Spis treści
Definicja
Grecki czas aorist wyraża działanie jako mające miejsce w przeszłości i postrzegane jednocześnie jako dokonane (czas przeszły dokonany). Aorist jest niekiedy nazywany ponadczasowym, ponieważ aspekt czasu znajduje się tylko w trybie oznajmującym i w imiesłowiu.
Czas aorist określa działanie po prostu jako zachodzące bez odniesienia do postępu. Aorist definiuje akcję jako zdarzenie, nie określając sposobu jego wystąpienia ani jego kompletności. Wyraża fakt działania lub zdarzenia bez względu na czas jego trwania.
Dr Young przedstawia cas aorist w ten sposób:
„Najlepiej postrzegać czas aorist jako gramatyczną percepcję jakiegoś wydarzenia przez mówcę widzianego w jego całości lub jako jedną całość… różnica pomiędzy aspektem dokonanym (czas aorist) a niedokonanym (czas teraźniejszy i preszły niedokonany) to róznica między postrzeganiem całej parady z helikopteru (aspekt dokonany) a postrzeganiem jednego pływaka przez osobę idącą wzdłuż krawędzi basenu lub też oglądającą to z trybuny.”
Aorist stały
Opisuje akcję lub wydarzenie jako całość, bez odniesienia do wewnętrznego działania akcji. Innymi słowy, przyjmuje zjawisko jako jedną całość bez względu na czas jego trwania. To jest podstawowe użycie i idea czasu aorist.
Przykłady:
Rzym. 5:14 Śmierć jednak królowała (ἐβασίλευσεν ebasileusen) od Adama aż do Mojżesza nawet nad tymi, którzy nie popełnili grzechu podobnego do przestępstwa Adama, który jest obrazem tego, który miał przyjść.
.
Dzieje 11:26 A gdy go znalazł, przyprowadził go do Antiochii. Przez cały rok zbierali się (συναχθῆναι sunachtenai) z tym kościołem i nauczali (διδάξαι didaxai) wielu ludzi. W Antiochii też po raz pierwszy uczniów nazwano chrześcijanami.
.
Dzieje 18:11 I mieszkał (Ἐκάθισεν ekathisen) tam przez rok i sześć miesięcy, nauczając u nich słowa Bożego.
Aorist ingresywny
Ingresywny – uwydatniający początkowe momenty czynności (jak np. w formie rozpłakał się). Wyraża akcję lub wydarzenie od samego jego początku lub wejścia w stan lub czynność.
Przykłady:
2 Kor. 8:9 Znacie bowiem łaskę naszego Pana Jezusa Chrystusa, że będąc bogatym, dla was stał się (επτωχευσεν eptocheusen) ubogim, abyście wy zostali ubogaceni jego ubóstwem.
.
Mat. 22:7 Gdy król to usłyszał, rozgniewał się (ωργισθη orgisthe), a posławszy swoje wojska, wytracił tych morderców i spalił ich miasto.
Aorist kulminacyjny
Wyraża akcję z punktu widzenia jej ustania lub zakończenia. Tak więc zwykle jest tłumaczone jako czas dokonany. Jest zwykle używany z czasownikami wysiłku lub procesu, w których osiągany jest wynik końcowy.
Przykłady:
Filip. 4:11 Nie mówię tego z powodu niedostatku, bo nauczyłem się (εμαθον emathon) poprzestawać na tym, co mam.
.
1 Jana 2:11 Lecz kto nienawidzi swego brata, jest w ciemności i chodzi w ciemności, i nie wie, dokąd idzie, bo ciemność zaślepiła (ετυφλωσεν etuphlosen) jego oczy
Aorist gnomiczny
Gnomiczny – zawierający jakąś myśl, sentencję. Służy do wyrażenia ogólnie przyjętego faktu.
Przykłady:
1 Piotra 1:24 Gdyż wszelkie ciało jest jak trawa, a wszelka chwała człowieka jak kwiat trawy. Trawa uschła (εξηρανθη ekseranthe), a jej kwiat opadł (εξεπεσεν eksepesen)
.
Gal. 5:24 A ci, którzy należą do Chrystusa, ukrzyżowali (εσταυρωσαν estaurosan) swoje ciało wraz z namiętnościami i pożądliwościami.
Aorist epistolarny
Jest używany przez autora, aby postawić się w punkcie widzenia czytelnika, aby wyrazić czyn lub wydarzenie, które jest obecne lub przyszłe. Dr Wallace wyjaśnia: „Jest to użycie czasu aorist w stronie oznajmującej w listach, w których autor świadomie je separuje od ram czasowych odbiorców.”
Przykład:
Filip. 2:28 Dlatego tym pilniej posłałem (επεμψα epempsa) go, abyście widząc go znowu, ucieszyli się, a ja żebym doznawał mniej smutku.
Aorist dramatyczny
Służy jako narzędzie do podkreślenia obecnej rzeczywistości z pewnością z przeszłości. Tłumaczenie na język polski można wyrazić za pomocą słowa „właśnie” . Np. właśnie umarła.
Przykłady:
Marek 5:35 A gdy jeszcze mówił, przyszli ludzie od przełożonego synagogi i powiedzieli: Twoja córka umarła (απεθανεν apethanen). Czemu jeszcze trudzisz Nauczyciela?
.
Mat. 26:65 Wtedy najwyższy kapłan rozdarł swoje szaty i powiedział: Zbluźnił! Czyż potrzebujemy jeszcze świadków? Oto teraz słyszeliście (ηκουσατε hekousate) bluźnierstwo.
Aorist proleptyczny
Aorist czasu przyszłego jest używany do opisania zdarzenia, które jeszcze się nie wydarzyło i jest postrzegane jako zakończone (czasami nazywane proleptycznym czyli wyprzedzającym). Autor używa tego czasu aby podkreślić pewność zdarzenia w przyszłości. Polega na „retorycznym przekazaniu” przyszłego wydarzenia, tak jakby było przeszłością.
Przykłady:
Jan 13:31 A gdy wyszedł, Jezus powiedział: Teraz jest uwielbiony (εδοξασθη edoksasthe) Syn Człowieczy i Bóg jest w nim uwielbiony (εδοξασθη edoksasthe).
.
Rzym. 8:30 Tych zaś, których przeznaczył, tych też powołał, a których powołał, tych też usprawiedliwił, a których usprawiedliwił, tych też uwielbił (εδοξασεν edoksasen)
.
Efez. 2:6 I razem z nim wskrzesił (συνηγειρεν sunegeiren), i razem z nim posadził (συνεκαθισεν sunekathisen) w miejscach niebiańskich w Chrystusie Jezusie;
.
Kol. 1:13 Który nas wyrwał z mocy ciemności i przeniósł (μετέστησεν metestesen) do królestwa swego umiłowanego Syna;
Ponieważ mamy całkowitą pewność, że gdy Chrystus jeszcze za życia i przed śmiercią krzyżową stwierdził iż On sam oraz Bóg został uwielbiony, tym samym oznajmiając przyszłe wydarzenia jako pewne i dokonane zgodnie z wolą Bożą, tak samo tekst Rzymian oznajmia o pewności uwielbienia żywych wierzących w Chrystusa, czyli osiągnięcia z Nim społeczności. Potwierdza to list do Efezjan, gdzie mowa o całkowitej pewności wskrzeszenia i osadzenia w niebie obok Chrystusa jeszcze żywych wierzących.
Skoro Chrystus nie mógł zawieść tak też wierzący nie mogą zgubić się po drodze do nieba. Tym samym aorist proleptyczny eliminuje herezję Arminian zakładającą możliwość utraty zbawienia. Alternatywą jest uznanie herezji Arminian za prawdę a zatem i życie w przekonaniu, że misja Chrystusa mogła potencjalnie być porażką, On sam mógł zawieść a przez to Trójca rozpaść się.
Co za przerażająca diabelska perspektywa duchowej ciemności…
Aorist trybu rozkazującego
Ponieważ czas aorist wskazuje na czynność dokonaną nie jest możłiwym wydanie nakazu uczynienia czegoś w przeszłości. Jeśli ktoś powiedziałby do drugiej osoby „λυσον luson” (λύω luo oznacza niszczyć), nie nakazuje tej osobie zniszczyć czegoś w przeszłości, ale raczej każe jej zniszczyć coś raz na zawsze, definitywnie.
Jeśli ktoś każe komuś orać i używa czasu teraźniejszego w trybie rozkazującym wtedy oczekuje, że ta osoba pójdzie orać nie przejmując się ile pracy zostanie wykonane. Jeśli jednak powie zaorałeś to pole i skorzysta z czasu aorist (przeszły dokonany) w trybie rozkazującym, wypowiadając to zadanie oczekuje jego dokończenia.
Przykład:
1 Jana 5:21 Dzieci, wystrzegajcie się (φυλαξατε fylaksate) bożków. Amen
Fragment zaleca kontynuację i dokończenie wystrzegania się bożków, które miało swój początek już wcześniej.
Aorist trybu przypuszczającego
Tryb przypuszczający zachęty
Jest używany, gdy mówca próbuje zachęcić innych do działania. Ponieważ nie istnieje tryb rozkazujący dla pierwszej osoby rzeczownika (nikt sam sobie nie nakazuje), w pierwszej osobie używana jest liczba mnoga wynik jest podobny do trybu rozkazującego i jest zwykle tłumaczony jako „niech”.
1 Jana 3:18 Moje dzieci, nie miłujmy (αγαπωμεν agapomen – miłujmy / mołowalibyśmy) słowem ani językiem, ale uczynkiem i prawdą
Aorist trybu przypuszczającego
Generalnie tryb przypuszczający wskazuje prawdopodobieństwo lub obiektywną możliwość wystąpienia. Działanie czasownika może się zdarzyć, w zależności od pewnych obiektywnych czynników lub okoliczności. Często jest używany w twierdzeniach warunkowych (tj. klauzulach „jeśli … to …”) lub w klauzulach celu. Jeśli jednak tryb przypuszczający jest stosowany w klauzuli celu lub wyniku, działania nie należy uważać za możliwy wynik, ale należy je postrzegać jako całkowicie pewny rezultat, który nastąpi w wyniku innego określonego działania. (źródło)
Połączenie czasu aorist z trybem przypuszczającym wyraża czynność bez jej wcześniejszej historii lub kontynuacji, która z pewnością będzie miała miejsce w przyszłości jako rezultat innego działania.
Filip. 3:11 Abym jakimkolwiek sposobem dostąpił (καταντησω katanteso) powstania z martwych. [dostapienie zmartwychwstania jest całkowicie pewne, niepewność dotyczy sposobu jego uzyskania].
Aorist bezokolicznikowy
W grece koine forma bezokolicznikowa czasownika czasu Aorist odnosi się do działania bez odniesienia do osoby (pierwsza, druga, trzecia) czy liczby (pojedyncza, mnoga). Służy głównie do wyrażania aktów, sytuacji i ogólnie „stanów rzeczy” które zależą od innego czasownika lub imiesłowu w mianowniku lub bierniku, zwykle niebędącego bezokolicznikiem. „Kontynuacja bezokolicznika przez imiesłów w mianowniku zamiast w bierniku jest częsta w klasycznej grece i występuje kilkukrotnie u Pawła (Kol. 2:2, 3:16, Efez. 4: 2-3).” – Expositors Greek Testament, źródło
Kol. 1:10-11 10. Abyście postępowali (περιπατῆσαι periptesai – postępować, aorist bezokolicznik) w sposób godny Pana, by podobać mu się we wszystkim, w każdym dobrym uczynku wydając owoc (καρποφορουντες karpoforountes – przynoszącym owoce) i wzrastając (αυξανομενοι auxanomenoi – otrzymując wzrost) w poznawaniu Boga; 11. Umocnieni (δυναμούμενοι dunamonemoi – umacniani) wszelką mocą według jego chwalebnej potęgi, ku wszelkiej cierpliwości i wytrwałości z radością;
W rozpatrywanym przypadku będzie to seria 3 rozwijających kaskadowo i uzależnionych od siebie logicznie imiesłowów
1) καρποφορουντες karpoforountes – przynoszącym owoce
2) αυξανομενοι auxanomenoi – otrzymując wzrost
3) δυναμούμενοι dunamonemoi – umacniani
Na podstawie źródło
Zobacz w temacie
- Afiks Alfa
- Czas Aorist
- Tworzenie czasu Aorist
- 1-szy Aorist strona czynna tryb oznajmujący
- 2-gi Aorist strona czynna tryb oznajmujący
- Aorist strona bierna tryb oznajmujący
