Panu Bogu będziesz oddawać pokłon

utworzone przez | lis 28, 2017 | Chrystologia: nauka o Chrystusie, Egzegezy

Biblijna forma czci

Pierwsze trzy przykazania dekalogu ustanawiają obiekt religijnego kultu oraz sposób oddawania czci. Cokolwiek wykraczające poza ustanowione przez Pismo normy uznane jest przez Boga za bałwochwalstwo. Zatem oddawanie Bożej czci zarezerwowane jest wyłącznie dla Jedynego Boga.

2 Mojż. 20:2-5
.

Obiekt religijnego kultu

2 Ja jestem PAN, twój Bóg, który cię wyprowadził z ziemi Egiptu, z domu niewoli.

3 Nie będziesz miał innych bogów przede mną.

4 Nie będziesz czynił sobie żadnego rzeźbionego posągu ani żadnej podobizny czegokolwiek, co jest w górze na niebie, co jest nisko na ziemi ani co jest w wodach pod ziemią.
.

Forma religijnego kultu

5 Nie będziesz oddawał im pokłonu (hebr. תִשְׁתַּחְוֶ֥֣ה ṯiš taḥ weh gr. προσκυνήσεις proskuneseis, LXX – septuaginta) ani nie będziesz im służył (hebr תָעָבְדֵ֑ם֒ ṯā‘ā ḇəḏêm gr. λατρεύσεις latreveis, LXX – septuaginta), bo ja jestem PAN, twój Bóg, Bóg zazdrosny

תִשְׁתַּחְוֶ֥֣ה ṯiš taḥ weh (strong 7812) forma hebrajskiego słowa שָׁחָה shachah (strong 7812) – religijne uwielbienie, hołd, leżeć plackiem, w języku greckim odpowiednikiem jest

προσκυνέω proskuneo (strong 4352) – paść na kolana, oddać pokłon, religijne uwielbienie

תָעָבְדֵ֑ם֒ ṯā‘ā ḇəḏêm (strong 5647) forma hebrajskiego słowa עָבַד abad (strong 5647) – służyć, pracować na rzecz kogoś, być niewolnikiem, w języku greckim odpowiednikiem jest

λατρεύω latreuo (strong 3000) – służyć, oddawać religijną cześć, religijny hołd

W odniesieniu do Stwórcy człowiek jest zobowiązany do:

  • wywyższenia
  • religijnego uwielbienia
  • oddawania czci
  • uniżenia siebie (pozycjonalnie co może być wyrażone w sposób fizyczny np. pokłonem, przyklęknięciem, upadnięciem przed Nim)

Powyższych czynności nie wolno wykonywać w odniesieniu do stworzenia, jest to zabronione w II przykazaniu odnoszącym się do formy religijnego kultu
.

Przykład prawidłowego uwieblienia

2 Mojż. 34:8 Mojżesz więc spiesznie pochylił się do ziemi i oddał pokłon (hebr. יִּשְׁתָּֽחוּ׃ way yiš tā ḥū – strong 7812, gr. προσεκύνησε prosekunese, LXX – septuaginta)

Z wcześniejszego wersu wynika, że Mojżesz oddał religijną cześć Panu Bogu

Zapamiętajmy:

  • Hebrajskie יְהוָ֔ה Yahweh to greckie Κύριος kurios (Pan)
  • Hebrajskie אֵ֥ל el to grecke Θεὸς theos (Bóg)
    .

Przykład zabronionego uwielbienia

Mat. 4:8-9 8 Znowu wziął go diabeł na bardzo wysoką górę i pokazał mu wszystkie królestwa świata oraz ich wspaniałość. 9 I powiedział do niego: Dam ci to wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon (προσκυνήσῃς proskynēsēs strong 4352).

Strategia diabła była prosta. Jeśli Mesjasz odda mu boską cześć, szatan zostanie ostatecznym zwycięzcą w z góry przegranej walce (zdeterminowanej przecież przez Boga). Była to jego jedyna szansa.

Odpowiedź Mesjasza

Mat. 4:10 Wtedy Jezus powiedział mu: Idź precz, szatanie! Jest bowiem napisane: Panu, swemu Bogu, będziesz oddawał pokłon (προσκυνήσεις proskynēseis strong 4352) i tylko jemu będziesz służył (λατρεύσεις latreuseis).

λατρεύω latreuo (strong 3000) – służyć, oddawać religijną cześć, religijny hołd

Widzimy zatem że

  • greckie προσκυνέω proskuneo oraz λατρεύω latreuo zostały połączone znaczeniowo.
    .
  • paść na kolana, oddać pokłon, religijne uwielbienie (proskuneo) jest synonimem służyć, oddawać religijną cześć, religijny hołd (latreuo)

Jezus odmawia oddania Boskiej czci szatanowi. Nie klęknie przed nim, nie odda pokłonu, nie będzie mu służyć, nie złoży mu żadnego hołdu. W ten sposób Mesjasz zapewnił, że cześć należna tylko Bogu, faktycznie będzie oddawana tylko Bogu. Bóg zabronił oddawania czci stworzeniu. Cześć należy się jedynie Stwórcy.
. 

Prawidłowe uwielbienie Mesjasza

Prawidłową formę religijnego uwielbienia Chrystusa jaka należy się mu od żywych ludzi możemy zaobserwować miedzy innymi na przykładzie trędowatego, Piotra i Apostołów
.

Trędowaty

Mat. 8:2 A oto trędowaty podszedł i oddał mu pokłon (προσεκύνει prosyknei strong 4352), mówiąc: Panie (Κύριε kurie), jeśli chcesz, możesz mnie oczyścić.

  • Oddaje pokłon Jezusowi
  • Nazywa Jezusa Panem
  • Jest to religijna forma uwielbienia
    .
Piotr

Odmawia przyjęcia religijnego kultu

Dzieje 10:25-26 25 A gdy Piotr wchodził, Korneliusz wyszedł mu naprzeciw, padł mu do nóg i oddał mu pokłon (προσεκύνησεν prosekynesen strong 4352). 26 Lecz Piotr podniósł go, mówiąc: Wstań, ja też jestem człowiekiem

  • Oddanie pokłonu jest tożsame z religijnym uwielbieniem
  • Piotr odmawia przyjęcia uwielbienia kierując Korneliusza do właściwego obiektu kultu którym jest tylko Bóg.
  • Oddaje chwałę Bogu w osobie Jezusa

Łuk. 5:8 Szymon Piotr przypadł do kolan Jezusa i powiedział: Odejdź ode mnie, Panie, bo jestem grzesznym człowiekiem.

Mat. 16:16 Szymon Piotr odpowiedział: Ty jesteś Chrystusem, Synem Boga żywego.

1 Piotra 4:11 aby we wszystkim był uwielbiony Bóg przez Jezusa Chrystusa. Jemu chwała i panowanie na wieki wieków. Amen.

2 Piotra 1:2-3 2 Łaska i pokój niech się wam pomnożą przez poznanie Boga i Jezusa, naszego Pana; 3 Jako że jego Boska moc obdarzyła nas wszystkim, co potrzebne do życia i pobożności, przez poznanie tego, który nas powołał do chwały i cnoty.
.

Uczniowie w łodzi

Po uciszeniu burzy uczniowie widzą w Jezusie Boga. Tylko Bóg ma moc nad żywiołami. Stąd zrozumiała jest ich reakcja:

Mat. 14:31 Ci zaś, którzy byli w łodzi, podeszli i oddali mu pokłon (προσεκύνησαν prosekynesan strong 4352), mówiąc: Naprawdę jesteś Synem Bożym.

W oczy od razu rzuca się korelacja uwielbienia wyrażonego przez oddanie pokłonu z religijnym kontekstem (…jesteś Synem Bożym…) połączonym z wiarą (..naprawdę jesteś…). To bez wątpienia forma religijnego uwielbienia.
.

11 Apostołów

Mat. 28:17 A gdy go ujrzeli, oddali mu pokłon (προσεκύνησαν prosekynesan, strong 4352). Niektórzy jednak wątpili (ἐδίστασαν edistasan).

διστάζω distakso – dosłownie mieć dwie opinie, stać na rozdrożu, wahać się, przeciwieństwo pełnego przekonania; wątpić, niedowierzać (np. własnym oczom)

Mat. 14:31 Jezus natychmiast wyciągnął rękę, uchwycił go i powiedział: Człowieku małej wiary, dlaczego zwątpiłeś (ἐδίστασας edistasas)?

Rozumiemy zatem, że wszyscy Apostołowie oddali pokłon, który był ich sposobem wyrażenia religijnego uwielbienia dla Jezusa jako Boga. Choć niektórzy niedowierzali własnym oczom wszyscy wierzyli w Jezusa.
.

Więcej przykładów

Marek 5:22 Wtedy przyszedł jeden z przełożonych synagogi, imieniem Jair, a gdy go zobaczył, padł mu do nóg
.
Mat. 15:25 Lecz ona podeszła i oddała mu pokłon, mówiąc: Panie, pomóż mi!
.
Łuk. 24:52 A oni oddali mu pokłon i wrócili do Jerozolimy z wielką radością.
.
Jan 9:38 A on powiedział: Wierzę, Panie! I oddał mu pokłon.
.
Jan 11:32 A gdy Maria przyszła tam, gdzie był Jezus, ujrzała go, przypadła mu do nóg

.

Tożsamość uwielbienia Ojca i Syna

Na ziemi, w niebie, wśród żywych świętych, wśród zmarłych świętych, wśród aniołów, starszych kościoła i wśród wszelkiego stworzenia Syn odbiera Boską chwałę.
.

Przed tronem Boga i Baranka

Religijna cześć jaką odbiera Bóg Ojciec odbierana jest w niebie również przez Boga Syna. Będzie to widoczne przed Tronem Boga i Baranka,

W niebie na tronie siedzi Bóg. A w samym centrum tronu jest Syn

Obj. 22:3 Lecz będzie w nim tron Boga i Baranka,
.
Obj. 7:17 Baranek, który jest pośrodku tronu

Wszyscy aniołowie oddają pokłon Barankowi, który siedzi na środku tronu

Obj. 7:11 A wszyscy aniołowie stali dokoła tronu i starszych, i czterech stworzeń, i upadli przed tronem na twarze, i oddali pokłon  (προσεκύνησαν prosekynesan strong 4352) Bogu;

Starsi oddają pokłon Barankowi, który siedzi na środku tronu

Obj. 4:10 Upadło dwudziestu czterech starszych przed zasiadającym na tronie i oddało pokłon (προσκυνήσουσιν proskynesousin strong 4352) żyjącemu na wieki wieków, i rzucało swoje korony przed tronem, mówiąc:

Wszelkie stworzenie oddaje boską cześć Barankowi

Obj. 15:13 A wszelkie stworzenie, które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią, i w morzu, i wszystko, co w nich jest, słyszałem, jak mówiło: Zasiadającemu na tronie i Barankowi błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc na wieki wieków.

Anioł odmawia przyjęcia pokłonu

Obj. 22:8-9 8 A ja, Jan, widziałem to wszystko i słyszałem. A gdy usłyszałem i zobaczyłem, upadłem do nóg anioła, który mi to pokazywał, aby oddać mu pokłon. (προσκυνῆσαι proskynesai strong 4352) 9 Lecz powiedział do mnie: Nie rób tego, bo jestem sługą z tobą i twoimi braćmi prorokami, i z tymi, którzy zachowują słowa tej księgi. Bogu oddaj pokłon. (προσκύνησον proskyneson strong 4352)

Jednak niewiasty upadają do nóg zmawrtychwstałego Jezusa i oddają mu pokłon, Mesjasz nie gani ich za to. Zatem obiekt kultu był właściwy. Mesjasz jest Bogiem.

Mat. 28:9 Kiedy szły przekazać to jego uczniom, nagle Jezus wyszedł im na spotkanie i powiedział: Witajcie! A one podeszły, objęły go za nogi i oddały mu pokłon. (προσεκύνησαν prosekynesan strong 4352)

Przypominamy

Jezus jest zasiadającym pośrodku tronu Panem Bogiem, Synem współistotnym Ojcu. Dlatego wszyscy służą jednemu Bogu Ojcu i Synowi.

Obj. 22:3: I nie będzie już żadnego przekleństwa. Lecz będzie w nim tron Boga i Baranka, a jego słudzy będą mu służyć (λατρεύσουσιν latreusousin).

Jednak wiemy z całą pewnością, że Syn nie jest Ojcem, ponieważ pomimo tego iż siedzi na środku Tronu Boga, siedzi również po prawicy Ojca, co jest metaforą oznaczającą wielkie uwielbienie, znaczną wywyższenie.

Marka 16:19 A gdy Pan przestał do nich mówić, został wzięty do nieba i zasiadł po prawicy Boga.
.
Hebr. 10:12 Lecz ten, gdy złożył jedną ofiarę za grzechy na zawsze, zasiadł po prawicy Boga
.
Hebr. 8:1 A oto podsumowanie tego, co mówimy: mamy takiego najwyższego kapłana, który zasiadł po prawicy tronu Majestatu w niebiosach.

Obie metafory, zasiadanie Syna w środku tronu Majestatu, co oznacza bycie w samym środku odbierania chwały przynależnej tylko Bogu, oraz zasiadanie Syna po prawicy Ojca, co wskazuje na ogrom zaszczytu, oznacza, że Syn zajmuje wywyższoną pozycję chwały w całym uwielbieniu Boga. Tylko Bóg może być obiektem takiego uwielbienia. Syn jest Bogiem (jednak nie jest Ojcem, jest oddzielną osobą).

.|Z

Tomasz

Przypomnijmy

  • hebrajskie יְהוָ֔ה yahweh to greckie Κύριος kurios (Pan)
  • hebrajskie אֵ֥ל el to grecke Θεὸς theos (Bóg)

Nikogo nie powinno zdziwić, że Tomasz tak właśnie nazywa Mesjasza

Jan 20:28 Wtedy Tomasz mu odpowiedział: Mój Pan (gr. Κύριός kurios, którego odpowiednikiem hebrajskim jest. יְהוָ֔ה Yahweh) i mój Bóg! (gr. Θεός theos hebrajski odpwoiednik. אלהי elochim jak w 1 Mojż. 1:1)

Słowa mój Pan i mój Bóg  poprzedzone są zwrotem “rzekł mu” – referującym do Jezusa oraz następują po nich odpowiedzią Jezusa “ponieważ mnie ujrzałeś, uwierzyłeś”. Słowa “mój Pan” można odnieść wyłącznie do Chrystusa. Zdanie nie może zatem, bez przemocy w kontekście, być traktowane jako wykrzyknik skierowany do Boga Ojca  i należy rozumieć w naturalnym znaczeniu wyznania Apostoła, że jego Pan Jezus jest także Bogiem.

I pomimo tego, że Tomasz pochodził z Galilei, zacofanego regionu Królestwa Judy (Dzieje 4:13), z całą pewnością nie był to zwrot obcy dla Tomasza. Zwracając się do Jezusa mój Pan i mój Bóg Tomasz, wychowany jako religijny Żyd, miał głowie następujące fragmenty Tory:

Psalm 118:27 Bóg jest PANEM (אֵ֤ל ׀ יְהוָה֮ el Yahweh), on nas oświecił; przywiążcie baranki powrozami aż do rogów ołtarza.
.
Izaj. 9:6 Dziecko bowiem narodziło się nam, syn został nam dany. Na jego ramieniu spocznie władza, a nazwą go imieniem: Cudowny, Doradca, Bóg Mocny, Ojciec Wieczności, Książę Pokoju;

..

Bezwględny Boży nakaz

To wsyzstko ustanowił Bóg…. aby wszyscy czcili Syna, jak czczą Ojca. Kto nie czci Syna, nie czci i Ojca, który go posłał.(Jan 5:23). Każdy kto nie oddaje Boskiej czci Synowi jest gorszy od demonów. Te doskonale wiedzą, że Syn Boży to Bóg i oddają Mu należną cześć z drżeniem…..

Marek 5:2-7

2 A gdy on wyszedł z łodzi, zaraz wybiegł mu naprzeciw z grobowców człowiek mający ducha nieczystego.

3 Mieszkał on w grobowcach i nawet łańcuchami nikt nie mógł go związać.

4 Często bowiem był wiązany pętami i łańcuchami, ale rwał łańcuchy i kruszył pęta, i nikt nie mógł go poskromić.

5 A zawsze, we dnie i w nocy, przebywał w górach i grobowcach, krzycząc i tłukąc siebie kamieniami.

6 Gdy więc zobaczył Jezusa z daleka, przybiegł i oddał mu pokłon;

7 A wołając donośnym głosem, powiedział: Cóż mam z tobą, Jezusie, Synu Boga najwyższego? Zaklinam cię na Boga, abyś mnie nie dręczył.

Albowiem Bóg jest jednym Bogiem – jedną istotą i jednym bytem, współdzielonym przez Ojca i Syna, a kolejne studium wykaże, że i przez Ducha Świętego (zobacz artykuł Pan Zastępów).

I ostatnia uwaga. Religijna cześć należy się nie stworzeniu ale wyłącznie Stwórcy. Bóg Syn z całą pewnością jest Bogiem-Stworzycielem

Kol. 1:16 Przez niego bowiem wszystko zostało stworzone, to, co w niebie i to, co na ziemi, to, co widzialne i co niewidzialne, czy trony, czy panowania, czy zwierzchności, czy władze. Wszystko przez niego i dla niego zostało stworzone.
.
Jan 1:1-3 1 Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. 2 Ono było na początku u Boga. 3 Wszystko przez nie się stało, a bez niego nic się nie stało, co się stało.
.
1 Mojż. 1:1 Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię.

.

Wczesnochrześćijańskie świadectwa

Meliton Sardes

Słowa napisane pod koniec II wieku. Jest to jedno z najwcześniejszych pism jakie mamy z tego wczesnego okresu

„I tak oto powieszono Go na drzewie dodając napis, który głosi, kim jest zabity. Kimże jest? Powiedzieć ciężko, lecz jeszcze straszniej nie powiedzieć. Słuchajcie jednak drżąc przed Tym, z którego powodu ziemia zadrżała. Powiesili Tego, co ziemię zawiesił, przebodli Tego, co niebo rozpostarł, przybili do drzewa Tego, co wszystko utwierdził, Panem jest, a Go znieważyli, Bogiem jest, a Go zabili, Królem Izraela jest, a zamordował Go Izrael własną ręką.
.
Oto jest Ten, który stworzył niebo i ziemię, i ukształtował od początku człowieka. On był zapowiedziany przez Prawo i Proroków, On przyjął ciało z Dziewicy, On został zawieszony na drzewie, On w ziemi pogrzebany, On powstał z martwych. I wstąpił na wyżyny niebieskie, On zasiądzie po prawicy Ojca, On ma władzę sądzić i zbawić wszystko, przez Niego Ojciec stworzył to, co jest od początku i aż na wieki. On jest Alfą i Omegą. On to jest Początkiem i Końcem – początkiem niepojętym i końcem nieuchwytnym – On jest Chrystusem, On jest Królem, On jest Jezusem, On jest wodzem, On Panem, On powstał z martwych, On zasiada po prawicy Ojca, nosi Ojca i jest przez Ojca niesiony. Jemu chwała i moc na wieki. Amen”

.

Polikarp ze Smyrny

Ojciec Apostolski żyjący ok. 69a.d. -156 a.d.

“Z tego powodu również wielbię Cię za wszystkiie rzeczy, błogosławię Cię, uwielbiam Cię, razem z wiekuistym i niebiańskim Jezusem Chrystusem, Twoim umiłowanym Synem, któremu z Tobą i Duchem Świętym niech będzie chwała teraz i na wszystkie nadchodzące wieki. Amen” - Męczeństwo Polikarpa, rozdz. 14

..

Ingacy Antiocheński

Pisał w latach 107-108 odnosząc się do „naszego Boga Jezusa Chrystusa, jako do Ojca najlepiej widzianego.”

Do Smyrny pisał: „Oddaję chwałę Jezusowi Chrystusowi, Bogu który dał mi tę mądrość”

Następnie jeden z moich ulubionych opisów Jezusa Chrystusa znalezionych u Ignacego . Jest on z pierwszego pokolenia po Apostołach.

„Jeden jest Lekarz, cielesny i zarazem duchowy, zrodzony i niezrodzony, przychodzący w ciele Bóg, w śmierci życie prawdziwe, zrodzony z Marii i zrodzony z Boga, najpierw podległy cierpieniu, a teraz mu już nie podlegający, Jezus Chrystus, nasz Pan. ”.

Ignacy o Jezusie Chrystusie, naszym Bogu:

“Ignacy, zwany Teoforem, kościołowi obdarzonemu wielkim błogosławieństwem całej pełni Boga Ojca, przeznaczonemu przed początkiem czasów, aby żył zawsze na wieczną chwałę, niezachwianie zjednoczony i wybrany w prawdziwym cierpieniu z woli Ojca i JEZUSA CHRYSTUSA, BOGA NASZEGO (gr. Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ), kościołowi zaiste godnemu uwielbienia, który znajduje się w Efezie, w Azji, serdeczne pozdrowienia w Jezusie Chrystusie i w nieskazitelnej radości. “ – List Ignacego Antiocheńskiego (~107) do Efezjan, pozdrowienia

.

Tertulian

Żyjący w okresie między 150 a.d. a 240 a.d. Ojciec Kościoła

“Tymczasem oto ma odpowiedź na to, co twierdzą nawet na podstawie Janowej Apokalipsy: Jam jest Pan, który jest i który był i który przychodzi, wszechmogący [Ap 1:8], uważając, że tu, czy gdziekolwiek indziej, imienia wszechmogącego nie można przypisać także Synowi; tak jakby ten, który miał przyjść, nie był wszechmogący, gdy tymczasem Syn wszechmogącego tak samo jest wszechmogący, jak Syn Boga jest Bogiem” – Przeciw Prakseaszowi” 17:4

W obliczu Boga

Doksologia czyli uwielbienie Boga musi odbywać się przez uwielbienie Jezusa Chrystusa. Czytamy w Słowie Bożym
Rzym. 16:27 Temu, jedynemu mądremu Bogu, niech będzie chwała przez Jezusa Chrystusa (διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ dia Iesou Christou) na wieki. Amen.

Grecka gramatyka dopuszcza dwa użycia przyimka διὰ dia (przez).

Pierwsze z nich odnosi się do znaczenia „z powodu, na skutek”, które, gdyby było użyte w tekście, wskazywałoby na oddawanie Bogu chwały ponieważ Bóg zesłał Mesjasza. Jest to oczywista prawda ale gramatyka wyklucza to użycie, ponieważ występuje ono jedynie w połączeniu z następującym po przyimku rzeczownikiem tyle że w bierniku (biernik odpowiada na pytania kogo? co? wskazując na obiekt bezpośredni będący instrumentem wykorzystanym dla pozyskania tej chwały).

Drugie użycie jest odmienne.  W oryginalnym tekście mamy do czynienia z dopełnaiczem (kogo? czego?) i tak zamiast Χριστόν Christon (biernik) mamy dopełniacz Χριστοῦ Christou (dopełniacz), który odnosi się do obiektu chwały. Chrystus jest źródłem Bożej chwały zaś przyimek διὰ wskazuje na Chrystusa jako tego, przez którego chwała ta odnosi się do Boga (funkcja dopełniacza). To chwała jaką otrzymuje Bóg otrzymuje przez cześć oddawaną Chrystusowi. Ponieważ chwała należna jest jedynie Bogu oraz Chrystus otrzymuje Boską chwałę z ust swoich wyznawców, rozumiemy iż Chrystus jest wcielonym Bogiem.

Ergo: Chwalić Chrystusa to chwalić Boga. W innym przypadku oddawanie czci Chrystusowi byłoby bałwochwalstwem

Soli Deo Gloria – Tylko Bogu chwała

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email