą i możliwą – w następujący sposób:

Rzeczywiste Możliwe
Oznajmujący Przypuszczający Obiektywnie możliwy
Optatywny Obiektywnie możliwy
Rozkazujący Wolicjonalnie możliwy

 

Użycia trybu oznajmującego

Tryb oznajmujący wyraża pewność i działanie tak, jakby było rzeczywistością. Słowo „indicative” pochodzi z języka łacińskiego „indicare”, co oznacza „dać poznać, pokazać, oznajmić”.
.

Deklaratywny

Najczęstszym zastosowaniem trybu oznajmującego jest deklaracja, zwana również stwierdzeniem stanu faktycznego. Na przykład

Jan 1:1 Na początku było (ἦν en) Słowo, a Słowo było (ἦν en) u Boga i Bogiem było Słowo.

oraz

Mat. 16:16  Szymon Piotr odpowiedział: Ty jesteś (εἶ ei) Chrystusem, Synem Boga żywego.

Interogacyjny

Jest używany, gdy mówca chce zadać proste pytanie i oczekiwać deklaratywnej odpowiedzi (Daniel Wallace, s. 449) Tryb oznajmujący interogacyjny często spotykany jest z cząstką pytającą εἶ ei (jesteś), np.

Mat. 27:11 Jezus stał przed namiestnikiem. I zapytał go namiestnik: Czy ty jesteś (εἶ ei) królem Żydów? Jezus mu odpowiedział: Ty sam to mówisz

Kohoratywny

Tryb oznajmujący czasu przyczłego jest czasem używany do wyrażenia polecenia, np

Jakuba 2:8 A jeśli wypełniacie królewskie prawo zgodnie z Pismem: Będziesz miłował (αγαπησεις agapeseis) swego bliźniego jak samego siebie, dobrze czynicie

oraz

1 Piotra 1:16 Gdyż jest napisane: Świętymi bądźcie (ἔσεσθε  esethe), bo ja jestem święty

Potencjalny

Czasami tryb oznajmjący służy do wyrażenia pewnej formy potencjalnego działania. W tej kategorii znajdują się trzy typy: zobowiązanie, życzenie i warunek.

Zobowiązanie

Kiedy tryb oznajmujący jest używany z czasownikami  δεῖ dei (jest to konieczne) lub ὀφείλω ofeilo (powinienem), znaczenie jest obowiązkowe, np.

1 Jana 4:11 Umiłowani, jeśli Bóg tak nas umiłował, to i my powinniśmy (ὀφείλομεν ofeilomen) się wzajemnie miłować.

Życzenie

Gdy tryb oznajmujący jest używany z czasownikami woli (θελω thelo, βουλομαι boulomai – życzę sobie aby, zamierzam, οφελον ofelon chciałbym, żeby) oznacza życzenie lub pragnienie, np.

1 Kor. 7:32 Chcę (Θέλω thelo), żebyście nie mieli trosk. Nieżonaty troszczy się o sprawy Pana, o to, jak się przypodobać Panu.

Warunek

Gdy tryb oznajmujący jest używany z warunkiem pierwszej lub drugiej klasy, koncepcja jest jednym z warunków, np.

Jan 11:21 I powiedziała Marta do Jezusa: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł (ἂν ἀπέθανεν an apethanen).

Źródło

Zobacz w temacie

 

Print Friendly, PDF & Email