Sofiści z Sorbony kontra Jan Kalwin

utworzone przez | sty 17, 2020 | Historia chrześcijaństwa, Teologia reformowana

Sorbona

“Wiek XIII był okresem intensywnego życia umysłowego, W r. 1200 powstał Uniwersytet Paryski, wzór wszystkich innych. Za nim powstały uniwersytety w różnych krajach: w r. 1227 założony został uniwersytet w Neapolu, w 1229 w Tuluzie, w 1231 w Cambridge, w 1243 w Salamance, w 1257 Sorbona paryska, w 1290 uniwersytet w Lizbonie.”– W. Tatarkiewicz, Historia Filozofii

Sorbona był to Wydział Teologii Uniwersytetu w Paryżu, który uchodził we własnych oczach za teologiczny autorytet Francji. Jego konserwatywni wykładowcy, partyzanci scholastyki i teologii arystotelesowskiej bardzo szybko zadeklarowali się śmiertelnymi wrogami Reformacji chrześcijańskiej.

Postrzegali ewangelicyzm i Lutra jako zagrożenie dla francuskich dusz. Sprzeciwiali się także tłumaczeniu Biblii na języki narodowe. Głównym przeciwnikiem Sorbony był François Rabelais, on też proponował rewizję błędnego tłumaczenia Vulgaty (zawierała ona np. błędne tłumaczenie słowa μετανοέω metanoeo – upamiętanie, zmiana myślenia – w wersji łacińskiej czytamy Paenitentiam Agite – czyńcie pokutę – co odnosi się do formy uczynkowości).

Sofiści z Sorbony rozróżniali między regulatywną a absolutną wolą Boga, zaś dowodzenie racji oparli o zmyślnie wynaturzoną dialektykę, narzędzie rozluźnienia intelektualnego. Historyk filozofii Władysław Tatarkiewicz zauważa, że w sofiźmie…

“…zasmakowano w swobodnych rozumowaniach dialektycznych i zaniedbano surowych przepisów Analityk na rzecz luźnych wzorów Topik. .Zatarła się granica między twierdzeniami pewnymi a wątpliwymi, między tymi, co są rzeczą niezawodnej wiedzy (scibile), a tymi, co jedynie są rzeczą domysłu (opinabile) […] Teren dla sceptycyzmu był gotów.” – W. Tatarkiewicz, Historia Filozofii

Sorboniści byli także proponentami heretyckiej i zgubnej nauki zwanej wolną wolą, rozumianej jako możliwość wyboru Boga przez umarłego w grzechach człowieka.
.

Polemika Kalwina, Instytuty II, 3,13

Posłuchajmy teraz własnych słów Augustyna aby pelagianie w naszych czasów, to znaczy sofiści Sorbony, nie oskarżali nas ich zwyczajem przeciwstawiania się wszelkiej starożytności [odniesienie do doktrynalnej walki Augustyna z Pelagianami]. W rzeczy samej naśladują swojego ojca Pelagiusza, przez którego dawny podobny zarzut został wniesiony przeciwko Augustynowi. W drugim rozdziale swojego traktatu De Correptione et Gratis, skierowanym do Walentyniusza, Augustyn wyjaśnia szczegółowo, co krótko powiem, ale własnymi słowami, że

  • Adam otrzymał łaskę wytrwałości w dobroci, gdyby miał ku temu wolę;
  • nam (chrześcijanom) zaś jest dana wola przez którą możemy przezwyciężyć pożądliwość
    .
  • Adam zatem miał moc, jeśli miał wolę, ale nie chciał mieć mocy,
  • podczas gdy nam dano zarówno wolę, jak i moc;
    .
  • pierwotna wolność człowieka była to zdolność aby chcieć nie grzeszyć
  • natomiast my mamy o wiele większą wolność – mianowicie nie móc grzeszyć.

1 Jana 3:9 Każdy, kto się narodził z Boga, nie popełnia grzechu, bo jego nasienie w nim pozostaje i nie może grzeszyć, gdyż narodził się z Boga.

I aby nie przypuszczać, jak to błędnie czynił Lombard (lib. 2 Dist. 25), że mówi o doskonałości przyszłego stanu, wkrótce potem [Augustyn] usuwa wszelkie wątpliwości, gdy mówi:

„Gdyż aż tak jest wola świętych rozpłomieniona przez Ducha Świętegom, że są w stanie, ponieważ są chętni; i chętni, ponieważ Bóg działa w nich tak, jak chce ”.

Gdyby bowiem w takiej słabości (w której jednak tłumić pychę,„ siłę ”trzeba uczynić„ doskoną”), ich własna wola była im pozostawiona, w takim sensie, że z pomocą Boga byliby w stanie, jeśli by chcieli, a jednocześnie Bóg nie działałby w nich, aby tego dokonać; wśród tylu pokus i niedomagań sama wola ustąpiłaby, a zatem nie byliby w stanie wytrwać. Dlatego, aby sprostać słabości ludzkiej woli i zapobiec jej upadkowi, jakkolwiek by ona nie była słaba, Boska łaska została zaprzęgnięta aby działać na nią nierozerwalnie i nieprzerwanie. Augustyn (ibid. Rozdz. 14).

Następnie zagłębiając się w pełni w pytanie, w jaki sposób nasze serca podążają za ruchem, gdy Bóg na nich wpływa?, koniecznie mówi, że Pan przyciąga ludzi z ich własnej woli; jednakże woli, którą sam [w nich] stworzył.

Tak też mamy zaświadczenie Augustyna o prawdzie, którą szczególnie pragniemy zachować – mianowicie. że łaska ofiarowana przez Pana nie jest jedynie łaską, co do której każdy człowiek ma pełną swobodę wyboru, aby ją przyjąć lub odrzucić, ale łaskę, która rodzi w sercu zarówno wybór, jak i wolę: aby wszystkie dobre uczynki, które nastąpią później, były tego owocem i rezultatem.; jedyną wolą, która daje posłuszeństwo, jest wola, którą uczyniła sama łaska. W innym miejscu Augustyn używa tych słów

„Każde dobre dzieło w nas jest wykonywane tylko przez łaskę” (August. Ep. 105).

Uwaga redakcyjna

W tekście Jana 3:9 użyty został czas teraźniejszy iteratywny, który wyraża czynność powtarzalną, działania jako powracające w sekwencyjnych odstępach czasu lub w powtarzalnym działaniu. Działanie to może być nawykowe lub zwyczajowe i może być interpretowane jako „zawsze”, „kontynowane” lub „normalnie”.

Każdy, kto się narodził z Boga, nie popełnia (ποιει poiei – trwa w) grzechu, bo jego nasienie w nim pozostaje i nie może grzeszyć, gdyż narodził się z Boga

Fragment ten naucza, że osoba narodzona z góry przez Boga nie posiada nawyku aby grzeszyć tj. nie trwa ciągle w grzechu. Fragment ten nie naucza, że chrzescijanin nie grzeszy w ogóle. Augustyn był tego całkowicie świadomy i nie głosił herezji perfekcjonizmu.

Czym jest sofizm?

Sofizm jest prądem myślowym będącym pod wielkim wpływem retoryki Platona i Arystotelesa. Sofiści to tytuł nadany wiodącym nauczycielom publicznym w starożytnej Grecji w V i IV wieku B.C. Najważniejsi z nich to Gorgias z Leontium i Protagoras z Abdery. Podstawą ich doktryny był

  • sceptycyzm,
  • negacja prawdy absolutnej i
  • uznanie jedynie prawd względnych za istniejące dla człowieka.

Gorgias zaatakował istnienie tego, co skończone, ale jednocześnie utrzymywał, że wszelkie pojęcie nieskończoności jest nieosiągalne dla ludzkiego zrozumienia. Swój nihilizm wyraził w trzech głównych twierdzeniach:

(a) nic nie istnieje;
(b) jeśli coś istnieje, byłoby to nieznane;
(c) jeżeli coś istnieje i jest poznawalne, to wiedzy o tym nie można jednak przekazywać innym

Doktryna Protagorasa głosiła, że ​​zarówno zewnętrzne zjawiska natury, jak i procesy umysłu są tak płynne i zmienne, że wiedza pewna jest nieosiągalna. Utrzymywał, że nic nie istnieje w żadnym momencie, ale zawsze jest w stanie stawania się. Oświadczył, że człowiek jest miarą wszystkich rzeczy. Tak jak wszystko wydaje się każdemu mężczyźnie, tak i dla niego. Cała prawda jest względna. Nawet istnienie bogów jest niepewne. Tak więc wiodącym sofistom udało się unicestwić zarówno istnienie, jak i wiedzę.

Sofizm to innymi słowy sceptycyzm, nihilizm i ateizm zaś jeśli o religię chodzi reprezentowany jest przez Arminianizm. Ten ostatni odebrał chrześcijaństwu pewność zbawienia (zbawienie według Arminian można utracić) i uczynił z Boga nieskutecznego i niesprawiedliwego Zbawiciela (umarł za wszystkie grzechy wszystkich ludzi – w tym grzech niewiary – a mimo to nikogo nie zbawił rzeczywiście i wysyła rzesze na zatracenie…)
.

Warunkowy wybór do zbawienia

Arminianie rozróżniają między absolutną a warunkową wolą Boga. Aby Bóg mógł wybrać kogokolwiek do zbawienia człowiek najpierw musi wybrać Boga. Przeczy temu szereg fragmentów Pisma

A. Nawet chrześcijanin nie może uczynić niczego co by się Bogu podobało jeśli Bóg nie spowoduje tego uczynku w chrześcijaninie

Jan 15:5 bo beze mnie nic nie możecie zrobić.

B. Nawet najlepsi z chrześcijan przyznają, że wszelkie ich pobożne czyny nie mają źródła w nich samych lecz w Bogu jedynie

1 Kor. 15: 10 Lecz z łaski Boga jestem tym, czym jestem, a jego łaska względem mnie nie okazała się daremna, ale pracowałem więcej od nich wszystkich, jednak nie ja, lecz łaska Boga, która jest ze mną.

C. Jest to ustalona i normatywna zasada działania wszystkich chrześcijan

Efez. 2:10 Jesteśmy bowiem jego dziełem, stworzeni w Chrystusie Jezusie do dobrych uczynków, które Bóg wcześniej przygotował (προητοίμασεν proetoimasen), abyśmy w nich postępowali.
.
προετοιμάζω protoimazo – przygotować coś za wczasu, tutaj przed stworzeniem w Chrystusie

D. Człowiek cielesny czyli naturalny nie może uczynić niczego co by się Bogu podobało, zatem nie może go ani poszukiwać ani wybrać ponieważ jego wola jest w całej rozciągłości skazona grzechem

Rzym. 8:8 Ci więc, którzy są w ciele, nie mogą podobać się Bogu.
.
Rzym. 3:11 Nie ma rozumnego i nie ma nikogo, kto by szukał Boga.

Soteriologia Arminian jest niczym innym jak rzymskokatolickim sorbianizmem, czyli odgrzanym kotletem pelagianizmu podanym w garniturze sceptycyzmu (Biblia nie może być nieomylna skoro Bóg nie narusza ludzkiej woli), nihilizmu (brak moralności osadzony w teologii liberalnej) i ateizmu (teologia Arminian prowadzi do niedowierzania Bogu i niewiary w Boga, więcej w artykule John Wesley, tragedia szczerego poganina). To sprzeciwiająca się Słowu Bożemu oraz naukom Reformacji herezja zatracenia. Gdyby Augustyn żył współcześnie z całą pewnością stałby się największym wrogiem większości tzw. ewangelikalnego protestantyzmu (a w rzeczywistości zwalczanej przez ortodoksyjne chrześcijaństwo Remonstancji).
.

Zobacz w temacie

 

Print Friendly, PDF & Email