Reformacja przeciw antytrynitarnym herezjom

utworzone przez | paź 1, 2018 | Historia chrześcijaństwa, Trynitologia

Herezja Serweta

Historia Rzymsko-katolickiego teologa, Michała Serweta jest tragiczna z dwóch powodów. Po pierwsze człowiek ten wyznając heretyckie doktryny nie tylko sam poszedł na zatracenie ale i pociągnął za sobą wielu wyznawców.

Z drugiej strony będąc prześladowanym przez agentów Watykanu starał się znaleźć u Reformatorów. Niestety jego próby przeniesienia na kanwę Reformacji sprzecznych z Pismem nauk doprowadziły do spalenia na stosie przez władze Genewy, wtedy będące pod wpływem antykalwińskich libertynów, czyli ówczesnych zielonoświątkowców.

Krótki rys historyczny
  • W 1531 roku Serwet opublikował swoje dzieło pt. De Trinitatis erroribus libri vii, w którym atakował prawowierne trynitarne nauczanie; według nauk zawartych tam Słowo wprawdzie jest wieczne, lecz jest sposobem Bożego samowyrażania, a Duch to Boża siła nośna w sercach ludzi (herezja modalizmu); sam Syn to unia wiecznego Słowa z człowiekiem zwanym Jezus (herezja zbliżona do adopcjonizmu)
    .
  • W 1537 roku opublikował pracę, w której stwierdzał, że gwiazdy mają wpływ na zdrowie
    .
  • W 1538 został nadwornym lekarzem rzymsko-katolickiego biskupa Vienne, miasta we Francji
    .
  • Gdy niektóre listy Serweta skierowane do Kalwina wpadły w ręce Guillaume’a de Trie, byłego obywatela Lyonu, ten doniósł na niego do głównego papieskiego inkwizytora tego miasta; dzieła Sewertusa zostały skonfiskowane lecz on sam zdołał uciec do Genewy. Władze rzymsko-katolickie musiały zadowolić się spaleniem wizerunku heretyka
    .
  • Choć ścigany przez papistów, Serwet uznawał się za Rzymskiego Katolika i pragnął zmian w tym kościele; wierzył, że Niceańskie Wyznanie Wiary uwłacza Synowi i Duchowi Świętemu co doprowadza kościół do upadku
    .
  • w 1553 roku Serwet został spalony na stosie;
    .
Implikacje

Cały ówczesny świat przyglądał się procesowi Serweta. A gdy spragniony krwi heretyka inkwizytor papieski zażądał ekstradycji używając do tego celu władz miasta Lyon, Serwet poprosił o pozostanie w Genewie argumentując, że zaakceptuje wyrok Rady genewskiej. Serwet nie chciał wracać do Lyonu gdyż tam czekała naniego pewna śmierć, podczas gdy miał powody, by sądzić, że zasiadający w Radzie libertyni staną po jego stronie, biorąc pod uwagę ich intensywną nienawiść do Jana Kalwina. Ostatecznie, po otrzymaniu ogłoszenia winy z czterech miast, a także w świetle rozgłosu, jaki proces wytworzył w całej Europie, libertyni i patrioci na soborze uznali, że Serwet nie jest warty ocalenia.

Libertyni skazali Serweta na śmierć przez spalenie. Kiedy Serwet usłyszał o wyroku nie mógł w to uwierzyć. Sam Kalwin zachęcał Serweta do upamiętania z herezji, który jednak odmówił stanowczo. Pomimo wstawiennictwa Kalwina na rzecz Serweta, żeby ​​został humanitarnie ukarany, Rada złożona głównie z libertynów odmówiła zamiany kary na ścięcie mieczem, a heretyk został spalony 27 października 1553 r.

Libertyni byli ówczesnymi odpowiednikami dzisiejszych zielonoświątkowców

  • praktykowali mowę niezrozumiałym bełkotem
  • profanowali Boga swoimi pozabiblijnymi rzekomymi snami, wizjami i prorocwami
  • odrzucali reformowane doktryny predestynacji i doktryn łaski (w swoich wierzeniach byli arminianami)
  • praktykowali antynomianizm – całkowitą swobodę moralną czyli grzech w imię zasady: Bóg zbawił mi duszę, więc mogę czynić z ciałem co mi się podoba
    .
Rola Kalwina

“W świetle nowych badań popularny pogląd, jakoby Genewa czasów Kalwina stała się republiką teokratyczną, jest podważany. W praktyce rada miejska często nie zgadzała się z opiniami Kalwina. Ponadto przez większość pobytu reformatora w Genewie władza w mieście przypadała tzw. libertynom (stronnictwo głównego oponenta Kalwina – Ami Perrina). Władza libertynów blokowała pomysły Kalwina i musiał on z uporem walczyć o przeprowadzanie konkretnych reform [McGrath 2009, s. 171-180.]. W dodatku Kalwin przez niemalże cały okres swojego pobytu w Genewie nie miał statusu obywatela miasta, co uniemożliwiało mu branie udziału w wyborach do rady miejskiej i poważnie ograniczało jakiekolwiek wpływy w rządzeniu. Kalwin stał się obywatelem Genewy dopiero w 1559 roku (czyli sześć lat po egzekucji Serweta przez libertynów) [McGrath 2009 s. 162-166.].” – Wikipedia

Według Bernarda Cottreta Serwet w Trójcy widział Cerbera – demonicznego psa o trzech głowach, strażnika piekieł. Kalwin ubolewał nad okrucieństwem kary, jaką wyznaczono Serwetowi:

„Bez sprzeciwu został skazany. Jutro poprowadzą go na śmierć. Usiłowaliśmy zmienić rodzaj śmierci, lecz na próżno”.

Kalwin udał się do skazańca aby przekonać go do prawowiernej doktryny. Serwet okazał się być zatwardziałym grzesznikiem, namowy Kalwina nie odniosły żadnego skutku.

„Przypomniałem mu jak lat temu szesnaście z okładem nie szczędziłem wysiłków, aby pozyskać go dla naszego Pana, nawet ryzykując moje własne życie. Prosiłem go, aby zechciał błagać o zmiłowanie Boga, któremu tak nikczemnie bluźnił. Prosiłem go, aby starał się błagać o przebaczenie Syna Bożego, którego tak wynaturzył przez swe urojenia. Wiedząc, że nie osiągam nic przez swoje namowy, idąc za głosem świętego Pawła odsunąłem się od heretyka, który skazał sam siebie i nosi znak hańby i piętno w swym sercu”.

Do końca życia Serwet nie przyznał się do błędów ani z nich nie pokutował.
...

Teologiczna odpowiedź Kalwina

Instytuty Wiary Chrześcijańskiej
Księga I, rozdział XIII, Jedność Boskiej Istoty w Trzech Osobach nauczana w Piśmie od początku świata

Sekcja 11

Nowy Testament obfituje w niezliczoną ilość fragmentów, zatem naszym celem będzie raczej wybór kilku niż akumulacja wszystkich. Mimo że Apostołowie mówili o Nim po Jego pojawieniu się w ciele jako Mediator, to każdy fraggment, na który się powołam, będzie wystarczający aby dowieść Jego wiecznej Boskosci. A pierwszą rzeczą zasługującą na szczególną uwagę jest to, że przepowiednie dotyczące wiecznego Boga mają zastosowanie do Chrystusa, albo jako już w Nim wypełnione, albo jako mające się wypełnić w przyszłości.

Kamień potknięcia

Izajasz prorokuje, że Pan Zastępów będzie kamieniem potknięcia i skałą odrazy. Paweł przypisuje wypełnienie tego proroctwa w osobie Chrystusa, deklarując tym samym, że Pan Zastępów to Jezus Chrystus. Ozeasz odnosi to do Boga Jahwe, który jest Zbawicielem.

Izaj. 8:13-14 13 Pana (יְהוָ֥ה Jahwe) zastępów – jego uświęcajcie; niech on będzie waszą bojaźnią i on waszą trwogą. 14 On będzie dla was świątynią, ale kamieniem potknięcia i skałą zgorszenia dla obu domów Izraela, pułapką i sidłem dla mieszkańców Jerozolimy.
.
Rzym. 9:32-33 32 Dlaczego? Ponieważ o nie zabiegali nie z wiary, ale jakby było z uczynków prawa. Potknęli się bowiem o kamień potknięcia; 33 Jak jest napisane: Oto kładę na Syjonie kamień potknięcia i skałę zgorszenia, a każdy, kto w niego wierzy, nie będzie zawstydzony.
.
Mat. 21:42 Powiedział im Jezus: Czy nigdy nie czytaliście w Pismach: Kamień, który odrzucili budujący, stał się kamieniem węgielnym; Pan to sprawił i jest to cudowne w naszych oczach?
.
1 Piotra 2:6-8 6 Dlatego mówi Pismo: Oto kładę na Syjonie kamień węgielny, wybrany, drogocenny, a kto w niego wierzy, nie będzie zawstydzony. 7 Dla was więc, którzy wierzycie, jest on cenny, dla nieposłusznych zaś ten kamień, który odrzucili budujący, stał się kamieniem węgielnym 8 Kamieniem potknięcia i skałą zgorszenia dla tych, którzy nie wierząc, potykają się o Słowo, na co też są przeznaczeni.
.
Oz. 14:9 Kto mądry, niech to zrozumie, a kto roztropny, niech to pozna. Drogi Jahwe bowiem są proste; sprawiedliwi po nich będą chodzić, ale przestępcy na nich upadną.

.

Boża chwała Jezusowi

W podobny sposób mówi w innym miejscu

Izaj. 45:23-23 23 Przysiągłem na siebie, z moich ust wyszło słowo sprawiedliwe, które jest nieodwołalne: Przede mną będzie się zginać każde kolano, będzie przysięgać każdy język; 24 Mówiąc: Tylko w PANU (בַּיהוָ֛ה Jahwe) mam wszelką sprawiedliwość i siłę. Ci do niego przyjdą, ale będą zhańbieni wszyscy, którzy płoną gniewem przeciwko niemu.

Skoro  u Izajasza Bóg przewiduje to w stosunkju do siebie, a Chrystus wyraża rzeczywistość tego wypełnioną w sobie, rozumiemy, że jest On samym Bogiem, którego chwała nie może być dana komukolwiek innemu.

Filip. 2:10 Aby na imię Jezusa zginało się wszelkie kolano na niebie, na ziemi i pod ziemią. 11 I aby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem (czyli Jahwe)ku chwale Boga Ojca.
.
Izaj. 42:8 Ja Pan, to jest imię moje, a chwały mojej nie dam innemu,

 

Bóg wyzwoliciel

Jest także jasnym, że fragment Psalmów, który jest cytowany w Liście do Efezjan odnosi się wyłącznie do Boga

Psalm 68:18 Wstąpiłeś na wysokość, poprowadziłeś pojmanych jeńców, przyjąłeś dary dla ludzi, nawet dla buntowników, aby PAN Bóg mógł z nimi zamieszkać.
.
Efez. 4:8 Dlatego Pismo mówi: Wstąpiwszy na wysokość, poprowadził pojmanych jeńców i dał ludziom dary.

Rozumiejąc, że takie wstąpienie było symboliczne gdy Pan użył swojej mocy i zdobył chwalebne zwycięstwo nad pogańskimi narodami, oznajmił tym, że to co było symbolem, zostało w większej pełni zamanifestowane w Chrystusie.
.

Chwała Pana Zastępów

Tak też świadczy Jan, że w wizji Izajaszowi objawiła się chwała Syna, chociaż sam Izajasz wyraźnie mówi, że widział Majestat Boga.

Jan 12:37-41 37 A choć (Jezus) tak wiele cudów uczynił wobec nich, jednak nie uwierzyli w niego; 38 Aby się wypełniło słowo, które powiedział prorok Izajasz: Panie, któż uwierzył naszemu głoszeniu? I komu ramię Pańskie zostało objawione? 39 Dlatego nie mogli uwierzyć, bo jeszcze Izajasz powiedział: 40 Zaślepił ich oczy i zatwardził ich serce, aby oczami nie widzieli i sercem nie zrozumieli, aby się nie nawrócili, żebym ich nie uzdrowił. 41 To powiedział Izajasz, gdy widział jego (Jezusa) chwałę i mówił o nim.
.
Izaj. 6:1-4 1 W roku, w którym umarł król Uzjasz, widziałem Pana siedzącego na wysokim i wyniosłym tronie, a tren jego szaty wypełnił świątynię. 2 Serafiny stały ponad nim, a każdy z nich miał po sześć skrzydeł: dwoma zakrywał swoją twarz, dwoma przykrywał swoje nogi, a dwoma latał. 3 I wołał jeden do drugiego: Święty, święty, święty, PAN zastępów. Cała ziemia jest pełna jego chwały. 4 I filary drzwi poruszyły się od głosu wołającego, a dom napełnił się dymem. 5 I powiedziałem: Biada mi! Już zginąłem; jestem bowiem człowiekiem o nieczystych wargach i mieszkam wśród ludu o nieczystych wargach, a moje oczy widziały Króla, PANA zastępów.

.

Chrystus Stworzyciel

i znowu nie może być żadnych wątpliwości co do tego, że te cechy, które w Liście do Hebrajczyków opisują Syna są najjaśniejszymi cechami Boga.

Hebr. 1:6-10 6 I znowu, gdy wprowadza pierworodnego na świat, mówi: Niech mu oddają pokłon wszyscy aniołowie Boga. 7 O aniołach zaś mówi: On czyni swoich aniołów duchami, a swoje sługi płomieniami ognia. 8 Lecz do Syna mówi: Twój tron, o Boże, na wieki wieków, berłem sprawiedliwości jest berło twego królestwa. 9 Umiłowałeś sprawiedliwość, a znienawidziłeś nieprawość, dlatego namaścił cię, o Boże, twój Bóg olejkiem radości bardziej niż twoich towarzyszy. 10 Oraz: Ty, Panie, na początku założyłeś fundamenty ziemi, a niebiosa są dziełem twoich rąk. 11 One przeminą, ale ty zostaniesz i wszystkie jak szata się zestarzeją; 12 I jak płaszcz je zwiniesz, i zostaną odmienione. Ty zaś jesteś ten sam, a twoje lata się nie skończą. 13 Do którego też z aniołów kiedykolwiek powiedział: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?

A mimo to fragmenty te nie zostają spaczone poprzez odniesienie ich do Chrystusa, skoro sam Chrystus dokonał rzeczy, które opiewają powyższe fragmenty. To On powołał do życia Syjon i On go żałował – On stwierdzał o władzy nad wszystkimi narodami i wyspami.
.

Boży Majestat Chrystusa

A czemuż to Jan miałby wahać się w przypisaniu Majestatu Bożego Chrystusowi, kiedy wcześniej powiedział, że Chrystus był Bogiem?

Jan 1:1 Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo
.
Jan 1:14 A to Słowo stało się ciałem i mieszkało wśród nas (i widzieliśmy jego chwałę, chwałę jako jednorodzonego od Ojca), pełne łaski i prawdy

.

Chrystus Bóg błogosławiony na wieki

Czemuż to Paweł miałby się obawiać umieścić Chrystusa na Bożym tronie Sędziowskim, gdy wcześniej otwarcie ogłosił Jego Boskość, gdy powiedział,że jest on Bogiem nad wszystkim, błogosławionym na wieki?

Rzym. 9:5 Chrystus, który jest nad wszystkimi, Bóg błogosławiony na wieki
.
2 Kor. 5:10  Wszyscy bowiem musimy stanąć przed trybunałem Chrystusa, aby każdy otrzymał zapłatę za to, co czynił w ciele, według tego, co czynił, czy dobro, czy zło.

I aby ukazać, jak spójny jest w tej kwestii w innym miejscu mówi

1 Tym. 3:16 A bez wątpienia wielka jest tajemnica pobożności: Bóg objawiony został w ciele, usprawiedliwiony w Duchu, widziany był przez anioły, głoszony był poganom, uwierzono mu na świecie, wzięty został w górę do chwały.

Skoro jest Bogiem błogosławionym na wieki, jest On jedynym, któremu należy się cała chwała, co Paweł potwierdza w innym miejscu. Paweł tego nie ukrywa lecz stwierdza otwarcie,

Filip. 2:6-7 6 Który, będąc w postaci Boga, nie uważał bycia równym Bogu za grabież; 7 Lecz ogołocił samego siebie, przyjmując postać sługi i stając się podobny do ludzi;

.

Prawdziwy wieczny Bóg

A żeby nikczemnicy nie mogli jazgotać mówiąc, że jest On jekiegoś rodzaju fałszywym bogiem, Jan idzie dalej stwierdzając

1 Jana 5:20 A wiemy, że Syn Boży przyszedł i dał nam rozum, abyśmy poznali prawdziwego Boga, i jesteśmy w tym prawdziwym, to jest w jego Synu, Jezusie Chrystusie. On jest prawdziwym Bogiem i życiem wiecznym.

.

Jedyny prawdziwy Bóg

Choć powinno nam wystarczyć, że jest On nazwany Bogiem, szczególnie przez świadectwo, które jednoznacznie stwierdza, że nie mamy więcej niż Jednego Boga, Paweł mówi:

1 Kor. 8:5-6 5 Bo chociaż są tacy, którzy są nazywani bogami, czy to na niebie, czy na ziemi – bo wielu jest bogów i wielu panów; 6 To dla nas jest jeden Bóg, Ojciec, z którego wszystko, a my w nim, i jeden Pan, Jezus Chrystus, przez którego wszystko, a my przez niego

.

Wcielony Bóg

Gdy słyszymy z tych samych ust, że Bóg został objawiony w ciele, że Bóg wykupił sobie kościół swoją własną krwią, czemu mielibyśmy jeszcze śnić o jakimś drugim Bogu, o którym nie ma żadnej, najmniejszej nawet wzmianki ani aluzji?

1 Tym. 3:16 Bóg objawiony został w ciele
.
Dzieje 20:28 Uważajcie na samych siebie i na całe stado, w którym was Duch Święty ustanowił biskupami, abyście paśli kościół Boga, który on nabył własną krwią.

I nie ma tu miejsca na wątpliwość co do tego, że wszyscy boży mężowie podzielali identyczny pogląd.Tomasz, nazywając Go swoim Panem i swoim Bogiem z pewnością ogłosił, że był On jedynym Bogiem, którego kiedykolwiek wielbił.

Jan 20:18 Wtedy Tomasz mu odpowiedział: Mój Pan i mój Bóg!

Istota Boga współdzielona przez Trzy Boże Osoby

Doskonałej obserwacji w odniesieniu do istoty i istnienia (Osób) jednego Boga dokonał Jan Kawlin w innym miejscu swoich Instytutów

Jan Kalwin
Instytuty, Księga I, rozdział 13, sekcja 6
Jedność Boskiej Istoty w Trzech Osobach nauczane w Piśmie, od założenia Świata
.
Przez Osobę mam na myśli istnienie (subsystencję) Boskiej istoty, które, choć powiązane z pozostałymi dwiema Osobami, jest odróżniane od nich przez niemożliwe do opisania właściwości. Przez istnienie (subsystencję) rozumieć należy coś innego niż istota. Gdyby bowiem Słowo było Bogiem po prostu i gdyby nie posiadało jakiejś własności osobliwej dla Niego, Jan nie mógł powiedzieć poprawnie, że zawsze był z Bogiem. Kiedy natychmiast dodaje, że Słowo jest Bogiem, powołuje nas z powrotem do jedynej istoty.

Jan 1:1-2 1 Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. 2 Ono było na początku u Boga..

Ale dlatego, że nie mógł być z Bogiem, nie zamieszkując w Ojcu, powstaje więc owo istnienie (subsystencja), które choć związane z istotą przez nierozerwalny związek niezdolny do rozłąki, a jednak ma szczególną cechę, dzięki której odróżnia się od niej. Teraz mówię, że każde z trzech istnień (subsystencji), choć powiązane z innymi, wyróżnia się własnymi właściwościami.

Tutaj relacja jest wyraźnie wyrażona, ponieważ kiedy Bóg jest wymieniany po prostu i w sposób nieokreślony, to imię nie należy w mniejszym stopniu do Syna i Ducha, niż do Ojca. Ale zawsze, gdy Ojciec jest porównywany z Synem, osobliwa właściwość każdego odróżnia jednego od drugiego. Znowu, cokolwiek jest właściwe dla każdego istnienia, twierdzę, że jest niemożliwe do wyrażenia, ponieważ nic nie może się odnosić do Syna, co jest przypisane Ojcu, jako znak odróżnienia. Nie mam zastrzeżeń, by przyjąć definicję Tertuliana, pod warunkiem, że jest ona właściwie rozumiana,.

„że w Bogu jest pewne ustalenie lub ekonomia, która nie czyni zmiany w jedności istoty” -Tertullian. Lib. contra Praxeam.

subsystencja – samodzielność bytowa czyli to, dzięki czemu substancja jest substancją

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email