Paweł i Jakub, część 2 – odpowiedź Reformacji

utworzone przez | sty 23, 2024 | Egzegezy, Soteriologia: nauka o zbawieniu, Teologia reformowana

Reformowana harmonizacja Pawła i Jakuba

Rzym. 3:28 Tak więc twierdzimy, że człowiek zostaje usprawiedliwiony przez wiarę, bez uczynków prawa.

Jakuba 2:24 Widzicie więc, że człowiek zostaje usprawiedliwiony z uczynków, a nie tylko z wiary.

Jak należy rozumieć List Jakuba 2? I w jaki sposób Paweł i Jakub mają zostać zharmonizowani?

Wszystko, czego Jakub naucza w rozdziale 2 na temat usprawiedliwienia, jest i musi być w harmonii z nauczaniem Pawła zawartym w Liście do Rzymian i Galacjan. Duch natchnienia Pisma Świętego nie może sobie zaprzeczyć, a już na pewno nie w objawieniu się Boga jako usprawiedliwiciela i zbawiciela oraz w objawieniu drogi zbawienia grzeszników.

Usprawiedliwienie jako akt prawny

Listy do Rzymian i Galacjan z pewnością nauczają o usprawiedliwieniu jako o prawnym akcie Boga, który polega na uniewinnieniu wybranych, uwierzeniu grzesznika w jego winę i uznaniu grzesznikowi doskonałego posłuszeństwa Chrystusa. Jest to ponad wszelką wątpliwość widoczne w języku Listu do Rzymian 3 i 4 oraz w Liście do Galacjan. Usprawiedliwienie w tych fragmentach jest

A) Poczytaniem sprawiedliwości wierzącemu

Rzym. 4:3-5 3. Cóż bowiem mówi Pismo? Abraham uwierzył Bogu i zostało mu to poczytane za sprawiedliwość. 4. A temu, kto pracuje, zapłata nie jest uznana za łaskę, ale za należność. 5. Temu zaś, kto nie pracuje, lecz wierzy w tego, który usprawiedliwia bezbożnego, jego wiara zostaje poczytana za sprawiedliwość.

Gal. 3:6 Tak jak Abraham uwierzył Bogu i zostało mu to poczytane za sprawiedliwość.

B) Uznaniem wierzącego za sprawiedliwiego

Rzym. 4:4 A temu, kto pracuje, zapłata nie jest uznana za łaskę, ale za należność.
.
Rzym. 4:9–10 9. Czy więc to błogosławieństwo dotyczy tylko obrzezanych, czy też nieobrzezanych? Mówimy przecież, że wiara została Abrahamowi poczytana za sprawiedliwość. 10. Jakże więc została mu poczytana? Gdy był obrzezany czy przed obrzezaniem? Nie po obrzezaniu, ale przed obrzezaniem.

C) Przypisaniem wierzącemu sprawiedliwości Chrystusa

Rzym. 4:6-8 6. Jak i Dawid mówi, że błogosławiony jest człowiek, któremu Bóg przypisze sprawiedliwość bez uczynków, mówiąc: 7. Błogosławieni, których nieprawości są przebaczone i których grzechy są zakryte. 8. Błogosławiony człowiek, któremu Pan nie poczyta grzechu.
.
Rzym. 4:11 I przyjął znak obrzezania jako pieczęć sprawiedliwości wiary, którą miał przed obrzezaniem, po to, aby był ojcem wszystkich nieobrzezanych wierzących, aby im też poczytana była sprawiedliwość;
.
Rzym. 4:22–24 22. Dlatego zostało mu to poczytane za sprawiedliwość. 23. A nie tylko ze względu na niego samego napisano, że zostało mu to poczytane; 24. Ale i ze względu na nas, którym ma być poczytane, którzy wierzymy w tego, który wskrzesił z martwych Jezusa, naszego Pana;

W rzeczywistości wszystkie te różne słowa w Biblii tłumaczą ten sam grecki termin, który wyraża prawne przeniesienie do stanu (w tym przypadku sprawiedliwości przed Bogiem sędzią na sali sądowej), który nie jest naturalnym stanem grzesznika.

Sala Bożego sądu

W naturze tej sprawy trudno znaleźć odpowiedni przykład ze zwykłego życia ludzkiego. Usprawiedliwiając wybranych, wierzących grzeszników Bóg dokonuje czegoś wspaniałego, niesamowitego, wręcz niespotykanego w codziennym, ziemskim życiu. W Biblii boski akt usprawiedliwienia jest „tajemnicą”. Ale przykład z życia codziennego też nie jest konieczny. Rzymian 4:5 jasno wyjaśnia tajemnicę usprawiedliwienia jako przypisanie sprawiedliwości winnemu grzesznikowi.

Rzym. 4:5 Temu zaś, kto nie pracuje, lecz wierzy w tego, który usprawiedliwia bezbożnego, jego wiara zostaje poczytana [czy też przypisana] za sprawiedliwość.

Ktoś na boskiej sali sądowej pojawia się jako bezbożny, tylko bezbożny, po prostu bezbożny, jeśli chodzi o jego pozycję prawną przed Bogiem sędzią.

  • Jest winny najgorszego ze wszystkich grzechów: bezbożności.
    .
  • Jeszcze bardziej godny potępienia i zatracenia, on sam jest bezbożny.
    .
  • Jeśli chodzi o jego naturę, to znaczy wszystko, czym jest sam w sobie, dusza i ciało, jest on bezbożny i tylko bezbożny.
    .
  • Jako bezbożny zasługuje na wyrok skazujący i wykonanie wyroku poprzez poniesienie kary śmierci, śmierci wiecznej w piekle.

Ale sędzia, którym jest Bóg, składa z ławy sędziowskiej zdumiewające oświadczenie. Ogłasza wierzącego, lecz bezbożnego grzesznika, jako sprawiedliwego, czyli prawego, przed sobą i to ze względu na jego wysoki i doskonały standard sprawiedliwości. Na mocy tej boskiej deklaracji, czyli wyroku, wybrany grzesznik naprawdę staje się niewinny i naprawdę nie jest winny lecz doskonale sprawiedliwy.

Wyjaśnienie tego zdumiewającego wyroku nie ma nic wspólnego z niczym u samego  usprawiedliwionego grzesznika, absolutnie z niczym. Wyjaśnieniem jest jednak to, że sędzia zgodnie z prawem przekazał grzesznikowi, czyli przypisał mu doskonałą sprawiedliwość kogoś innego, mianowicie Jezusa Chrystusa, który jest głową grzesznika i jego prawnym przedstawicielem na mocy wiecznego powołania przez Boga Jezusa Chrystusa na głowę przymierza usprawiedliwionego grzesznika.

Wyjaśnieniem zdumiewającego wyroku jest cudowna łaska Boża w Jezusie Chrystusie.
.

Świadomość grzesznika

Wyrok ten staje się rzeczywistością, także w świadomości grzesznika, poprzez wiarę grzesznika w Jezusa Chrystusa, którą Bóg uczynił w sercu grzesznika. Wyrok usprawiedliwienia nie jest rzeczywistością z powodu uczynków grzesznika, za ich pomocą lub w części nie składając się z nich. Rzymian 4:5 podaje trzy powody, dla których uczynki grzesznika nie odgrywają żadnej roli w jego usprawiedliwieniu, nie tylko dlatego,to przez uczynki potrzebuje on usprawiedliwienia.

Po pierwsze, usprawiedliwiony grzesznik nie pracuje, aby być usprawiedliwionym. Dla usprawiedliwienia świadomie i celowo odmawia pracy: „temu zaś, kto nie pracuje”.

Po drugie, ten, kto jest usprawiedliwiony, jest „bezbożny” – bezbożny i tylko bezbożny w kwestii usprawiedliwienia przez Boga “który usprawiedliwia bezbożnego”. Wszystkie jego uczynki  są bezbożne, jeśli chodzi o materiał, który może posłużyć do Boskiego wyznania prawości, gdyż nawet najlepsze jego dobre uczynki są skalane grzechem.

Po trzecie, tekst dobitnie naucza, że „wiara zostaje poczytana za sprawiedliwość”. Zwłaszcza w świetle stwierdzenia zawartego w tekście, że Bóg usprawiedliwia niepracujących, wzmianka o wierze wyraźnie wyklucza uczynki w kwestii usprawiedliwienia: usprawiedliwienie jest nie przez uczynki, ale przez wiarę, czyli samą wiarę.

A wiarę poczytuje się za sprawiedliwość, a nie jako uczynek, który sam w sobie zasługuje na sprawiedliwość, ani jako uczynek grzesznika, który sam w sobie jest sprawiedliwością u Boga. Byłoby to sprzeczne ze wszystkim, czego tekst i fragment, w którym to występuje, naucza na temat łaski usprawiedliwienia. Uczynić z wiary, z aktu wiary grzesznika zasługi na sprawiedliwość lub samą sprawiedliwością grzesznika, byłoby formą usprawiedliwienia z uczynków, czemu tekst zaprzecza.

Wiara natomiast zaliczana jest za sprawiedliwość ze względu na przedmiot wiary, którym jest Jezus Chrystus, jako sprawiedliwość Boża wobec grzeszników, którzy są winni, ale wierzący. Nie powinno też wydawać się dziwne, że przez wiarę Apostoł odnosił się do przedmiotu wiary, a mianowicie do Jezusa Chrystusa. Wiara bowiem jest zjednoczeniem z Chrystusem, tak że wiara jest Chrystusem ze względu na przedmiot wiary.

Rzymian 4:5 naucza i wyjaśnia usprawiedliwienie jako prawne oświadczenie Boga wobec wierzącego grzesznika, przypisując mu sprawiedliwość Chrystusa. Usprawiedliwienie w Liście do Rzymian i Galatów jako ten boski werdykt przypisując grzesznikowi sprawiedliwość Chrystusa, następuje wyłącznie na podstawie wiary, niezależnie od dobrych uczynków wierzącego grzesznika.

Prawda ta ma fundamentalne znaczenie dla właściwego zharmonizowania Pawła i Jakuba.
.

Wszystkie rodzaje uczynków wykluczone

Ponadto, co ważne, Listy do Rzymian i Galacjan z pewnością mają na myśli wszystkie uczynki, zaprzeczając, że usprawiedliwienie następuje na podstawie jakichkolwiek uczynków. Listy do Rzymian i Galacjan nie mają na myśli jedynie niektórych rodzajów uczynków,

  • czy to dzieł związanych z posłuszeństwem prawu ceremonialnemu Starego Testamentu (ekonomia mojżeszowa)
    ,
  • czy też dzieł dokonywanych w celu zasłużenia na zbawienie.

Prawo, do którego Paweł nawiązuje w  Rzymian 3:28, gdy pisze, że grzesznik nie zostaje usprawiedliwiony przez „uczynki zakonu”, nie jest prawem ceremonialnym Starego Testamentu, ale prawem, przez które jest „poznanie grzechu” (werset 20).

Rzym. 3:20 Dlatego z uczynków prawa nie będzie usprawiedliwione żadne ciało w jego oczach, gdyż przez prawo jest poznanie grzechu.
.
Rzym. 3:28  Tak więc twierdzimy, że człowiek zostaje usprawiedliwiony przez wiarę, bez uczynków prawa.

Prawo to jest prawem moralnym dziesięciu przykazań. Jest to prawo wypisane na cielesnych tablicach serca dziecka Bożego i ono jest przewodnikiem świętego życia usprawiedliwionego grzesznika. Niemniej jednak człowiek zostaje usprawiedliwiony bez uczynków posłuszeństwa temu prawu moralnemu lub jakiejkolwiek innej formie prawa Bożego.

W Rzymian 4 Duch Święty wyklucza wszelkie uczynki i wszelkiego rodzaju działanie dla usprawiedliwienia. W tym fragmencie nie ma absolutnie żadnych ograniczeń ani wyszczególnień dotyczących uczynków i działań wyłączonych z usprawiedliwienia, jak gdyby Duch miał na myśli tylko określone rodzaje uczynków i działań. Fragment ten po prostu wyklucza z usprawiedliwienia wszelkie uczynki i działania grzesznika:

temu, który nie pracuje (werset 5)
.
bez uczynków (werset 6)

Ludzka chluba wykluczona

Rzym. 4:2 Jeśli bowiem Abraham został usprawiedliwiony z uczynków, ma się czym chlubić, ale nie przed Bogiem.
.
Rzym. 4:4 A temu, kto pracuje, zapłata nie jest uznana za łaskę, ale za należność.

W Rzymian 4 argumentacja Apostoła domaga się rozumienia uczynków i pracy jak wszelkich uczynków i dzieł samego grzesznika, także dzieł dokonywanych za pomocą łaski i dokonywanych mocą Ducha Świętego, czyli prawdziwie dobrych uczynków. Argument jest taki, że jeśli nawet odrodzone dziecko Boże zostanie usprawiedliwione na podstawie uczynków,to „ma się czym chlubić” (werset 2).

Niezależnie od tego, czy uczynki dokonywane są za pomocą łaski, usprawiedliwienie poprzez te dobre uczynki stawia grzesznika w sytuacji, w której może się on chlubić. Nie tylko uczynki posłuszeństwa prawu ceremonialnemu lub czyny dokonywane w intencji zasłużenia, ale także każda praca, jeśli jest podstawą i treścią sprawiedliwości usprawiedliwienia, nieuchronnie stawia grzesznika w pozycji chluby lub chlubiącego się sobą. Nikt jednak nie jest i nie może być w stanie „chwalić się” ani szczycić się sobą w kwestii usprawiedliwienia.

W wersecie 4 zauważono, że gdyby usprawiedliwienie było w ogóle dziełem grzesznika, nagrodą byłby „należność”, a nie „łaska”. To nie może tak być. Dlatego też wszelkie prace są wyłączone z usprawiedliwienia. Nie ma znaczenia, czy są to

  • uczynki dokonywane w posłuszeństwie prawu ceremonialnemu
    ,
  • czyny dokonywane w celu zasługi
    ,
  • czy też naprawdę dobre uczynki wypływające z wdzięcznego serca

Usprawiedliwienie z uczynków oznaczałoby, że nagrodą życia wiecznego byłoby kwestia należności, a nie łaski. Unieważniłoby to ostateczny cel Boga w zbawieniu grzeszników: Jego własną chwałę poprzez łaskawe zbawienie.

W Liście do Rzymian 4:5 Apostoł nie mówi:

„A temu, który nie pracuje, zachowując posłuszeństwo prawu ceremonialnemu, za sprawiedliwość poczytane są jego wiara i dobre uczynki dokonane w posłuszeństwie prawu moralnemu”.

Ale mówi po prostu i absolutnie: „Ale temu, który nie pracuje”, to znaczy w sprawie stawania się sprawiedliwym przed Bogiem. Aby być usprawiedliwionym, nie trzeba w ogóle pracować.
.

Kontrast tekstu

Kontrast w Rzymian 3 i 4 nie występuje pomiędzy

  • pracą wykonywaną w celu posłuszeństwa prawu ceremonialnemu a pracą wykonywaną w celu posłuszeństwa prawu moralnemu
    ,
  • uczynkami wykonywanymi o własnych siłach a uczynkami dokonywanymi za pomocą Ducha
    ,
  • uczynkami wykonywanymi w intencji zasługi i uczynkami wykonanymi z wdzięczności

Ale kontrast występuje pomiędzy uczynkami a wiarą, pomiędzy działaniem na rzecz sprawiedliwości a wiarą w Chrystusa dla sprawiedliwości:

Odnosząc się do usprawiedliwienia jako prawnego aktu Bożego odpuszczenia grzechów i uznania człowieka za całkowicie zgodnego z prawem Bożym oraz mając na uwadze wszelkie uczynki, także te dokonywane za pomocą łaski, Paweł oświadcza w Liście do Rzymian szczególnie odnośnie Abrahama – odrodzonego, wierzącego Abrahama – że nie został on usprawiedliwiony na podstawie uczynków, jakichkolwiek własnych uczynków:

Rzym. 4:2 Jeśli bowiem Abraham został usprawiedliwiony z uczynków, ma się czym chlubić, ale nie przed Bogiem.

Zamiast pracować na rzecz prawości, Abraham, który jest zarówno ojcem, jak i wzorem wszystkich dzieci Bożych, „uwierzył Bogu”.
.

Trzy prawdy o usprawiedliwieniu

Trzy istotne i doskonale jasne prawdy o usprawiedliwieniu to nauka Ducha Świętego w Liście do Rzymian i Galacjan.

Po pierwsze, usprawiedliwienie następuje wyłącznie przez wiarę, bez uczynków.

Po drugie, usprawiedliwienie, które następuje wyłącznie przez wiarę, jest wyrokiem Bożym, który faktycznie realizuje sprawiedliwość grzesznika przed Bogiem, zbawiając grzesznika poprzez wybawienie go ze stanu winy do stanu niewinności.

Po trzecie, uczynki wyłączone z tego usprawiedliwienia są wszelkimi uczynkami samego grzesznika, włączając w to prawdziwie dobre uczynki, których wierzący dokonuje w ramach wdzięczności Bogu za łaskawe zbawienie.
.

Usprawiedliwienie w Liście Jakuba

Jakiekolwiek może być znaczenie Listu Jakuba 2, ten fragment nie może zaprzeczać tej jasnej, autorytatywnej doktrynie Pawła dotyczącej usprawiedliwienia. Oznacza to, że Duch, który natchnął zarówno List do Rzymian 3 i 4, jak i List Jakuba 2, nie może sobie zaprzeczyć, ucząc w Liście Jakuba 2 czegoś przeciwnego do tego, czego naucza w Rzymian 3 i 4.

Kiedy List Jakuba 2:21 mówi, „Czy Abraham, nasz ojciec, nie został usprawiedliwiony z uczynków?” tekst nie może zaprzeczać Rzymian 4,2–3, który uczy, że Abraham został usprawiedliwiony nie na podstawie uczynków, ale jedynie przez wiarę.

Jakub nie może mówić o usprawiedliwieniu w takim samym znaczeniu, jak Paweł w Liście do Rzymian i Galacjan. Albo mówiąc inaczej, Jakub opisuje zupełnie inny aspekt usprawiedliwienia od tego, co Paweł opisuje w Liście do Rzymian i Galacjan, a mianowicie co innego niż akt prawny przebaczający grzechy i przypisując grzesznikowi posłuszeństwo Chrystusowi.
.

Demonstracja sprawiedliwości

Jakub opisuje demonstrację i dowód swego wolnego usprawiedliwienia przez samą wiarę. Ten, kto został usprawiedliwiony wyłącznie przez wiarę, okaże to usprawiedliwienie.

  • Pokaże to innym ludziom
    .
  • Potwierdzi swoje usprawiedliwienie przed samym sobą
    .
  • Pokaże także to usprawiedliwienie Bogu, swemu sędziemu
    .
  • On pokaże, czyli zademonstruje swoje usprawiedliwienie poprzez dobre uczynki, które zawsze są owocem usprawiedliwienia.

Przez swoje dobre uczynki usprawiedliwiony grzesznik nie zostaje prawnie uznany za sprawiedliwego,

  • jak gdyby te uczynki były podstawą jego przebaczenia i sprawiedliwości przed Bogiem sędzią
    ,
  • jak gdyby te dobre uczynki były treścią jego prawości przed Bogiem
    ,
  • jak gdyby te dobre uczynki stanowiły o godności grzesznika do dziedziczenia życia wiecznego

Ale dobre uczynki są jego usprawiedliwieniem w sposób demonstracyjny. Pokazują one realność Jego usprawiedliwienia wyłącznie przez wiarę.
.

Dowód egzegetyczny

To, że Jakub ma na myśli inny aspekt usprawiedliwienia niż to, czego Paweł naucza w Liście do Rzymian i Galatów, jasno wynika z samego Listu Jakuba 2. Jakub sprzeciwia się członkom Kościoła, którzy choć wyznają wiarę, przez którą są usprawiedliwieni, w rzeczywistości mają „martwą” wiarę,  „wiarę”, która nie rodzi dobrych uczynków w ogóle, ale zadowala się życiem bez skruchy i w grzechu.

Jakuba 2:17 Tak i wiara, jeśli nie ma uczynków, martwa jest sama w sobie.
.
Jakuba 2:20 Czy chcesz się przekonać, marny człowieku, że wiara bez uczynków jest martwa?
.
Jakuba 2:26 Jak bowiem ciało bez ducha jest martwe, tak i wiara bez uczynków jest martwa.

Jakub rzuca wyzwanie takiemu członkowi kościoła:

Jakuba 2:18… pokaż mi swoją wiarę bez twoich uczynków, a ja ci pokażę swoją wiarę z moich uczynków.

Tematem Listu Jakuba 2 jest okazanie, czyli demonstracja wiary, a zatem także demonstracja usprawiedliwienia.
.

Wiara aktywna w działaniu

Doktryna Jakuba głosi, że wiara, która usprawiedliwia, również zawsze działa, ponieważ wiara usprawiedliwiająca nie jest „wiarą martwą”, która w ogóle nie jest wiarą, ale wiarą żywą. Prawdziwa, żywa, usprawiedliwiająca wiara jest zjednoczeniem z Chrystusem, a zjednoczenie z Chrystusem przynosi i musi owocować dobrymi uczynkami posłuszeństwa Prawu Bożemu.

  • Oddając sprawiedliwość terminologii Jakuba, Jakub naucza, że usprawiedliwienie jest z uczynków, jeśli chodzi o jasne i mocne wykazanie usprawiedliwienia.
    .
  • Paweł natomiast naucza, że jeśli chodzi o sposób, w jaki grzesznik zostaje uznany za sprawiedliwego przez Boga Sędziego, usprawiedliwienie następuje przez wiarę i tylko przez wiarę.
    .

Zgodność Jakuba i Pawła

Jakub wyjaśnia, że nie zaprzecza, lecz całkowicie zgadza się z Pawłem w kwestii usprawiedliwienia wyłącznie przez wiarę. W środku swego żarliwego sporu z antynomicznymi osobami nadużywającymi łaskawego usprawiedliwienia Jakub cytuje Księgę Rodzaju 15:6, tekst, który tak zdecydowanie zajmuje miejsce w Pawłowej teologii usprawiedliwienia wyłącznie przez wiarę w Liście do Rzymian 4:

1 Mojż. 15:6 I uwierzył PANU, i poczytano mu to za sprawiedliwość.
.
Jakuba 2:23 I tak wypełniło się Pismo, które mówi: Uwierzył Abraham Bogu i poczytano mu to za sprawiedliwość, i został nazwany przyjacielem Boga.
.
Rzym. 4:3 Cóż bowiem mówi Pismo? Abraham uwierzył Bogu i zostało mu to poczytane za sprawiedliwość.

Na długo przed narodzinami Izaaka, a zatem na długo przed ofiarowaniem przez Abrahama swego syna na ołtarzu, co, jak mówi Jakub w wersecie 21, zademonstrowało jego usprawiedliwienie, Abraham został usprawiedliwiony przez wiarę – wyłącznie przez wiarę.

Jakuba 2:21 Czy Abraham, nasz ojciec, nie został usprawiedliwiony z uczynków, gdy ofiarował Izaaka, swego syna, na ołtarzu?

Wiara została poczytana Abrahamowi za sprawiedliwość, niezależnie od jakiegokolwiek dobrego uczynku Abrahama, w szczególności wspaniałego dobrego dzieła, jakim było ofiarowanie swego syna na ołtarzu.
.

Przeoczany fakt

W Liście Jakuba 2 jest jeszcze jedna uwaga, która ponad wszelką sprzecznością dowodzi, że Jakub nie naucza o usprawiedliwieniu w sensie prawnego wyroku, który ustanawia grzesznika sprawiedliwym przed Bogiem sędzią. Szkoda, że w sporze wokół Pawła i Jakuba dotyczącym usprawiedliwienia kwestia ta jest rzadko, jeśli w ogóle, zauważana. Jest to ważny, jeśli nie decydujący fakt, że Jakub nie naucza o usprawiedliwieniu z wiary i uczynków, jak twierdzą zwolennicy herezji o usprawiedliwieniu z wiary i uczynków, rzekomo na podstawie Listu Jakuba 2.

Jakub uczy jednak usprawiedliwienia z uczynków: samych uczynków. W wersecie 21 zadano retoryczne pytanie:

Jakuba 2:21 Czy Abraham, nasz ojciec, nie został usprawiedliwiony z uczynków

Następnie przytoczono przykład złożenia Izaaka w ofierze. O wierze nie ma mowy. Myślą Jakuba jest to, że Abraham został usprawiedliwiony jedynie z uczynków. Ponadto w wersecie 24 czytamy, że „człowiek zostaje usprawiedliwiony z uczynków, a nie tylko z wiary.”. Usprawiedliwienie Jakuba następuje jedynie na podstawie uczynków, a nie wyłącznie wiary.

Jakuba 2:25 Podobnie i nierządnica Rachab, czy nie z uczynków została usprawiedliwiona? 

I znowu nie ma tu w ogóle żadnej wzmianki o wierze. Tekst uczy, że Rachab została usprawiedliwiona z uczynków i tylko z uczynków.
.

Powszechny błąd

Powszechnym, choć błędnym rozumieniem Jakuba 2, nie tylko przez Rzym, ale także przez federalną wizję, a czasami także przez Reformowanych ekspozytorów tego fragmentu, jest to, że Jakub 2 kwalifikuje nauczanie Pawła, że usprawiedliwienie następuje wyłącznie przez wiarę. Następnie zharmonizowanie Pawła i Jakuba polega na nauczaniu, że usprawiedliwienie, jako sądowe potwierdzenie sprawiedliwości wierzącego grzesznika w jego świadomości, następuje przez wiarę i dobre uczynki grzesznika.

Ale to nie jest zharmonizowanie Pawła i Jakuba. Jest to raczej zaprzeczenie Pawłowi. Jest to fatalne ustępstwo i uznanie, że rzymska nauka o usprawiedliwieniu jest słuszna. Jest to potępienie Reformacji. Jest to zaprzeczenie Ewangelii łaski.

Takie zharmonizowanie Pawła i Jakuba jest także całkowitym niezrozumieniem i błędnym przedstawieniem Jakuba. List Jakuba 2 nie kwalifikuje, to znaczy nie zaprzecza doktrynie Pawła.

  • Jakub nie naucza ani nie pozwala nikomu nauczać, że usprawiedliwienie jako przypisanie sprawiedliwości następuje przez wiarę i dobre uczynki.
    .
  • Jakub naucza, że usprawiedliwienie następuje na podstawie uczynków i wyłącznie na podstawie uczynków.

Jakub nie naucza bowiem usprawiedliwienia jako odpuszczenia grzechów i przypisywania sprawiedliwości Chrystusowej w świadomości wierzącego grzesznika. Jakub naucza usprawiedliwienia w odniesieniu do demonstracji tego zbawczego dzieła Bożego. Jeśli chodzi o jego wykazanie, usprawiedliwienie następuje na podstawie uczynków, tylko na podstawie uczynków.
.

Koszmarna konsekwencja błędnej interpretacji

Jeśli Jakub 2 naucza o usprawiedliwieniu w tym samym znaczeniu, jakie doktryna ma w Rzymian 3 i 4, to Jakub uczy przebaczenia i sprawiedliwości u Boga nie przez wiarę i uczynki, ale wyłącznie przez uczynki. To nie tylko stawia Jakuba w całkowitej opozycji do Pawła, ale także czyni go zaciekłym faryzeuszem i całkowitym pelagianinem.

Doktryna Jakuba o usprawiedliwieniu z uczynków wymaga jedynie interpretacji, w której Jakub mówi o demonstracji usprawiedliwienia.

  • Uczynki są demonstracją usprawiedliwienia.
    .
  • Uczynki są jedyną demonstracją usprawiedliwienia.
    .
  • Wiara jest jedynym środkiem usprawiedliwienia, ale wiara nie jest przejawem usprawiedliwienia. Uczynki są tym przejawiem.
    .
Potwierdzenie w Ewangelii

Łuk. 7:47 Dlatego mówię ci: Przebaczono jej wiele grzechów, gdyż bardzo umiłowała. A komu mało przebaczono, mało miłuje.

Jakub uczy prawdy, której Jezus nauczał wcześniej w Ewangelii Łukasza 7:47, dotyczącej grzesznej kobiety, która go umiłowała i namaściła jego stopy drogocennym olejkiem, ponieważ odpuścił jej grzechy:

Przebaczono jej wiele grzechów, gdyż bardzo umiłowała

Jezusowi nie chodziło o to, że jej grzechy zostały odpuszczone, to znaczy, że została usprawiedliwiona na podstawie jej wielkiej miłości, czyli dobrego uczynku. Ale jej wielka miłość była dowodem przebaczenia jej wielu grzechów. Jej miłość była demonstracją jej usprawiedliwienia. Druga część tekstu nie pozostawia wątpliwości, że taki właśnie był sens słów Jezusa z Ewangelii według Łukasza „A komu mało przebaczono, mało miłuje.”. Dobre dzieło miłości nie jest przyczyną usprawiedliwienia, ale owocem i dowodem usprawiedliwienia.
.

Wnioski

Jakub nie zaprzecza Ewangelii łaski z Rzymian 3 i 4 oraz Listu do Galacjan. Jakub jednak naucza i ostrzega, że Ewangelia łaski, zwłaszcza prawda o usprawiedliwieniu przez samą wiarę, nie jest powodem do rozpusty. Raczej pełna prawda o usprawiedliwieniu jest taka, że usprawiedliwiony grzesznik

  • będzie działał,
    .
  • będzie dokonywał dobrych uczynków,
    .
  • będzie dokonywał dzieł zdumiewających,
    .
  • będzie dokonywał czynów poświęcenia i pomocy prawdziwemu Kościołowi i jego członkom,
    .
  • będzie dokonywał czynów, które się pojawią z żywej wiary, która ufa obietnicom Bożym, nawet jeśli te obietnice wydają się niemożliwe do spełnienia.

Nasze dobre uczynki nie są warunkami usprawiedliwienia, podstawą usprawiedliwienia ani treścią usprawiedliwienia. Są owocem i przejawem usprawiedliwienia. Takie było zawsze ortodoksyjne, Reformowane wyjaśnienie Jakuba 2 oraz harmonii Pawła i Jakuba. W swoim komentarzu do Jakuba 2 Kalwin napisał:

Kiedy Paweł mówi, że jesteśmy usprawiedliwieni przez wiarę, nie ma na myśli niczego innego, jak tylko to, że przez wiarę jesteśmy uznani za sprawiedliwych przed Bogiem. Jakub jednak ma na myśli coś zupełnie innego: chce nawet wykazać, że ten, kto wyznaje wiarę, musi swoimi uczynkami udowodnić rzeczywistość swojej wiary. Bez wątpienia Jakub nie chciał nas tutaj uczyć, na czym powinna opierać się nasza nadzieja zbawienia; a tylko o tym Paweł się rozwodzi…
.
Musimy zwrócić uwagę na dwojakie znaczenie słowa usprawiedliwiony. Paweł ma na myśli przypisanie sprawiedliwości przed trybunałem Bożym; a Jakub przejaw sprawiedliwości poprzez postępowanie i to przed ludźmi, jak możemy wywnioskować z poprzednich słów: „Pokaż mi swoją wiarę” itd.[6]

Takie zrozumienie harmonii między Pawłem i Jakubem jest konfesją kościołów Reformowanych. Chociaż artykuł 24 Konfesji Belgijskiej nie odnosi się wyraźnie do Pawła i Jakuba, wzmianka o „daremnej wierze” wskazuje, że artykuł ma na uwadze Jakuba 2 i twierdzenie, że dobre uczynki „nie liczą się do naszego usprawiedliwienia” wyjaśnia, że artykuł ma na myśli Rzymian 3 i 4. Artykuł zatem autorytatywnie harmonizuje Pawła i Jakuba w kwestii usprawiedliwienia.

Dlatego niemożliwą rzeczą jest, aby ta święta wiara pozostała w kimś bezowocna, gdyż nie mówimy o bezcelowej wierze, lecz o wierze nazwanej w Biblii wiarą czynną w miłości, która pobudza do uczynków przykazanych przez Boga w Jego Słowie. Uczynki te, które biorą się z właściwego korzenia wiary, są dobre i miłe Bogu, gdyż Jego łaska je uświęciła. Jednakże nie poczytuje się ich na rzecz naszego usprawiedliwienia, gdyż to przez wiarę w Chrystusa jesteśmy usprawiedliwieni, jeszcze zanim zaczniemy czynić dobre uczynki – w przeciwnym razie wcale nie byłyby to dobre uczynki, tak samo jak owoc drzewa nie może być dobry, zanim samo drzewo nie będzie dobre.[7]

Na podstawie, David Engelsma, Ewangeliczna prawda o usprawiedliwieniu

Przypisy

[6] Jan Kalwin, Komentarze do Listów Katolickich, przeł. i wyd. John Owen (Grand Rapids, MI: Eerdmans, 1948), 314–15
[7] Konfesja Belgijska 24

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email