Zbawiony czy poganin?
Jak wam się wydaje, na ileż surowszą karę zasługuje ten, kto by podeptał Syna Bożego i zbezcześcił krew przymierza, przez którą został uświęcony, i znieważył Ducha łaski? Hebr. 10:29
Zbawienie można podeptać. Krew Nowego Przymierza wylaną przez Syna Bożego można zbeszcześcić. Ducha Świętego można znieważyć. Ale czy może to uczynić osoba, która została przez krew Chrystusa uświęcona, posiadała w sobie Ducha łaski i była uczestnikiem Nowego Przymierza?
Analiza językowa
…krew przymierza, przez którą został uświęcony…
ἁγιάζω hagiazó – oddzielić, czynić coś czymś wyjątkowym, uświęcić, uczynić świętym.
W kontekście: krew przymierza, przez którą pokuta jest czyniona. Krew przymierza referuje do Jezusa i Jego krwi, przez którą pokuta jest możliwa.
Zwrot ἐν ᾡ ἡγιασθη en hō hēgiasthē – przez którą został uświęcony – odnosi się do najbliższego poprzednika τον Υἱον του Θεου ton Huion tou Theou – Syna Bożego – odnosząc się w ten sposób do uświęcenia Chrystusa, a nie do apostaty.
Stąd logiczna konstrukcja zdania wygląda następująco:
Jak wam się wydaje, na ileż surowszą karę zasługuje ten, kto by podeptał Syna Bożego i zbezcześcił krew przymierza, przez którą (Syn Boży) został uświęcony, i znieważył Ducha łaski
Apostata jest winien:
- podeptania Syna Bożego, czyli w pełni świadomym pogardzeniem Jego osoby
- zbeszczeszczenia krwi Syna Bożego
- zbeszczeszczenia Nowego Przymierza,
- znieważenia Ducha Łaski
Analogia Scriptura
Śmierć Chrystusa inaugurowała oraz ratyfikowała Nowe Przymierze. Krew przymierza, o której mowa w Hebrajczyków 10:29, była środkiem uświęcenia Chrystusa i wierzących. Jest to widoczne i potwierdzone w Arcykapłańskiej Modlitwie Jezusa, jaka miała miejsce krótko przed egzekucją. Jezus potwierdził, że uświęca się, aby prawdziwie wierzący również byli uświęceni.
Jan 17:19 A ja za nich uświęcam samego siebie, aby i oni byli uświęceni w prawdzie.
Wyrażenie “krew, przez którą został uświęcony” z pewnością nie może opisywać apostaty. Tylko prawdziwi wierzący mogli zostać uświęceni.
- Uświęceni przez ofiarę Jezusa są doskonali na zawsze.
.
Hebr. 10:14 Jedną bowiem ofiarą uczynił doskonałymi na zawsze tych, którzy są uświęceni.
.
Zatem jeśli możliwe byłoby utracenie zbawienia, powyższa nauka byłaby fałszywa, ponieważ ofiara uświęcałaby niektórych zaledwie potencjalnie i czasowo, do momentu ewentualnej utraty wiary i apostazji – a nie na zawsze. Wiemy z całą pewnością, że chrześcijanie, którzy zasnęli, są doskonali na zawsze i na zawsze uświęceni. Jednak autor Hebrajczyków kieruje swoje słowa nie do zmarłych lecz do żywych chrześcijan. I tacy właśnie – żywi, podlegli upadkom i grzechowi ludzie są doskonali na zawsze. Wieczna doskonałość nie jest możliwa do osiągnięcia w czasie ziemskiej pielgrzymki. Potrzebne do tego jest uświęcenie i przypisana doskonałość Jezusa. A skoro przypisana doskonałość jest wieczna i niezależna od uczynków człowieka to i uświęcenie jest wieczne i niezależne od uczynków człowieka, ponieważ ma pochodzenie zewnętrzne, swe źródło bierze w doskonale uświęcającej ofierze Chrystusa.
. - Dlatego też tą rzeczywistą i wieczną (a nie potencjalną, możliwą do utracenia) doskonałość, która skutkuje zbawieniem cechują:
.
1. Doskonała wiara w prawdę
.
2 Tes. 4:3 Lecz my nieustannie powinniśmy dziękować Bogu za was, bracia umiłowani przez Pana, że Bóg od początku wybrał was do zbawienia przez uświęcenie Ducha i wiarę w prawdę.
.
2. Inne dary łaski:
– dostęp do mądrości Bożej (mądrość to wiedza skutkująca podejmowaniem właściwych decyzji)
– przypisana sprawiedliwość
– obmycie z wszelkiego grzechu jaki wierzący popełnił, popełnia i popełni,
– uświęcenie w sensie legalnej pozycji przed Bogiem
– cechujące wierzącego posłuszeństwo prawu Bożemu;
Wszystko to są stałe elementy odkupienia, bez których nikt nie mógłby stanąć przed Bogiem i żyć.
.
1 Kor. 1:30 Lecz wy z niego jesteście w Chrystusie Jezusie, który stał się dla nas mądrością od Boga i sprawiedliwością, i uświęceniem, i odkupieniem;
.
1 Kor. 6:11 A takimi niektórzy z was byli. Lecz zostaliście obmyci, lecz zostaliście uświęceni, lecz zostaliście usprawiedliwieni w imię Pana Jezusa i przez Ducha naszego Boga.
..
- Należy zwrócić uwagę na to, że wybór do uświęcenia, które skutkuje posłuszeństwem Bogu i oczyszczeniem krwią Chrystusową (aspekt legalny i rzeczywisty – namacalny poprzez owoce jakimi są posłuszeństwo i święte życie) nie był nigdy zależny od człowieka ani jego zalet lecz całkowicie zdeterminowany przez Boga w przeszłej wieczności.
.
1 Piotra 1:2 Wybranych według uprzedniej wiedzy Boga Ojca, przez uświęcenie Ducha dla posłuszeństwa i pokropienia krwią Jezusa Chrystusa.
.
Zwrot uprzednia wiedza oznacza intymną relację Boga z wierzącym jeszcze przed jego narodzeniem. Na mocy tego faktu prawidłowym jest stwierdzenie, że decyzja o pełnym i całkowitym uświęceniu konkretnych osób została podjęta przed stworzeniem świata i była niezależna od uczynków człowieka, jego cech charakteru czy innych właściwości (ipso facto).
.
Niemożliwy przypadek
Innym wytłumaczeniem jest zastosowanie przez autora Hebrajczyków hiperboli opisującej niemożliwe do wystąpienia zajście. Warunek logiczny wykluczający prawdziwie wierzących ze zbioru osób podlegających apostazji został określony w podsumowującym całe hipotetyczne rozważanie wersie 39
Hebr. 10:38 38 A sprawiedliwy będzie żył z wiary, lecz jeśli się ktoś cofnie (ὑποστείληται hyposteilētai), moja dusza nie będzie miała w nim upodobania.
Gdzie:
ὑποστείληται hyposteilētai –
Część mowy: Czasownik
Tryb: Przypuszczający
Czas: Aorist – przeszły dokonany
Strona: Deponens medialny
Osoba: Trzecia osoba
Liczba: Pojedyncza
Wyraz ten użyty został w trybie Subjunctive Mood czyli stanie wyrażającym nieprawdopodobną możliwość. Grecka gramatyka nazywa to ἡ διστακτικὴ ἔγκλισις, „stanem wyrażania wątpliwości”. Apostazja zatem jest dla chrześcijanina nieprawdopodobną możliwością.
W Grece czasownik w stronie zwanej deponens medialny wskazuje na podmiot działający w swoim własnym interesie, lub we własnym imieniu.
Żaden chrześcijanin mający Ducha Świętego nie może trwać w grzechu sam z siebie
1 Jana 5:18 Wiemy, że każdy, kto się narodził z Boga, nie grzeszy, ale kto się narodził z Boga, zachowuje samego siebie, a zły go nie dotyka.)
Żaden chrześcijanin nie może odejść od Boga. Taka decyzja ma charakter wolicjonalny, a ponieważ narodzeni z góry wierzący mają zregenerowane serce, które posiada bojaźń Bożą i nie chce odstępować od Boga, jest to decyzja niemożliwa do podjęcia przez prawdziwego chrześcijanina.
Jer. 32:40 I uczynię z nimi przymierze wieczne, że się nie odwrócę od nich, abym im nie miał dobrze czynić; nadto bojaźń moję dam do serca ich, aby nie odstępowali odemnie.
Zatem apostazja prawdziwie wierzącego jest niemożliwa ze względu na niezmienną wolę udzieloną przez Boga każdemu wierzącemu właśnie w celu zabezpieczenia go przed odpadnięciem od wiary.
Hebr. 10:39 My zaś nie jesteśmy z tych, którzy się wycofują (ὑποστολῆς hypostolēs) ku zatraceniu, ale z tych, którzy wierzą (πίστεως pisteōs) ku zbawieniu duszy.
- my odnosi się do prawdziwie wierzących, którzy są zbawieni
- ci odnosi się do wszystkich powierzchownie wierzących idących na zatracenie
- Jest to podział dychotomiczny, wzajemnie się wykluczający. Wierzący nie są apostatami, zbawieni nie idą na zatracenie.
- Fraza nie jesteśmy z tych wyklucza możliwość zmiany kategorii z wierzącego na apostatę.
- Greckie wyrażenie ὑποστολή hypostole – kurczący się, wycofujący się – oznacza kategorię ludzi nie posiadających wiary (a nie takich, którzy te wiarę utracili). Jest to kategoryczne stwierdzenie przeciwstawne wyrażeniu πίστις pistis – wiara udzielona ponadnaturalnie – która nie może być wytworzona przez człowieka i jest darem Boga udzielonym człowiekowi wedle Bożego uznania.
Dosłowne brzmienie tekstu greckiego: My zaś nie jesteśmy (z tych do) wycofania się ku zatraceniu ale (z tych do) wiary ku pozyskaniu życia
Posiadający wiarę należą do Chrystusa, który daje zwycięstwo w zawsze i w każdej sytuacji, stąd wiara nie może być utracona.
2 Kor. 2:14 Lecz dzięki Bogu, który nam zawsze daje zwycięstwo w Chrystusie i roznosi przez nas woń swojego poznania w każdym miejscu.
Zatem idący na zatracenie nie posiadają zwycięstwa w Chrystusie i nigdy nie mogli go posiadać, ponieważ cechą tego zwycięstwa jest zwyciężać zawsze i w każdym miejscu, niezależnie od okoliczności.
Stąd wniosek, że wersy 1-38 stanowią rozważanie niemożliwej do zaistnienia w życiu wierzącego sytuacji. Argumentem posiłkowym jest bliżej niezidentyfikowany i niedoświadczany przez wierzących stan oczekiwania kary za odrzucenie zwiastowanej ewangelii, o jakim mowa w wersje 27
Hebr. 10:27 Lecz jakieś straszliwe oczekiwanie sądu i żar ognia, który strawić ma przeciwników.
Słowo jakieś dystansuje autora i jego odbiorców od empirycznego doświadczenia rzeczywistości strasznego oczekiwania sądu i żaru ognia czyniąc z tego przeżycie niedostępnym i niemożliwym do wystąpienia wśród prawdziwie wierzących.
.
Interpretacje ekspozytorów
John Owen
“W takim przypadku uświęcenie, jakiego doświadczył apostata nie było wewnętrznym rzeczywistym uświęceniem a wszelkie dyskusje dotyczące całkowitej i ostatecznej apostazji od wiary tych, którzy faktycznie zostali uświęceni są próżne. Tak jak pod Prawem ludzie byli spryskiwani krwią i w ten sposób uświęcani i dedykowani Bogu w szczególny sposób, tak też i ci, którzy przez baptyzm i wyznanie wiary w Kościele Chrystusa byli oddzielani od innych i szczególnie dedykowanie Bogu w ten sposób” – John Owen.
Profesor Moses Stuart
Stawia kontrast pomiędzy krwią przymierza, która jest krwią przebłagania a zwykłą krwią. I tak apostata uznaje za zwykłą, pospolitą i nic nie znaczącą krew tą która w rzeczywistości jest krwią przymierza, przez którą Chrystus dokonał aktu przebłagania. Fragment ten tłumaczy następująco:
“uznając krew przymierza, przez którą akt dokonania przebłagania jest czyniony, za nieczystą – niektórzy tłumaczą ten fragment jako “przez którą został uświęcony” gdzie w tym przypadku sens wyrażenia jest czysto duchowy, podczas gdy forma tego wyrażenia jest zapożyczona z Żydowskiego rytuału, jednak lepszym jest pierwsze tłumaczenie, które jest bardziej zgodne z idiomem naszego listu.” – Moses Stuart, Commentary on the Epistle of Hebrews, s. 432
.
Gill’s Exposition
“…krew przymierza, przez którą został uświęcony… – mowa tutaj:
.…albo o osobie, która sama określała się jako chrześcijanin, była tak postrzegana przez innych, jako prawdziwie uświęcona przez Ducha i jako usprawiedliwiona przez krew Chrystusa; jednak w rzeczywistości taką nie była:
.albo mowa tu o samym Chrystusie, który był uświęcony, oddzielony, konsekrowany, tak jak Aaron i jego synowie byli uświęceni przez ofiary zabitych zwierząt, aby służyć w urzędzie kapłańskim: zatem Chrystus, gdy ofiarował sam siebie i przelał swoją cenną krew, przez którą przymierze łaski zostało ratyfikowane, przez tę samą krew został przywrócony z martwych, i ogłosił, że jest Synem Bożym w mocy; i zasiadłszy po prawej ręce Boga, żyje na wieki aby się wstawiać, co jest drugą częścią Jego kapłańskiego urzędu, jest uświęcony przez swoją własną krwią aby to osiągnąć.”
.
Ch. H. Spurgeon
Według Spurgeona apostazja jest niemożliwa a sam fragment jest hiperbolą i ukazuje niemożliwy przypadek oraz jego potencjalne konsekwencje.
“Jak wam się wydaje, na ileż surowszą karę zasługuje ten, kto by podeptał Syna Bożego i zbezcześcił krew przymierza, przez którą został uświęcony, i znieważył Ducha łaski? – Z tak straszliwym wyrokiem Paweł toruje sobie drogę do wierzących! Opuśćcie tę drogę, a nie pozostanie nic innego jak zniszczenie. Odrzućcie Zbawiciela, poddajcie nadzieję w niego, a nie będzie żadnego innego imienia, przez które możecie być zbawieni… Gdyż apostazja od Chrystusa to wszystko by uczyniła; a jeśli byłaby ona możliwa, gdzież byłoby miejsce na łaskę?”
Wnioski
Wierzący nie może stać się apostatą ponieważ:
- Wiara jaką posiada pochodzi od Boga i nie ma źródła w człowieku
- Krew, która uświęca wierzącego zmywa doskonale i nieustannie wszystkie grzechy
- Legalna i stała pozycja wierzącego w oczach Bożych to niewinny
- Greka wskazuje na dychotomiczny, wzajemnie się wykluczający podział: wierzących (zbawionych) i wycofujących się (potępionych)
- Czas aorist użyty został w trybie wyrażającym niemożliwe wystąpienie oraz stronie deponensu medialnego wykluczając tym samym prawdziwie wierzących z grupy apostatów
- Konkluzja autora Listu do Hebrajczyków jest taka, że wierzący nie może zostać przyporządkowany do grupy wycofujących się, wers 39
- Potencjalne zastosowanie hiperboli wskazuje na hipotetyczne rozważanie sytuacji, której zaistnienie jest niemożliwe, a która zostaje obalona wersem 39
- Rozdział 10 listu do Hebrajczyków potwierdza doktrynę Przetrwania Świętych
Miłość Boga do wierzących jest większa niż ich grzechy. I dlatego właśnie Bóg powiedział o Jezusie:
Aby każdy, kto w niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Tak bowiem Bóg umiłował świat, że dał swego jednorodzonego Syna, aby każdy, kto w niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne. Bo Bóg nie posłał swego Syna na świat, aby potępił świat, lecz aby świat był przez niego zbawiony..
