“Kościół przez wieki, ukonstytuowany Duchem Świetym, dostarcza wiarygodności; oferuje pole, na którym możemy sformułować nasze interpretacje. Taka wiarygodność chroni przed niezależnością i indywidualistyczną interpretacją.” – Craig Blomberg
Czy wiara w Prima Scriptura (Pismo ponad wszystko) nieuchronnie prowadzi do wiary albo w Sola Scriptura(jedynie / wyłącznie Pismo) albo w Sola Ecclesia (jedynie / wyłącznie kościół)? Po pierwsze, zdefiniujmy kilka terminów:
.
Spis treści
Prima Scriptura
To nazwa nadana przez wielu jako przeciwstawieństwo do Sola Scriptura. Chodzi o to, że podczas gdy Pismo nie jest jedyną zasadą / regułą wiary w Kościele, jest to organ podstawowy.
To odnosi się do prymatu Pisma, albo do tego, że Pismo jest podstawą pośród tradycji i decyzji kościelnych, chociaż te również niosą pewien autorytet obok Pisma. Nauka ta wywodzi się z idei, że gdy Apostołowie założyli Kościół, zostawili konglomerat nauk, zarówno w formie pisanej jak i niepisanej, a część pisana stanowiła Pismo. Dlatego też, podczas gdy istnieją tradycje i wierzenia pozabiblijne, Pismo jest nadal w najwyższym poważaniu pośród nich. Jednakże, ponieważ uważa się, że Pismo, tradycje i władza kościelna wszystkie pochodzą z tego samego źródła (czyli Chrystus i Apostołowie), to jednak wszystkie niosą ze sobą różne stopnie ważności.
Jeden punkt widzenia na to zagadnienie, z Kościoła prawosławnego (Cerkwi prawosławnej), podaje:
Kościół uznaje jedno i tylko jedno źródło autorytetu dla swojej wiary i praktyki: tradycję apostolską. Boskie Pismo stanowi część – aczkolwiek najważniejszą część – tej tradycji. Stawianie Pisma ponad tradycję, pomijając ją, to tak jakby pozwolić ogonowi machać psem. [Str. 135-136. Carlton, Clark. Droga: Co każdy protestant powinien wiedzieć o Kościele prawosławnym. Salisbury: Regina Orthodox Press, 1997.]
Sola Ecclesia
To nazwa z grubsza tłumaczona jako „jedynie kościół.” To odnosi się do doktryny, która uczy, że Kościół jest jedynym autorytetem i regułą wiary, a wszelkie decyzje zostają podejmowane przez ciało kościelne. Widać bardziej ekstremalne i rażące wersje tego w takich kultach jak Mormonizm lub Świadkowie Jehowy, gdzie nauki samej grupy mają być atutem nad tym, co Pismo Święte może mieć do powiedzenia. Tym bardziej, w rzeczy samej, że w niektórych sytuacjach dodaje się nowe pismo (jak w Mormonizmie) lub same słowa Pisma Świętego są zmieniane w zależności od teologii danej grupy (jak u Świadków Jehowy ich New World Translation – Tłumaczenie Nowego Świata).
.
Sola Scriptura
Jest nazwą pochodzącą z ery reformacji dla doktryny „wyłącznie Pismo”. Musimy natychmiast podkreślić tutaj, że najczęstszym sofizmatem przedstawianym dla Sola Scriptura jest ten pochodzący od pastora ewangelickiego uderzającego swą Biblię i mówiącego: „To jest wszystko, czego potrzebujesz!” Jednak to nie o to chodzi. To nie oznacza, że Pismo jest odizolowane lub pozostawione same sobie, do czego niektórzy badacze (tacy jak Keith Mathison w swojej pracy pt. „Duch Sola Scriptura”) odnieśli się żartobliwie jako „Solo Scriptura.” („Pismo samotne / samodzielne”). Sola Scriptura potwierdza obecność i pozwala na korzystanie z historii, języka, badania kontekstowego, patrystyki i dzieł uczonych. Jednak, naprawdę uczy tego, że wszystko to odbywa się według standardów Pisma i wyłącznie Pisma. Pisma pobożnych teologów, decyzje rad i tradycje podawane jako te na pewno przekazywane przez wieki – lecz niekoniecznie jako bezużyteczne same w sobie – nie zaczynają górować nad księgami Pisma. Słowo Boże ma ostateczne/decydujące prawo głosu.
.
Dalsze rozważania
Teraz, gdy terminy zostały już wyjaśnone, możemy wrócić donaszego pytania: czy Prima Scripturanieuchronnie prowadzi do postępowania zgodnie z Sola Scriptura bądż Sola Ecclesia? Dawno temu zrobiłem ten wykres, aby spróbować wyjaśnić to dalej:
Tok rozumowania jest następujący: zaczynacie z założeniem Prima Scriptura. Jak na razie dobrze. Teraz powiedzmy, że wprowadzacie jakąś tradycję, doktrynę lub wierzenie. Czy mamy zapytanie dotyczące ich ważności? Jeżeli nie, nie ma się czym martwić. O niektóre kwestie, takie jak istnienie historycznego Chrystusa albo ilu było uczniów, może nie być potrzeby zadawania pytań.
Załóżmy jednak, że mamy coś, o co warto zapytać. Weźmiemy, jako przykład, nauczanie o spoczynku, a później cielesnym wniebowzięciu Maryi Dziewicy. Kolejne pytanie jakie musimy zadać: czy to można udowodnić przez Pismo Święte? W przypadku cielesnego wniebowzięcia Maryi, szybka odpowiedź brzmi: nie, to nie może być udowodnione (przez Pismo). Następne pytanie musi być: czy to stanowi problem?
- Jeśli ktoś odpowie: Nie, gdyż Kościół tak powiedział, a więc tak jest, wtedy osoby tak twierdzące stają się zwolennikami Sola Ecclesia, gdyż popierają władzę kościelną (autorytet Kościoła) bardziej niż autorytet Słowa Bożego. .
- Jeżeli zaś odpowiedzą: Tak, a więc to nie może być częścią naszej niezawodnej reguły kultu lub wiary, zatem podążają za doktryną Sola Scriptura, gdyż odwołują się do autorytetu Pisma.
Wielu może zaprotestować przeciwko temu przykładowi, bo Pismo milczy tylko na temat cielesnego wniebowzięcia Maryi i nie do końca (choć trochę) jest temu przeciwne. Dlatego przejdę do innego przykładu: celibat duchownych. W rzymskim katolicyzmie, księża i biskupi pozostają w celibacie in toto (całkowicie), natomiast we wschodniej ortodoksji (i niektórych innych formach chrześcijaństwa wschodniego) kapłani mogą być w związku małżeńskim, pod warunkiem, że byli żonaci przed święceniami kapłańskimi (po czym muszą pozostać w czystości), podczas gdy wszyscy biskupi muszą żyć w celibacie.
Teraz zastosujmy ten sam tok myślenia, jak wcześniej: czy ten celibat duchownych jest potwierdzony przez Pismo? Odpowiedź znowu brzmi ‘nie’: Paweł pisze w Liście do Tytusa 1:5-6, że starsi zboru (lub kapłani) mogą się żenić i mieć dzieci; podobnie Paweł pisze w 1 Tymoteusza 3:2, że nadzorcy (lub biskupi) mogą być w związku małżeńskim, a nawet mówi w wersetach 4-5, że jedną z oznak, iż nadają się na swoje stanowisko jest to, że ich rodziny / domownicy są w dobrym stanie (duchowym). On nawet wskazuje w 1 Koryntian 9:5, że Jakub, Piotr i inni Apostołowie, większość z nich uważanych za biskupów w kościołach „apostolskich”, mieli żony. Teraz musimy zapytać, jak zareagujemy na to w świetle tradycji kościelnej.
- Jeśli mówimy, że to nie ma znaczenia, bo kościół wybrał w swej roztropności, aby zaszczepić tę formę celibatu, to popadamy w doktrynę Sola Ecclesia. .
- Jeśli jednak mówimy, że to niepokojące, bo to jest sprzeczne ze słowami Pawła, dlatego właśnie tradycja ta musi być odrzucona, to wtedy podążamy za doktryną Sola Scriptura.
W obu tych przykładach, tradycja, wiara i nauka faktycznie zastępują autorytet Pisma. Choć wielu może się temu sprzeciwiać i zapewniać nas, że Kościół jedynie „interpretuje” Pismo lub oni po prostu uchwalają coś w roztropnym wyczuciu czasu, to faktem nadal jest, że autorytet, aby to zmieniać pochodzi tylko z Kościoła, przy pominięciu autorytetu Słowa Bożego. Nawet jeśli ktoś miałby twierdzić, że Kościół również pochodzi od Boga, to wywołuje tylko problem Boga zaprzeczającego Sobie Samemu – najpierw przez nieomylne słowa Pisma, a następnie przez nieomylną radę Kościoła. Źródła nieomylne przecież nie mogą być sprzeczne ze sobą.
To dlatego, kiedy się twierdzi, że podniesienie autorytetu Kościoła lub autorytetu tradycji nie neguje podstawowego autorytetu Pisma, to oznacza jedynie, że nie sprowadza się tej doktryny do logicznego wniosku. Jeśli w końcu władza kościelna ma decydujący głos, nawet w sprzeczności z nauczaniem Pisma, to kto ma prawdziwą władzę (autorytet)? Piszę to nie tylko mając katolików czy prawosławnych na myśli, ale również protestantów, a nawet takie grupy jak Mormoni i Świadkowie Jehowy.
.
Ważne ostrzeżenie
Jeżeli twój kościół (zbór) wierzy w coś, a jednak nie możesz znaleźć nic w Piśmie, aby to potwierdzić – to w rzeczywistości jest to sprzeczne z Pismem – ty jednak bronisz tego stwierdzeniem, że kościół (zbór) tak oświadcza, dlatego tak musi być, to w takim razie ile znaczenia/wagi przywiązujesz do świętych ksiąg Pisma?
W tym momencie ujawniło się, że władza twego kościoła ma realną kontrolę / moc, a Pismo po prostu otrzymuje oficjalne przyzwolenie (przytaknięcie głową). Należy zauważyć, że nie przemawiam tutaj za rodzajem „anarchii kościelnej” – władza kościelna sama w sobie nie jest zła. Jednakże, jeśli udzielamy władzy kościołowi, a władza ta wypiera autorytet Pisma i pozwala zaprzeczać Pismu, wobec tego uzurpowaliśmy sobie autorytet Słowa Bożego. Nie różniłoby się to od zezwolenia Kongresowi na możliwość zaprzeczania Konstytucji z jakiegoś powierzchownego powodu podobnego do stwierdzenia: „zarówno Kongres jak i Konstytucja mają swe pochodzenie od Ojców Założycieli”. .
Zachęta do zastanowienia
Nakłaniam każdą jedną osobę, która czyta ten tekst, aby zechciała zrozumieć znaczenie autorytetu Słowa Bożego. Sam Chrystus odpowiadał na wszystkie nawoływania faryzeuszy, uczonych w Piśmie, prawników – nawet samego diabła – uciekając się zawsze do Słowa Bożego. Zło napotykało za każdym razem na stwierdzenie: „napisane jest”. Jak Bóg powiedział przez proroka Izajasza:
Jeżeli tak nie powiedzą, to nie zabłyśnie dla nich jutrzenka. (Izaj. 8:20).
W przypadku napotkania kogokolwiek lub jakiejkolwiek grupy, która działa przeciwko Słowu Boga – czy to w sposób zamierzony czy niezamierzony – staraj się ich poprawić/naprostować, a jeśli okaże się to niemożliwe, odejdź od nich, tak jak apostoł Paweł ostrzegał chrześcijan rzymskich, by się odwrócili od tych, którzy nauczają doktryn sprzecznych z Ewangelią
A proszę was, bracia, abyście wypatrywali tych, którzy powodują rozłamy i zgorszenia przeciwko tej nauce, którą przyjęliście; unikajcie ich. (Rzym. 16:17)
Paweł był tak nieugięty w sprawie zachowywania Słowa Bożego, że w rzeczywistości stwierdził, iż nawet apostoł lub anioł Boga mógł być uznany za przeklętego za głoszenie ewangelii sprzecznej z pierwotnie otrzymaną
Lecz choćbyśmy nawet my albo anioł z nieba głosił wam ewangelię inną od tej, którą wam głosiliśmy, niech będzie przeklęty. Jak powiedzieliśmy przedtem, tak i teraz znowu mówię: Gdyby wam ktoś głosił ewangelię inną od tej, którą przyjęliście, niech będzie przeklęty. (Gal. 1: 8-9).
Pismo jest naszym najwyższym autorytetem, ponieważ pochodzi od Boga, a poza Bogiem nie możemy znaleźć żadnego innego wyższego autorytetu. Piszę to nie jako natychmiastowe wezwanie do skruchy, lecz dając szansę na zastanowienie się nad tymi rzeczami. Niech was Bóg błogosławi.
Tony-Allen Cucolo, tłumaczył Robert Jarosz
Do ściągnięcia
