O konieczności zgromadzeń w Dniu Pańskim

utworzone przez | mar 17, 2023 | Chrześcijańska moralność, Egzegezy, Eklezjologia: nauka o kościele, Teologia reformowana

Trzecie użycie Prawa a Dzień Pański

Hebr. 10:24-25 .

24. I okazujmy staranie jedni o drugich, by pobudzać się do miłości i dobrych uczynków;

25. Nie opuszczając naszego wspólnego zgromadzenia, jak to niektórzy mają w zwyczaju, ale zachęcając się nawzajem, i to tym bardziej, im bardziej widzicie, że zbliża się ten dzień.

Autor Listu do Hebrajczyków wyraził swoje ogromne zaniepokojenie faktem, że niektórzy z członków lokalnych kongregacji mieli zwyczaj opuszczania wspólnych zgromadzeń. Pod natchnieniem Ducha Świętego praktykę nieregularnego uczestnictwa na nabożeństwach opisał jako zwyczaj sprzeczny z regułą miłości braterskiej, wyrażonej przez wspólne staranie, pobudzanie do dobrych uczynków oraz wzajemne zachęcanie. W tle czaiła się ostateczna apostazja, a zaraz za nią następujący sąd ostateczny, ten dzień.

Wbrew biblijnemu ostrzeżeniu wielu współczesnych Reformowanych chrześcijan dość lekko traktuje kwestię Dnia Pańskiego. Dla jednych jest to zaledwie opcja, jeden spośród wielu dni poświęcanych na Bożą służbę, równie dobrym mógłby być wtorek, środa czy sobota. Inni, bardziej uparci, w ogóle nie widzą potrzeby istnienia Dnia Pańskiego, ponieważ dla nich każdy dzień jest dniem Chrystusa, dniem oddawania Bogu chwały w duchu a nie w literze prawa.

Zaskakującym jest, że obie grupy chrześcijan łączy cecha wspólna – jest nią odrzucenie trzeciego użycia prawa, czyli odrzucenie moralności wynikającej z dekalogu jako przewodnika w życiu chrześcijanina.

  • Prawo przeklina!
  • Precz z prawem!
  • Nie jestem pod prawem jestem pod łaską!

W ten sposób pozostają wolni od społeczności, lub też społeczności do których należą cechuje słabość uczestnictwa na nabożeństwach członków kościoła, dolegliwość wynikająca z braku konkretnej reguły kierującej życiem, reguły moralnej. Bo przecież, jak twierdzą, Dzień Pański to nie żydowski szabat. Wolność sumienia zatem zezwala im na lekkie traktowanie tego świętego dla chrześcijaństwa Dnia.

Biblijny argument

Nie wszystkie prawdy Pisma Świętego określone są w sposób bezpośredni. Niektóre doktryny wymagają od teologa zebrania szeregu przesłanek, na podstawie których wyciągany jest ostateczny wniosek i ustanawiany teologiczny argument. Gdy mówimy o argumencie mamy na myśli połączoną serię stwierdzeń lub wywodów, których celem jest ustalenie stanowiska lub konkluzji. Argument może być ważny lub nieważny.

Argument, jakiego będziemy dowodzić jest oparty jest o serię twierdzeń czyli założeń:

1) Jeśli prawo ustanowione przez Boga posiada aspekt moralny
2) Jeśli żydowski szabat posiadał aspekt moralny
3) Jeśli Prawo Boże jest podzielne
4) Jeśli Chrystus zniósł wszystkie aspekty prawa oprócz moralności
5) Jeśli szabat ma charakter wieczny
6) Jeśli Dzień Pański zastąpił żydowski szabat

Zatem pozostaje moralne prawo do obserwacji przez chrześcijan a Dzień Pański jest moralnie obowiązującym w świetle Bożego prawa czyli należy do reguły życia chrześcijanina.

Rozważmy wszystkie przesłanki aby dowieść ważności naszego argumentu.

Przesłanka 1: Prawo ustanowione przez Boga posiada aspekt moralny

Słowa Apostoła wyraźnie wskazują na to, że Prawo wyrażone przez przykazania było dobre, to znaczy że Prawo Boże zawiera w sobie element moralności, która została przedstawiona przez Boga jako standard zachowania..

Rzym. 7:12 A tak prawo jest święte i przykazanie jest święte, sprawiedliwe i dobre.
.
Rzym. 7:16 zgadzam się z tym, że prawo jest dobre.

Niektórzy żydowscy zwodziciele chcieli ustanowić Prawo jako podstawę usprawiedliwienia czyniąc w ten sposób złe użycie z Prawa. Ludzie ci nie rozumieli konsekwencji swojej nauki. Apostoł przeciwstawił złemu nauczaniu Prawa właściwe, czyli dobre zastosowanie prawa: Wiemy zaś, że prawo jest dobre, jeśli ktoś je właściwie stosuje. (1 Tym. 1:8).

I tutaj należy rozróżnić dwa dobre zastosowania: jedno dla nieusprawiedliwionych grzeszników (1 Tym. 1:9-10), drugie, o którym wspomniał wcześniej jest dobrym zastosowaniem prawa dla usprawiedliwionych przez Chrystusa chrześcijan:  Końcem zaś przykazania jest miłość płynąca z czystego serca, z prawego sumienia i wiary nieobłudnej; (1 Tym. 1:5).

Wnioski: Przesłanka o aspekcie moralnym dekalogu jest prawdziwa. Pięć przykazań mówi o nich bezpośrednio.
.

Przesłanka 2: Żydowski szabat posiadał aspekt moralny

O tym, że Prawo wskazuje na moralność jako regułę postępowania chrześcijańskiego czytamy w Liście do Rzymian, gdzie wyraźnym jest odniesienie nie tylko do 6, 7, 8, 9, 10 przykazania dekalogu, czyli moralnej jego części. Jednak nie wszystkie moralne przykazania zostały wymienione ex verbis (np. 5 – czcij ojca i matkę zostało pominięte). Sam tekst wskazuje na poszerzenie listy, ponieważ fraza i jakiekolwiek inne przykazanie odnosi się do pozostałych (czyli więcej niż jednego) prawa moralnego dekalogu.

Rzym. 13:8-10 8. Nikomu nie bądźcie nic winni oprócz wzajemnej miłości. Kto bowiem miłuje bliźniego, wypełnił prawo. 9. Gdyż to:
.
Nie będziesz cudzołożył (7 przykazanie)

nie będziesz zabijał (6 przykazanie)

nie będziesz kradł (8 przykazanie)

nie będziesz fałszywie świadczył (9 przykazanie)

nie będziesz pożądał (10 przykazanie)

i jakiekolwiek inne przykazanie (odniesienie do pozostałych moralnych przykazań, więcej niż jednego)
.
w tych słowach się streszcza, mianowicie: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie. 10. Miłość nie wyrządza zła bliźniemu. Tak więc wypełnieniem prawa jest miłość.

Słowa te są znamienne, ponieważ mówiąc o dekalogu, wymieniają pięć moralnych przykazań, pomijają więcej niż jedno, które ma charakter moralny. Teraz należy odpowiedzieć na pytanie, które przykazanie, obok piątego (czcij ojca i matkę) mogło mieć charakter moralny? Mowa oczywiście o żydowskim szabacie.

Szabat polegał na służbie Bożej poprzez uwielbienie, modlitwę i czytanie Pisma, co jest jego pierwszym przesłaniem. Ale też służba Boża posiadała swój moralny charakter odnoszący się do człowieka. I rzeczywiście Jezus Chrystus odniósł się do tej zasady mówiąc, że  szabat został ustanowiony dla człowieka, a nie człowiek dla szabatu. (Marek 2:27).

Tak więc służba Boża, która sama w sobie już niesie ze sobą element moralności wobec Boga uczy nas dodatkowo o moralności względem człowieka. Tym moralnym aspektem Bożej służby względem człowieka jest dobroczynność w dniu szabatu co Mesjasz udowadniał wielokrotnie w czasie ziemskiej posługi.

Konfrontując Bożą prawdę o znaczeniu żydowskiego szabatu i jego moralności względem bliźniego Syn Boży retorycznie spytał swoich wrogów:  Spytam was o pewną rzecz: Czy wolno w szabaty czynić dobrze, czy źle? Ocalić życie czy zniszczyć? (Łuk. 6:9) O tym, że tekst odnosi się do bliźniego nie mamy żadnej wątpliwości, ponieważ chodziło o ocalenie życia człowieka z uschłą ręką.

Akty miłosierdzia względem bliźniego są zatem tym szczególnym, moralnym aktem szabatu i szczególną służbą Bożą. Tak więc jakiekolwiek inne przykazanie podsumowane przez miłość do bliźniego i będące zarazem wypełnieniem prawa przez miłość to nie tylko piąte przykazanie (czcij ojca i matkę) ale też moralna część czwartego przykazania, szabatu prezentowanego przez dekalog jako reguła życia. Tu przejawia się wzajemne staranie, pobudzanie do dobrych uczynków i zachęcanie wspominane w LIście do Hebrajczyków 10!

Synod w Dort rozważając kwestię szabatu żydowskiego sformułował tą prawdę następująco:

„W czwartym przykazaniu Prawa Bożego znajduje się element ceremonialny i moralny.  Odpoczynek w siódmym dniu po stworzeniu i ścisłe przestrzeganie tego dnia, którym naród żydowski był szczególnie obciążony, miało charakter ceremonialny. Że określony i wyznaczony dzień został odłożony na służbę Bogu i że w tym celu wymagany jest taki odpoczynek, jaki jest konieczny do służby Bożej i do uświęconej kontemplacji; ten element jest moralny.” [1]

Na moralny aspekt żydowskiego szabatu wskazują dwa dodatkowe teksty Pisma. Poprzez odniesienie do emocji radości i przyjemności ukazany jest wymiar tego dnia jako moralny, ponieważ radować się należy z rzeczy dobrych a wiemy, że prawo jest dobre.

Psalm 118:24 Oto dzień, który PAN uczynił, weselmy się i radujmy się w nim.
.
Izaj. 58:13…nazwiesz szabat rozkoszą, dzień święty PANA – szanownym;

Wnioski: Przesłanka o aspekcie moralnym szabatu jest prawdziwa. Tym aspektem jest służba Bogu oraz szczególny jej zakres, służba Bogu przez akty miłosierdzia względem bliźniego. Ponadto odniesienie do emocji wesela i rozkoszy wskazują na moralny aspekt szabatu.
.

Przesłanka 3: Prawo Boże jest podzielne

5 Mojż. 4:13-14 13. Wówczas oznajmił wam swoje przymierze, które nakazał wam wypełniać, dziesięć przykazań, które napisał na dwóch kamiennych tablicach. 14. W tym czasie PAN rozkazał mi nauczać was nakazów (חֻקִּ֖ים huqqim – ustaw) i praw (וּמִשְׁפָּטִ֑ים umiśpatim – wyroków), abyście je wypełniali w ziemi, do której idziecie, aby ją wziąć w posiadanie.

Prawo moralne jest w Torze wyraźnie odróżnione od prawa cywilnego i ceremonialnego. Dziesięć Przykazań kategorycznie różni się od innych praw. W Księdze Powtórzonego Prawa obecne jest wyraźne rozróżnienie między

Te trzy odmienne prawa jako wyszczególnione kategorie znajdują się w jeszcze jednym miejscu:

5 Mojż. 6:1 A oto przykazania (הַמִּצְוָ֗ה hammiswah), nakazy (הַֽחֻקִּים֙ hahuqqim – ustawy) i prawa (וְהַמִּשְׁפָּטִ֔ים wehamiśpatim – wyroki), których PAN, wasz Bóg, nakazał was nauczyć, żebyście je wypełniali w ziemi, do której idziecie, by ją posiąść;

W tym tekście

Tak więc mitsvah, hoq i mishpat nie są językowo takie same. Nawet Septuaginta, greckie tłumaczenie hebrajskiego tekstu dowodzi, że te trzy prawa nie są identyczne

αἱ ἐντολαὶ καὶ τὰ δικαιώματα καὶ τὰ κρίματα
.
ai entolai kai ta dikaiomata kai ta krimata…

W Septuagincie, ponieważ spójnik kai „i” jest łącznikiem, a nie kopulą wzmacniającą, te trzy prawa są semantycznie odrębne a nie tożsame. Stąd też prawo moralne z łatwością może zostać wyodrębnione jako osobny element prawa, na które dodatkowo składają się jeszcze inne jego aspekty. Unieważnienie jednego aspektu prawa, nie unieważnia pozostałych aspektów. Np. zniesienie prawa ceremonialnego nie znosi prawa moralnego. Zniesienie jednego jakiegoś aspektu Prawa nie znosi Prawa.

Kolejny aspekt Prawa to jego przekleństwo. Suma całego Prawa jest taka, że kto go nie wypełnia jest przeklęty przez Boga

5 Mojż. 27:26 Przeklęty, kto nie trwa w wypełnianiu słów tego prawa

Wnioski: Przesłanka o podzielności Prawa jest parwdziwa. Prawo Boże jest podzielone na Dziesięć Przykazań, obok którego występują kodeks prawny (מִצְוָה mitsvah – przykazania) , akty prawne (חֹק hoq – ustawy) oraz cywilne prawo wykonawcze (מִשְׁפָט mishpat – wyroki) a także aspekt przekleństwa.
.

Przesłanka 4: Chrystus nie zniósł prawa moralnego

Chrystus nie przyszedł znieść Prawa w tym sensie, że zastąpił prawo anarchią czy też bezprawiem antynomianizmu. Określenie tej prawdy wyrażone zostało przez Jezusa w dyskursie z Faryzeuszami, którzy zarzucali Mesjaszowi antynomianizm (np. że uzdrawia w szabaty, je posiłki z celnikami i nierządnicami itp.).

Mat. 5:17-18 17. Nie sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem znieść, ale wypełnić. 18. Zaprawdę bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie przeminie z prawa, aż wszystko się wypełni.

Doprecyzowanie wiecznotrwałości Prawa, w jego aspekcie moralnym wyrażonym przez sprawiedliwość znajdziemy w Psalmach. Sprawiedliwość to wszystkie przykazania i mają one taką cechę, że trwają na wieki:

Psalm 119:144, 172  144. Sprawiedliwość twoich świadectw trwa na wieki; daj mi rozum, a będę żył. 172. wszystkie twoje przykazania są sprawiedliwością.

Teraz ważnym jest zrozumieć, że Chrystus przez dzieło krzyża zniósł pewne aspekty wiecznego Prawa: przekleństwo, ceremonie, restrykcje, regulacje cywilne. Moralność pozostała nietknięta, żaden tekst Pisma nigdzie nie stwierdza o zniesieniu moralności Prawa, a zatem i dekalogu oraz moralności szabatu.

Istnieją przynajmniej dwa fragmenty Słowa Bożego informujące o zniesieniu ceremonii, praw cywilnych oraz przekleństwa Prawa Starego Zakonu, podczas gdy moralność przekazana przez Stare Przymierze pozostaje bez zmian.

A) O zniesieniu przekleństwa Prawa przeczytamy w Liście do Kolosan.

Kol. 2:13-14 13. I was, gdy byliście umarłymi w grzechach i w nieobrzezaniu waszego ciała, razem z nim ożywił, przebaczając wam wszystkie grzechy; 14. Wymazał (εξαλειψας eksaleipsas) obciążający nas wykaz zawarty w przepisach (χειρόγραφον τοῖς δόγμασιν – heirografon tois dogmasin), który był przeciwko nam, i usunął go z drogi, przybiwszy do krzyża;

  • ἐξαλείφω exaleifo – zetrzeć, unicestwić, całkowicie zniszczyć
    .
  • χειρόγραφον cheirografon – rękopis, dokument, zapis legalistyczny, więź, czyli Prawo Mojżeszowe (dr Barnes)
    .
  • ὁ ho (forma podstawowa słowa τοῖς tois) – przedimek określony ten konkretny, ten właśnie o którym mowa – zawężający ilość desygnatów do konkretnego pojęcia, którym jest
    .
  • δόγμα dogma – dekret, rozporządzenie, przepis, czyli Przepisy Prawa Mojżeszowego (dr Barnes)

Legalistyczny zapis przeciwny ludzkiej naturze jest niczym innym jak Prawem nadanym przez Boga wyrażonym w przepisach. Przybicie do krzyża wymazało czyli całkowicie usunęło cały ten zapis.  Zatem całe przekleństwo Starego Prawa, wyrażone w przepisach, zostało zupełnie zniesione, unicestwione, wymazane i nie obowiązuje tych, którzy są w Chrystusie. To co obciążało, czyli przekleństwo wynikające z przepisów Starego Zakonu już nie obciąża tych, którzy są Chrystusie.

Warto zwrócić uwagę na kontekst wersetu 14, który informuje o przebaczeniu wszystkich grzechów jakie człowiek popełnił czy to przed nawróceniem czy też po nawróceniu. Jeśli zatem absolutnie wszystkie grzechy zostają przebaczone ze względu na wymazanie wykazu zawartego w przepisach, mowa oczywiście o zniesieniu absolutnie wszystkich przekleństw przepisów Starego Prawa bez wyjątku. Nieprzestrzeganie przepisów prawa przez odrodzonych chrześcijan nie skutkuje przekleństwem (acz skutkuje Bożą dyscypliną).

Rzym. 7:6 Lecz teraz zostaliśmy uwolnieni od prawa, gdy umarliśmy dla tego, w czym byliśmy trzymani, abyśmy służyli Bogu w nowości ducha, a nie w starości litery.

To, co było przeciwko niewierzącym, czyli przekleństwo Prawa nie obciąża tych, którzy są w Chrystusie i umarli wraz z Nim dla przekleństwa Prawa oraz wszystkich ceremonialnych przepisów Prawa.

B) O zniesieniu ceremonii i restrykcji oraz przepisów cywilnych przeczytamy w Liście do Efezjan

Efez. 2:14-15 14. On bowiem jest naszym pokojem, on, który z obydwu uczynił jedno i zburzył stojący pośrodku mur, który był przegrodą; 15. Znosząc (καταργήσας katargesas) przez swoje ciało nieprzyjaźń, prawo (τὸν νόμονton nomon) przykazań (τῶν ἐντολῶν ton entolon) wyrażone w przepisach (ἐν δόγμασιν en dogmasin), aby z dwóch stworzyć w samym sobie jednego nowego człowieka, czyniąc pokój;

Fragment jeszcze dobitniej wiąże przepisy (δόγμα dogma) z Mojżeszowym Prawem (νόμος nomos). To właśnie te ceremonialne przepisy, restrykcje wynikające z Prawa oraz prawa cywilne (np. kara śmierci za nieprzestrzeganie szabatu) zostały anulowane (καταργήσας katargesas). Skąd wiemy, że chodzi o ceremonie, restrykcje i prawa cywilne?

Definiuje to ilustracja zburzył stojący po środku mur. W Żydowskiej Świątyni istniał mur oddzielający Żydów od pogan, którzy wprawdzie akceptowali Boga Tory, ale jeszcze nie zostali obrzezani i nie zachowywali prawa ceremonialnego np. obrzezania czy kaszrutu, dlatego też nie podlegali karze śmierci za nieprzestrzeganie szabatu.

Zobaczmy skutki zniesienia: żadne ceremonie i wymogi Prawa nie obowiązują chrześcijan. Obrzezanie, dni świąteczne, zakazy żywieniowe, święcenie soboty, kary cywilne, to wszystko przeszłość, do której nie ma powrotu. (Kol. 2:16-17; Gal. 31:1; 4:10; 5:2-4)

Wnioski: Przesłanka o zniesieniu niektórych aspektów Prawa jest prawdziwa. Krzyż Chrystusa zniósł ceremonie, restrykcje żywieniowe, prawa cywilne i przekleństwo Prawa za popełnienie grzechu. Moralność wynikająca z Prawa nie została zniesiona.
.

Przesłanka 5: Szabat ma charakter wieczny

Bóg w swoim Słowie, które nie może być naruszone (Jan 10:35) ogłosił o niezmienności i wiecznotrwałość przykazań Dekalogu, który zawiera w sobie czwarte przykazanie dotyczące szabatu.

Psalm 111:7-8 7. Dzieła rąk jego to prawda i sąd, niezmienne są wszystkie jego przykazania; 8. Ustalone na wieki wieków, ustanowione w prawdzie i prawości

Wieczność szabatu a przez to obowiązek przestrzegania przez każdego wierzącego po wszystkie pokolenia odnajdziemy potwierdzone w wielu miejscach Pisma, z których warto zwrócić uwagę na dwa, które mówią o szabacie jako o znaku uświęcenia. Sam żydowski szabat nie uświęcał nikogo ale wskazywał na to uświęcenie, które zrealizował Chrystus (Hebr. 10:10). Jest to wieczny znak między Bogiem a duchowym Izraelem.

2 Mojż. 31:13 Powiedz też synom Izraela: Koniecznie macie przestrzegać moich szabatów, bo to jest znak między mną a wami przez wszystkie wasze pokolenia, abyście wiedzieli, że ja jestem PAN, który was uświęca
.
2 Mojż. 31:17 Jest on wiecznym znakiem między mną a synami Izraela, bo w sześć dni PAN uczynił niebo i ziemię, a siódmego dnia przestał i odpoczął.

Po pierwsze ustawa ta dotyczyła duchowego Izraela czyli Kościoła. Izrael o którym tu mowa jest duchowy ponieważ jest uświęcony przez Chrystusa.

3 Mojż. 26:46 To są ustawy, sądy i prawa, które ustanowił PAN między sobą a synami Izraela na górze Synaj za pośrednictwem Mojżesza.
.
Rzym. 2:28-29 28. Nie ten bowiem jest Żydem, kto jest Żydem na zewnątrz, ani nie to jest obrzezaniem, co jest na zewnątrz, na ciele; 29. Ale ten jest Żydem, kto jest nim wewnątrz, i to jest obrzezanie, co jest obrzezaniem serca, w duchu, nie w literze, którego chwała nie pochodzi od ludzi, lecz od Boga.
.
Gal. 6:16 A na tych wszystkich, którzy będą postępować według tej zasady, niech przyjdzie pokój i miłosierdzie to jest na Izraela Bożego.

Po drugie Pismo Święte mówiąc o „wiecznotrwałości” przepisów Starego Przymierza nie przekazuje idei absolutnej formalnej wieczności.

A) Wieczna ustawa dotycząca Namiotu Zgromadzenia przestała obowiązywać kiedy pojawiła się Świątynia, która zastąpiła Namiot i ten przestał być potrzebny. Arka została przeniesiona do Świątyni, zmieniła się forma działania ustawy. Ponownie Namiot i Świątynia były typem zgromadzenia czyli Kościoła, który jest świątynią Boga, który zastąpił Świątynię.

2 Mojż. 27:21 W Namiocie Zgromadzenia przed zasłoną, za którą jest arka świadectwa, Aaron i jego synowie będą je stawiać przed PANEM od wieczora aż do poranka. Będzie to wieczna ustawa wśród ich potomków dla synów Izraela.
.
Hebr. 9:2-3  2 Został bowiem zbudowany przybytek, w którego pierwszej części, zwanej Miejscem Świętym, znajdował się świecznik, stół i chleby pokładne. 3 Za drugą zaś zasłoną był przybytek, który zwano Miejscem Najświętszym. 4 Posiadało ono złotą kadzielnicę i arkę przymierza całą pokrytą złotem, w której było złote naczynie z manną, laska Aarona, która zakwitła, i tablice przymierza.
.
2 Kor. 6:16 A co za porozumienie między świątynią Boga a bożkami? Wy bowiem jesteście świątynią Boga żywego, tak jak mówi Bóg: Będę w nich mieszkał i będę się przechadzał w nich, i będę ich Bogiem, a oni będą moim ludem.

B) Wieczna ustawa dotycząca kapłaństwa Aarona została zniesiona i zastąpiona kapłaństwem Chrystusa – kapłaństwo dalej funkcjonuje ale w innej formie

2 Mojż. 29:9 I przepaszesz ich pasem, Aarona i jego synów, i włożysz na nich mitry, i będzie do nich należało kapłaństwo na mocy wiecznej ustawy.
.
Hebr. 7:28  Prawo bowiem ustanawiało najwyższymi kapłanami ludzi, którzy podlegają słabościom, słowo zaś przysięgi, która nastąpiła po prawie, ustanowiło Syna doskonałego na wieki.
.
Hebr. 8:6-7;13 6. Teraz zaś nasz kapłan o tyle znakomitszą otrzymał służbę, o ile jest pośrednikiem lepszego przymierza, które zostało oparte na lepszych obietnicach. 7. Gdyby bowiem to pierwsze było nienaganne, to nie szukano by miejsca na drugie; 7:13 A gdy mówi „nowe”, uznaje pierwsze za przedawnione

Po trzecie o tym, że szabat ma być zachowywany w okresie katolickości Kościoła dowodzi tekst Ezechiela. Proroctwo to dotyczy nowej Świątyni, którą nie jest milenijna, strukturalna świątynia lecz Kościół.

Ezech. 46:3 Podobnie lud tej ziemi będzie oddawał pokłon przed PANEM u wejścia tej bramy w dni szabatu i w czasie nowiu.

Wnioski: Przesłanka o wiecznotrwałości szabatu jest prawdziwa. Jest to ustawa wieczna między Bogiem a duchowym Izraelem, zatem z Kościołem o charakterze katolickim. Szabat jest znakiem uświęcenia jakiego dokonał Chrystus.
.

Przesłanka 6: Dzień Pański zastąpił żydowski szabat

Żydowski szabat, jako ostatni dzień tygodnia, wskazywał na konieczność odpocznienia od uczynków, tym samym wskazywał na Chrystusa, który swoją ofiarą znosi konieczność wysiłków w celu zbawienia. Zmartwychwstały Chrystus w niedzielę (Mat. 28:1; Marek 16:9; Łuk. 24:1; Jan 20:1) jest odpocznieniem dla wszystkich chrześcijan, ten dzień jest dniem odpoczynku, rozpoczynającym tydzień pracy w Chrystusie. Dzień Pański jest zatem chrześcijańskim dniem odpocznienia, chrześcijańskim szabatem.

Dzień Pański zdefiniowany jest przez Pismo Święte jako szczególny dzień tygodnia, nie jest to każdy dzień tygodnia, lecz jeden konkretny dzień. Słowo κυριακη kyriake – Pański  – funkcjonuje tu nie jako rzeczownik lecz jako zaimek przymiotny. Tenże zaimek przymiotny występuje tylko w dwóch miejscach Słowa Bożego. Jest to celowe użycie środka gramatycznego aby wykazać połączenie spożywania wieczerzy z dniem Pańskim, które odbywało się w niedzielę a nie w sobotę.

Obj. 1:10 Znalazłem się w zachwyceniu Ducha w dniu Pańskim (εν τη κυριακη ημερα en te kuriake hemera)
.
1 Kor. 11:20 Gdy więc się zbieracie, nie jest to spożywanie wieczerzy Pańskiej. (κυριακον δειπνον kuriakon deipnon)
.
Dzieje 20:7 A pierwszego dnia po szabacie, gdy uczniowie zebrali się na łamanie chleba,

εν τη κυριακη ημερα en te kuriake hemera – Wyrażenie to pojawia się we wczesnych pismach chrześcijańskich i nawiązuje do niedzieli, czyli dnia, w którym doszło do zmartwychwstania Chrystusa. Istnieje wiele zbieżności między żydowskim szabatem a chrześcijańskim Dniem Pańskim, czyli niedzielą co możemy zaobserwować poprzez szereg zwyczajów.

A) W dniu żydowskiego szabatu istniał pradawny zwyczaj czytania Świętych Pism. Nawet służba naszego Pana wskazuje na ten zwyczaj, ponieważ polegała na czytaniu i ekspozycyjnym nauczaniu Bożego Słowa, w synagogach w czasie szabatu.

Dzieje 15:21Mojżesz bowiem od dawien dawna ma w każdym mieście takich, którzy go głoszą, gdyż w synagogach co szabat czytają go.
.
Łuk. 4:16-21 16.Przyszedł też do Nazaretu, gdzie się wychował. Według swego zwyczaju wszedł w dzień szabatu do synagogi i wstał, aby czytać 17.I podano mu księgę proroka Izajasza. Gdy otworzył księgę, znalazł miejsce, gdzie było napisane: 20. Potem zamknął księgę, oddał ją słudze i usiadł, a oczy wszystkich w synagodze były w nim utkwione. 21.I zaczął do nich mówić: Dziś wypełniły się te słowa Pisma w waszych uszach.

Chrystus zmartwychwstały zwyczaj ten przenosi na niedzielę. Pierwsze po wskrzeszeniu kazanie Jezusa do zgromadzonego kościoła odbyło się w niedzielę. Drugie po wskrzeszeniu kazanie Jezusa do zgromadzonego kościoła miało miejsce również w niedzielę. Także Apostołowie zgromadzonych ludzi w kościele nauczali w niedzielę

Jan 20:19 A gdy był wieczór tego pierwszego dnia po szabacie, a drzwi były zamknięte tam, gdzie zgromadzili się uczniowie z obawy przed Żydami, przyszedł Jezus, stanął pośrodku i powiedział do nich: Pokój wam.
.
Jan 20:26 A po ośmiu dniach jego uczniowie znowu byli w domu, a Tomasz z nimi. I przyszedł Jezus, gdy drzwi były zamknięte, stanął pośrodku i powiedział: Pokój wam.
.
Dzieje 20:7 A pierwszego dnia po szabacie, gdy uczniowie zebrali się na łamanie chleba, Paweł, który miał nazajutrz odjechać, przemawiał do nich i przeciągnął mowę aż do północy.

B) Chrystus spożył wieczerzę paschalną w dniu przygotowania i ustanowił pamiątkę Wieczerzy Pańskiej (Łuk. 22:8-20). Sama Pascha wypadała w sobotę, zbiegając się w ten sposób z cotygodniowym szabatem w którym oba święta obchodzono tego samego dnia, a piątek był Dniem Przygotowania.

Żydzi pochodzący z  północnej Palestyny liczyli dzień od wschodu do wschodu słońca, Jezus i uczniowie jako Galilejczycy trwali w tej tradycji i dla nich dzień Paschy rozpoczął się wraz ze wschodem słońca w czwartek, a zakończy się wschodem słońca w piątek.

Śmierć Jezusa w Dniu Przygotowania, czyli piątek według tradycji północnej, nastąpiła w tym samym czasie, kiedy baranki były przygotowywane na ucztę paschalną później tego wieczoru, na początku Dnia Paschy.

Jan 19:31 Wtedy Żydzi, aby ciała nie zostały na krzyżu na szabat, ponieważ był dzień przygotowania (bo ten dzień szabatu był wielkim dniem,)

Pamiątkę Wieczerzy Pańskiej, która zastąpiła wieczerzę paschalną,  Apostołowie i uczniowie spożywali w niedzielę czyli w Dzień Pański, po szabacie żydowskim. W dłuższej perspektywie następuje przeniesienie sakramentu na niedzielę czyli Dzień Pański

Dzieje 20:7 A pierwszego dnia po szabacie, gdy uczniowie zebrali się na łamanie chleba, Paweł, który miał nazajutrz odjechać, przemawiał do nich i przeciągnął mowę aż do północy.

C) W dniu żydowskiego szabatu istniał ustanowiony przez kapłana Jehojadę zwyczaj zbierania datków na rzecz świątyni, który funkcjonował do czasów Jezusa

2 Król. 12:9 Wtedy kapłan Jehojada wziął jedną skrzynię, zrobił otwór w jej wieku i postawił ją przy ołtarzu po prawej stronie, którędy wchodzono do domu PANA. Kapłani zaś, którzy strzegli progu, wrzucali tam wszystkie pieniądze, które wnoszono do domu PANA.
.
Marek 12:41 A siedząc naprzeciw skarbony, Jezus przypatrywał się, jak ludzie wrzucali do niej pieniądze. Wielu bogaczy wrzucało wiele.

Chrześcijanie otrzymali zalecenie aby dary na rzecz Kościoła, czyli Świątyni Chrystusa, zbierać Dzień Pański czyli w niedzielę, widzimy tu wyraźne zastąpienie.

1 Kor. 16:2 Każdego pierwszego dnia tygodnia niech każdy z was odkłada u siebie, stosownie do tego, jak mu się powodzi, aby nie urządzać składek dopiero wtedy, kiedy ja tam przybędę.

Zatem nauczanie, Wieczerza oraz kolekta okazują się tożsamymi elementami żydowskiego szabatu oraz Dnia Pańskiego. Dzień Pański w nowej dyspensacji wyraźnie przejął rolę żydowskiego szabatu. Myśl tą ponownie podsumowali nasi ojcowie z Dort:

„Szabat Żydów został odłożony na bok, a chrześcijanie mają obowiązek uroczyście obchodzić Dzień Pański. Dzień ten był zawsze zachowywany w pierwotnym Kościele od czasów Apostołów. Dzień ten powinien być tak poświęcony służbie Bożej, aby w nim ludzie odpoczywali od wszelkich prac służebnych, z wyjątkiem tych, które są wymagane przez dobroczynność i bieżące potrzeby, a także od wszelkich takich rozrywek, które uniemożliwiają służbę Bożą.”  [2]

D) Konieczność spotkań w Dzień Pański, czyli pierwszy dzień tygodnia, niedzielę, odnajdujemy w prostym wnioskowaniu na podstawie szeregu fragmentów Pisma Świętego, które wskazują na wymóg takiej praktyki.

  • Chrystus zmartwychwstał w niedzielę Marek 16:9 A Jezus, gdy zmartwychwstał wczesnym rankiem pierwszego dnia po szabacie,
    ,
  • kościół zgromadzał się w niedzielę (por. Jan 20:19, 26) A pierwszego dnia po szabacie, gdy uczniowie zebrali się na łamanie chleba, Paweł, który miał nazajutrz odjechać, przemawiał do nich i przeciągnął mowę aż do północy. (Dzieje 20:7)
    ,
  • kościół zbierał kolektę w niedzielę: Każdego pierwszego dnia tygodnia niech każdy z was odkłada u siebie, stosownie do tego, jak mu się powodzi, (1 Kor. 16:2)
    .
  • istnieje zakaz opuszczania zgromadzeń Nie opuszczając naszego wspólnego zgromadzenia, (Hebr. 10:25)

Wnioski: Przesłanka o zastąpieniu żydowskiego szabatu przez Dzień Pański jest prawdziwa. Tak jak Żydzi w żydowski szabat zgromadzali się, czytali Pisma, zbierali datki a także nieobcym im było spożycie posiłku, wszystko w oczekiwaniu na Mesjasza, tak widzimy, że kościół zgromadzał się w niedzielę, w tym dniu czytano Pisma Święte, spożywano Wieczerzę, zbierano datki na kościół w dzień zmartwychwstania Mesjasza.
.

Konkluzja

Podsumujmy zebrany i oparty o potwierdzone przesłanki materiał dowodowy w sprawie. Pamiętajmy, że argument wtedy jest ważny, gdy wszystkie przesłanki użyte w procesie dowodzenia są prawdziwe. Ważny argument oznacza, że wnioski argumentu są ważne i wiążące, ponieważ oparte są o aksjomaty Pisma Świętego. Odrzucenie konkluzji ważnego argumentu prowadzi do grzechu.

Przesłanka o aspekcie moralnym dekalogu jest prawdziwa. Sześć przykazań mówi o nich bezpośrednio w odniesieniu do człowieka, pozostałe odnoszą się moralnie do służby Bożej.

Przesłanka o aspekcie moralnym szabatu jest prawdziwa. Tym aspektem jest służba Bogu oraz szczególny jej zakres, służba Bogu przez akty miłosierdzia względem bliźniego. Ponadto odniesienie do emocji wesela i rozkoszy wskazują na moralny aspekt szabatu.

Przesłanka o podzielności Prawa jest prawdziwa. Prawo Boże jest podzielone na Dziesięć Przykazań, obok którego występują kodeks prawny (מִצְוָה mitsvah – przykazania) , akty prawne (חֹק hoq – ustawy) oraz cywilne prawo wykonawcze (מִשְׁפָט mishpat – wyroki) a także aspekt przekleństwa.

Przesłanka o zniesieniu niektórych aspektów Prawa ale nie prawa moralnego jest prawdziwa. Krzyż Chrystusa zniósł ceremonie, restrykcje żywieniowe, prawa cywilne i przekleństwo Prawa za popełnienie grzechu. Moralność wynikająca z Prawa nie została zniesiona.

Przesłanka o wiecznotrwałości szabatu jest prawdziwa. Jest to ustawa wieczna między Bogiem a duchowym Izraelem, zatem z Kościołem o charakterze katolickim. Szabat jest znakiem uświęcenia jakiego dokonał Chrystus.

Przesłanka o zastąpieniu żydowskiego szabatu przez Dzień Pański jest prawdziwa. Tak jak Żydzi w żydowski szabat zgromadzali się, czytali Pisma, zbierali datki a także nieobcym im było spożycie posiłku w oczekiwaniu na Mesjasza, tak widzimy, że kościół zgromadzał się w niedzielę, w tym dniu czytano Pisma Święte, spożywano Wieczerzę, zbierano datki na kościół w dzień zmartwychwstania Mesjasza.

Pierwotny argument został potwierdzony i jest ważny

1) Prawo ustanowione przez Boga posiada aspekt moralny
2) Żydowski szabat posiadał aspekt moralny
3) Prawo Boże jest podzielne
4) Chrystus zniósł wszystkie aspekty prawa oprócz moralności
5) Szabat ma wieczny charakter
6) Dzień Pański zastąpił żydowski szabat

Zatem pozostaje moralne prawo do obserwacji przez chrześcijan. Dzień Pański jest moralnie obowiązującym w świetle Bożego prawa czyli należy do reguły życia chrześcijanina.

Nowy Testament potwierdza to. Istnieje zakaz opuszczania zgromadzeń, chrześcijanie mają obowiązek uczestniczyć w życiu instytucjonalnego kościoła, czyli w niedzielę, chrześcijański Dzień Pański a nie w żydowski szabat, jakiś inny, dowolny dzień, czy w ogóle nie uczestniczyć w żaden dzień. Oto dobra i konieczna konsekwencja zbiorczego nauczania Pisma Świętego, które potwierdza nie tylko konieczność konsekwentnych niedzielnych zgromadzeń ale też afirmuje trzecie użycie prawa.

Odrzucającym Dzień Pański oraz trzecie użycie prawa Braciom Reformowanym zalecamy z miłością rewizję teologii. Kościół jest wtedy silny, gdy jego członkowie są zdyscyplinowani w uczestniczeniu w życiu Kościoła, szczególnie w Dzień Pański.

Mat. 18:20 Gdzie bowiem dwaj albo trzej są zgromadzeni w moje imię, tam jestem pośród nich.
.
Dzieje 2:41-42 41. Ci więc, którzy chętnie przyjęli jego słowa, zostali ochrzczeni. I przyłączyło się tego dnia około trzech tysięcy dusz. 42. Trwali oni w nauce apostołów, w społeczności, w łamaniu chleba i w modlitwach.

Drogi czytelniku, jeśli nie masz w pobliższu Reformowanej społeczności zapraszamy cię na coniedzielne nabożeństwo o 10:30 dostępne tutaj

Jom Riszom Szalom!

Kazanie wygłoszone dnia 03.11.2024

Przypisy

[1] Postanowienie Synodu w Dort cytowane w książce Remembering the Lord’s Day, której autorem jest David Engelsma, źródło
[2] Tamże

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email