Leo Juda, “cyngiel” Zwingliego

utworzone przez | maj 9, 2023 | Bohaterowie wiary, Historia chrześcijaństwa

Lew opatrzności

2 Kor. 7:5-6 5. Kiedy bowiem przybyliśmy do Macedonii, nasze ciało nie zaznało żadnego odpoczynku, ale zewsząd byliśmy uciśnieni: na zewnątrz walki, a wewnątrz obawy. 6. Lecz Bóg, który pociesza uniżonych, pocieszył nas przez przybycie Tytusa.

Kiedy Huldrich Zwingli w 1519 roku rozpoczął swoje reformatorskie dzieło jako pastor Grossmünster w Zurychu krytykując korupcję hierarchii kościoła rzymskiego, zwalczając sprzeczny z drugim przykazaniem kult obrazów oraz polemizując z zasadnością celibatu, napotkał na ostry opór. W następnych latach wrogowie Zwingliego otoczyli go i Reformator zaczął się zniechęcać. Bóg jednak nie pozostawia swoich sług samotnymi i na pomoc Zwingliemu sprowadził kolejnego bohatera wiary.

Był nim Leo Juda (także Leo Judä, Leo Judas, Leonis Judae, Ionnes Iuda, Leo Keller) żyjący w latach 1482 – 1542 szwajcarski Reformator. Znany współczesnym jako Meister czyli Mistrz okazał się kaznodzieją, który z całą siłą przeciwstawiał się rzymskokatolickiemu, despotycznemu reżimowi teologicznemu występując otwarcie przeciw mnichowi augustiańskiemu, głoszącemu herezję ludzkiej zdolności zadośćuczynienia Bogu za grzechy, czyli de facto zbawienia z uczynków.

Zwinngli swoje słynne 67 Tez napisał będąc pod wpływem odważnego działania Judy, po stronie którego stanął całym sercem. Obaj Reformatorzy śmiało obnażali hipokryzję rzymskiej teologii oraz jej zalatujący siarką doktrynalny fetor.

Permanentny konflikt

Gal. 2:5 Nie ustąpiliśmy im ani na chwilę i nie poddaliśmy się, aby pozostała wśród was prawda ewangelii.

Lata dwudzieste XVI wieku były dla Judy okresem wielkiej produktywności. W dniu 9 marca 1522 roku brał udział w Aferze Kiełbasy podczas Wielkiego Postu, proteście przeciwko ustalonym przez kościół nakazom żywnościowym. Tego lata przetłumaczył z łaciny na język niemiecki petycję Zwingliego skierowaną do biskupa Konstancji o zalegalizowanie małżeństw duchownych.

W czerwcu 1522 roku Juda został wybrany na pastora kościoła św. Piotra w Zurychu (z rekomendacji Zwingliego), chociaż objął to stanowisko dopiero 2 lutego 1523 r. Juda objął swoje obowiązki kaznodziejskie zaledwie cztery dni po pierwszej dyspucie w Zurychu.

W 1523 roku Juda coraz bardziej angażował się w wysiłki reformatorskie. 7 marca 1523 roku został mianowany pastorem klasztoru Oetenbach w Zurychu, w którym mieszkały mniszki dominikanki Tego lata zaczął głosić przeciwko zakazom małżeństw duchownych, co zaowocowało tym, że grupa zakonnic wystąpiła z prośbą o zwolnienie ze ślubów. W tym samym roku sporządził obrządek chrztu dla Szwajcarskiego Kościoła Reformowanego w języku niemieckim, który nadal zachował pewne elementy katolickie.

We wrześniu tego roku Juda wygłosił w Bazylice Świętego Piotra kazanie przeciwko religijnym ikonom i obrazom, czego rezultatem było kilka aktów obrazoburczych w Zurychu. Juda (wraz ze Zwinglim) wzywał do całkowitego usunięcia obrazów, pragnąc przywrócenia kościoła apostolskiego.

To wezwanie do ikonoklazmu było również charakterystyczne dla niektórych francuskojęzycznych szwajcarskich Reformatorów, takich jak Pierre Viret i Guillaume Farel. Obrazy w kościele pozostawały punktem spornym między szwajcarskimi Reformatorami a magistratami przez kolejne kilka lat.

W styczniu 1525 roku do starego wroga jakim był rzymski katolicyzm dołączył nowy. Pojawienie się anabaptyzmu zmusiło szwajcarskich Reformatorów do zwrócenia na niego uwagi Anabaptyzm był antychrześcijańskim ruchem o wierzeniach zbliżonych do współczesnej herezji neo-ewangelików i zielonoświątkowców.

17 stycznia 1525 roku Juda wraz z Zwinglim i innymi Reformatorami brał udział w sporze przeciwko anabaptystom. Pojawienie się anabaptyzmu wymagało bardziej szczegółowego oświadczenia ze strony kościoła szwajcarskiego niż pierwotne oświadczenie o chrzcie z 1523 roku, a Zwingli wydał nowy porządek chrztu w 1525 roku. Nowy porządek wymagał, aby ceremonia odbywała się w kościele parafialnym, rodzicom chrzestnym nie zadawano już pytań dotyczących ich wiary, a teologia chrzcielna była bardziej zgodna z teologią przymierza, niż z usunięciem grzechu pierworodnego, jak nauczała herezja rzymsko katolicka.

W 1525 roku oprócz ponownego zdefiniowania chrztu, pojawiło się nowe oświadczenie dotyczące Wieczerzy Pańskiej, za które w dużej mierze odpowiedzialny był Juda.
.

Reformacja

Rzym. 12:2 A nie dostosowujcie się do tego świata, ale przemieńcie się przez odnowienie waszego umysłu, abyście mogli rozeznać, co jest dobrą, przyjemną i doskonałą wolą Boga.

Gdy Reformacja zaczęła się rozprzestrzeniać i zyskiwać na popularności, podejmowano nowe działania w celu oczyszczenia z katolickich wpływów.

W dniu 11 kwietnia 1525 roku Juda stanął przed sędziami w Zurychu wraz z Zwinglim, Kasparem Meganderem, Oswaldem Myconiusem i innymi, prosząc o zniesienie mszy. Juda przyczynił się również do powstania Ehegericht, czyli sądu małżeńskiego w Zurychu, który został otwarty mniej więcej miesiąc później, 10 maja 1525 roku, w którym Juda był sędzią.

19 czerwca 1525 roku w Grossmünster w Zurychu otwarto Reformowaną instytucję szkolenia teologicznego Carolinum, znaną również jako Prophezei, gdzie Juda był wybitną postacią. Po porannych wykładach biblijnych Konrada Pellikana i Huldrycha Zwingliego kazanie w języku niemieckim, które stanowiło syntezę porannych wykładów wygłaszał Juda. W ten sposób Juda był „publiczną twarzą” kaznodziejów.

W 1531 roku Juda pomógł Zwingliemu w stworzeniu pierwszej Biblii Zuryskiej.

Koniec lat dwudziestych XVI wieku był dla Judy i szwajcarskich Reformatorów bardzo aktywny, ponieważ zajmowali się anabaptyzmem, odrodzeniem katolicyzmu na innych terytoriach oraz kontrowersjami eucharystycznymi z luteranami. Marcin Luter w 1526 roku przeciwko szwajcarskiej teologii eucharystycznej opublikował książkę Sakrament Ciała i Krwi Chrystusa – przeciw fanatykom.
.

Po drugiej wojnie o Kappel

Mat. 5:10 Błogosławieni, którzy cierpią prześladowanie z powodu sprawiedliwości, ponieważ do nich należy królestwo niebieskie.

W październiku 1531 roku po klęsce drugiej wojny pod Kappel, w wyniku której Zwingli zginął z rąk wojsk katolickich, sprzeciw wobec zwolenników Zwingliego był ogromny. Gangi szalały w Zurychu, chcąc zlinczować osoby związane z Zwinglim, który był ogólnie odpowiedzialny za klęskę w Kappel.

Przyjaciele Judy błagali go, aby przebrał się w kobiece ubrania i ukrył, ale zamiast tego nadal odważnie głosił kazania w Zurychu, odnosząc się do Kappela jako sądu Bożego, nie za porzucenie wiary katolickiej, ale za niewystarczające przeprowadzenie Reformy.

Hans Escher, który przewodził siłom ewangelickim, ale nienawidził Zwingliego, przysiągł, że zabije Judę po jego powrocie. Zespół negocjacyjny został wysłany na spotkanie z powracającą armią i był w stanie uzyskać obietnicę pokoju, zanim armia wkroczyła do miasta. Niedługo potem siły ze Schwyz utworzyły się pod Zurychem, prowadząc ludzi takich jak Juda i Oswald Myconius do przygotowania się na najgorsze. Jednak armia ruszyła dalej, decydując się nie atakować Zurychu.

Po śmierci Zwingliego Juda wpadł w depresję, która uniemożliwiła mu zajmowanie jakichkolwiek stanowisk kierowniczych w kościele. Ponadto jako obcokrajowiec był wówczas postrzegany z dużą podejrzliwością, po tym, do czego „cudzoziemiec” Zwingli doprowadził Zürich w Kappel. Bullinger został wybrany na miejsce Zwingliego 9 grudnia i objął to stanowisko w następnym miesiącu.

Oprócz tego okresu depresji, niektóre teologiczne i kościelne poglądy Judy zmieniły się drastycznie, choć tymczasowo, po tym, jak znalazł się pod wpływem Caspara Schwenckfelda, niemieckiego spirytysty, i w mniejszym stopniu Johannesa Oecolampadiusa. Porzucił Zwingliowską myśl o sędziach i zaczął postrzegać wszystkich urzędników jako przeciwnych kościołowi; odrzucił także chrzest niemowląt i korporacyjny nacisk na kościół.

W 1532 roku Juda był zaangażowany w przygotowanie Usprawiedliwienia przez wiarę Michaela Weißa, kaznodziei Braci Czeskich. Bullinger był zaniepokojony związkiem Judy z Braćmi i próbował przekonać go, by ich unikał.

W latach 1533-1534 korespondencja między Judą a Schwenckfeldem była duża. Jednak w grudniu 1534 Juda wrócił do obozu Reformowanego i pogodził się z Bullingerem.
,

Rada Zurychu

Tyt. 1:6-9 6. Jeśli ktoś jest nienaganny, mąż jednej żony, mający dzieci wierne, nieobwiniane o hulaszcze życie lub niekarność. 7. Biskup bowiem, jako szafarz Boży, ma być nienaganny, niesamowolny, nieskory do gniewu, nieoddający się piciu wina, nieskłonny do bicia, niegoniący za brudnym zyskiem; 8. Lecz gościnny, miłujący dobro, roztropny, sprawiedliwy, święty, powściągliwy; 9. Trzymający się wiernego słowa, zgodnego z nauką, aby też mógł przez zdrową naukę napominać i przekonywać tych, którzy się sprzeciwiają.

W dniu 22 października 1532 roku Juda i Bullinger wydali soborowi w Zurychu dokument przedstawiający Wiarę Reformowaną. Dokument był elementem formacyjnym szwajcarskiej Reformacji i nakreślił trzy tematy:

  1. Wybór ministrów,
  2. Życie i naukę ministrów
  3. Oraz konstytucję synodu.

Synod współpracował z Ehegerichten jako organami zarządzającymi Zurychu.

W 1534 roku rozpoczęto rewizję Biblii Zuryskiej, którą nadzorował Juda. Błędy w wydaniu z 1531 r. zostały poprawione, oprócz dodania większej liczby streszczeń rozdziałów i fragmentów równoległych. To właśnie w latach trzydziestych XVI wieku, po śmierci Zwingliego, Juda zaczął zyskiwać międzynarodową reputację jako Reformator i biblista.

W grudniu 1535 roku Juda spotkał się z Konradem Pellikanem, Theodorem Biblianderem (z Zurychu) oraz Oswaldem Myconiusem i Simonem Grynaeusem (z Bazylei), aby spróbować zharmonizować ich teologię. Rozłamy zwingliańskie i luterańskie nękały szwajcarską Reformację i nadwyrężały stosunki między ośrodkami reform w całej Konfederacji Szwajcarskiej. Rezultatem było pięć artykułów na temat Wieczerzy Pańskiej, które zdawały się wskazywać na pozytywny ruch w kierunku pojednania, nawet ze strony Lutra.

Kilka miesięcy później, począwszy od stycznia 1536 roku, sędziowie z Bazylei zwołali pierwszą radę kościoła Reformowanego. Uczestniczyli w nim teologowie i sędziowie z całej Konfederacji Szwajcarskiej, wśród których Juda był czołową postacią. Inne postacie to Martin Bucer (późniejszy zdrajca z Ratyzbony), Wolfgang Capito, Heinrich Bullinger, Simon Grynaeus i Oswald Myconius.

W rezultacie powstała Pierwsza Konfesja Helwecka i Juda został poproszony o przetłumaczenie jej na język niemiecki. Juda podjął się tego zadania, ale wykorzystał również okazję, aby dodać do dokumentu kilka tonów Zwinglian. Niemieckie tłumaczenie Judy było ogólnie akceptowane w całej Konfederacji w porównaniu z wersją łacińską.
.

Publikacje i spuścizna

1 Kor. 15:58 A tak, moi mili bracia, bądźcie stali, niezachwiani, zawsze obfitujący w dziele Pana, wiedząc, że wasza praca nie jest daremna w Panu.

Pod koniec lat trzydziestych i na początku lat czterdziestych XVI wieku zintensyfikowano starania o wydanie nowego wydania łacińskiej Wulgaty. Mimo że nowa Wulgata została wydrukowana w 1539 roku, Juda był odpowiedzialny za stworzenie pierwszej prawdziwie Reformowanej łacińskiej Biblii. Pracował nad nim przez całe lata trzydzieste XVI wieku, aż choroba przerwała jego wysiłki.

Po jego śmierci w 1542 roku w Zurychu inni szwajcarscy teologowie i uczeni, tacy jak Theodor Bibliander, Rudolf Gwalther i Konrad Pellikan, kontynuowali tam, gdzie skończył Juda, a Biblia Sacrosancta została opublikowana w 1543 roku, rok po śmierci Judy

Leo Juda jest odpowiedzialny za kilka wpływowych publikacji, w tym:

  • Duży i Mały Katechizm z 1534 roku, które zostały opublikowane w języku niemieckim, następnie wydanie łacińskie w 1538 roku
    .
  • Kolejny katechizm w 1541 roku
    .
  • Opublikował także wykłady egzegezy Nowego Testamentu Zwingliego w 1539 roku,  Proverba Solomonis (Przypowieści Salomona)
    .
  • Oraz Biblia Sacrosancta, opublikowana pośmiertnie w 1543 roku

Duży Katechizm Leo Juda (1534) i Krótszy Katechizm (1538) przez kilka pokoleń wywarły ogromny wpływ na reformację niemieckojęzycznej Szwajcarii i południowo-zachodniego Świętego Cesarstwa Rzymskiego, rewidując sposób myślenia i rozumienia oraz dostosowując praktykę.

W Katechizmach wprowadzona została zmiana polegająca na odejściu od rzymskokatolickiej próby utajnienia drugiego przykazania poprzez złączenie go z pierwszym, tak aby w kościele nie było ono recytowane.

2 Mojż. 20:4-54.Nie będziesz czynił sobie żadnego rzeźbionego posągu ani żadnej podobizny czegokolwiek, co jest w górze na niebie, co jest nisko na ziemi ani co jest w wodach pod ziemią. 5.Nie będziesz oddawał im pokłonu ani nie będziesz im służył, bo ja jestem PAN, twój Bóg, Bóg zazdrosny, nawiedzający nieprawość ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia tych, którzy mnie nienawidzą;

Ukazanie prawdziwego drugiego przykazania bezpośrednio rzuciło wyzwanie pogańskiej praktyce kultu figur i obrazów. Poniżej fragmenty systematycznej teologii zawartej w Katechizmach w pytaniach i odpowiedziach 29, 30, 32, 33 i 34

29) Nauczyciel: Czy my też powinniśmy mieć obrazy?

Dziecko: Wizerunków, które mają być czczone, nie należy ani tworzyć, ani przechowywać. . . 30), ponieważ Bóg tego zabrania. . . .
.
32) Nauczyciel: Czy dzieci i osoby niewykształcone nie mogą być prowadzone i kierowane do Boga przez obrazy?

Dziecko: Nie. Obrazy odciągają ludzi od Boga i sprawiają, że o Nim zapominają (Jer. 23.1; Oz. 2:16). Czczenie obrazów jest bałwochwalstwem i dziełem ciała (Gal. 5.20).
.
33) Nauczyciel: W takim razie jak należy uczyć dzieci?

Dziecko: Słowem Bożym ze świętego, Bożego Pisma. . . .

Ponowne odkrycie przez Reformację Biblii jako doktrynalnego autorytetu dla chrześcijaństwa i wynikające z tego doktrynalne odnowienie kościoła zostało wsparte przez pracę Leo Judy. Choć może się to wydawać niewiarygodne dla współczesnych protestantów ale w czasach Reformacji świadomość biblijna była znikoma wśród pospolitych ludzi. Juda pisał przeciwko idolatrii:

Paweł uczy nas w Rzym. 1:20, że kto czci i czyni obrazy, nie stanie się przez to inteligentny, ale niemy, ślepy i niewrażliwy jak obrazy, „które mają uszy, a nie słyszą, oczy, a nie widzą” (Psalm 135.16); mają ręce i niczego nie chwytają; mają nogi i nie mogą się poruszać. Nie potrzebujemy malarzy, rzeźbiarzy ani złotników, aby wykonali dla nas nieme, martwe obrazy; Bóg ma cały świat pełen żywych obrazów, które sam stworzył, a które codziennie głoszą Jego wspaniałość i potęgę (Psalm 19:1)

Leo Juda nie stworzył nowej doktryny lecz po prostu przypomniał wszystkim naukę Ducha Świętego

Rzym. 1:20 To bowiem, co niewidzialne, to znaczy jego wieczna moc i bóstwo, są widzialne od stworzenia świata przez to, co stworzone, po to, aby oni byli bez wymówki. 
.
Psalm 135:16 Mają usta, ale nie mówią; mają oczy, ale nie widzą; 
.
Psalm 19:1 ...Niebiosa głoszą chwałę Boga, a firmament obwieszcza dzieło jego rąk.

W pytaniach wyjaśniających, co Skład Apostolski rozumie przez „obcowanie świętych”, Jud zadaje dziecku pytanie

151) Nauczyciel: Co powinno być używane w kościele? Albo jakie ceremonie są potrzebne?

Dziecko: Nic poza tym, czego używali Chrystus i Apostołowie

To co używali Chrystus i Apostołowie jest dalej zdefiniowana jako

Praca Judy miało wpływ na całą Europę i było rozpowszechniane aż po Węgry. Juda odegrał rolę w nawróceniu drukarza Christopha Froschauera, który wcześniej był krytyczny w dystrybucji dzieł Zwingliego w Niemczech. Juda był przykładem ciężkiej dyscypliny duchowej, obecnej także w w teologii Zwingliego, będąca znakiem rozpoznawczym większości ruchów szwajcarskich.

Leo Juda zmarł z powodu choroby w 1542 roku. W niebie oczekiwała na niego korona chwały.

Zobacz w temacie

Print Friendly, PDF & Email