Ważne pytania
Czy Bóg stworzył ludzi tylko po to, by wysłać ich do piekła? Jeśli Bóg wybrał jednych, a drugich nie, to czy nie oznacza to, że ci drudzy zostali wybrani do piekła? Czy Kalwinizm nie czyni Boga autorem zła?
Są pewne powszechne pytania, na które Kalwiniści tacy jak ja muszą odpowiadać. To są dobre pytania. Problem jednak pojawia się wtedy, gdy ludzie zakładają pewne odpowiedzi zanim zaczną wgłębiać się w temat. Nie wierzę, że Bóg jest autorem zła. I tak – jestem Kalwinistą. W rzeczywistości reprezentuję poglądy większości Kalwinistów.
Tak jak wiele innych systemów Kalwinizm jest narażony na nieporozumienia, stereotypy i propagowanie nieprawdziwych informacji. Poza dyspensacjonalizmem nie znam żadnego innego systemu w chrześcijaństwie, który byłby błędniej rozumiany w tak powszechnym stopniu i atakowany tak zawzięcie.
Moim celem nie jest przedstawienie wyczerpującej obrony całego systemu ani sprostowanie wszystkich nieścisłości. Chciałbym skupić się na jednej konkretnej kwestii, która z pozoru okazuje się być bardzo trudna i wzniosła, ale w rzeczywistości jest prosta i twardo stąpająca po (teologicznej) ziemi. Jest to kwestia dekretów Bożych. Zanim do tego dojdziemy należy wyjaśnić kwestię podwójnej predestynacji.
.
Reformowany pogląd na Predestynację
Nie wszyscy rozumieją i zgadzają się z biblijną doktryną podwójnej predestynacji (elekcji do zbawienia i reprobacji ku potepieniu). Przykładowo R. C. Sproul tak tłumaczy podwójną predestynację:
“W ostrym kontraście z karykaturą podwójnej predestynacji widzianej w pozytywnym / pozytywnym schemacie jest klasyczny pogląd teologii reformowanej na predestynację. W tym kontekście predestynacja jest podwójna, ponieważ obejmuje zarówno wybór jak i potępienie, ale nie jest symetryczna w odniesieniu do sposobu działania Boga. Odrzucono ścisłą paralelność działania. Raczej postrzegamy predestynację w kategoriach relacji pozytywnej i negatywnej.
.
W reformowanym poglądzie Bóg od wieczności ustanowił dekret w stosunku do niektórych w celu ich wybrania do zbawienia i aktywnie / pozytywnie interweniuje w ich życie, by działać odrodzeniem i wiarą poprzez monergistyczne dzieło łaski.
.
Niewybranym Bóg wstrzymuje to monergistyczne dzieło łaski, przechodząc koło nich i pozostawiając ich samym sobie. Nie działa monergistycznie sprawiając w nich grzech lub niewiarę w ich życiu. Nawet w przypadku “zatwardzania” już wcześniej krnąbrnych serc grzeszników, Bóg jak powiedział Luter, “nie sprawia zła w nas (gdyż zatwardziałość jest czynieniem zła) tworząc w nas świeże zło”.” – źródło
Jednakże historia Kościoła potwierdza pozycję biblijną. Przykładowo Izydor z Sewilli (A.D. 560 – 636) tak oto nauczał o podwójnej predestynacji:
“Dwojakie jest przeznaczenie, czy to wybranych (electorum) na wieczny odpoczynek, czy to odrzuconych (reproborum) na wieczną śmierć. Dzieje się tak na mocy wyroku Bożego, który sprawia, że rzeczy niebiańskie i związane z życiem wewnętrznym zawsze pociągają za sobą wybranych, jak też, opuszczając odrzuconych, pozwala, by zawsze nęciły ich sprawy niższe, związane ze światem zewnętrznym.” – Sentencje, Księga II.6.1, Migne PL83: 606A
Guido Stucco w dość szczegółowy sposób omawiając poglądy Izydora na temat predestynacji (w szczególności fragment z Sentencji II.6) potwierdza jej dualność, ale i niesymetryczność (God’s Eternal Gift: a History of the Catholic Doctrine of Predestination from Augustine to the Renaissance, Xlibris 2009, str. 143 – 151).
..
Boże dekrety
Najprościej mówiąc, „Boże dekrety” są to takie teoretyczne deklaracje i decyzje w boskości dotyczące planu uchwalenia Bożych celów w stworzeniu i odkupieniu człowieka. Tak, wiem… Pozwólcie, że wytłumaczę jeszcze raz. Dekrety Boże opisują, w jaki sposób Bóg zajął się planowaniem zbawienia. Teraz jest o wiele lepiej. Każdy dekret opisuje jeden etap realizowania tego planu.
.
Porządek
Teoretycznie jest pewien porządek wśród Bożych dekretów. Porządek ten pośrednio opowiada historię nie tylko tego, czym jest odkupienie, ale również dlaczego się dokonało. W tym punkcie sprawy się nieco komplikują. Na przykład, kiedy moja żona i ja braliśmy ślub, to mieliśmy pewne ustalenia na temat tego, jak nasze małżeństwo powinno wyglądać i jak powinno funkcjonować.
Najpierw zdecydowaliśmy, że chcemy wejść w związek małżeński. Wiedzieliśmy, że możemy mieć dzieci (jeśli Pan pozwoli) lub, że nie będziemy mieć dzieci. Tak czy inaczej, decyzja o ślubie została podjęta niezależnie od tego, czy będziemy mieli dzieci, czy też nie. Kiedy już dzieci się pojawiły to zdecydowaliśmy, by je wychować w Panu.
Jednak niektóre rzeczy mogliśmy zrobić nieco inaczej. Mogliśmy zadecydować, że będziemy mieli dzieci, które wychowamy w Panu. Ale zgodnie ze scenariuszem, najpierw musieliśmy się pobrać, by ten cel osiągnąć.
- W pierwszym wariancie małżeństwo było celem, a dzieci jedynie możliwością, która byłaby efektem pierwszej decyzji (pobrania się).
. - W drugim wariancie to małżeństwo było środkiem do celu (tj. posiadania bogobojnych dzieci)
Zauważcie, że obydwie te sytuacje przynoszą ten sam rezultat, jednak ich cele ostateczne się między sobą różnią. Odłóżmy tę kwestię na chwilę.
.
Lista Bożych dekretów
Boże dekrety przynoszą podobne efekty co cele Boże. Przedstawię kilka różnych dekretów w przypadkowej kolejności:
- Postanowienie Boże o odkupieniu wybranych (aktywna interwencja Boga) i potępieniu pozostałych
- Postanowienie Boże o stworzeniu człowieka
- Postanowienie Boże o dopuszczeniu do upadku
- Postanowienie Boże o zesłaniu Chrystusa jako odkupiciela
- Postanowienie Boże o zastosowaniu zbawienia
Naszym następnym zadaniem będzie ułożenie tych dekretów w odpowiedniej kolejności (tak jak w przypadku małżeństwa). Nie jest koniecznym, by była to kolejność chronologiczna, ale powinna być logiczna, ponieważ boskie dekrety sięgają aż do czasu przed stworzeniem, a więc są one ponadczasowe.
..
Supralapsarianizm
Supralapsarianizm dosłownie oznacza „przed upadkiem lub ponad upadkiem” (supra = ponad; lapse = upadek). Jest to wiara Reformowana, pogląd podzielany przez znaczną gałąź Reformowanego protestantyzmu. Pogląd ten opiera się na tym, że dekret dotyczący wybrania występuje przed dekretem dotyczącym dopuszczenia do upadku. W związku z tym, kolejność dekretów jest następująca:
- Postanowienie Boże o odkupieniu wybranych i potępieniu pozostałych
- Postanowienie Boże o stworzeniu wybranych i potępionych.
- Postanowienie Boże o dopuszczeniu do upadku jako sposobu potępienia.
- Postanowienie Boże o zesłaniu Chrystusa jako odkupiciela tylko dla wybranych.
- Postanowienie Boże o zastosowaniu zbawienia wobec wybranych.
Mimo tego, że można by dokonać kilku modyfikacji, na razie pozostawmy taką kolejność. Zauważcie, jak radykalny jest ten system. Podobnie jak w przypadku decyzji o posiadaniu dzieci, która poprzedzała decyzję o ślubie, tutaj decyzja o wybraniu i potępieniu znajduje się przed decyzją o stworzeniu człowieka. Oznacza to, że potępieni zostali stworzeni tylko po to, by zostać potępionymi. W tym schemacie Bóg staje się autorem potępienia jako takiego.
Fragment z dotyczący praw garncarza do przeznaczenia ludzi na zagładę jest tutaj kluczowy. W ostateczności według supralapsarian Bóg jest uwielbiony w swoim dekrecie o wybraniu i o potępieniu.
Rzym. 9:22 A cóż, jeśli Bóg, chcąc okazać gniew i dać poznać swoją moc, znosił w wielkiej cierpliwości naczynia gniewu przygotowane na zniszczenie
.
Infralapsarianizm
Infralapsarianizm dosłownie oznacza „po upadku lub pod upadkiem” (infra = pod; lapse = upadek). Istnieje wiele różnych form infralapsarianizmu i toczą się dyskusje, czym tak naprawdę charakteryzował się historyczny kalwinizm (zarówno jeśli chodzi o samego Kalwina jak i Dort – ale tym się zajmiemy innym razem).
.
Normatywny kalwinistyczny infralapsarianizm
- Postanowienie Boże o stworzeniu człowieka.
- Postanowienie Boże o dopuszczeniu do upadku.
- Postanowienie Boże o odkupieniu wybranych i potępienia pozostałych
- Postanowienie Boże o zesłaniu Chrystusa jako odkupiciela tylko dla wybranych.
- Postanowienie Boże o zastosowaniu zbawienia wobec wybranych.
Zauważcie jaka jest różnica. To Boże postanowienie o stworzeniu człowieka jest priorytetowe, a nie postanowienie o wybraniu lub potępieniu jednostek. Podobnie jak w przykładzie o małżeństwie. W tym przypadku decyzja, by się pobrać była głównym czynnikiem, a nie to, co może się zdarzyć jako rezultat małżeństwa (tj. dzieci). Oczywistym jest, że Bóg wiedział przez cały ten czas, że upadek będzie miał miejsce. Jednak to, co Bóg wiedział i kiedy to wiedział nie ma znaczenia w przypadku dekretów Bożych. Po tym jak Bóg przyzwolił na upadek to dopiero wtedy postanowił, co zrobić w związku z nim. Innymi słowy, infralapsarianie nie wierzą, że Bóg celowo dopuścił do upadku, by wybrać lub potępić człowieka.
Przedstawiam jeszcze kilka innych możliwości (z wytłuszczonymi różnicami), byście mogli lepiej załapać ten temat
.
Zmodyfikowany kalwinistyczny infralapsarianizm (“herezja Amyraldianizmu”)
- Postanowienie Boże o stworzeniu człowieka.
- Postanowienie Boże o dopuszczeniu do upadku.
- Postanowienie Boże o zesłaniu Chrystusa jako odkupiciela dla wszystkich ludzi.
- Postanowienie Boże o odkupieniu wybranych i zatraceniu pozostałych
- Postanowienie Boże o zastosowaniu zbawienia wobec wybranych.
.
Heretycki Arminiański infralapsarianizm
- Postanowienie Boże o stworzeniu człowieka.
- Postanowienie Boże o dopuszczeniu do upadku.
- Postanowienie Boże o zesłaniu Chrystusa jako odkupiciela dla wszystkich ludzi.
- Postanowienie Boże o odkupieniu wybranych (tych, którzy ufają Chrystusowi) i potępieniu pozostałych
- Postanowienie Boże o zastosowaniu zbawienia wobec wierzących (tj. wybranych)
Podsumowanie
Nie chcę zagłębiać się za bardzo w szczegóły. Moim celem było wprowadzenie was w podstawy tematu Bożych dekretów. Większość kalwinistów podziela teologię, która bardzo jasno stanowi o tym, że Bóg nie jest odpowiedzialny za stworzenie zła.
Na podstawie źródło
Zobacz w temacie
