Spis treści
O autorze
Przysłów 22:17 Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy
Bernardinus De Moor (1709 – † 1790) studiował na wielkim holenderskim Uniwersytecie w Leiden, który był ośrodkiem szkolnictwa Reformowanego od czasu jego założenia w 1575 roku. Treść wykładów De Moora przetrwała w jego obszernym Ciągłym komentarzu do dydaktyczno-elentycznego Kompendium teologii chrześcijańskiej Johannesa Marckiusa (1761-1778; w siedmiu tomach).
Jako profesor i wykładowca Teologii Reformowanej stał w silnej opozycji względem gwałtownie rozprzestrzeniającej się herezji Anabaptyzmu i piętnował w nim dwie skrajności: odrzucenie natchnienia a) na rzecz rozumu b) na rzecz pozabiblijnego objawienia, czyli tego wszystkiego, co można współcześnie uznać za podstawowe ataki na chrześcijaństwo: modernizm i wyższą krytykę tekstu z jednej strony oraz szaleństwo ruchu zielonoświąkowego z drugiej.
De Moor odrzucał obie skrajności jako antychrześcijańskie, bezbożne i przesądne oraz nie uznawał nazywania ich uczestników „innymi chrześcijanami” wprost nazywając ich „niewiernymi” i „heretykami”. Zaś wspólnym mianownikiem i podstawą do potępienia stanowiło odrzucenie całkowitej Suwerenności Boga przez wyznawców owych odszczepień.
Podejście to nie było skrajne w jego czasach lecz raczej powszechne, co powinno dać do myślenia wielu ekumenicznym tzw. „kalwinistom” bratającym się z Arminianami, zielonoświąkowcami i pseudochrześcijańskimi filozofoami.
Rzeczy przeciwne ogólnie prawdziwej religii: bezbożność i przesądy
Ogólnie rzecz biorąc, bezbożność i przesądy są przeciwne prawdziwej Religii. I rzeczywiście, bezbożność, przeciwstawia się poprzez ułomność, którą można również nazwać profanacją, a którą uzyskuje się, gdy grzesznik pozbywa się należytego szacunku dla Boga i nuża się w takich myślach, słowach i czynach, przez które zaszczyt należny Jego doskonałej Doskonałości jest deptany: Bezbożni ludzie tego rodzaju są wymienieni przez Hioba i Psalmistę.
Hiob 21:14-15 14. Dlatego mówią do Boga: Odejdź od nas, bo nie chcemy poznać twoich dróg. 15. Kim jest Wszechmocny, abyśmy mieli mu służyć? Cóż nam pomoże to, że będziemy się modlić do niego?
.
Psalm 94:3-7 3. Jak długo niegodziwi, PANIE, jak długo niegodziwi będą się radować? 4. Jak długo będą pleść, mówić zuchwale i chełpić się wszyscy czyniący nieprawość? 5. Depczą twój lud, PANIE, i gnębią twoje dziedzictwo. 6. Mordują wdowy i przybysza, zabijają sieroty. 7. I mówią: PAN tego nie widzi, nie dostrzega tego Bóg Jakuba.
Ta bezbożność panowała w starym świecie,
Judy 1:14-15 14. O nich też prorokował Henoch, siódmy po Adamie, mówiąc: Oto idzie Pan z tysiącami swoich świętych; 15. Aby dokonać sądu nad wszystkimi i ukarać wszystkich bezbożników spośród nich za wszystkie ich bezbożne czyny, których się bezbożnie dopuścili, i za wszystkie ostre słowa, które wypowiadali przeciwko niemu bezbożni grzesznicy.
Mówi się jednak, że przesąd jest sprzeczny z religią w nadmiarze, który uzyskuje się, gdy przypisujemy pewnym rzeczom, słowom i ceremoniom pewną religijną cnotę/moc, która nie zgadza się z tymi rzeczami zgodnie ze Słowem Bożym ani zgodnie z charakterem rzeczy; i z powodu służalczej bojaźni zbliżamy się do Boga w takim uwielbieniu, które jest niezgodne z Jego Doskonałością i Słowem. Nazywa się to przesądem nie z powodu nieustannych modlitw i poświęceń rodziców, aby ich dzieci mogły żyć przesądami, jak utrzymuje CICERO, księga II de Natura Deorum, rozdział XXVIII.
Ale to jest przesąd, gdy cokolwiek odnoszące się do Boskiego Kultu jest w nadmiarze, poza prawomocnym trybem; lub gdy popełniamy w Religii supra statutum cokolwiek ponad to, co zostało ustalone, lub ponad to, co jest w stanie stać w zgodzie z Boskim Kultem: patrz VOSSIUS”[1] Etymologicon na słowo Superstitio.
Mat. 15:5-6, 9 5. Ale wy mówicie: Kto by powiedział ojcu albo matce: To, co powinieneś otrzymać ode mnie jako pomoc, jest darem ofiarnym;6. I nie uczciłby swego ojca ani matki, będzie bez winy. I tak unieważniliście przykazanie Boże przez waszą tradycję.…9. Lecz na próżno mnie czczą, ucząc nauk, które są przykazaniami ludzkimi.
.
Marek 7:4 I po powrocie z rynku nie jedzą, jeśli się nie umyją. Jest jeszcze wiele innych zwyczajów, które przyjęli po to, by je zachowywać,jak obmywanie kubków, dzbanów, naczyń miedzianych i stołów.
.
Kol. 2:21-23 21. Nie dotykaj, nie kosztuj, nie ruszaj; 22. (To wszystko niszczeje przez używanie), według przykazań i nauk ludzkich? 23. Mają one pozór mądrości w religijności według własnego upodobania, w poniżaniu siebie i nieoszczędzaniu ciała, jednak nie mają żadnej wartości, służą tylko do nasycenia ciała.
Bezbożność odmawia Bogu tych rzeczy, których On wymaga jako obowiązków;
Przesądy przeszkadzają w uwielbieniu Go, poprzez (dodanie) rzeczy, które On odrzuca, które są przeciwne Jego naturze.
.
Ogólne znaki różnicujące religię prawdziwą i fałszywą
Znaki, którymi jesteśmy w stanie odróżnić prawdziwą Religię od fałszywej, abyśmy mogli być pewni prawdy naszej Religii, a jednocześnie przekonać innych o prawdziwej Religii,
1. Znaki bardziej ogólne, dzięki którym Religia chrześcijańska jest rozpoznawana jako prawdziwa, w przeciwieństwie do fałszywych kultów, które wyznają niewierni
2. Znaki bardziej szczegółowe, dzięki którym autentyczność Religii Reformowanej jest ujawniona, w przeciwieństwie do religii heretyków,
.
Znaki ogólne
Po pierwsze przekazana Wiedza o Bogu, szczególnie zgodna z Jego niesamowitą Doskonałością, którą wszyscy uznają; i pochodzącą z Jego Objawienia. Albowiem Religia jest ἐπίγνωσις τῆς ἀληθείας κατ᾽ εὐσέβειαν (tel aletheias kat eusebeian), uznaniem prawdy, która jest ku pobożności
Tyt. 1:1 Paweł, sługa Boga i apostoł Jezusa Chrystusa według wiary wybranych Bożych i poznania prawdy, która jest zgodna z pobożnością (ἐπίγνωσιν ἀληθείας τῆς κατ’ εὐσέβειαν epignosin aletheias tes kat eusebeian);
.
1 Tym. 6:3 Jeśli ktoś inaczej naucza i nie trzyma się zdrowych słów naszego Pana Jezusa Chrystusa i nauki zgodnej z pobożnością; (τῇ κατ’ εὐσέβειαν διδασκαλίᾳ te kat eusebeian didaskalia)
A zatem Religia powinna otwierać poznanie Boga, którego należy czcić, to jest to, co jest całkowicie prawdziwe: ponieważ jest to rzeczywiście uznany fakt, że Bóg jest Istotą nieskończenie doskonałą, to będzie prawdziwa Religia, która w całym swoim systemie otwiera przed nami Wiedzę o Bogu, szczególnie przyjemną dla Jego doskonałej Doskonałości. I chociaż poganie i mahometanie, ale także Żydzi uznają konieczność Boskiego Objawienia i każdy chwali się, że dzięki temu objawieniu otrzymali swoją religię, Żydzi również w swoim Talmudzie; ta Religia przewyższa inne, którą poszukuje się w Principium, która ma w sobie najsolidniejsze argumenty, bardziej solidne ponad wszystkie inne ponieważ ma Boskie pochodzenie.
Po drugie uwielbienie, skierowane jako czyny dozwolone wyłącznie do Boga, ustanowione przez Niego samego jako doskonale mądrego i jedynego Prawodawcę, a szczególnie zgodne z Niezmiennością Boga i innymi Doskonałościami. Religia jest bowiem nie tylko sposobem poznawania Boga, ale także wielbienia Boga, przeciwstawiając się w ten sposób bezbożności i ateizmowi.
Kiedy tylko mówimy o uwielbieniu Boga, bałwochwalstwo jest wykluczone. Kiedy wymagane jest uwielbienie ustanowione przez samego Boga, stawia się poprzeczkę wszelkim przesądom i ἐθελοθρησκείᾳ (samozwańczo ustanowionej czci).
Kol. 2:23 Mają one pozór mądrości w religijności według własnego upodobania (ἐθελοθρησκίᾳ ethelothreskia), w poniżaniu siebie i nieoszczędzaniu ciała, jednak nie mają żadnej wartości, służą tylko do nasycenia ciała.
A kiedy wymagamy uwielbienia szczególnie zgodnego z Bożymi Doskonałościami, nie pozwalamy sobie sprzeciwiać się temu, że uwielbienie poprzednio nakazane Żydom, przez jego późniejsze zniesienie, jest sprzeczne z Boską niezmiennością: ponieważ uwielbienie ceremonialne było
a) mniejszą częścią przykazania, o większej wadze którą było Prawo Moralne.
b) nie ustanowione dla samego siebie, ale dla czegoś innego, a mianowicie, aby zapowiedzieć łaskę, którą Chrystus przyniesie; kiedy to ciało przychodzi, cienie powinny się cofnąć i zniknąć.
c) nie zostało ono zniesione przez zmianę woli Bożej, ale zgodnie z intencją niezmiennej woli Bożej, także już od dawna oznaczanej,
Jer. 3:16 A gdy się rozmnożycie i rozplenicie w tej ziemi w tych dniach, mówi PAN, już nie będą mówić: Arka przymierza PANA. Nikomu nie przyjdzie to na myśl. Nie wspomną o niej ani nie odwiedzą jej, ani już nie uczynią jej nową.
.
Daniel 9:27 [Chrystus] Utrwali przymierze z wieloma przez jeden tydzień. A w połowie tego tygodnia sprawi, że ustanie ofiara spalana i ofiara z pokarmów, a przez mnóstwo obrzydliwości uczyni spustoszenie aż do końca, i wyleje się to, co postanowione, na tego, który ma być spustoszony.
Po trzecie najlepszy sposób pojednania ze sprowokowanym Bóstwem: podczas gdy nawet poganie rozpoznali po swoich grzechach i sądach Bożych, że Bóg się gniewa, i pokazali to przez ofiary składane i szukanie pośredników; i podczas gdy cała religia zgodnie z chwałą Bożą ma na celu pewne uzyskanie zbawienia człowieka. Teraz te cechy znajdują się przede wszystkim w Religii chrześcijańskiej.
To pierwsze (tj. Pośrednik) jest poszukiwane w samej naturze Religii; to ostatnie (zbawienie z łaski) również w Piśmie Świętym.
.
Znaki szczegółowe
Teraz bardziej szczegółowe znaki, również poszukiwane w Piśmie Świętym, dowodzą doskonałości Religii Reformowanej ponad wszystkie inne. Są to:
Po pierwsze szacunek i uwaga dla Pisma Świętego,
2 Piotra 1:19-20 19. Mamy też mocniejsze słowo prorockie, a wy dobrze czynicie, trzymając się go jak lampy, która świeci w ciemnym miejscu, dopóki dzień nie zaświta i jutrzenka nie wzejdzie w waszych sercach; 20. To przede wszystkim wiedząc, że żadne proroctwo Pisma nie podlega własnemu wykładowi.
Występuje to w Religii Reformowanej, w porównaniu z
- religią papistów, którzy obok Pisma Świętego nawołują do Tradycji, a nawet sprawiają, że autorytet Pisma zależy od kościoła, powstrzymują również zwykłych ludzi od czytania Pisma; a jakie rzeczy można by tu jeszcze dodać ukazał Gerhard jedną po drugiej, Confessione catholica, tom I, księga I, generalis, część tylna, rozdział IV, czyli de Scripturæ Sacræ apud Pontificios æstimio, s. 337 -349:
także w porównaniu z
- socynianami, którzy w równym stopniu uważają skorumpowany rozum za principium religii i nakłaniają do tego jako normy interpretacji Pisma Świętego
.
- entuzjastami, którzy bardziej czczą prywatnego ducha niż Pismo Święte.
Po drugie najskuteczniejszy bodziec do pobożności
Kazn. 12:13-14 13. Wysłuchaj podsumowania wszystkiego: Bój się Boga i przestrzegaj jego przykazań. Ponieważ to jest cały obowiązek człowieka. 14. Bóg przywiedzie bowiem każdy uczynek na sąd, nawet każdą rzecz utajoną, czy dobrą, czy złą.
.
Jan 13:17 Jeśli to wiecie, będziecie błogosławieni, gdy tak uczynicie.
.
1 Tym. 1:5 Końcem zaś przykazania jest miłość płynąca z czystego serca, z prawego sumienia i wiary nieobłudnej;
Otóż, wydaje się, że w doktrynie papieskiej wielkie znaczenie mają zasługi uczynków (tj. zbawienia z uczynków); wszyscy ci, którzy pelagianizują oczerniają, że to samo jest również odebrane przez nasze doktryny i dogmaty o predestynacji, powołaniu, usprawiedliwieniu i zachowaniu; ale ktokolwiek przyjrzy się bliżej naszej doktrynie Religii i porówna ją z systemem innych, którzy używają imienia Chrystus.; uznam za konieczne wyznanie, że nasza doktryna w tym aspekcie również zajmuje palmę pierwszeństwa przed innymi.
Po trzecie najpotężniejsza pociecha uciśnionego sumienia,
Rzym. 15:4 Wszystko bowiem, co przedtem napisano, ku naszej nauce napisano, abyśmy przez cierpliwość i pociechę z Pism mieli nadzieję.
.
2 Tes. 2:16-17 16. A sam nasz Pan Jezus Chrystus i Bóg, nasz Ojciec, który nas umiłował i dał wieczną pociechę i dobrą nadzieję przez łaskę; 17. Niech pocieszy wasze serca i utwierdzi was w każdym dobrym słowie i uczynku.
I znowu jest to wyraźnie ogromne i Boskie w naszej doktrynie: z drugiej strony nie ma tego w religii papieskiej, w której głoszą ludzkie zadośćuczynienie, rozgrzeszenia kapłańskie, ogromną liczbę sakramentów, wstawiennictwo świętych, czyściec, Mszę; ani też u Socynian czy w innych religiach tych, którzy się pelagianizują (zbawienie z wolnej woli człowieka), nie można znaleźć solidnej Pociechy.
Po czwarte najwyższe uznanie i głoszenie Chwały Bożej z wyrzeczeniem się mocy przez stworzenie (tj. ludzi).
Psalm 115:1 Nie nam, PANIE, nie nam, ale twemu imieniu daj chwałę za twoje miłosierdzie i prawdę.
.
Przysłów 16:4 PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
Znowu ten Znak występuje tylko w Religii Reformowanej, podczas gdy w innych zgromadzeniach zwanych chrześcijańskimi chwała zbawienia człowieka jest w największym stopniu przypisywana samemu człowiekowi. Do tego znaku należy odnieść się, że dobrze przestrzegana jest Reguła, która również jest w samej Religii Reformowanej:
„Nic nie należy przypisywać Bogu, co nie jest pod każdym względem Niezależne [tj. Bogu nie można przypisywać rzeczy zależnych od kogokolwiek innego niż Bóg]; a to, co jest absolutnie Niezależne, należy przypisywać wyłącznie Jemu.”
Zaczerpnięte z Teologii dydaktyczno-elenktycznej Bernardinusa De Moora źródło
.
Uwagi
Rozważania tekstu Bernardinusa De Moora należy czynić we właściwym kontekście historycznym. W czasie Reformacji śmiertelnym wrogiem Prawdy Ewangelii, obok samego Rzymu, byli Anabaptyści.
- Zamiast uznawać grzech jako niewolę natury i działania ludzkości, uznawali, że grzech był „utratą zdolności lub poważną chorobą„.
. - Anabaptyści, postępując zgodnie z poglądem Rzymu na usprawiedliwienie, utrzymywali, że Bóg czyni nas sprawiedliwymi, a następnie akceptuje nas na podstawie naszej sprawiedliwości.
. - Oni również wierzyli, że Chrystus nie przyjął Swojego ciała od Marii, lecz zachował niebiańskie pochodzenie dla Jego ciała.
. - Co się tyczy świata, Anabaptyści wierzą, że całkowicie się od niego oddzieliliśmy (chociaż czasami zanurzali się w nim z gorliwą ewangelizacją).
. - Wprawdzie Anabaptyści odrzucili chrzest niemowląt i trzymali się chrztu wierzących, to jednak ich sposobem chrztu było w większości przypadków kropienie, a nie wylewanie lub zanurzanie.
. - Ich interpretacja Pisma Świętego była jedynie ścisłą imitacją, która doprowadziła do dużych ruchów legalizmu.
Sam Anabaptyzm nie był jednorodny lecz raczej eklektyczny i skrajnie przeciwstawny. Pomocnym będzie identyfikacja dwóch heretyckich nurtów wywądzących się z szeroko rozumianej Anabaptyzmu:
.
Socynianie
Pochodzący od tzw. Rewolucyjnych Anabaptystów Socynianie (z których wywodzą się niesławni, antytrynitarni „Bracia Polscy”) przyjmowali zasadę, że najwyższym sędzią w sprawach wiary jest ludzki rozum, a treść Objawienia zawartego w Piśmie nie może być sprzeczna z powszechnymi zasadami ludzkiego rozumu, które obowiązują zarówno na ziemi, jak i w niebie. Przez to:
- odrzucali możliwość zmartwychwstania ciałem (sprzeczne z Jana 20:25-27; 1 Kor. 15:44; Filip. 3:21)
. - zabraniali wstępowania do wojska (sprzeczne z Łuk. 3:14; 22:36)
. - zabraniali sprawowania funkcji sędziego (sprzeczne z Przysłów 21:15; Jan 7:24)
. - zabraniali składania przysiąg (sprzeczne z Rzym. 1:9; 2 Kor. 1:23; Gal. 1:20; Filip. 1:8)
. - w konsekwencji samoobrony i odbierania życia i zadośćuczynienia
Współczesnym ich odpowiednikiem będą moderniści oraz reprezentanci tzw. wyższej krytyki tekstu.
.
Entuzjaści
Z drugiej strony w czasie samej Reformacji istnieli Entuzjaści, pochodzący od tzw. „ewangelicznych” Anabaptystów, których czasem błędnie uważa się za część Reformacji. Ci odrzucali schrift Princip Lutra i nauczali, że istnieją dwa źródła prawdy.
- martwa litera Pisma Świętego
.
- i żywy duch ustnego objawienia
Martwa litera Pisma Świętego była oczywiście obiektywna, ale żywe głosy i żywe wizje w ich głowach były całkowicie subiektywne. Przy takich głosach i wizjach entuzjasta nie potrzebował Pisma Świętego. Entuzjaści dalecy od Reformacji byli raczej przerwaniem Reformacji na wzór mistycyzmu Rzymskiego. W XVI wieku, podobnie jak romaniści, również i oni trzymali się ustnego i pisemnego objawienia. Ustne miało pierwszeństwo przed pisemnym. Ich pozycja epistemologiczna była taka sama jak pozycja Rzymu i była zaprzeczeniem obiektywności epistemologicznej Sola Scriptura.
Współczesnym ich odpowiednikiem będą wszelkie odszczepienia ruchu zielonoświątkowego.
Zobacz w temacie
- Boża całkowita suwerenność
. - Doktryna podwójnego oddzielenia
- Prawdziwy Kościół
. - Legalizm a prawdziwa forma kultu Boga
- Odpowiedź dla umiarkowanych kalwinistów: „Tylko prawdziwa ewangelia zbawia!”
- Jezus bez religii, czyli religia bez Jezusa
- Modlitewni entuzjaści
.. - Nowy ekumenizm, cz. 1: ekwiwokalna jedność doktrynalna
- Remedium na gnijącą religię
- Grzech zielonoświątkowstwa
- Skutki liberalnej myśli teologicznej