Spis treści
Motto
Prawdopodobnie najgorszą rzeczą jaką można zrobić w świetle faktu, że czasami doktryna wprowadza podziały, to odrzucić doktrynę. To tak, jakby powiedzieć: prawda Boża się nie liczy i broń Boże abyśmy mieli kiedykolwiek posiadać doktrynę w kościele ponieważ jeśli ktoś się przez nią zdenerwuje lub zostanie przez nią urażony, będziemy mieli podział w kościele. Kościół, który nigdy się nie troszczy o doktrynę jest martwym kościołem.
Kiedy uczestniczymy w rozmowie o Słowie Bożym staniemy przed zadaniem apologetyki prawdy Pisma. Zadanie to okazuje się niezwykle trudne, ponieważ błędne doktryny, zwodzenie i herezje zatracenia królują, szczególnie w internecie. Na świecie zawsze kłamstwo było obwieszczane głośniej od prawdy, posiadało więcej zwolenników. Tym bardziej musimy mieć świadomość, że żyjemy w czasach ostatecznych a Słowa Jezusa okazują się boleśnie prawdziwe:
2 Tym. 4:3 Przyjdzie bowiem czas, gdy zdrowej nauki nie zniosą, ale zgromadzą sobie nauczycieli według swoich pożądliwości, ponieważ ich uszy świerzbią.
Sztuka konfrontacji
W konfrontacji ze światem napotkamy różnych adwersarzy, począwszy od miłych, z pozoru grzecznych i elokwentnych fałszywych proroków po zwykłych duchowych łobuzów, którzy nie posiadają za grosz ogłady. Rozmowa o Słowie Bożym to sztuka pełna wyzwań i niebezpieczeństw. Jak zatem prowadzić rozmowę z osobami o różnych temperamentach i głoszącymi nauki w różnym stopniu niezgodne z Pismem Świętym?
Chryzostom wskazuje na bezkompromisowość teologii. Głoszeniu prawdy nie powinna towarzyszyć obawa o zranienie uczuć przeciwnika prawdy:
„Uważam jednak, że nie należy zwracać uwagi na wyrządzoną ludziom zniewagę, gdybyśmy przeciwnie, przez okazaną im uległość obrazili Boga.” – Jan Chryzostom, Dialog o kapłaństwie, księga 2.7
To ciekawy kontrast w porównaniu z kastracją charakteru współczesnych apologetów i polemistów…
Posilmy się Słowem Bożym aby znaleźć odpowiedź.
.
Czas i forma
Postępujmy rozważnie, właściwie dysponujmy czasem. Powinniśmy dostosowywać formę i czas wypowiedzi do rodzaju adwersarza.
Kol. 4:5 Postępujcie mądrze wobec tych, którzy są z zewnątrz, odkupując czas
Rozmówcy
Unikajmy ingorantów, którzy nie chcą przyjąć prawdy.
2 Tym. 2:23-24 23. Unikaj zaś głupich i niedouczonych rozmów, wiedząc, że rodzą kłótnie. 24. A sługa Pana nie powinien wdawać się w kłótnie…
.
Przysł. 18:2 Głupi nie ma upodobania w rozumie, lecz w tym, co serce mu objawia.
Inne tłumaczenie jeszcze lepiej oddaje treść tego fragmentu: Głupi nie lubi się zastanawiać, lecz tylko swe zdanie przedstawić.
Przysł. 23:9 Nie mów do uszu głupca, bo wzgardzi mądrością twoich słów.
Niektórzy z adwersarzy są heretykami. Z tymi nie prowadzimy dyskusji lecz upominamy. Gdy dwa upomnienia (wraz z wyjaśnieniem doktrynalnym) nie przynoszą efektu, unikamy rozmowy z tą osobą.
Tyt. 3:10 Heretyka po pierwszym i drugim upomnieniu unikaj;
Niebezpiecznymi rozmówcami są ci, którzy nie panują nad swoim duchem. Osoby takie nie są zainteresowane odkrywaniem prawdy lecz raczej głoszeniem swoich błędnych nauk. Poznamy to po tym, że tego typu adwersarze nie czytają nawet prezentowanych argumentów, nie zastanawiają się nad sensem wypowiedzi lecz szukają okazji do wylania swojego zakwasu. Większość z tak zwiedzionych nazywa swój stan „prowadzeniem Ducha Świętego”. Słowo Boże informuje nas, że osoby nieumięjące pochamować swojego ducha nie posiadają umiejętności rozeznawania prawdy i każda błędna nauka ma do nich dostęp niczym wojsko do bezbronnego miasta; prawdopodobnie też są prowadzone przez innego ducha oraz pali się w nich inny ogień.
2 Tym. 1:7 Nie dał nam bowiem Bóg ducha bojaźni, lecz mocy i miłości, i zdrowego umysłu (σωφρονισμου sōfronismou – samokontroli).
.
Przysł. 25:18 Człowiek, który nie panuje nad swoim duchem, jest jak miasto zburzone i bez muru.
.
1 Kor. 14:32 A duchy proroków są poddane prorokom.
.
3 Mojż. 10:1-3 1. Tedy synowie Aaronowi, Nadab i Abiju, wziąwszy każdy kadzielnicę swoję, włożyli w nią ognia, i włożywszy nań kadzidła ofiarowali przed obliczem Pańskiem ogień obcy, czego im był nie rozkazał. 2. Przetoż wyszedłszy ogień od twarzy Pańskiej, poraził je; i pomarli przed Panem.
Rozmowa z szydercami jest bezcelowa i może mieć negatywny skutek.
Przysł. 9:7-87. Kto upomina szydercę, ściąga na siebie hańbę, a kto strofuje niegodziwego, ten się plami. 8. Nie strofuj szydercy, aby cię nie znienawidził; strofuj mądrego, a będzie cię miłował.
.
Przysł. 26:4 Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
.
Przysł. 29:9 Jeśli mądry człowiek spiera się z głupim, czy się gniewa, czy się śmieje, nie ma pokoju.
Temtayka
Rozmowa na niektóre tematy jest bezowocna, nie przynosi żadnych korzyści.
Tyt. 3:9 Unikaj zaś głupich dociekań, rodowodów, sporów i kłótni o prawo; są bowiem nieużyteczne i próżne.
Tematy rozmowy również powinny dotyczyć Słowa Bożego; nie warto też dyskutować z osobami konsekwentnie popełniającymi błędy logiczne w dyskusji.
1 Tym. 6:20 unikaj pospolitej, czczej gadaniny i sprzecznych twierdzeń rzekomej wiedzy;
Sposób prowadzenia rozmowy
Do dyskusji powinniśmy być chętni, uczestniczyć w debatach tak częśto jak tylko czas i zdrowie nam na to pozwalają. Jednak nawet w największym ferworze dyskusji nie możemy zapędzać się za daleko, nasza mowa zawsze ma być uprzejma, łagodna i rzeczowa, nas samych ma cechować cierpliwość.
1 Piotra 3:15 bądźcie zawsze gotowi udzielić odpowiedzi każdemu, kto domaga się od was uzasadnienia waszej nadziei, z łagodnością i bojaźnią.
.
2 Tym. 2:24…Lecz (sługa Pana) ma być uprzejmy względem wszystkich, zdolny do nauczania, cierpliwie znoszący złych
.
Kol. 4:6 Wasza mowa niech zawsze będzie miła, zaprawiona solą, abyście wiedzieli, jak należy każdemu odpowiedzieć.
.
2 Tym. 2:25 Łagodnie nauczający tych, którzy się sprzeciwiają…
Pamiętajmy, cierpliwością zdziałamy więcej niż emocjami.
Przyp. 25:16 Książe cierpliwością bywa zmiękczony, a język łagodny kości łamie.
.
Przysł. 16:32 Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, jest lepszy niż ten, kto zdobywa miasto.
Ograniczenia językowe
Nie powinniśmy bać się się używać języka z listu św. Judy i 2 Piotra, 1 Koryntian czy Galacjan. Mając jednak na uwadze powyższe zalecenia Pisma, wszystkich dosadnych słów należy używać rozważnie, stosownie do sytuacji i z miłością. Najlepszym rozwiązaniem jest nie przypisywanie inwektywy rozmócy lecz wskazanie adekwatnych przykładów w Słowie Bożym, gdzie odpowiedni ludzie zostali właściwie określeni przez Boga.
Syn diabła, wywrotowiec, nikczemnik
Dzieje 13:9-10 9. Wtedy Saul, zwany też Pawłem, napełniony Duchem Świętym, spojrzał na niego uważnie; 10. I powiedział: O, synu diabła, pełny wszelkiego podstępu i przewrotności, nieprzyjacielu wszelkiej sprawiedliwości! Czy nie przestaniesz wykrzywiać prostych dróg Pana?
Bezbożnik, potępieniec
Juda 1:4 Wkradli się bowiem pewni ludzie, od dawna przeznaczeni na to potępienie, bezbożni, którzy łaskę naszego Boga zamieniają na rozpustę i wypierają się jedynego Pana Boga i naszego Pana Jezusa Chrystusa.
Bluźnierca, plugawiec, mający urojenia
Judy 1:8 Podobnie ci ludzie rojący sny plugawią ciało, gardzą panowaniem i bluźnią przełożonym.
Shańbiona zakała, błądzący w ciemności
Juda 1:12-13 12. Oni są zakałami na waszych ucztach braterskich, którzy z wami bez bojaźni ucztują, pasąc samych siebie. Są to bezwodne chmury wiatrami unoszone; drzewa zwiędłe, bez owoców, dwukrotnie obumarłe i wykorzenione; 13. Rozhukane fale morskie wypluwające swoją hańbę;błąkające się gwiazdy, dla których mroki ciemności zachowane są na wieki.
Fałszywy prorok, fałszywy nauczyciel, heretyk, zaprzaniec
2 Piotra 2:1-2 1. Byli też fałszywi prorocy wśród ludu, jak i wśród was będą fałszywi nauczyciele, którzy potajemnie wprowadzą herezje zatracenia, wypierając się Pana, który ich odkupił, i sprowadzą na siebie rychłą zgubę. 2. Wielu zaś podąży za ich zgubną drogą, a droga prawdy z ich powodu będzie bluźniona.
Oszust, zakała, plugawiec, syn przekleństwa
2 Piotra 2:13-14 13. I otrzymają zapłatę za niesprawiedliwość, skoro uważają za przyjemność hulanie za dnia. Zakały i plugawcy, upajają się swymi oszustwami, gdy z wami ucztują. 14. Mając oczy pełne cudzołóstwa i nieprzestające grzeszyć; zwabiają dusze niestałe; serce mają wyćwiczone w chciwości,synowie przekleństwa.
Nierozumne zwierzę
2 Piotra 2:12 Ale ci, jak nierozumne zwierzęta, z natury przeznaczone na schwytanie i zagładę, bluźnią przeciwko temu, czego nie znają, toteż zginą w swoim zepsuciu
Pies, świnia
2 Piotra 2:22 Ale przydarzyło się im zgodnie z prawdziwym przysłowiem: Pies wrócił do swoich wymiocin, a świnia umyta do tarzania się w błocie.
Przeklęty
1 Kor. 16:22 Jeśli ktoś nie miłuje Pana Jezusa Chrystusa, niech będzie przeklęty. Maranatha.
.
Gal. 1:8-9 8. Lecz choćbyśmy nawet my albo anioł z nieba głosił wam ewangelię inną od tej, którą wam głosiliśmy, niech będzie przeklęty. 9. Jak powiedzieliśmy przedtem, tak i teraz znowu mówię: Gdyby wam ktoś głosił ewangelię inną od tej, którą przyjęliście, niech będzie przeklęty.
Głupiec, ślepiec, obłudnik, syn piekła, groby pobielane, węże, plemie żmijowe
Mat. 23
.
15. Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze, obłudnicy, bo obchodzicie morza i lądy, aby pozyskać jednego współwyznawcę, a gdy się nim stanie, czynicie go synem piekła dwa razy takim jak wy sami.19. Głupi i ślepi! Cóż bowiem jest ważniejsze: ofiara czy ołtarz, który uświęca ofiarę?
27. Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze, obłudnicy, bo jesteście podobni do grobów pobielanych,
33. Węże, plemię żmijowe! Jakże będziecie mogli uniknąć potępienia ognia piekielnego?
Głupiec, szaleniec
Przysłów 14:16 Mądry boi się i odwraca się od zła, ale głupi w swym szaleństwie jest pewny siebie.
Pamiętajmy. Miękkie słowa produkują twarde serca. Słowo Boże jest młotem, który rozbija.
Jer. 23:29 Czy moje słowo nie jest jak ogień – mówi Pan – i jak młot, który kruszy skałę?
Słowa Bożych posłańców bezlitośnie uderzały w słuchaczy, ich posługa nie opierała się na gładkiej, łechcącej ucho mowie praktykowanej przez współczesnych zwodzicieli.
Izaj. 49:1-2 1. Słuchajcie mnie, wyspy, a narody dalekie, uważajcie! PAN wezwał mnie od łona, od łona mojej matki wspominał moje imię. 2. I uczynił moje usta jak ostry miecz, w cieniu swej ręki ukrył mnie i uczynił mnie wyostrzoną strzałą; w swoim kołczanie schował mnie;
Również drwienie z fałszywej religii nie jest obce prawowiernym wyznawcom Boga. Eliasz naśmiewał się z proroków Baala, fałszywego boga, wytykając jego bezsilność a także nieskuteczność rytuałów do niego skierowanych
1 Król. 18:27 A gdy nastało południe, Eliasz naśmiewał się z nich, mówiąc: Wołajcie głośniej, przecież to jest bóg, ale może tylko zamyślił się albo jest zajęty, albo też może jest w drodze, albo może śpi i musi się obudzić.
Pan Jezus nie wzbraniał się przed znieważaniem faryzeuszy i znawców prawa, którzy głosili fałszywą religię. Czynił to na dodatek prosto w oczy, bezpośrednio w dyskusji, zarzucając im obłudę i nazywając grobami pobielanymi czyli osobami martwymi duchowo przybierającymi formę ugrzecznionej religijnośći:
Łuk. 11:44-45 44. Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze, obłudnicy, bo jesteście jak groby, których nie widać, a ludzie, którzy chodzą po nich, nie wiedzą o tym. 45. I odezwał się jeden ze znawców prawa: Nauczycielu, mówiąc to, i nas znieważasz.
Nawet neo-kalwiński guru John MacArthur zachęca do stosowania twardej mowy
Ostre słowa Jezusa nie były kierowane do oszukanych, ale do zwodzicieli. Jego ostre słowa nie dotyczyły zwykłych ludzi. Jego słowa skierowane do ludzi były delikatne i miłe… Ale kiedy skonfrontował się z propagotorami systemu, nastąpiło bezpośrednie ogłoszenie boskiego sądu nad ich oszustwem. Tak więc jego najsurowsze zdemaskowanie znajdziemy w Ewangelii Mateusza 23, które skierowane jest do fałszywego przywództwa religijnego.
.
Wydaje mi się, że dzisiaj jest zbyt mało tego rodzaju brutalności i dlatego fałszywe nauki dalej są propagowane. Ofiary to zupełnie inna historia, współczucie, miłość łagodność mówienie prawdy w miłości, ale ci, którzy są dostarczycielami tego rodzaju rzeczy, Pan zarezerwował dla nich bardzo silną formę demaskowania. John MacArthur, źródło
Pismo Święte nie przebiera w ilustracjach bez ogródek nazywając herezję i bałwochwalstwo po imieniu, informacja ta powinna być bardzo przydatna wszystkim tym przewodnikom, którzy starając się być „świętszymi od papieża” unikając twardej, bezkompromisowej mowy.
Ezech. 23:20 I pałała namiętnością do ich kochanków, których ciała są jak ciała osłów, a ich wytrysk jak wytrysk koni
Przykłady użycia ostrego języka wśród apologetów i polemistów
Psalm 119:104 Dzięki twoim przykazaniom nabywam rozumu; dlatego nienawidzę wszelkiej ścieżki fałszywej.
Walka doktrynalna z heretykami wymaga ogromnego wysiłku intelektualnego i poznania pokrzywionego rozumowania zawartego w ich wywodach. Są to zawsze bluźniercze Bogu koncepcje wzbudzające ogromny sprzeciw i potępienie w umysłach tych, którzy z ortodoksja mają styczność choćby nominalną. Na przestrzeni wieków apologeci prawdy nie przebierali w słowach względem odszczepieńców, poniżej kilka przykładów.
Przykladowo Ariusz, heretyk z IV wieku, wierzył, że był czas, kiedy Chrystusa nie było. Podobnie Euzebiusz z Nikomedii zgodził się z rażącym przekonaniem Ariusza, wskazując, że on również zaprzeczał preegzystencji i współistotnej boskości Chrystusa, Boga Logosu. Prawowierni biskupi odnieśli się do tej chrystologii, mówiąc: „Kłamiesz!” „Bluźnierstwo!” „Herezja!” Według wybitnego historyka Kościoła:
„Powiedziano nam, że jego mowa została wyrwana z ręki, podarta na strzępy i podeptana” – Justo Gonzalez, The Story of Christians, tom 1, s. 164.
Dokładnie tak chrześcijanie powinni reagować na herezje. Posłuchajmy dalszych przykładów znamiennie ukazujących kolosalną różnicę między historycznym chrześćijaństwem walczącym o prawdę Ewangelii a współczesnym, sfeminizowanym odstępstwem używjącym wspólnoty nazwy:
„Ci ludzie po trzykroć nieszczęśliwi cielesne i rozwiązłe współżycie seksualne traktują jak wtajemniczenie w misteria i uważają, że prowadzi ich ono do królestwa Chrystusa. Takie współżycie seksualne prowadzi ich do burdelu, i w ten sposób świnie i capy są ich towarzyszami, a prostytutki, które uprawiają nierząd pod dachem i przyjmują z własnej woli każdego, kto tylko chce, znajdują się w mniej beznadziejnej sytuacji niż oni” – Klemens Aleksandryjski, Stromata 3.4
„Nauczcie się więc, głupcy, że Jezus, który za nas cierpiał, a który mieszkał wśród nas, sam jest Słowem Bożym” – Ireneusz z Lyonu, Przeciw Herezjom
„Podobnie postępują ci ludzie, im bardziej przewyższają innych w mądrości i marnują siły napinając łuk zbyt mocno, tym większymi głupcami się okazują.” – Ireneusz z Lyonu, Przeciw Herezjom
„A [powiedzieć], że Bóg jest obrazem innego Ojca, to odgrywać rolę zarówno zbłąkanych od prawdy, jak i absolutnie durnych i głupich osób.” – Ireneusz z Lyonu, Przeciw Herezjom
„Iluż jest wstrząśniętych szaleństwem, aż do rozstroju umysłu i idiotyzmu!” – Cyprian Kartaginy, O apostatach
„Wiele dzieci staje się bowiem nieużyteczne, nękane przez demony, niektóre otwarcie, a inne potajemnie: bo stają się albo lunatykami, albo na wpół przywiędłymi, albo kulawymi, albo głuchymi, albo niemymi, albo paralitykami, albo idiotami” – apokryficzne Dzieje św. Tomasza
„Idąc dalej, przejdę teraz do wyjaśnienia boskich imion. Ponieważ istnieją głupcy, którzy nie znając znaczenia hebrajskich imion, uważają, że istnieją różni bogowie” – Teodoret z Cyru, O herezjach
„Ten szaleniec zmuszony został przyznać, że nie posiada tego, co sam uważa za dobre, ale korzysta ze wszystkich dóbr pochodzących z dzieł twórcy.” – Teodoret z Cyru, O herezjach
„W tym są lepsi od znienawidzonych heretyków, którzy ani nie przyjęli prorockiego wychowania, ani nie skorzystali z apostolskiego prowadzenia, lecz wiedzę o sprawach boskich zdobyli tylko na podstawie rozumowania.” – Teodoret z Cyru, O herezjach
„Mary Nigrino i jej córka, która była idiotką, zostały pocięte na kawałki w lesie, a ich ciała pozostawione na pożarcie dzikim bestiom”– Foxe’s Book of Martyrs
„[do Erazma] niezależnie od tego, z jak wielkimi zasobami krasomówstwa do rzeczy tej byś się zabrał, jednak nie mógłbyś zamydlić mi oczu, bym ja, usunąwszy powaby słów, nie dostrzegł gnoju […] Tym zaś, którzy z książek naszych zaczerpnęli ducha i przyjęli go za swego nauczyciela, dość obficie usłużyliśmy, i ci twoją nauką z łatwością pogardzą” – Marcin Luter, O niewolnej woli
„Alegorie Orygenesa nie są warte funta kłaków, gdyż alegorie są pustymi spekulacjami, szumowiną Pisma Świętego. Alegorie są niezdarnym absurdem, przestarzałym wymysłem, znoszonymi łachami.” – Marcin Luter, WA 42.173.31
„Niech zaś będzie przeklęty chrześcijanin, jeżeli nie ma pewności i nie rozumie tego, co mu jest przepisane; jakim bowiem sposobem może wierzyć w to, czego nie rozumie?” – Marcin Luter, O niewolnej woli
Gdyż przez takie stawianie tej sprawy nic innego nie zdziałasz, jak to, że ukażesz, iż w sercu swoim karmisz Lucjana albo innego jakiegoś wieprza ze stada Epikura, który sam nie wierząc w ogóle, że Bóg jest, potajemnie wyśmiewa wszystkich, którzy w niego wierzą i Go wyznają.” – Marcin Luter, O niewolnej woli
„Co mam na to rzec Erazmie Pachniesz tu całkowicie Lucjanem i tchniesz na mnie wielkim pijackim odurzeniem Epikura” – Marcin Luter, O niewolnej woli
„Tak się bowiem przytrafia, iż gdy na pozór w sposób tylko umiarkowany chcemy pleść brednie i z niedostatecznym szacunkiem odnosimy się do Pism świętych, wnet wikłamy się w bezbożności i pogrążamy się w bluźnierstwach, jak tutaj tobie się to przytrafiło, Erazmie […] wszak nie należy złota jednocześnie zrównywać z kałem i je odrzucać, jak ty to czynisz. Należy uwolnić złoto od tamtych rzeczy i oddzielić czyste Pismo od mętów i brudów tamtych ludzi” – Marcin Luter, O niewolnej woli
„Nie przyszło mi do głowy osądzać ani karać was, chyba że powiem, że narodziliście się z tyłka diabła, jesteście pełni diabłów, kłamstw, bluźnierstw i bałwochwalstwa; jesteście inicjatorem tych rzeczy, wrogiem Boga, Antychrystem, spustoszeniem chrześcijaństwa i zarządcą Sodomy”. – Marcin Luter, Przeciw papiestwu rzymskiemu, instytucji diabła z t. 41 Dzieł Lutra, s. 363
„Do tej wdzięczności wystarczy wezwanie samego Stwórcy, który w przypadku idiotów pokazuje, jakie byłyby dary duszy, gdyby nie była przesiąknięta jego światłem.” – Jan Kalwin, Instytuty Reiglii Chrześcijańskiej
„I na pewno było zbyt głupie, żeby nie powiedzieć idiotyczne, wymagać od przyjęcia sakramentu doskonałości, która czyniłaby sakrament próżnym i zbędnym” – Jan Kalwin, Instytuty Reiglii Chrześcijańskiej
„Pół-lunatycy z lubością przychodzą do mnie z wiadomościami od Boga dla mnie, może zaoszczędzi im kłopotu jeśli powiem raz na zawsze, że nie chce słuchać żadnego z was, głupi wieszcze. Nigdy nie śnijcie nawet, że coś zostało wam objawione z niebios, albo staniecie się jak ci idioci, którzy odważyli się przypisać swe jawne szaleństwo Duchowi Świętemu.” – Ch. H. Spurgeon
„Czy wiesz, że są ludzie, którzy zniszczyli wszystko, co zrobili u końca swoich dni przez swoje szaleństwo i głupotę, ponieważ opuścili punkt oparcia?” – Ian Paisley, Fundamentalizm przeciw odszczepieństwu
I wreszcie ostateczny argument dla prima Scripturalnych wyznawców macarthuryzmu:
„Spójrzcie na ruch charyzmatyczny i jego głupotę, idiotyzm i szaleństwo i lekkomyślność. Czasami można się zastanowić, czy jest tam jakaś różnica między „kaznodzieją” a komikiem scenicznym… Ale ludzie na tej drodze nie wiedzą o tym. W dodatku mamy pracowitych ludzi wpychahących innych na tę szeroką drogę. Zostali oni zidentyfikowani przez Jezusa” – John MacArthur, konferencja Inny Ogień
„Obietnice zdrowia i bogactwa bez pokrycia, zmieszane z idiotycznymi dawkami pozytywnego myślenia i płytkimi frazesami, mogą zwiększyć notowania i sprzedaż książek” – John MacArthur, Inny Ogień
MacArthur locuta, causa finita „przyjaciele” 😉
Chrześcijanie używają najbardziej dosadnych słów wtedy, gdy mają do czynienia z największymi herezjami i ludzką głupotą, która godzi w Boga i Jego oblubienicę. Z drugiej strony heretycy udający chrześcijan swoje najbardziej wyraziste wypowedzi ukierunkowują na sprawy doczesne, podczas gdy wobec własnych wspólnot najzwyczajniej udają świętoszków:
„W Sejmie PIS, przy współudziale tzw Opozycji, przepycha kolanem ustawę o segregacji sanitarnej Polaków. Tylko idioci mogą za tym optować! Nie dość, że to zamach na wolności obywatelskie, to jeszcze PIS walczy z własnym elektoratem! Tak robią tylko idioci! Nie dość wam wojny na granicy? Teraz gdy potrzebujemy jedności chcecie dzielić Polaków? Już wam się całkiem w głowach poprzewracało! Nie dziwi mnie postawa PO, Lewicy czy PSL bo to totalniacy nienawidzący Polaków, ale widać, że i PiSowi się poprzewracało w głowie.„ – Andrzej Cyrikas, źródło
Owoce
Dyskusja nie jest celem sama w sobie. Celem nadrzędnym jest wyprowadzenie rozmówcy z błędnych wierzeń, ma to szczególne znaczenie gdy adwersarz głosi herezje zatracenia.
2 Kor. 10:4-5 (Gdyż oręż naszej walki nie jest cielesny, ale z Boga, i ma moc burzenia twierdz warownych); Obalamy rozumowania i wszelką wyniosłość, która powstaje przeciwko poznaniu Boga, i zniewalamy wszelką myśl do posłuszeństwa Chrystusowi;
.
2 Tym. 2:25 …może kiedyś Bóg da im upamiętanie, aby uznali prawdę; 26 Oprzytomnieli i wyrwali się z sideł diabła, przez którego zostali schwytani do pełnienia jego woli.
.
Judy 1:23 Innych zaś ratujcie w bojaźni, wyrywając ich z ognia, mając w nienawiści nawet szatę, która została skalana przez ciało.
Może też się zdarzyć, że napotkamy na rozmówcę lepiej przygotowanego, posiadającego lepszy aparat pojęć, czy zaplecze źródeł (które niekoniecznie muszą być prawdziwe). W takim przypadku lepiej zachować rozwagę. Nasz przeciwnik, szatan, jest wysoce inteligentnym stworzeniem, posiada też moc obdarzyć swoje sługi swoją pokrętną mądrością, w której niekiedy ciężko dostrzec fałsz. Naszym jedynym orężem jest Słowo Boże, właściwie rozumiane i wykładane. Naszym podstawowym zadaniem jest nieustanne dbanie o dobrą kondycję duchową, unikanie grzechu i ciągłe studium prawdy. Słowem tym zadamy skuteczne ciosy herezji i obronimy się przed pociskami sług złego.
Efez. 6:11-17 11. Przywdziejcie pełną zbroję Bożą, abyście mogli się ostać wobec zasadzek diabła. 12. Nie toczymy bowiem walki przeciw krwi i ciału, ale przeciw zwierzchnościom, przeciw władzom, przeciw rządcom ciemności tego świata, przeciw duchowemu złu na wyżynach niebieskich. 13. Dlatego weźcie pełną zbroję Bożą, abyście mogli przeciwstawić się w dzień zły, a wykonawszy wszystko, ostać się. 14. Stańcie więc, przepasawszy wasze biodra prawdą, przywdziawszy pancerz sprawiedliwości; 15. I obuwszy nogi w gotowość ewangelii pokoju. 16. A przede wszystkim weźcie tarczę wiary, którą będziecie mogli zgasić wszystkie ogniste strzały złego. 17. Weźcie też hełm zbawienia i miecz Ducha, którym jest słowo Boże;
Zakończenie dyskusji
Jeśli rozmowa lub apologetyka przeciąga się, prawdopodobnym jest, że nie dojdziemy do consensusu. Powinniśmy głęboko w sercu rozważyć, czy istnieje sens naszego dalszego zaangażaowania, czy adwersarz rokuje nadzieję na zmianę myślenia, czy przypadkiem nie dochodzi do sporu na słowa, który może doprowadzić obserwujących wymianę zdań do zguby i czy sami nie ponosimy szkody w dyskusji.
2 Tym. 2:14 To wszystko przypominaj, zaklinając ich przed Panem, aby się nie wdawali w spory o słowa, bo to niczemu nie służy, tylko prowadzi do zguby słuchaczy.
.
Mat. 7:6 Nie dawajcie psom tego, co święte, i nie rzucajcie swoich pereł przed świnie, by ich nie podeptały swymi nogami i odwróciwszy się, nie rozszarpały was.
.
Mar. 8:36 Cóż pomoże człowiekowi, choćby cały świat pozyskał, a na swojej duszy poniósł szkodę?
Innym powodem zakończenia dyskusji może być… brak dyskusji. Gdy adwersarz nie czytając argumentacji wydaje osąd, nie jest partnerem w rozmowie. Pismo takich ludzi nazywa głupcami i ściągającymi na siebie hańbę oraz zaleca unikanie rozmowy. A to ponieważ głupiec nie jest w stanie przyjąć biblijnych argumentów.
Przysł. 18:13 Kto odpowiada, zanim wysłucha, ujawnia głupotę i ściąga na siebie hańbę.
.
2 Tym. 2:23 Unikaj zaś głupich i niedouczonych rozmów, wiedząc, że rodzą kłótnie.
.
Przysł. 14:7 Odsuń się od głupiego, gdyż nie znajdziesz u niego warg rozumnych.
.
Przysł. 27:22 Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.
A na koniec praktyczne zalecenie jednego z Ojców Kościoła
List Ignacego do Smyrny
Rozdział IV – Strzeżcie się tych heretyków
.
„Daję wam te instrukcje, umiłowani, pewni, że wy także macie takie same poglądy [jak ja]. Ale uprzedzę was przed tymi zwierzętami w kształcie ludzi, których nie tylko nie wolno wam przyjmować, ale jeśli to możliwe, nie spotykajcie się nawet; tylko musicie modlić się do Boga za nich, jeśli w jakikolwiek sposób mogą zostać doprowadzeni do upamiętania, co jednak będzie bardzo trudne..”
Oraz ze Słowa
Przysłów 24:19-20 19. Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym; 20. Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.
Trzy podstawowe prawa logiki
1. Prawo nieprzeczenia – zdanie nie może być jednocześnie prawdziwe i fałszywe.
2. Prawo tożsamości – prawo gdzie definiujemy pojęcia, coś jest czymś i tylko tym czymś.
3. Prawo wykluczonego środka – Albo coś jest czymś jest albo tym czymś nie jest.
.
Błędy logiczne
Pismo nakazuje unikania bezsensowych dyskusji, gnozy oraz błędów logicznych.
1 Tym. 6:20 unikaj pospolitej, czczej gadaniny i sprzecznych twierdzeń rzekomej wiedzy;
Częste błędy logiczne na jakie możemy natknąć się w dyskusji i apologetyki
Sofizmat rozszerzenia Przeinaczanie lub wyolbrzymianie tezy dyskutanta celem ułatwienia dyskusji
Pospieszna generalizacja Wyciąganie wniosków ze zbyt małej ilości danych
Post hoc Skoro coś się wydarzyło w przeszłości to musi być przyczyną
Dychotomia myślenia Postrzeganie zjawisk w ich skrajnych przypadkach
Onus Probandi Nakładanie ciężaru dowodu na tego, który kwestionuje postawioną tezę.
Non sequitur Twierdzenie, że jedno zdanie wynika z drugiego choć taki związek nie zachodzi
Podnoszenie poprzeczki Błąd ten robi się zawsze, gdy się żąda od swego oponenta coraz mocniejszych dowodów na coś, podnosząc wciąż poprzeczkę i wymagania argumentacyjne, mimo że oponent wciąż dostarcza mu dowodów, których on wcześniej żądał. Wybieg ten jest czystą socjotechniką i ma zniechęcić oponenta od uzasadniania swego stanowiska, ponieważ nikt nie jest w stanie dostarczać dowodów na coś w nieskończoność.
Jeśli kiedykolwiek natrafisz na sytuację, w której sceptyk otrzyma od ciebie argument, jakiego oczekiwał, a mimo to nie uzna go za wystarczający i będzie wymyślał coraz bardziej rygorystyczne warunki dla „być albo nie być” tego argumentu, zastopuj i zwróć mu uwagę na to, że popełnia on błąd logiczny raising the bar. Możesz wtedy wycofać się z dyskusji, bez narażenia się na zarzut nieuzasadnienia swego stanowiska, ponieważ twój oponent popełnił w swej argumentacji błąd logiczny.
Argumentum ad personam Popełnia się go zawsze wtedy, gdy zamiast polemizować z czyjąś argumentacją, atakuje się jakąś osobę lub jej wiarygodność.
Humor lub ośmieszenie Ten błąd powstaje wtedy, gdy ktoś zamiast podjąć polemikę z argumentami oponenta tylko żartuje lub szydzi z niego, aby w ten sposób wynieść się ponad jego racje oraz sprawić wrażenie, że argumentacja oponenta jest śmieszna lub głupia, a zatem pozbawiona znaczenia.
Odniesienie przydatności Ten błąd logiczny powstaje wówczas, gdy ktoś próbuje obalić czyjąś tezę jedynie za pomocą twierdzenia, że zwolennik tej tezy broni jej tylko i wyłącznie z powodów osobistych lub emocjonalnych.
Najmniej prawdopodobna hipoteza Ten błąd logiczny powstaje wtedy, gdy ignorujemy jakieś inne i bardziej oczywiste wyjaśnienia danej sytuacji, sprowadzając wszystko uparcie wciąż tylko do naszej jednej interpretacji.
Pretensjonalność Ten błąd logiczny powstaje zawsze wtedy, gdy wypowiadamy się z pozycji wszechwiedzącego obserwatora, który mówi jakby z punktu widzenia wszystkich.
Wykluczające się wzajemnie hipotezy Ten błąd logiczny powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś dla uzasadnienia jakiejś hipotezy tworzy tylko inną hipotezę, zamiast podać jakieś przesłanki dla pierwszej hipotezy.
Odniesienie do winy Ten błąd logiczny powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś próbuje obalać czyjeś twierdzenie jedynie za pomocą wywołania poczucia winy u tego, który broni tego twierdzenia.
Niezidentyfikowani eksperci Powstaje on zawsze wtedy, gdy ktoś powołuje się na autorytety, nie precyzując, o kogo chodzi, co sprawia, że nie możemy sprawdzić, czy rzeczywiście są oni autorytetami w tej dziedzinie.
Argumentum ab annis Błąd ten powstaje wtedy, gdy argumentujemy, że coś jest bez wartości, bo jest stare.
Petitio principii (Tautologia) Robimy go zawsze wtedy, gdy próbujemy uzasadnić coś jedynie za pomocą tego, co ma dopiero zostać uzasadnione.
Argumentum ad ignorantiam Ten błąd logiczny powstaje wtedy, gdy ktoś twierdzi coś na podstawie braku dowodów na istnienie czegoś lub gdy twierdzi coś na podstawie braku dowodów przeciw istnieniu czegoś.
Argumentum ad populum Błąd ten następuje wtedy, gdy staramy się udowodnić słuszność swego twierdzenia, odwołując się do tego, co myśli jakaś zbiorowość.
Argumentum ad numerum Popełniamy go wtedy, gdy kogoś przekonujemy, że słuszność jakiegoś poglądu jest wprost proporcjonalna do liczby tych, którzy go popierają.
Argumentum ad verecundiam Błąd ten następuje wtedy, gdy twierdzimy, że coś jest prawdą tylko dlatego, że jakiś autorytet tak twierdzi. Odwołujący się do nieśmiałości – sposób argumentacji polegający na powoływaniu się na jakiś autorytet, którego wprawdzie druga strona nie uznaje, ale też nie może go zakwestionować, będąc skrępowana uczuciami szacunku lub nieśmiałością, czy też obawą narażenia się na zarzut zarozumiałości.
Argumentum ad traditio Ten błąd występuje wówczas, gdy argumentujemy, że coś musi być prawdziwe, bo wcześniej uznawano taki to a taki pogląd.
Argumentum ad novitam Błąd ten polega na tym, że ktoś powołuje się w swej argumentacji na fakt, że jego rozumowanie jest nowsze, nowocześniejsze, postępowe itd.
Argumentum ad misericordiam Błąd ten powstaje zawsze wtedy, gdy argumentujemy, odwołując się do uczuć i emocji słuchacza.
Dicto simpliciter Błąd ten występuje wtedy, gdy generalizujemy i uogólniamy coś na podstawie małej ilości przypadków.
Ekwiwokacja Popełnia się go, gdy używa się tego samego słowa najpierw w jednym znaczeniu, a potem w innym. Powstaje on wtedy, gdy ktoś stosuje w swej argumentacji przesłanki oparte na tych samych słowach, jednak posiadających odmienne znaczenie.
Szczekający kot Ten błąd logiczny powstaje zawsze wtedy, gdy twierdzimy, że zaakceptujemy zasadę działania jakiejś instytucji, pod warunkiem, że zmieni ona swe fundamentalne zasady, tak by nam odpowiadały. Jednak zmiana taka jest niemożliwa, ponieważ zasady te są fundamentalne i zrezygnowanie z tych zasad oznaczałoby koniec działania i dalszego sensu istnienia tej instytucji.
Projekcja wyobraźni Błąd ten popełnia się wtedy, gdy się argumentuje tylko na podstawie własnej wyobraźni, choć nie ma na to poza tym żadnych argumentów.
Fałszywy związek przyczynowy Ten błąd powstaje wtedy, gdy dostrzegamy związek przyczynowo-skutkowy, tam gdzie jest on tylko pozorny.
Zachamowanie czynnika Ten błąd logiczny popełnia się wtedy, gdy pomija się istotną przyczynę jakiegoś zjawiska, koncentrując się zamiast niej na mniej bezpośrednich i istotnych przyczynach.
Odwołanie do mniejszości Ten błąd logiczny powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś odwołuje się do faktu, że jego argumentację podziela jakaś elitarna mniejszość.
Ignoratio elenchi Ma różne formy, jednak cechą wspólną ich wszystkich jest coś, co można określić jako zboczenie z tematu, skierowanie dyskusji lub rozumowania na niewłaściwe tory itd.
Tu quoque Ten błąd powstaje wtedy, gdy zamiast odpowiedzieć w danej chwili na argument oponenta próbujemy wyszukiwać u niego te same błędy.
Ipse dixit Błąd ten powstaje wtedy, gdy ktoś próbuje uzasadniać swój pogląd w danej sprawie, odwołując się jedynie do swego własnego mniemania.
Non causa pro causa Błąd ten popełnia się wtedy, gdy się odrzuca jakąś tezę jedynie na podstawie rzekomo wynikających z niej konsekwencji, które jednak tak naprawdę z niej nie wynikają.
Sprzeczne przesłanki Błąd ten powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś w swym rozumowaniu przyjmuje sprzeczne założenia.
Oświadczenie konwersji Ten błąd logiczny powstaje wtedy, gdy ktoś twierdzi, że zmienił jakiś pogląd, bo poznał go lepiej i dlatego jest autorytetem w tej sprawie.
Fałszywa analogia Ten błąd powstaje wtedy, gdy argumentujemy za pomocą analogii, która jest nieadekwatna. Przywołajmy jeden z powyższych przykładów: a) Jan jest ssakiem, b) Azor jest ssakiem, c) zatem Jan jest Azorem.
Reductio ad absurdum Błąd ten powstaje wtedy, kiedy za pomocą uproszczenia sprowadzamy całość do jakiejś części, tworząc jej karykaturalny obraz, mający niewiele wspólnego z rzeczywistością.
Argument selektywnego czytania Ten błąd powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś podejmuje polemikę tylko z najsłabszymi argumentami oponenta, pomija zaś najmocniejsze.
Argument lenistwa Taki błąd logiczny powstaje wtedy, gdy ktoś argumentuje odnośnie do czegoś, mimo iż zupełnie nie zadał sobie trudu, aby zapoznać się głębiej z tym tematem.
Paradygmat mitu kulturowego Błąd ten powstaje wtedy, gdy ktoś uważa, że jakiś system wiedzy ma wyłączność na ocenianie słuszności innych światopoglądów.
Nadprecyzyjność Błąd ten powstaje wtedy, gdy odrzucamy jakąś koncepcję tylko dlatego, że jest nieprecyzyjna.
Brzytwa Ockhama jest to jeden z najczęstszych błędów logicznych, jaki występuje w argumentacji. Zasada ta głosi, że „najprostsze wyjaśnienie jest najlepsze”. Nie wiadomo też, co rozumieć przez „najprostsze wyjaśnienie”. To samo wyjaśnienie może być zarazem najprostsze, jak i niezmiernie złożone z różnych punktów widzenia. Zasada ta jest więc bezużyteczna sama w sobie, bowiem tak naprawdę niczego nie określa. Jest zupełnie nieprecyzyjna (brzytwa ta kroi zupełnie dowolnie, wedle subiektywnych gustów użytkownika, które są różne u poszczególnych osób), a tym samym nie nadaje jako konkretne kryterium. Ponadto, stosując brzytwę Ockhama, popełniamy błąd logiczny znany jako reductive fallacy. Błąd ten powstaje wtedy, gdy redukujemy swe wyjaśnienie, sprowadzając je tylko i wyłącznie do jakiegoś aspektu.
W związku z tym błędem: Błąd redukcyjny Ten błąd logiczny powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś sprowadza jakieś wyjaśnienie do określonego aspektu rzeczywistości, redukując w ten sposób pole wyjaśnień do z góry ustalonego obszaru.
Argument osobistego niedowierzania Ten błąd logiczny popełnia się zawsze wtedy, gdy ktoś twierdzi, że coś jest niemożliwe tylko dlatego, że jemu wydaje się to niemożliwe.
Secundum quid Błąd ten powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś uogólnia coś na podstawie jednostkowych przypadków.
Argument przyszłości Błąd ten popełnia się, gdy się twierdzi, że coś w przyszłości uda się wykazać, choć teraz jest to niemożliwe.
Hipoteza przeciwna faktom Błąd tego typu powstaje wtedy, gdy ktoś argumentuje na podstawie tego, że coś mogło się zdarzyć, choć jednocześnie nic nie wskazuje na to, że tak się zdarzyło, lub nawet coś temu przeczy.
Paralelizm historyczny Błąd ten powstaje wtedy, gdy ktoś tylko na podstawie samych podobieństw idei wskazuje, że były one zapożyczone.
Podwójne standardy Ten błąd powstaje zawsze wtedy, gdy w sposób uzasadniony nie stosujemy do swego rozumowania zasad, jakich wymagamy od rozumowania innych.
Ex concessis Błąd ten powstaje wtedy, gdy ktoś twierdzi, że reprezentowana przez kogoś idea jest niewłaściwa, bowiem wyznawał ją ktoś moralnie skompromitowany.
Błędne wykluczenia Ten błąd logiczny powstaje wtedy, gdy ktoś pomija jakąś ważną informację, która podkopuje jego wnioskowanie.
Urzeczywistnienie Błąd ten powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś traktuje abstrakt jako konkret.
Bezpodstawny Błąd ten powstaje zawsze wtedy, gdy ktoś wyciąga jakiś wniosek na podstawie zbyt małej ilości przesłanek lub na podstawie przesłanek, które są dobrane tendencyjnie
Błędy logiczne popełniane przez naszych adwersarzy należy wykorzystywać przeciwko nim samym i to bez skrupułów. Jest to działanie jak najbardziej moralne i zgodne z zasadami prowadzenia dyskusji o czym zaświadczył Luter:
„Słusznie bowiem mówi się wśród jurystów: „Słowa tego, który mówi niejasno, choć mógł wypowiedzieć się jaśniej, należy wykładać przeciwko niemu samemu” – Marcin Luter, O niewolnej woli, s. 43
Zobacz w temacie
- Fundamentalizm przeciw odszczepieństwu
- Mantra zwodzicieli: polemika na terytorium wroga
- Metoda „na Gamaliela”
- Sztuka dyskusji – adversus haereses
- Polemika: nie bój się chrześcijaninie
- Czy naprawdę możesz poznać drzewo po jego owocach?
- O tych, którzy rozsiewają fałszywą naukę
- Poradnik berejczyka: obmowa
- Poradnik berejczyka: zniesławienie
- Nazywanie głupca głupcem
- Atrybuty Boga w walce przeciw fanatykom, część 1
- Atrybuty Boga w walce przeciw fanatykom, część 2
- Sąd zaczyna się od domu Bożego
