Zarys Księgi Daniela 7
Nocna wizja z siódmego rozdziału Księgi Daniela ukazuje wielki zarys historii świata od królestwa Babilonu do sądu ostatecznego, okres 2500 lat i więcej. Ta niezwykła wizja obejmuje
- cztery straszne bestie (lub królestwa świata),
- dziesięć rogów, które wyłaniają się z czwartej bestii,
- mały róg (lub Antychryst), który wyłania się spośród dziesięciu rogów,
- sąd ostateczny,
- wieczne panowanie Syna Człowieczego
- wieczne królestwo świętych.
Rozdział 7 Księgi Daniela jest używany w Nowym Testamencie w szczególności na trzy sposoby.
Po pierwsze, w Ewangeliach tytuł “Syn Człowieczy” jest charakterystycznym określeniem naszego Pana.
Dan. 7:13 Widziałem też w nocnym widzeniu: Oto w obłokach nieba przybył ktoś podobny do Syna Człowieka, przyszedł aż do Odwiecznego i przyprowadzono go przed niego.
Po drugie, w 2 Liście do Tesaloniczan 2 i w innych miejscach, opis małego rogu z Daniela 7 (o którym mowa także w późniejszych rozdziałach Daniela) jest użyty w nowotestamentowym przedstawieniu Antychrysta.
Po trzecie, księga Objawienia, być może, nawiązuje bardziej do nocnej wizji Daniela niż do jakiegokolwiek innego rozdziału jego proroctwa.
Podsumujmy treść siódmego rozdziału Księgi Daniela. Rozdział dzieli się zgrabnie na dwie równe części: wersety 1-14 zawierają wizję, a wersety 15-28 dostarczają interpretacji wizji. Pierwsza połowa rozdziału również składa się z dwóch części. W wersetach 1-8 widzimy cztery bestie, cztery rogi i mały róg. Wersety 9-14 mówią o Odwiecznym, Synu Człowieczym i sądzie ostatecznym. Interpretacja w wersetach 15-28 traktuje o czterech bestiach, a następnie bardziej szczegółowo o czwartej bestii, i o małym rogu. Druga połowa Księgi Daniela wielokrotnie stwierdza, że święci Najwyższego otrzymają królestwo na wieki wieków.
Dan. 7:18 Ale święci Najwyższego wezmą królestwo i posiądą je na wieki, aż na wieki wieków.
.
Dan. 7:22 Aż przyszedł Odwieczny i oddano sąd świętym Najwyższego; i nadszedł czas, aby święci otrzymali królestwo.
.
Dan. 7:27 A królestwo, władza i wielkość królestwa pod całym niebem zostaną oddane ludowi świętych Najwyższego, którego królestwo będzie królestwem wiecznym, a wszystkie zwierzchności będą mu służyć i jego słuchać.
Cztery bestie
Lew
Pierwszą bestią jest lew — imperium babilońskie.
Dan. 7:4 Pierwsza była podobna do lwa i miała orle skrzydła. Przypatrywałem się jej, aż jej skrzydła zostały wyrwane i podniosła się z ziemi tak, że stanęła na nogach jak człowiek, a dano jej serce ludzkie.
Lew był nie tylko symbolem Babilonu w starożytnej sztuce Bliskiego Wschodu; jest to również obraz Babilonu używany przez proroków Starego Testamentu.
Jer. 4:7 Lew wyszedł ze swojej jaskini, niszczyciel narodów wyruszył, wyszedł ze swego miejsca, aby zamienić twoją ziemię w pustkowie, a twoje miasta zostaną zburzone i pozbawione mieszkańców.
Jakie jest znaczenie symboliki pierwszej bestii? Lew jest królem zwierząt. Powiedziano nam, że lew “miał skrzydła orła”; orzeł jest królem ptaków.
Dan. 7:4 Pierwsza była podobna do lwa i miała orle skrzydła.
Pierwsze królestwo jest przedstawione jako złoto w Księdze Daniela 2, najcenniejszy metal. Wszystko to wskazuje na wielką godność, bogactwo i chwałę Babilonu. Oderwanie skrzydeł oznacza koniec jego potężnych podbojów.
To, że “stanęła na nogach jak człowiek” i że “dano jej serce człowieka (…)” mówi o procesie uczłowieczania (Dan. 7:4). “Przez otrzymanie przez Nabuchodonozora ‘serca bestii’ (Dan. 4:16) imperium babilońskie otrzymało ludzkie serce” (E. J. Young, Daniel, s. 144).
Niedźwiedź
Drugą bestią jest niedźwiedź – imperium medo-perskie.
Dan. 7:5 Potem oto druga bestia, podobna do niedźwiedzia. I stanęła na jednym boku, mając trzy żebra w paszczy między zębami. I tak mówiono do niej: Wstań, pożeraj dużo mięsa.
Niedźwiedź jest silny i okrutny. Jego stanie na jednym boku odnosi się do tego, że jest podwójnym imperium, zarówno Medów jak i Persów, a także do jego postępu. Trzy żebra prawdopodobnie odnoszą się szczególnie do trzech królestw, które podbił: Babilonu na południu, Lidii na północy i Egiptu na zachodzie. “Wstań, pożeraj dużo mięsa.” wskazuje na jego nienasycony apetyt na podbój.
.
Lampart
Trzecią bestią jest lampart lub pantera — greckie imperium Aleksandra Wielkiego. Jako lampart z „czterema skrzydłami” jest bardzo szybki, a więc szybki w podboju. „Cztery głowy” to proroctwo, że po śmierci Aleksandra Wielkiego imperium zostanie podzielone na cztery części.
Dan. 7:6 Potem spojrzałem, a oto inna bestia, podobna do pantery, która miała cztery ptasie skrzydła na grzbiecie. Bestia miała także cztery głowy i dano jej władzę.
Bestia żelaznozęba
Czwartą bestią jest Imperium Rzymskie.
Dan. 7:7 Potem widziałem w nocnych widzeniach: Oto czwarta bestia, straszna, przerażająca i bardzo silna, mająca wielkie żelazne zęby. Pożerała i miażdżyła, a resztę deptała swoimi nogami. Różniła się od wszystkich bestii, które były przed nią, i miała dziesięć rogów.
Jest tak okropna, że nie można do niej przyrównać żadnej bestii ani zwierzęcia! W ten sposób różni się „od wszystkich bestii, które były przed nią”. Jest „straszna ,przerażająca i bardzo silna”, mając dwie bronie zniszczenia. Pierwszą z nich jest pysk z „wielkimi żelaznymi zębami”, które „pożerają i miażdżą”. Drugą, jej nogi z brązowymi pazurami którymi „deptała resztę”.
Dan. 7:19 Wtedy pragnąłem poznać prawdę o czwartej bestii, która różniła się od wszystkich innych, straszna nad miarę, której zęby były żelazne, a pazury z brązu; która pożerała i miażdżyła, a resztę deptała swoimi nogami
Cztery królestwa
Babilon
Rozważmy cztery bestie razem i zbiorowo. Według Daniela 7:17 bestie to „czterej królowie”, czyli królestwa, ponieważ królestwo jest rządzone i ucieleśnione w jego królu. Dziś mówilibyśmy o tych królestwach jako o imperiach.
Dan. 7:17 Te wielkie bestie, w liczbie czterech, to czterej królowie, którzy powstaną z ziemi.
Cztery metale w obrazie ze snu Nabuchodonozora w Daniela 2 reprezentują te same cztery królestwa, co bestie w Daniela 7. Księga Daniela 2 wyraźnie identyfikuje pierwsze imperium jako Babilon Nabuchodonozora.
Dan. 2:37-38 37. Ty, królu, jesteś królem królów, bo tobie Bóg nieba dał królestwo, moc, potęgę i sławę. 38. I dał w twoją rękę wszystko to, gdzie mieszkają synowie ludzi, zwierzęta polne i ptactwo niebieskie, i ustanowił cię panem nad tym wszystkim. Ty jesteś tą głową ze złota.
Medo-Persja i Grecja
Księga Daniela 8 naucza, że drugie i trzecie królestwo to Medo-Persja i Grecja.
Dan. 8:20-22 20. Ten baran, którego widziałeś, o dwóch rogach, to są królowie Medów i Persów. 21. A ten kosmaty kozioł to król Grecji, a ten wielki róg między jego oczami to pierwszy król. 22. A to, że został złamany, a powstały cztery inne w jego miejsce, oznacza, że cztery królestwa powstaną z jego narodu, ale nie będą miały jego potęgi.
Rzym
Rzym jest czwartym imperium, ponieważ to w jego czasach, Chrystus przyszedł jako kamień “odcięty z góry bez pomocy rąk”.
Dan. 2:45 To, że widziałeś, jak kamień został odcięty z góry bez pomocy rąk i skruszył żelazo, brąz, glinę, srebro i złoto, oznacza, że wielki Bóg oznajmił królowi, co nastąpi potem. Sen jest prawdziwy i jego znaczenie pewne.
Niegodziwy świat
Pochodzenie bestii to morze.
Dan. 7:2-3 2. Daniel powiedział: Oto co zobaczyłem w swoim widzeniu w nocy: Oto cztery wiatry niebieskie potykały się na wielkim morzu. 3. A cztery wielkie bestie wyszły z morza, jedna różniła się od drugiej.
Morze to niespokojna, grzeszna ludzkość, walczące narody.
Izaj. 17:12-13 12. Biada tłumom licznych ludów, które huczą jak rozhukane morze, i zgiełkowi narodów, które szumią jak szum wód gwałtownych! 13. Narody szumią jak szum wielkich wód, ale PAN je zgromi i uciekną daleko gnane wiatrem jak plewy na górach i jak biegacz stepowy przed wichurą.
„Cztery wiatry nieba” uderzające w morze świadczą o wszelkiego rodzaju zapobiegliwości: migracjach, wojnach, wynalazkach, handlu itp.
Dan. 7:2 Daniel powiedział: Oto co zobaczyłem w swoim widzeniu w nocy: Oto cztery wiatry niebieskie potykały się na wielkim morzu.
To, że cztery imperia „powstają z ziemi” wskazuje, że są one ziemskie i ludzkie, wytwory upadłej, grzesznej ludzkości — królestwa ludzi.
Dan. 7:17 Te wielkie bestie, w liczbie czterech, to czterej królowie, którzy powstaną z ziemi.
Ale dlaczego Daniel 2 przedstawia cztery królestwa jako metale, a Daniel 7 przedstawia te same imperia jako bestie? Można powiedzieć, że metale dają nam ludzką perspektywę: te królestwa są cenne i chwalebne. Bestie niejako dają nam perspektywę Boga. Widzi wyraźnie grzech, bałwochwalstwo, luksus i ucisk tych imperiów. Te królestwa są dehumanizujące, to królestwa bardziej zwierzęce niż ludzkie.
Poszczególne zwierzęta w Księdze Daniela 7 to drapieżne i przerażające bestie, które zabijają wszystkich na swojej drodze. Co byś zrobił, gdybyś zobaczył jedno z tych czterech stworzeń, które zbliża się do ciebie? Krzycz! I uciekaj! Niegodziwy świat zjednoczony w potężne imperium, tworząc i egzekwując bezbożne prawa i prześladując świętych, naturalnie wywołuje strach w sercach ludu Bożego. Żądni władzy, grzeszni ludzie, konstruując zgorszenie przez prawo, wyglądają dla bezbożnych jak złoto, srebro, brąz i żelazo – chwała i moc (Dan. 2). Jednak dla świętych jest to przerażająca bestia (Dan. 7). Ale:
Mat. 10:28 Nie bójcie się tych, którzy zabijają ciało, lecz nie mogą zabić duszy. Bójcie się raczej tego, który może i duszę, i ciało zatracić w piekielnym ogniu.
Wszystko to jest zadekretowane, zarządzane i planowane przez suwerennego i sprawiedliwego Boga nieba i ziemi.
Trzy okresy czwartej bestii
Trzy okresy czwartej bestii opisane są w wersetach 19-21 oraz w wersetach 23-25.
Dan. 7:19-21 19. Wtedy pragnąłem poznać prawdę o czwartej bestii, która różniła się od wszystkich innych, straszna nad miarę, której zęby były żelazne, a pazury z brązu; która pożerała i miażdżyła, a resztę deptała swoimi nogami; 20. Także o tych dziesięciu rogach, które były na jej głowie, i o innym, który wyrósł, przed którym upadły trzy, o tym właśnie rogu, który miał oczy i usta mówiące wielkie rzeczy, a wyglądał na większy od innych rogów. 21. I przypatrywałem się, a oto ten róg walczył ze świętymi i przemagał ich
.
Dan. 7:23-25 23. I powiedział tak: Czwarta bestia oznacza czwarte królestwo na ziemi, które będzie różniło się od wszystkich królestw, i pożre całą ziemię, podepcze i zmiażdży ją. 24. A dziesięć rogów oznacza, że z tego królestwa powstanie dziesięciu królów, a po nich powstanie inny, który będzie różnił się od pierwszych i poniży trzech królów; 25. Będzie mówił słowa przeciw Najwyższemu i wytracał świętych Najwyższego; będzie zamierzał zmienić czasy i prawa, gdyż będą wydane w jego ręce aż do czasu, czasów i połowy czasu.
- Okres pierwszy to panowanie czwartej bestii (wersety 19 i 23).
. - Okres drugi to czas dziesięciu rogów, które wyrastają z głowy czwartej bestii (wersety 20 i 24).
. - Okres trzeci to powstanie małego rogu z dziesięciu rogów (wersety 20-21 i .24-25).
Cesarstwo Rzymskie upadło w 476 r. (choć jego część trwała na wschodzie aż do 1453 r. kiedy Konstantynopol padł łupem muzułmanów). Na próżno szukać dziesięciu konkretnych królestw od tamtego czasu. Dziesięć jest liczbą kompletności, jak w dziesięciu przykazaniach (kompletne podsumowanie prawa Bożego) i dziesięć plag (kompletny wyrok na Egipt). Różne królestwa i potęgi Europy od upadku Imperium Rzymskiego przyjęły aspekty Imperium Rzymskiego.
.
Mały róg
Czwarta bestia (Rzym) jest upadła. Żyjemy w czasach dziesięciu rogów. Następny jest trzeci okres czwartej bestii, Antychrysta lub małego rogu. Zgodnie z wersetem 8, mały róg wyrasta z mocy świata postrzymskiego imperium, wypierając w ten sposób moce tego świata (trzy rogi) i podporządkowując je sobie.
Dan. 7:24 A dziesięć rogów oznacza, że z tego królestwa powstanie dziesięciu królów, a po nich powstanie inny, który będzie różnił się od pierwszych i poniży trzech królów
Jako “róg”, Antychryst jest potężny (róg jest symbolem siły). On pokonuje trzy rogi i różni się od poprzednich dziesięciu rogów (werset 24), ponieważ jest o wiele większy. Jednak nadal jest on człowiekiem, a nie demonem czy diabłem. Ma on “oczy jak oczy człowieka” i jest “małym rogiem”.
Dan. 7:8 Uważnie przypatrywałem się rogom, a oto mały róg wyrósł między nimi i trzy spośród tych pierwszych rogów zostały wyrwane przed nim. A oto w tym rogu były oczy podobne do oczu ludzkich i usta mówiące wielkie rzeczy.
Ale jego przesadna duma jest czymś godnym podziwu. Jego “wygląd jest większy od innych rogów”.
Dan. 7:20 Także o tych dziesięciu rogach, które były na jej głowie, i o innym, który wyrósł, przed którym upadły trzy, o tym właśnie rogu, który miał oczy i usta mówiące wielkie rzeczy, a wyglądał na większy od innych rogów.
Ma “usta mówiące wielkie [tzn. napuszone] rzeczy”.
Dan. 7:8 A oto w tym rogu były oczy podobne do oczu ludzkich i usta mówiące wielkie rzeczy.
.
Dan. 7:11 Wtedy patrzyłem z powodu głosu wielkich słów, które wypowiedział róg. Przypatrywałem się, aż bestia została zabita, a jej ciało zniszczone i wydane na spalenie w ogniu.
Tymi ustami mówi “wielkie rzeczy” – o sobie!
Dan. 7:20 Także o tych dziesięciu rogach, które były na jej głowie, i o innym, który wyrósł, przed którym upadły trzy, o tym właśnie rogu, który miał oczy i usta mówiące wielkie rzeczy, a wyglądał na większy od innych rogów.
Bluźni Bogu:
Dan. 7:25 Będzie mówił słowa przeciw Najwyższemu i wytracał świętych Najwyższego; będzie zamierzał zmienić czasy i prawa, gdyż będą wydane w jego ręce aż do czasu, czasów i połowy czasu.
Mały róg to “człowiek grzechu” i “syn zatracenia”, który “się sprzeciwia i wynosi ponad wszystko, co się nazywa Bogiem lub co jest przedmiotem czci, tak że zasiądzie w świątyni Boga jako Bóg, podając się za Boga.“.
2 Tes. 2:3-4 3. Niech was nikt w żaden sposób nie zwodzi. Ten dzień bowiem nie nadejdzie, dopóki najpierw nie przyjdzie odstępstwo i nie objawi się człowiek grzechu, syn zatracenia; 4. Który się sprzeciwia i wynosi ponad wszystko, co się nazywa Bogiem lub co jest przedmiotem czci, tak że zasiądzie w świątyni Boga jako Bóg, podając się za Boga.
Prześladowanie kościoła
W nocnej wizji Daniela Antychryst prześladuje kościół i niszczy go:
Dan. 7:21 I przypatrywałem się, a oto ten róg walczył ze świętymi i przemagał ich
Wytraca ich. Zmienia „czasy i prawa”, np. atakując Dzień Pański i tworząc bezbożne prawo, przez które zubaża, więzi i zabija świętych.
Dan. 7:25 Będzie mówił słowa przeciw Najwyższemu i wytracał świętych Najwyższego; będzie zamierzał zmienić czasy i prawa, gdyż będą wydane w jego ręce aż do czasu, czasów i połowy czasu.
Chociaż mały róg jeszcze nie powstał, antychrześcijańscy władcy w państwie i kościele w tym okresie dziesięciu rogów rozwijają się w grzechu. Bezbożne prawa są uchwalane, na przykład, przeciwko chrześcijanom, którzy wypowiadają się przeciwko grzechowi sodomii i przeciwko kaznodziejom tak jakby wierne głoszenie Ewangelii Jezusa Chrystusa było zbrodnią nienawiści.Chrześcijanom w Niemczech zabrania się nauczania domowego ich dzieci w świetle Pisma Świętego.
Pomyślcie o prześladowaniach chrześcijan wyznających wiarę na ziemiach muzułmańskich: tysiące zmasakrowanych w południowym Sudanie; zniszczone budynki kościelne i zamordowani chrześcijanie w Indonezji, południowych Filipinach i Nigerii; chrześcijanie uciekający z Iraku itd. W wielu krajach islamskich ewangelizowanie muzułmanów jest zabronione – w bezpośredniej opozycji do wielkiego nakazu Chrystusa – a budowanie chrześcijańskich szkół i kościołów lub nawet ich naprawa jest bardzo utrudniona przez władze cywilne i wrogo nastawioną ludność. Świat antychrześcijański stara się zniszczyć świętych:
Mat. 24:13 Lecz kto wytrwa aż do końca, ten będzie zbawiony.
Suwerenny Bóg
Królestwa bestii, czwarta bestia, dziesięć rogów i mały róg otrzymują swoją moc od jedynego prawdziwego Boga, który daje im władzę.
Dan. 7:6 Potem spojrzałem, a oto inna bestia, podobna do pantery, która miała cztery ptasie skrzydła na grzbiecie. Bestia miała także cztery głowy i dano jej władzę.
Antychrześcijańskie królestwa mogą prześladować lud Boży tylko dlatego, że są one “wydane w ich ręce” przez Boga żywego.
Dan. 7:25 Będzie mówił słowa przeciw Najwyższemu i wytracał świętych Najwyższego; będzie zamierzał zmienić czasy i prawa, gdyż będą wydane w jego ręce aż do czasu, czasów i połowy czasu.
Nawet ich czas sprawowania władzy jest ograniczony. Cztery bestie powstają jedna po drugiej, a każda z nich niszczy swoją poprzedniczkę. Po czwartej bestii następuje dziesięć rogów, po których z kolei następuje mały róg. Święci “będą wydani w jego ręce aż do czasu i czasów, i połowy czasu”.
Dan. 7:25 Będzie mówił słowa przeciw Najwyższemu i wytracał świętych Najwyższego; będzie zamierzał zmienić czasy i prawa, gdyż będą wydane w jego ręce aż do czasu, czasów i połowy czasu.
Można by pomyśleć, że po dwóch pierwszych pozycjach w sekwencji (“czas i czasy”) nastąpią trzy razy (przez dodanie) lub cztery razy (przez podwojenie). Zamiast tego, trzeci element w sekwencji jest połową czasu. Innymi słowy, Bóg skrócił czas małego rogu ze względu na wybranych, ponieważ nie mogli oni już więcej znieść.
Mat. 24:22 A gdyby te dni nie były skrócone, żadne ciało nie byłoby zbawione. Ale ze względu na wybranych dni te będą skrócone.
Wreszcie, antychrześcijańskie królestwa są osądzone. Daniel 7 mówi najwięcej o sądzie nad samym Antychrystem, małym rogiem, ponieważ jest on ostatnią i największą potęgą antychrześcijańską. Mały róg sam jest nawet nazywany “bestią”; księga Objawienia podnosi tę kwestię.
Dan. 7:11 Wtedy patrzyłem z powodu głosu wielkich słów, które wypowiedział róg. Przypatrywałem się, aż bestia została zabita, a jej ciało zniszczone i wydane na spalenie w ogniu.
Na końcu świata, kiedy władza Antychrysta jest u szczytu i wydaje się on triumfować, Bóg ogłasza sąd ostateczny. Sąd się zbiera, Odwieczny siedzi odziany w szaty sprawiedliwości i czci, i “jego tron jak ogniste płomienie, a jego koła jak płonący ogień.”
Dan. 7:9 I patrzyłem, aż trony zostały postawione, a Odwieczny zasiadł; jego szata była biała jak śnieg, a włosy jego głowy jak czysta wełna, jego tron jak ogniste płomienie, a jego koła jak płonący ogień.
Otaczają Go miliony aniołów, a przed Nim wypływa strumień ognia.
Dan. 7:10 Strumień ognia wypływał i tryskał sprzed niego. Tysiąc tysięcy służyło mu, a dziesięć tysięcy po dziesięć tysięcy stało przed nim. Sąd zasiadł i otwarto księgi.
Kiedy zostaną otwarte księgi i odczytane zapisy uczynków wszystkich ludzi (werset 10), jedna osoba szczególnie zostanie osądzona: mały róg lub bestia, która zostanie zatrzymana w samym środku swoich przechwałek i bluźnierstw.
Dan. 7:11 Wtedy patrzyłem z powodu głosu wielkich słów, które wypowiedział róg. Przypatrywałem się, aż bestia została zabita, a jej ciało zniszczone i wydane na spalenie w ogniu.
Zostaje on zabity i wrzucony do piekła (werset 11), a pozostałe bestie zostają osądzone.
Dan. 7:12 Także i pozostałym bestiom odebrano władzę i dano im przedłużenie życia aż do zamierzonego okresu i czasu.
Królestwo nie należy do Antychrysta, lecz do Boga! W dniu ostatecznym Bóg otwarcie ogłosi Chrystusa, “podobnego do Syna Człowieczego”, uniwersalnym władcą z wiecznym panowaniem.
Dan. 7:13-14 13. Widziałem też w nocnym widzeniu: Oto w obłokach nieba przybył ktoś podobny do Syna Człowieka, przyszedł aż do Odwiecznego i przyprowadzono go przed niego. 14. I dano mu władzę, cześć i królestwo, aby wszyscy ludzie, wszystkie narody i języki służyli mu. Jego władza jest władzą wieczną, która nie przeminie, a jego królestwo nie będzie zniszczone.
.
Obj. 11:15 I zatrąbił siódmy anioł, i odezwały się donośne głosy w niebie mówiące: Królestwa świata stały się królestwami naszego Pana i jego Chrystusa i będzie królować na wieki wieków.
Jezus jest Panem; wszyscy muszą się pokłonić i wyznać Go.
Filip. 2:10-11 10. Aby na imię Jezusa zginało się wszelkie kolano na niebie, na ziemi i pod ziemią. 11. I aby wszelki język wyznawał, że Jezus Chrystus jest Panem ku chwale Boga Ojca.
Na podstawie: źródło
Zobacz w temacie
- Prawda w rękach Antychrysta, czyli eschatologiczna bitwa Watykanu
- Siedemdziesiąt tygodni Daniela – klasyczna pozycja Reformowana
- 1000 lat z Księgi Objawienia 20 – klasyczna pozycja Reformowana
- Pochwycenie Kościoła – klasyczna pozycja Reformowana
. - Dar wytrwania: kto wytrwa do końca będzie zbawiony
- Czy można utracić zbawienie?
- Dekretywna a nakazująca wola Boża
- Boża całkowita suwerenność
- Kalwinizm a Boże dekrety
. - Pakt Umara: muzułmańska koncepcja dla podludzi
- Fundamentalizm przeciw odszczepieństwu.
- Księga Daniela obroniona, część 6
. - Kol. 1:15 Stwórca i dokupiciel gwarantem zbawienia
- Kol. 1:16 Bóg z Boga, Światłość ze Światłości
- Kol. 1:17 Jedyny Suweren całego stworzenia
- Kol. 1: 18 Jedyna Głowa Kościoła