Jeśli wierzysz całym sercem

Sporny fragment

Od spisania Objawienia, ostatniej Księgi Nowego Testamenu ok. 95 roku nikt nie kwestionował integralności tekstu Nowego Testamentu. Jednakże w roku 1684 – kiedy powstał  Wyższy Krytycyzm biblijny  dalej rozwijany przez

• tradycję i filozofię oświecenia,
• empiryzm i liberalizm Johna Locke’a,
• sceptycyzm pragmatyczny Davida Hume’a,
• filozofię krytyczną i agnostycyzm poznawczy Immanuela Kanta
• oraz koncepcje francuskich racjonalistów;

Nowy Testament został zaatakowany przez teoretyków wyższej krytyki tekstu. Wiele fragmentw Pisma uznano za nieprawdziwe, odrzucono Bożego natchnienia przy spisywaniu Słowa oraz odrzucono Bożą opatrzność w zachowaniu Słowa Bożego jako dostępnego w pełni dla kościoła nowej dyspensacji.

W rezultacie działania tego nurtu w 1881 roku powstał tekst krytyczny Westcotta i Horta. Westcott odrzucał natchnienie Księgi Genesis, Hort zaś uznawał zbawienie przez sakramenty. W nowej “biblii” zgodnie z duchem wyższej krytyki tekstu, zanegowano wiarygodność wileu fragmentów Pisma Świętego. Podstawą do odrzucenia do tej pory niekwestionowanych tekstów Pisma stała się zasada – starsze jest lepsze. W metodologii przyjętej przez Westcotta i Horta najstarsze manuskrypty i kodeksy uznane zostały za najlepsze, tak, jakby starsze kopie autografów nie mogły ulec manipulacji. Podejście to należy uznać za żelazną i nienaruszalną zasadę zwolenników owej procedury.

Praca i metodologia Westcotta i Horta zyskała na popularności. Dość powiedzieć, że w swoim komentarzu do Nowego Testamentu John MacArthur, “największy teolog naszych czasów” zauważa:

“Dzieje 8:37 – Ten werset nie występuje w najstarszych i najbardziej wiarygodnych manuskryptach.” [1]

Wtóruje mu James White, inny zwolennik przewagi ludzkiego rozumu nad Bożą opatrznością, dowodząc, że tekst Dziejów 8:37 został dodany w czasie spisywania Wulgaty przez Hieronima ze Strydonu w latach 382–406. Celem Hieronima było  dostarczenie Kościołowi jednolitego tekstu [2] co miało być podstawą do włączenia niebiblijnego, acz tradycyjnego wtrętu do kanonu. White stwierdza:

“Tekst bizantyjski go nie zawiera. To jest zachodnia interpolacja. Zachodnia. Jak w Wulgacie. Masz na myśli rzymski katolicyzm!” [3]

Współczesny neo-kalwinizm reprezentowany przez panów MacArthura i White oddrzuca natchnienie tekstu Dziejów 8:37 na podstawie “dowodu” jakim jest brak tego fragmentu w najstarszych zachowanych manuskryptach Pisma Świętego. Neo-kalwinizm wskazuje na przełom IV i V wieku, na  Wulgatę jako na źródło tego wtrętu.

Odrzucone zostały tym samym

• Możliwość korupcji najstarszych manuskryptów
• Świadectwo pierwszego kościoła, który używał tekstu Dziejów 8:37 w apologetyce i polemice
• Boża opatrzność zachowania tekstu przez niemal XX wieków, w tym przez Protestantyzm i Reformację, wielką duchową odnowę kościoła
• Większościowe świadectwo wielu zachowanych wczesnochrześcijańskich manuskryptów

Jako prawowierni chrześcijanie i spadkobiercy pierwszego kościoła oraz Reformacji odrzucamy neo-kalwinizm z jego alegacjami.

---

Pierwszy kościół kontra wyższa krytyka tekstu

2 Tym. 2:2 A co słyszałeś ode mnie wobec wielu świadków, to powierz wiernym ludziom, którzy będą zdolni nauczać także innych.

Rozważając brak spójności argumentacji pana Johna MacArthura warto odnieść się do przeświadczenia ugrupowania jakie on reprezentuje odnośnie zachowania ortodoksji chrześcijańskiej po śmierci Apostołów. Nathan Busenitz, ghost writer [4] Johna MacArthura, prowadzący szereg wykładów w Grace Church Seminary, w tym wykłady z teologii historycznej, powołując sie na tekst 2 Tym. 2:2 zauważył, że pierwsze generacje uczniów apostolskich, tj. bezpośredni uczniowie Apostołów oraz przynajmniej dwie generacje nauczycieli po nich, ludzie ci zachowali naukę apostolską w sposób niemal nieskażony na zasadzie bezpośredniej trasmisji doktryny

“Studiując historię kościoła mamy przywilej spoktać niektórych z tych ludzi w generacjach 2, 3 i 4, którzy byli tymi wiernymi ludźmi, którym Tymoteusz miał powierzyć ewangelię” [5]

Z całą pewnością do grupy tej zaliczają się Ireneusz z Lyonu, Cyprian z Kartaginy oraz Diakon Poncjusz, będący naszymi świadkami w sprawie. Dodatkowo sam MacArthur wyraził pogląd, że ilość cytowań Słowa Bożego poczynionych przez ojców kościoła jest tak wielka, że na ich podstawie możnaby odtworzyć cały Nowy Testament, gdyby zaszła taka potrzeba.

“Jeśli wziąć pod uwagę ojców kościoła sprzed 325 r., jest wśród nich około 32 tys. cytatów z Nowego Testamentu. Wśród tych ojców jest tak wiele cytatów z Nowego Testamentu w pismach ojców, które posiadamy i które są przechowywane w bibliotekach, że możemy zrekonstruować cały Nowy Testament jedynie na podstawie pism ojców. To kolejne źródło, w którym można znaleźć to, co Nowy Testament mówił w starożytności.“ [6]

Szczególnie ostatnie twierdzenie MacArthura będzie pomocnym. Świadectwo ojców kościoła jest źródłem tego co Nowy Testament mówił w starożytności, czyli w czasach gdy ojcowie kościoła żyli na świecie.

Posłuchajmy tego świadectwa w odniesieniu do wyrzuconego z Pisma tekstu Dziejów 8:37
,

---

Ireneusz z Lyonu

Ireneusz z Lyonu żył w latach 140 – 202 i był uczniem Polikarpa ze Smyrny, który był znowóż był uczniem Jana Apostoła. Jest to zatem druga generacja ojców kościoła.

Przeciw herezjom (starogrecki: Ἔλεγχος καὶ ἀνατροπὴ τῆς ψευδωνύμου γνώσεως, Elenchos kai anatropē tēs pseudōnymou gnōseō s, „O wykryciu i obaleniu tak zwanej gnozy”), czasami określany łacińskim tytułem Adversus Haereses, jest dziełem Ireneusza napisanym po grecku około 180 roku. Głównym celem Ireneusza w pisaniu Przeciw herezjom było zaatakowanie kultów, które odpadły od ortodoksyjnego chrześcijaństwa, głównie gnostyków i marcjonitów.

W szczególności Ireneusz starał się obalić błędne interpretacje Pisma Świętego ze strony gnostyków, takich jak Walentyn. Głównym naciskiem nauczania Walentyna była koncepcja, że istnieją trzy rodzaje ludzi: duchowi, psychiczni i materialni; i że tylko ci o duchowej naturze otrzymali gnozę (wiedzę), która pozwoliła im powrócić do boskiej Pleromy, podczas gdy ci o naturze psychicznej (zwykli chrześcijanie) osiągnęliby mniejszą lub niepewną formę zbawienia.

Jest to bardzo jasny dowód na to, że to co współcześnie określa werset 37 znajdowało się w Biblii dostępnej Ireneuszowi. Ten tekst należał do kanonu, z całą pewnością w roku 180. Ponieważ Dzieje Apostolskie zostały spisane ok. roku 62 a średnia żywotność kopii tekstu spisanego na papirusie wynosiła ok. 30 lat, możemy śmiało założyć, że Ireneusz posiadał czwarty odpis autografu Łukasza, to 4 generacja manuskryptów.

Z drugiej strony najstarszym papirusem niezawierającym tekstu Dziejów 8:37 to ten o numerze 45 z Egiptu, datowany na III wiek, czyli tradycja o wiele późniejsza niż test dostępny Ireneuszowi. To w najlepszym wypadku 5 a w najgorszym niemal 8 generacja manuskryptów.

Tym samym wyższa krytyka tekstu zakładająca że werset 37 nie należy do kanonu i że tekst ten nie był autografem, zostaje obalona przez Ireneusza z Lyonu. Jedyną uciesczką od tego wniosku jest założenie, że tekst, na który Ireneusz się powołuje w swojej apologetyce przeciw hołdującemu pozabiblijnej wiedzy gnostycyzmowi, a która miała dotrzeć do wielu chrześcijan posiadających swoje kopie Pisma Świętego – tekst ten albo Ireneusz sfałszował albo bazował na tradycji piśmienniczej wcześniej sfałszowanej przez kogoś innego.

Ciężar tego dowodu leży jednak po stronie przeciwników Bożej opatrzności.
..

---

Diakon Poncjusz

Poncjusz lub Poncjusz Diakon (zmarł w połowie III wieku) był chrześcijańskim świętym i autorem łacińskim z Kartaginy. Służył jako diakon za Cypriana z Kartaginy. Wkrótce po śmierci tego ostatniego napisał Vita Cypriani („Życie Cypriana”). W dziele tym rozważa między innymi kwestię chrztu katechumenów pochodzenia pogańskiego.

Zgodnie z tezą Poncjusza chrztu osób pochodzenia pogańskiego (a zatem nieurodzonych w rodzinach chrześcijańskich lecz pochodzących z pola misyjnego) należy dokonywać po odpowiedniej edukacji chrześcijańskiej. Jako argumentu Poncjusz używa odniesienia do przypadku chrztu eunucha przez Filipa, o którym stwierdza, że został ochrzczony ponieważ wierzył w Chrystusa calym sercem, co jest ewidentnym cytatem tekstu Dziejów 8:37.

“List apostolski mówi, że nowicjuszy należy omijać, aby przez odrętwienie pogaństwa, które jeszcze tkwi w ich nieutwierdzonych umysłach, ich niewykształcony brak doświadczenia nie zgrzeszył pod jakimkolwiek względem przeciwko Bogu. On pierwszy, i myślę, że tylko on, dostarczył ilustracji, że większy postęp czyni wiara niż czas. Bo chociaż w Dziejach Apostolskich eunuch jest opisany jako od razu ochrzczony przez Filipa, ponieważ wierzył całym sercem, to nie jest to uczciwa paralela. Był bowiem Żydem i wychodząc ze świątyni Pańskiej czytał proroka Izajasza i miał nadzieję w Chrystusie, chociaż jeszcze nie wierzył, że przyszedł; podczas gdy drugi, wywodzący się od nieświadomych pogan, zaczynał z wiarą tak dojrzałą, jak ta, z którą być może niewielu zakończyło swój bieg. [8]

Poncjusz w swojej argumentacji nie używa tradycji innej niż spisane Słowo Boże. Jest to tym bardziej oczywiste gdy zwrócimy uwagę na frazę rozpoczynającą trzecią część tekstu. Poncjusz czyni w niej odniesienie do Świetego Tekstu tymi oto słowy “List apostolski mówi” opierając swoje rozważania wyłącznie o spisany tekst Słowa a nie o ludzkie tradycje.

W dalszej części rozważania powołuje się explicit na Dzieje Apostolskie (…w Dziejach Apostolskich eunuch…) przedstawiane przez oponentów Poncjusza jako domniemaną antytezę dla obowiązującej doktryny chrztu. Oponenci zalecali natychmiastowy chrzest włączonych do kościoła osób, co byłoby zgodne z przekonaniami promowanymi przez Kaliksta, który zmarł w 222 roku w Rzymie. Zgodnie z historycznymi zapisami Hipolit Rzymski (ok. 170 – † ok. 235 A.D.) zwalczał pisemnie coraz bardziej popularny inkluzywizm chrzcielny Kaliksta, który włączał do wspólnoty chrześcijańskiej osoby pozbawione podstaw wiary chrześcijańskiej:

“[Hipolit] Drwi sobie z […] porównania Kaliksta, przedstawiającego Kościół jako arkę Noego, w której znajdują się zwierzęta wszelkiego rodzaju, a rozróżni je dopiero sąd.” [9] 

Poncjusz komentując tekst Dziejów Apostolskich szybko wyjaśnia swoim oponentom, że przypadku eunucha nie należy traktować jako paraleli względem pogan i przez to udzielać natychmiastowego chrztu, ponieważ eunuch był wykształconym w Słowie Bożym prozelitą już oczekującym Chrystusa, o którym wiedział, że ma przyjść.

Poncjusz w swojej polemice opierał się o tekst Pisma wyjaśniając jego prawidłowe znaczenie nie poszukując “lepszych manuskryptów” które nie zwierałyby tego, co współcześnie znamy jako werset 37 a co według wyższej krytyki tekstu powinno w jego czasach być obowiązującą “lepszą” kopią Biblii. Nie uczynił tego, ponieważ Biblia pierwszych chrześcijan zawierała werset 37.
.

---

Cyprian z Kartaginy

Cyprian z Kartaginy (200 – 258 A.D.) nawrócony w 245 roku biskup i męczennik za wiarę wierzył w chrzest niemowląt i komunię niemowląt [10]. Był także jednym z pierwszych ojców kościoła, który jasno i jednoznacznie sformułował doktrynę odrodzenia chrzcielnego (tzw. baptismo regeneration – idea, że zbawienie dzieje się podczas i przez należycie udzielony chrzest wodny).

Ponieważ Cyprian rozumiał sakrament chrztu jako narzędzie uźywane przez Boga do odrodzenia oraz w przypadku niemowląt pomijał w tym procesie wiarę, z tego prostego powodu miał wszelkie podstawy do poszukiwania rzekomych “lepszych wersji Pisma Świętego” nie zawierających tekstu Dziejów 8:37, gdzie mowa o chrzcie eunucha po zbadaniu jego wiary, co mogłoby zostać użyte przeciwko wyznawanej przez niego doktrynie. Miał też wszelkie podstawy do usunięcia z dyskursu “niewygodną wersję” czy też wariant tekstu powołując się na rzekome starsze a zatem “lepsze” kopie Pisma gdyby oczywiście takie istniały.

Jednak w datowanym na rok 248 [11] dziele pt. Trzy księgi świadectw przeciwko Żydom, pisząc do Kwiryniusza stwierdza, że przebaczenie jest natychmiastowe powołując się na tekst księgi, którą nazywa Dziejami Apostolskimi.

“O tym, kto wierzy, może natychmiast uzyskać (przebaczenie i pokój). W Dziejach Apostolskich: „Oto woda; co stoi na przeszkodzie, abym został ochrzczony? Wtedy Filip powiedział: Jeśli wierzysz z całego serca, możesz.“ [12]

Ów fragment, o który Cyprian oparł swoje rozważanie to znany współcześnie 37 werset ósmego rozdziału Dziejów Apostolskich. To, że w swoich rozważaniach Cyprian nie opierał się o pozabiblijne tradycje lecz wyłącznie o (niekoniecznie prawidłową) egzegezę spisanego Słowa Bożego świadczy on sam:

„Skąd pochodzi ta tradycja? Czy pochodzi ona od autorytetu Pana, czy z przykazań i listów Apostołów? Gdyż te rzeczy należy czynić, które zostały spisane…  Jeśli są nakazane w ewangeliach, w listach czy Dziejach Apostołów, wtedy niech ta święta tradycja będzie przestrzegana.” [13]

Wnioski jakie płyną z tego wczesnochrześćijańskiego tekstu są takie, że Biblia Poncjusza, a zatem i Cypriana z Kartaginy, zawierała werset 37 ósmego rozdziału Dziejów Apostolskich i stanowiło podstawę rozważania teologicznego jako pełnoprawny, natchniony tekst Pisma. Innymi słowy, Cyprian i Poncjusz w III wieku, podobnie jak kilkadziesiąt lat wcześniej Ireneusz z Lyonu, reprezentowali prawowierną gałąź chrześcijaństwa opartą na całym Słowie Bożym. Tak więc zarówno Kartagina w Afryce jak i Lyon we Francji reprezentujące całkowicie odrębne tradycje piśmiennicze są ze sobą zgodne co do ważności Dziejów 8:37.

Ponadto obok Ireneusza († 202 A.D.), Cypriana († 258 A.D.) i Poncjusza († III wiek) tekst Dziejów Apostolskich 8:37 cytują Ambrozjaster († IV wiek), Pacian († 392 A.D.), Ambroży († 397A.D.), Augustyn († 430 A.D.) i Teofilakt († 1077 A.D.). Powysze daty to zgony autorów, a nie daty cytatów.

Dla odmiany bizantyjski kształt tekstu datuje się na okres od ok. 350 roku [14] czyli niemal 200 lat po Ireneuszu i 100 lat po Poncjuszu i Cyprianie. Jest to zatem późniejsze świadectwo, późniejsza tradycja względem tego, co posiadał pierwotny kościół i mniej więcej 10 generacja manuskryptów.

Wczesnochrześcijańskiej tradycji przeciwstawiają się współcześni zaślepieni nauką“teologowie“ z kręgów hołdujących skażonej przez sceptycyzm krytyce tekstu, którzy odrzucają Dzieje 8:37 nazywając ten fragment późniejszym dodatkiem i wariantem tekstualnym. Historia kościoła przeczy postulatom prominentnych celebrytów jak James White czy John MacArthur
.

---

Reformacja przeciw pseudo kalwinistom

Mat. 24:35 Niebo i ziemia przeminą, ale moje słowa nie przeminą

Warto w tym miejscu wspomnieć, że Marcin Luter, duchowy ojciec Protestantyzmu, umieścił werset 37 w Niemieckiej Biblii z 1545 roku. Protestantyzm posiadając tradycję w Lutrze oparty jest o Pismo Święte nieokrojone przez wyższą krytykę tekstu oraz współczesnych neo-kalwinistów. Ale Luter nie jest jedynym świadectwem Reformacji.
.

Jan Kalwin

Wbrew alegacjom współczesnych neo-kalwińskich dyletantów, Jan Kalwin, obok Lutra główny Reformator chrześcijaństwa, twierdził stanowoczo, że Biblia jaką posiadał w swoich rękach zawiera kompletny tekst Bożego objawienia do którego nie wolno nic dodać ani nic z niego odjąć. Na bazie tejże Biblii dowodził i bronił przed papistami, anabaptystami i scholastykami podstaw wiary chrześcijańskiej. Sumę polemiki i apologetyki zawarł w dziele pt. Institutio Christianae Reilgionis – dziele będącym fundamentem protestantyzmu i wiary Reformowanej.

Biblia Kalwina

Biblia Olivetana była pierwszą Biblią przetłumaczoną na język francuski z oryginalnych tekstów hebrajskich i greckich. Nazywana jest także „Biblią męczenników”. Kiedy w 1535 roku opublikowano Biblię Olivetana, nowo nawrócony Jan Kalwin napisał łacińską przedmowę do Nowego Testamentu w której uznał cały tekst dostepnego mu Pisma Świętego za zamkniety kanon do którego nie wolno nic dodać ani też z niego ująć, choćby nawet jednego wersetu:

“W Piśmie Świętym zawarta jest wszelka mądrość, którą ludzie mogą zrozumieć i której powinni się nauczyć w tym życiu, której żaden anioł ani człowiek, zmarły czy żywy, nie może dodać ani odjąć.” [15]

Kalwin zakończył swoją przedmowę, wychwalając Biblię w języku narodowym i piętnując władców i biskupów, którzy próbowali ukryć Pismo Święte przed ludem.

Po przeprowadzce do Genewy Kalwin był aktywnie zaangażowany w poprawianie francuskiego przekładu Biblii Olivetana. Angielscy wygnańcy, którzy pracowali nad angielską Biblią Genewską, pod wieloma względami podążali za tą francuską Biblią. Inne cechy przyjaznej dla użytkownika francuskiej Biblii Genewskiej, które można znaleźć w angielskiej Biblii Genewskiej z 1560 r., obejmowały wstępy do każdej księgi, streszczenia rozdziałów oraz notatki teologiczne i tekstowe na marginesie. Biblia Genewska zapożyczyła nawet ilustracje i diagramy z Biblii francuskiej. Wiele notatek zostało zaczerpniętych z komentarzy Kalwina. Biblia Genewska Szekspira, Bunyana, pielgrzymów, purytanów i wczesnych kolonistów w Ameryce wyraźnie nosiła piętno i wpływ Jana Kalwina. [16]

W obu przekładach, tj. w Protestanckiej Biblii Olivetana oraz w Biblii Genewskiej Reformacji, fundamentalnych opokach chrześcijańskiej odnowy zawarty został werset 37 ósmego rozdziąłu Dziejów Apostolskich jako integralna część niezmiennego Pisma Świętego. Jan Kalwin dokonał nawet bardzo ciekawej ekspozycji tego fragmentu.

Komentarz Kalwina do Dziejów 8:37

“Jeśli wierzysz z całego serca. Podczas gdy eunuch nie jest dopuszczony do chrztu, dopóki nie wyzna swojej wiary, musimy stąd przyjąć ogólną regułę, że nie należy przyjmować do Kościoła tych, którzy wcześniej byli od niego oddzieleni, dopóki nie zaświadczą, że wierzą w Chrystusa. Albowiem chrzest jest jakby dodatkiem do wiary i dlatego jest późniejszy w kolejności.

Po drugie, jeśli jest udzielany bez wiary, której jest pieczęcią, jest to zarówno niegodziwe, jak i zbyt rażące profanowanie. Ale szaleni ludzie robią zarówno nieumiejętnie, jak i niegodziwie kwestionują chrzest niemowląt pod barwami tego fragmentu. Dlaczego uznano, że wiara powinna poprzedzać chrzest u eunucha? Mianowicie, ponieważ widząc, że Chrystus naznacza tylko tych, którzy są domownikami Kościoła, z tą notatką i znakiem, muszą oni zostać wszczepieni w Kościół, którzy mają zostać ochrzczeni. A ponieważ jest pewne, że ci, którzy dojrzeli, są wszczepieni w wiarę, tak mówię, że dzieci pobożnych rodzą się dziećmi Kościoła i że są uważane za członków Chrystusa od łona, ponieważ Bóg adoptuje nas na ten warunek, aby mógł być także Ojcem naszego nasienia. Dlatego, chociaż wiara jest wymagana u dorosłych, to jednak nieprawdziwie przekłada się to na niemowlęta, których stan jest bardzo różny.

Ale pewni wielcy mężowie nadużyli tego miejsca, kiedy chcieli udowodnić, że wiara nie ma potwierdzenia przez chrzest. Ponieważ rozumowali w ten sposób: Eunuchowi nakazano, aby do chrztu doprowadził doskonałą wiarę, dlatego nie można było nic dodać. Ale Pismo często bierze całe serce za serce szczere i nieobłudne, którego przeciwieństwem jest serce rozdwojone. Tak więc nie ma powodu, dla którego mielibyśmy wyobrażać sobie, że wierzą doskonale ci, którzy wierzą całym sercem, widząc, że może być słaba wiara w tego, który mimo to będzie miał zdrowy umysł i umysł wolny od wszelkiej hipokryzji. Tak więc musimy przyjąć to, co mówi Dawid, że miłuje Pana całym swoim sercem. Filip rzeczywiście ochrzcił już wcześniej Samarytan, a jednak wiedział, że daleko im jeszcze do celu. Dlatego wiara całego serca jest tą, która mając żywe korzenie w sercu, mimo wszystko pragnie codziennie wzrastać.

Wierzę, że Jezus Chrystus. Jak chrzest jest zakorzeniony w Chrystusie i jak zawarta jest w nim prawda i moc, tak samo eunuch stawia przed oczyma samego Chrystusa. Eunuch wiedział wcześniej, że

• jest jeden Bóg,
• który zawarł przymierze z Abrahamem,
• który dał prawo ręką Mojżesza,
• który oddzielił jeden lud od innych narodów,
• który obiecał Chrystusa, przez którego będzie miłosierny dla świata .

Teraz wyznaje, że Jezus Chrystus jest Odkupicielem świata i Synem Bożym; pod którym tytułem pojmuje pokrótce wszystkie te rzeczy, które Pismo Święte przypisuje Chrystusowi. Oto doskonała wiara, o której ostatnio mówił Filip, która przyjmuje Chrystusa, zarówno jak obiecano mu w przeszłości, jak i obszernie okazywano, i to z szczerym uczuciem serca, ponieważ Paweł nie chce udawać tej wiary . Kto nie ma tego, gdy dorośnie, na próżno chlubi się chrztem swego dzieciństwa. W tym celu Chrystus dopuszcza dzieci przez chrzest, aby, gdy tylko ich starość ucierpi, uzależniły się od bycia Jego uczniami i aby ochrzczeni Duchem Świętym zrozumieli ze zrozumieniem wiary Jego moc, którą zapowiada chrzest.” [17]

Komentarz Jana Kalwina przemawia do nas jasno. W polemice z pewnymi “wielkimi mężami, którzy nadużyli tego miejsca”, zamiast poszukiwać “lepszych manuskryptów”, nie zawierających wersetu 37, ojciec Reformacji należycie go wyjaśnił, prawidłowo rozróżniając między

• chrztem dzieci osób wierzących,
• natychmiastowym chrztem osób dobrze zapoznanych z doktryną (jak eunuch)
• oraz opóźnionym chrztem osób dopiero obejmujących wiarę chrześcijańską.

Kalwin słusznie wierzył, że Bóg w swojej opatrzności zachował Pismo Święte do jego czasów jako kompletne, bez dodatków oraz bez braków.
.

---

Teodor Beza

Teodor Beza (1519-1605) uznawany jest za następcę Kalwina w Genewie. Był czołowym uczonym w obszarze greki Nowego Testamentu i pierwszym rektorem Kalwińskiej Akademii Genewskiej, gdzie również wykładał grekę i teologię. W 1556 roku Beza opublikował łacińskie tłumaczenie greckiego Nowego Testamentu z adnotacjami i z krytycznym komentarzem na temat różnych odczytań tekstu greckiego w różnych rękopisach.

W 1565 r. ukazało się łacińskie tłumaczenie Bezy wraz z jego wydaniem tekstu greckiego i łacińskiej Wulgaty. Wydanie z 1589 roku było trzecim wydaniem folio greckiego Nowego Testamentu i łacińskiego tłumaczenia Bezy. Jego późniejsza rewizja z 1598 roku została użyta przez angielskich tłumaczy Biblii Króla Jakuba.

Beza znając możliwe warianty tekstu swoich czasów oraz zachowując zdrowe podejście do krytyki tekstualnej bez wahania umieścił 37 werset 8 rozdziału Dziejów Apostolskich w Nowym Testamencie.

Acta IX, 37 “Dixit vero Philippus, Si credis ex toto corde, licet. Respondeus autem ille dixit, Credo Jesum Christum esse Filium illum Dei” [18]

Tłumaczenie: „Prawdziwie Filip powiedział: „Jeśli wierzysz z całego serca, możesz”. A on odpowiedział i rzekł: „Wierzę, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym”.

Beza, podobnie jak Kalwin i pozostali Reformatorzy pozostawa wierny Bogu. Pokładał swoją ufność w natchnienie każdego fragmentu Pisma w Bogu a nie w ludzkim rozumie, który nakazuje odrzucać wiele z tekstów Pisma, którymi kościół karmił się przez niemal dwa tysiące lat.
.

---

Reformowane Konfesje a współczesne odstępstwo

Mat. 28:19-20 19. Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, chrzcząc je w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego; 20. Ucząc je przestrzegać wszystkiego, co wam przykazałem. A oto ja jestem z wami przez wszystkie dni aż do końca świata. Amen.

Reformacja jest niczym innym jak odnowieniem duchowym kościoła osiągniętym przez odnowienie doktryny. To powrót do korzeni czyli pierwotnej wiary Apostołów i pierwszego kościoła. Stąd nie powinno nikogo zdziwić, że autorzy Konfesji Reformowanych uznawali nienaruszalność Pisma Świętego za podstawę tej odnowy. Dla Reformatorów ich Biblia, przyjęta w całości, stanowiła fundament od którego nie wolno odejmować żadnego tekstu Pisma, niezależnie od tego jak mocno nowa ludzka nauka by ją krytykowała.
.

Belgijskie Wyznanie Wiary z 1561 roku

Konfesja Belgijska jest bardzo osobista. Jej artykuły zazwyczaj zaczynają się od „Wierzymy…” lub „Wyznajemy…” lub, jak w pierwszym artykule, „Wszyscy wierzymy sercem i wyznajemy ustami…”.

Dowodząc wiecznego Synostwa Chrystusa Reformowane Belgijskie Wyznanie Wiary powołuje się na kilka fragmentów Pisma Świętego, z których istotnym jest oczywiście tekst Dziejów Apostolskich. Autorzy konfesji nie mieli żadnych oporów ani obiekcji względem tego tekstu, ponieważ Biblie wszystkich generacji zawierały go nie kwestionując jego wiarygodności. W X artykule konfesji czytamy

Artykuł X Jezus Chrystus to prawdziwy i wieczny Bóg

“Wierzymy, że Jezus Chrystus jest zgodnie ze swoją boską naturą jednorodzonym Synem Bożym, zrodzony w wieczności, nieuczyniony i niestworzony (gdyż wówczas byłby stworzeniem), lecz współistotny Ojcu i tak samo wieczny jak Ojciec, gdyż jest obrazem Jego istoty i blaskiem Jego chwały, na równi z Ojcem we wszystkim. Jest Synem Bożym nie tylko od czasu przyjęcia ludzkiej natury, lecz od wieczności⁷, jak zaświadczają o tym zestawione ze sobą fragmenty Pisma Świętego” [19]

Referencje, czy też zestawione ze sobą fragmenty Pisma Świętego, na jakie powołuje się Konfesja to teksty, w które osobiście i całym sercem wierzyli Reformatorzy:

⁷ Jan. 8:23, 58; 9:35-37; Dzieje 8:37; Rzym. 9:5

Konfesja Belgijska jest wyznaniem męczennika. Jej autor, Guido de Brès, był sądzony przed hiszpańską inkwizycją, skazany na karę śmierci i umęczony przez powieszenie w Valenciennes (1522-31 maja 1567). W ten sposób, własną krwią przypieczętował wyznanie, które napisał kilka lat wcześniej. Wielu z tych ludzi, dla których Konfesja Belgijska została napisana, którzy przeczytali ją i uwierzyli, również poniosło śmierć męczeńską.

Reformatorzy umierali za obronę integralności Pisma Świętego. Współcześni krytycy zdają się calkowicie lekceważyć męczeńską krew ojców Reformatorów. Dla nich najważniejsze jest to, co ze swoich trzewi wypluje rozum, współcześnie wspierany przez komputer i metodę CBGM.
.

---

Westminsterskie Wyznanie Wiary z 1646 roku

Artykuł 1 Konfesji Westminsterskiej ustanawia przyjęte przez Kościół Reformowany Pismo Święte jako nienaruszalne i niezmienne. Ta niezmienność Pisma uznana została za gwarancję ochrony kościoła przed zepsuciem, które wynika z podłości i machinacji tego świata oraz szatana. Innymi słowy podważanie wiarygodności któregokolwiek z fragmentów Pisma to właśnie podłość szatana jakie czyni on rękami wyższych krytyków tekstu, ludzi należących do tego świata.

“…aby zapewnić zachowanie i rozszerzenie prawdy oraz utwierdzić i umocnić Kościół, chroniąc go przed zepsuciem ciała oraz podłością szatana i świata, spowodował, że wszystko to zostało w całości spisane“ [20]

W artykule 6 czytamy o pełni Bożego objawienia zawartej w Piśmie Świętym Reformacji (a zatem mowa o Dziejach 8:37 jako intergralnej części tego objawienia) jako istotnym elemencie doktryny chrześcijańskiej. Bezpośrednie przedstawienie doktryny oznacza konieczność zachowania Pisma Świętego jako nienaruszonego.

“Pełnia Bożego objawienia, dotycząca wszystkiego, co jest istotne dla Jego własnej chwały, zbawienia człowieka, wiary i życia jest albo bezpośrednio przedstawiona, albo też może zostać w sposób naturalny wywiedziona z Pisma.” [21]

Co ciekawe konieczną podstawą istnienia Pisma Świętego w zakmniętym kanonie nie jest decyzja żadnego soboru ani też opinia teologa, nawet najlepiej wykształconego. Ojcowie Reformowani postrzegali Boga jako tego, który w sposób opatrznościowy doprowadził Pismo Święte do ich czasów w formie nienaruszonej:

“Autorytet Pisma Świętego, na którym opierać winny się nasza wiara i posłuszeństwo, nie zależy od świadectwa żadnego człowieka ani Kościoła, ale wyłącznie od Boga, jako Autora (który jest prawdą w sobie). Toteż musi ono zostać przyjęte, ponieważ jest Słowem Bożym [22]

I ostatecznie Konfesja Westminsterska odwołując się do tekstów Mat. 5:18 (Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie przeminie z prawa, aż wszystko się wypełni) oraz Psalmu 119:89 (Na wieki, o PANIE, twoje słowo trwa w niebie) wskazuje na wieczność czystości spisanego Słowa Bożego, zachowanego tak samo w niebie jak i na ziemi:

“Stary Testament w języku hebrajskim (tj. w ojczystym języku dawnego ludu Bożego) i Nowy Testament w języku greckim (który wówczas był najbardziej rozpowszechnionym wśród narodów) są bezpośrednio natchnione przez Boga, a dzięki Jego szczególnej trosce i opiece zachowywana jest ich czystość“ [23]

Wyższa krytyka tekstu wraz z panami Whitem i MacArthurem, stoją w rażącej opozycji względem spuścizny wiary Reformowanej. Autorytet tekstu Dziejów Apostolskich 8:37 nie zależy od opinii Jamesa White, Johna MacArthrua czy komputerowej metody CBGM [24] ale od Boga. Ten aspekt teologii, tj. ponadnaturalna zdolność Boga do zachowania Jego Słowa, umyka uczonym umysłom krytyków tekstu, którzy rozum czczą jako boga.
.

---

Biblia przeciw rewizjonistom

Zbadajmy teraz tekst Dziejów Apostolskich pod kątem jego doktrynalnej integralności i spójności z pozostałym natchnionym tekstem Pisma. Tekst podzielony zostanie na kilka obszarów doktrynalnych

1. Wiara z całego serca
2. Wiara konieczna przed chrztem
3. Chrzest natychimast po wyznaniu wiary
4. Wiara w Jezusa Chrystusa jako Syna Bożego

Okazuje się, że wszystkie elementy doktryny określone przez werset 37 obecne są w innych fragmentach Pisma, tak Starego jak i Nowego Testamentu.
.

Wiara z całego serca

Wierzyć z całego serca oznacza w Słowie Bożym nic innego jak wiarę bez wątpliwości. Miłować z całego serca oznacza wierzyć tylko w Boga Pisma i w żadnych innych Bogów. To wierzyć w całą świętą doktrynę i nie wątpić, to nie poszukiwać obcych teologii, obcych bogów. Wiara całym sercem nie oznacza stanu bezgrzeszności lecz to praktykowanie pobożności ze zrozumieniem swojego upadłego stanu. Teksty potwierdzające doktrynę:

5 Mojż. 6:5 Będziesz miłował PANA, swego Boga,całym swym sercem, całą swą duszą i z całej swej siły
.
5 Mojż. 10:12 Teraz więc, Izraelu, czego żąda od ciebie PAN, twój Bóg? Tylko tego, abyś się bał PANA, swego Boga, abyś chodził wszystkimi jego drogami i abyś go miłował, i służył PANU, swemu Bogu, z całego swego serca i całą swoją duszą
.
5 Mojż. 13:3 Nie usłuchasz słów tego proroka ani tego, który ma sny, gdyż PAN, wasz Bóg, doświadcza was, aby poznać,czy miłujecie PANA, swego Boga, z całego swego sercai całą swoją duszą.
.
1 Król. 8:48 I zawrócą do ciebie całym swym sercem i całą swą duszą, w ziemi swoich wrogów, którzy ich pojmali, i będą się modlić do ciebie zwróceni ku swojej ziemi, którą dałeś ich ojcom, ku miastu, które wybrałeś, i ku domowi, który zbudowałem dla twego imienia;
.
1 Król. 14:8 Wyrwałem domowi Dawida królestwo i dałem je tobie, ty jednak nie byłeś jak mój sługa Dawid, który przestrzegał moich przykazań i który chodził za mną całym swym sercem, czyniąc tylko to, co jest prawe w moich oczach;
.
Przysłów 3:5 Ufaj PANU z całego swego serca i nie polegaj na swoim rozumie

Wiara tak w Starym Testamencie, jak i w Nowym jest rezultatem odrodzenia. Najpierw jest regeneracja a potem wiara (Efez. 2:1-2; 2 Kor. 3:15-16; Jan 6:35-37, 63-65; 1 Kor. 2:14). Rezultatem obrzezania serca, jakie czyni Bóg (czyli tumacząc to na język Nowego Testamentu rezultatem odrodzenia) jest wiara z całego serca i duszy, skutkująca życiem wiara chwytająca się Chrystusa i jego dzieła na krzyżu:

5 Mojż. 30:6 PAN, twój Bóg, obrzeza twoje serce i serce twego potomstwa, abyś miłował PANA, swego Boga, z całego swego serca i całą swoją duszą, abyś żył
.
2 Kronik 15:5 A cały lud Judy radował się z tej przysięgi, ponieważ przysięgli z całego serca i z całą chęcią szukali go, a dał się im odnaleźć. I dał im PAN odpoczynek ze wszystkich stron

---

Wiara konieczna przed chrztem

Względem katechumenów, czyli osób niepochodzących z rodzin chrześcijańskich, wiara jest koniecznym wymogiem chrztu wodą. Ci, którzy mają zostać włączeni do kościoła przez rytuał pokropienia czy też polania wodą (a nawet w ostateczności przez zanurzenie, jak to czynią dość nieroztropnie Reformowani Baptyści) muszą znać wiarę chrześcijańską.

Mowa tutaj oczywiście o polu misyjnym, którym jest cały świat. Chrystus ustanawiając sakrament chrztu określił jego zakres jako wykraczający poza naród żydowski. Apostołowie otrzymując nakaz chrztu osób wierzących mieli świadomość iż idą w pole niedotknięte wcześniej Ewangelią Jezusa Chrystusa, szli zatem do ludzi wyznających pogańskie religie:

Marka 16:15-16 15. I powiedział do nich: Idźcie na cały świat i głoście ewangelię wszelkiemu stworzeniu.16. Kto uwierzy i ochrzci się, będzie zbawiony, ale kto nie uwierzy, będzie potępiony.

---

Chrzest natychmiast po wyznaniu wiary

Natychmiastowy chrzest zaraz po wyznaniu wiary nie jest wyraźny jedynie w przypadku eunucha, co do którego wiemy, że był prozelitą i miał poznanie prawdy Ewangelii, nie rozumiejąc jedynie że to Jezus Chrystus z Nazaretu jest wypełnieniem słów obietnicy. Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku natychmiastowego chrztu pielgrzymów, Żydów i prozelitów, którzy przybyli do Jerozolimy w dniu Pięćdziesiątnicy. Im to Piotr wyłożył Ewangelię a następnie nakazał wierzącym chrzest. Ponownie byli to ludzie obeznani z doktryną, którzy potrzebowali jedynie doprecyzowania iż to Jezus Chrystus jest oczekiwanym zbawicielem.

Dzieje 2:38-39 38. Wtedy Piotr powiedział do nich: upamiętajcie się i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na przebaczenie grzechów, a otrzymacie dar Ducha Świętego. 39. Obietnica ta bowiem dotyczy was, waszych dzieci i wszystkich, którzy są daleko, każdego, kogo powoła Pan, nasz Bóg.

Warto na marginesie zauważyć, że Piotr ukazuje cudowną prawdę obietnicy Ducha Świętego nie tylko wyznającym czyli wierzącym dorosłym, wybranym do zbawienia  pielgrzymom, ale także ich potomstwu, które znajdowało sie daleko od nich w momencie włączenia ich do Kościoła przez Ducha Świętego. Dzieci nawet jednej osoby zbawionej są uznawane za święte oraz do niemowląt należy królestwo Boże (1 Kor. 7:14; Łuk. 18:15)
.

---

Wiara w Jezusa jako Syna Bożego

Zgodnie ze zbiorczym nauczaniem Pisma Świętego potwierdzonym w wielu miejscach (tota Scriptura) koniecznym elementem wiary zbawiającej jest

• uznanie podwójnej natury Mesjasza, prawdziwie ludzkiej i prawdziwie Boskiej (Jezus… jest Synem Bożym),
  .
• uznanie, że wcielony Bóg jest zbawicielem co wynika z wcześniejszego kontekstu (werset 32 Jak owca na rzeź był prowadzony i jak baranek milczący wobec tego, który go strzyże, tak on nie otworzył swoich ust.).
  .
• wiara w bezgrzeszność Mesjasza (werset 32 Jak owca na rzeź był prowadzony)
  .
• wiara w śmierć zastępczą Chrystusa (werset 33 Jego życie bowiem zostało zabrane z ziemi.)
  .
• wiara w śmierć Chrystusa za wybranych, tj tych, którym Bóg w odpowiednim czasie da wiarę (Wierzę ,Πιστεύω pisteoo l. pojedyncza)
  .
• koniecznym jest wiara w zmartwychwstanie Chrystusa i w Chrystusie (Jezus Chrystus jest…)

Wszystkie powyższe elementy określone zostały w innych miejscach Pisma:

Jan 20:31 Lecz te są napisane, abyście wierzyli, że Jezus jest Chrystusem, Synem Bożym, i abyście wierząc, mieli życie w jego imieniu. [wiara dowodzi odrodzenia, wiara kierowana jest we wcielonego Boga]
,
1 Jana 4:15 Każdy, kto wyzna, że Jezus jest Synem Bożym, w tym mieszka Bóg, a on w Bogu. [wyznanie następuje po zamieszkaniu w Bogu]
.
1 Jana 5:1 Każdy, kto wierzy, że Jezus jest Chrystusem, narodził się z Boga, a każdy, kto miłuje tego, który zrodził, miłuje też tego, który się z niego narodził. [wiara dowodem uprzedniego odrodzenia]
.
1 Jana 5:7-10 7. Trzej bowiem świadczą w niebie: Ojciec, Słowo i Duch Święty, a ci trzej jedno są. [Jedność ontologiczna trzech Osób Jednego Boga] 8. A trzej świadczą na ziemi: Duch, woda i krew, a ci trzej są zgodni. 9. Jeśli przyjmujemy świadectwo ludzi, to świadectwo Boga jest większe. To bowiem jest świadectwo Boga, które dał o swoim Synu.10. Kto wierzy w Syna Bożego, ma świadectwo w sobie. [mowa o usprawiedliwieniu] Kto nie wierzy Bogu, zrobił z niego kłamcę, bo nie uwierzył świadectwu, które Bóg dał o swoim Synu.
.
1 Jana 5:20 A wiemy, że Syn Boży przyszedł i dał nam rozum, abyśmy poznali prawdziwego Boga, i jesteśmy w tym prawdziwym, to jest w jego Synu, Jezusie Chrystusie.On jest prawdziwym Bogiem i życiem wiecznym. [Bóg inicjuje zbawienie, włącza do ciała Chrystusa czyli do kościoła i zapewnia życie wieczne przez narzędzie, którym jest wiara w dzieło krzyżowe Syna Bożego]

Tekst Dziejów 8:37 wraz z poprzedzającym go kontekstem jest całkowicie zgodny doktrynalnie z całym Pismem Świętym i nie dodaje nowej doktryny. Tym samym z punktu widzenia teologicznego nie istnieje żaden powód aby usunąć rzekomo sfałszowany wtręt.
.

---

Tekst krytyczny i jego braki

Gal. 3:15 Bracia, mówię po ludzku: Przecież nawet zatwierdzonego testamentu człowieka nikt nie obala ani do niego nic nie dodaje

Świadectwo wierzącego Afrykańczyka, etiopskiego eunucha, nie pojawia się w tekście krytycznym. Niektórzy twierdzą, że werset ten nie jest autentyczny, ponieważ znajduje się tylko w kilku późnych manuskryptach i został wstawiony do greckiego tekstu przez Erazma z łacińskiej Wulgaty. Prawdą jest, że fragment ten pojawia się w łacińskiej Wulgacie Hieronima, który jak już wcześniej zauważylismy, jest późniejszy względem świadectwa Ireneusza, Cypriana i Poncjusza.

Ale to nie wszystko. Otóż fragment ten pojawia się również w wielu innych rękopisach starołacińskich (takich jak l, m, e, r, ar, ph i gig). Znajduje się również w greckim Kodeksie E (VIII w.) oraz w wielu manuskryptach. Obecnie dostępnych jest ponad 60 manuskryptów zawierających tekst Dziejów 8:37 [25]. Inne źródła to między innymi uncjały, minoskuły i manuskrypty: 36; 88; 97; 103; 104; 242; ;257; 307; 322; 323; 385; 429; 453; 464; 467; 610; 629; 630; 913; 945; 1522; 1678; 1739; 1765; 1877 ; 1891;

Przykładowe czytania tekstu Dziejów 8:37:

ειπεν δε αυτω ο φιλιππος εαν πιστευεις εξ ολης της καρδιας σου σωθησει αποκριθεις δε ειπεν πιστευω εις τον χριστον τον υιον του θεου  08

 

ειπε δε αυτω ει πιστευεις εξ ολης της καρδιας [brakuje σου] εξεστιν αποκριθεις δε ειπε πιστευω τον υιον του θεου ειναι ιησουν χριστον  323

 

ειπε δε αυτω ει πιστευεις εξ ολης της καρδιας σου εξεστιν αποκριθεις δε ειπε πιστευω τον υιον του θεου ειναι ιησουν χριστον  945

 

ειπεν δε αυτω ει πιστευεις εξ ολης της καρδιαςσουεξεστιν αποκριθεις δε ειπεν πιστευω τον υιον του θεου ειναι ιησουν χριστον  1739

Chociaż istnieją różnice nawet między tymi tekstami, jeśli chodzi o precyzyjne sformułowania, istota świadectwa nadal pozostaje tam, gdzie została usunięta z innych rękopisów. Warianty w manuskryptach, które zachowują ten fragment, są niewielkie. Na przykład 88 pomija o Philippos (Filip) i dodaje o eunouchos (eunuch) i auto (jego). Tak więc werset brzmi w 88:

“I rzekł: Jeśli wierzysz z całego serca, możesz. A eunuch odpowiedział i rzekł: Wierzę, że Jezus Chrystus jest samym Synem Bożym”.

Takie warianty są powszechne wśród ogromnej liczby greckich manuskryptów i dotyczą większości fragmentów Nowego Testamentu. Prawdę mówiąc, jak zauważył James White, istnienie wariantów w ramach jednego tekstu dowodzi raczej jego autentyczności niż fałszerstwa, ponieważ świadczy to spontanicznej a nie kontrolowanej transmisji tekstu w kościele. Należy zatem  zauważyć, że takie warianty nie dowodzą usunięcia fragmentu z tekstu. Takie warianty nie mają również takiego znaczenia jak te, które usunęły fragment z tekstu.

I tu pojawia się zgrzyt w metodologii wyznawców wyższej krytyki tekstu. James White wymieniając szereg wariantów tekstualnych w różnych manuskryptach zawierających tekst Dziejów 8:37 stwierdza arbitralnie, że różnice między wariantami są znakiem rozpoznawczym dowodzącym sfałszowania tekstu, przez co należy rozumieć iż jest on późniejszym wtrętem. Posłuchajmy własnych słów pana Jamesa White’a o rzeczonych różnicach w spornym fragmencie:

“Zauważcie, że to jest znak rozpoznawczy wariantu, który pojawił się spoza tradycji rękopisów. To jest, że masz wiele wariantów nawet w rękopisach, które zawierają przynajmniej większość tego“ [26]

Zasada jaką ustanowił pan James White w odniesieniu do tekstu Dziejów 8:37 brzmi: fragment zawierający warianty tekstowe w różnych manuskryptach musi być fałszywy. Tu wyraźna jest niekonsekwencja metodologiczna pana White’a, ponieważ zasadę nawjwyraźniej stosuje selektywnie wyłącznie do tych miejsc Pisma Świętego, co do których jest przekonany, że nie są natchnione. Otóż w dyskusji z Bartem Ehrmanem pan James White dowodząc natchnienia Pisma Świętego przedstawił przeciwną zasadę: istnienie wariantów tekstualnych w ramach jednego fragmentu w różnych tradycjach manuskryptów jest dowodem na jego spontaniczną transmisję i siłą rzeczy dowodem prawdziwości natchnienia:

“Najwcześniejsze posiadane przez nas manuskrypty wskazują na istnienie nie jednej sfałszowanej linii przekazu, ale wielu linii przekazu o różnej dokładności. Wiele z tych linii przecina się i krzyżuje, co utrudnia łatwą identyfikację. Ale ważną rzeczą do zapamiętania jest to, że wiele linii to dobra rzecz. Zapewniają zdrową tradycję rękopisów, która nie jest kontrolowana przez żaden centralny proces redakcyjny.“ [27]

Tak więc jeśli dany tekst Pisma Świętego nie pasuje krytykom, różnice tekstualne w transmisji to rzecz zła, stanowiąca “dowód” iż jest to nienatchniony wtręt. Kiedy jednak fragment pasuje krytykom, wtedy różnice tekstualne to rzecz dobra, potwierdzająca jego pierwotne natchnienie. Jest to oczywiście podwójny, arbitralny i niesprawiedliwy standard, błędna metodologia, której rezultaty nie mogą być traktowane poważnie. Sam proceder podwójnych standardów jest potępiony przez Boga:

Przysłów 20:10 Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

To, że tekst Dziejów 8:37 nie jest i nie może być zachodnią interpolacją, rzekomo dodaną w Wulgacie dowodzi sama wyższa krytyka tekstu. Zastosujmy na chwilę błędną metodologię wyższej krytyki tekstu aby zbadać źródło i historię wersetu 37. Otóż jednym z manuskryptów zawierających sporny tekst jest minoskuł oznaczany numerem 1739. Jest to, jak to określają krytycy, typ tekstu aleksandryjskiego, czyli należy do rodziny rzekomo najbardziej wiarygodnych rękopisów. Jest on datowany na X wiek [28]. Jednakże dalsze informacje będą kluczowe dla wagi jego świadectwa. Otóż jest to kopia rękopisu pochodzącego z IV wieku.

Rękopis został skopiowany przez mnicha imieniem Efraim. Skopiował 1739 z uncjalnego egzemplarza z IV wieku. [29]

Tu robi się ciekawie. James White idzie krok dalej i dowodzi, że tekst ten sięga nawet II wieku!

“1739 [pochodzi], z góry Athos, ważna minuskuła, która jest doskonałą kopią egzemplarza z IV wieku, który sam jest kopią (prawdopodobnie) rękopisu z II wieku“ [30]

W aparacie krytycznym CNTTS (ang. Center for New Testament Textual Studies) minoskuł 1739 został sklasyfikowany jako II kategoria manuskryptów przy czytaniu tekstu Dziejów 8:37 oraz niekonsekwentnie jako I kategoria manuskryptów przy czytaniu tekstu Rzymian 1:1 – róznica w kategorii jest irracjonalna a obniżenie kategorii z I na II odpowiada oczekiwaniom krytyków, którzy nie akceptują tekstu Dziejów 8:37 jako wiarygodnego [31]. Innymi słowy gdy manuskrypt pasuje do z góry przyjętej teorii nadaje mu się wyższą kategorię. Gdy jednak jakiś fragment tego samego manuskryptu stoi w niezgodzie z ideologią, kategoria zostaje obniżona.

Gwoli wyjaśnienia, w tym arbitralnym systemie manuskrypty zostały sklasyfikowane w pięciu kategoriach (I – V) zgodnie z zasadą: im bliżej tekstu aleksandryjskiego tym kategoria niższa i odwrotnie. Im bliżej tekstu aleksandryjskiego tym według krytyków tekstu manuskrypt posiada większą wiarygodność ponieważ jest rzekomo  “mniej zanieczyszczony” i przez to bliższy oryginałowi. Tekst aleksandryjski został uznany za najczystszy możliwy standard na zasadzie arbitralności i wszystkie pozostałe manuskrypty są z nim porównywane.

Oczywiście cały system jest tak skonstruowany, aby dawać oczekiwane przez krytyków rezultaty. I tu leży słabość tego systemu. Ponieważ minoskuł 1739 posiada II (czasem też I kategorię) jest on w zasadzie czystym tekstem Pisma Świętego w rozumieniu wyższej krytyki tekstu. Nie jest to tekst zachodni. To tekst z tzw. rodziny aleksandryjskiej, datowany na II wiek. Zupełnie jak wypowiedź Ireneusza z Lyonu. Ale to nie wszystko.

Werset 37 ósmego rozdziału Dziejów Apostolskich posiada także wsparcie egipskiego tłumaczenia Codex Glazier, który jest koptyjskim uncjalnym rękopisem Nowego Testamentu na pergaminie. Jest datowany paleograficznie na IV lub V wiek. Tekstowo jest bardzo zbliżony do greckiego Codex Bezae [32]. Kodeks Glazier z całą pewnością nie jest typem zachodnim!

James White twierdząc, że rzeczony tekst Dziejów Apostolskich 8:37 jest zachodnim wtrętem dodanym przez Wulgatę przemilcza wszystkie powyższe fakty, przeczy sam sobie i jest zwykłym kłamcą. Psychofani Jamesa White powinni się ucieszyć…
.

---

Istotne pytanie

5 Mojż 12:32 Cokolwiek wam nakazuję, pilnie wypełniajcie. Nic do tego nie dodasz ani od tego nie ujmiesz

Teraz należy odpowiedzieć na podstawowe pytanie: skoro tekst Dzieje 8:37 jest autentyczny, dlaczego jakikolwiek skryba chciałby go usunąć? Otóż w swoim komentarzu do Dziejów Apostolskich dr J. A. Alexander podaje możliwą odpowiedź.

“Pod koniec III wieku powszechną praktyką stało się opóźnianie chrztu nawróconych chrześcijan, aby upewnić się, że naprawdę zrozumieli swoje zobowiązanie wobec Chrystusa i nie trzymają się jednego z różnych heretyckich wierzeń rozpowszechnionych w tym czasie. Możliwe, że skryba, wierząc, że chrzest nie powinien następować natychmiast po nawróceniu, pominął ten fragment w tekście, co wyjaśniałoby jego brak w wielu późniejszych greckich manuskryptach. Z pewnością przypuszczenie to jest tak samo możliwe, jak różne wyjaśnienia proponowane przez tych, którzy odrzucają to czytanie.” [33]

Problem włączania do społeczności konwertytów z nikłym lub zanieczyszczonym herezjami poznaniem chrześcijańskiej doktryny wyraźnie przybrał na sile w IV wieku. Jak zauważył Etienne Chastel [34] rzeczywiście od czasów Konstantyna, a w zasadzie od  Soboru w Nicei w 325 roku chrześcijaństwo rozwijało swój zewnętrzny postęp kosztem swojej czystości. Zyskało w ten sposób przychylność tłumu, ale w inny sposób niż poprzez aprobatę wykształconych umysłów. Konsekwencją tego pochopnego działania był

“Kościół [który] poszedł na kompromis z pogaństwem, aby łatwiej nawrócić swoich wyznawców – zapominając o przykazaniach apostolskich, aby wystrzegać się filozofii i próżnych tradycji […] tolerancja tych rzeczy […] szybko rozszerzyła nowy kościoły […] liczba nawróconych była ważniejsza niż jakość ich wiary i moralności.“ [35]

Przyczyna zamieszania jest zatem dwojaka. Z jednej strony mamy do czynienia z gwałtownym rozszerzaniem się chrześcijaństwa, któremu towarzyszy obniżenie jakości doktryny oraz słabe poznanie Słowa Bożego, co stanowi o obniżonej jakości teologii w ogóle. Z drugiej strony pamiętajmy o wciąż rozbrzmiewającym echu walki z tym zjawiskiem, które odbyło się najwyraźniej i niestety poprzez usunięcie z tekstu Pisma Świętego “niewygodnych” fragmentów, w tym rzeczonego tekstu Dziejów 8:37. Tekst bizantyjski datowany na ok. 350 rok stanowiłby w takim przypadku odzwierciedlenie ducha swoich czasów.

Niemniej jednak, pamiętajmy, że ze względu na opatrznościowe zachowanie Biblii, czytanie to pozostaje w niektórych greckich manuskryptach, a także w rękopisach starołacińskich. Najwyraźniej czytanie to jest znacznie starsze niż VI wiek, jak sugerują niektórzy uczeni.
.

---

Wnioski

Pierwszy kościół obecny tak w Kartaginie (Afryka północna) jak w Lyonie (Francja) posiadał w swoich zasobach kopie Pisma Świętego ewidentnie zawierające tekst Dziejów 8:37.

Ireneusz pochodzenia greckiego zauważył, że “sam wierzący eunuch: … natychmiast prosząc o chrzest, powiedział: ‘Wierzę, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym'”.

Cyprian wybitny pisarz łaciński cytuje pierwszą połowę wersetu: “W Dziejach Apostolskich: “Oto woda; cóż stoi na przeszkodzie, abym został ochrzczony? Wtedy rzekł Filip: Jeśli wierzysz z całego serca, możesz”.

Poncjusz Diakon stwierdza, że “w Dziejach Apostolskich eunuch jest opisany jako od razu ochrzczony przez Filipa, ponieważ wierzył całym sercem”

Oświadczenia te, wyraźnie cytowane z Dziejów Apostolskich 8:37, pojawiają się pod koniec II wieku i w pierwszej połowie III. Widzimy, że fragment ten był w powszechnym użyciu na długo przed skopiowaniem istniejących manuskryptów greckich, które nie zwierają omawianego fragmentu. To samo w sobie świadczy o jego autentyczności i zapewnieniu biblijnego zachowania przez opatrzność.

Włączenie tego tekstu do Wulgaty przez Hieronima na przełomie IV i V wieku jest jedynie potwierdzeniem natchnienia tekstu, który miał być dostępny pospolitemu czytelnikowi łacińsko języcznemu tamtych czasów. Dodatkowo Peshitta, Codex Glazier oraz minoskuł 1739 obalają mit rzekomej “zachodniej interpolacji”. Był to tekst powszechny a nie późniejszy wtręt.

Wyższa krytyka tekstu oparta jest o szereg fałszywych presupozycji a kiedy kiedy jej wyznawcy twierdzą, że starają się jeydnie dojść do treści pierwotnie zawartej w autografach w rzeczywistości decyzję już podjęli. Tą rzekomą “pierwotną treśćią autografów” jest grupa tekstów aleksandryjskich, stanwiących wzorzec czystości zgodnie ze standardem CNTTS .

Treść Dziejów 8:37 mianowicie konieczność wiary w soteriologię Chrystocentryczną katechumenów pogan i Żydów oraz natychmiastowy chrzest katechumenów pochodzenia żydowskiego jest spójna z pozostałym objawieniem. Szczególne miejsce zajmuje doktryna wiary z całego serca ponieważ potwierdzona jest głównie (ale nie tylko) przez Księgi Starego Testamentu.

Świadectwa wczesnochrześcijańskie wskazują na Łukasza jako na ludzkiego autora Dziejów 8:37.

Protestantyzm i Reformacja reprezentowani przez Lutra, Kalwina, Teodora Bezę i wielu innych, a także sformalizowane Reformowane Konfesje reprezentowane przez Belgijskie oraz Westminsterskie Wyznanie Wiary potwierdzają wiarygodność tekstu Dziejów 8:37 przypisując jego miejsce w Biblii Bożej opatrzności, czuwaniu ostatecznego autora Pisma Świętego nad jego dostępnością w Kościele przez wszystkie wieki.

Historycznie rzecz ujmując Protestanci i Reformowani stoją w rażącej opozycji wobec współczesnej herezji wyższej krytyki tekstu, której niechlubnymi spadkobiercami są dzisiejsi pseudo-reformowani kaznodzieje jak James White i John MacArthur oraz tysiące ich wyznawców.

Kalwin z całą stanowczością potępiłby pseudo-kalwinistów za ich wrogie podejście do Słowa Bożego, za to, że ujmują ze Słowa Bożego i za to, że tym samym bluźnią Bogu dowodząc, że Bóg był całkowicie bezsilny w zachowaniu integralności Pisma na tym świecie.

W końcu zaślepiony wyższą krytyką tekstu John MacArthur komentując Psalm 119:89 (Na wieki, o PANIE, twoje słowo trwa w niebie) powiedział:

“…kluczową sprawą jest to, że werset mówi, że Słowo Boże jest utrwalone w niebie, a nie na ziemi. Oznacza to, że Bóg ma stały i doskonały zapis swojego natchnionego pismenego objawienia dla człowieka, ale zachował ten zapis w niebie“ [36]

Ponieważ objawienie jest zakończone (co wyznaje sam MacArthur) oraz ponieważ Słowo Boże jest zachowane w niebie ale nie na ziemi, według MacArthura nie mamy i nigdy nie będziemy mieć dostępu do pełnego tekstu natchnionego Słowa Bożego co implikuje wprost, że żaden tekst Pisma Świętego nie może być traktowany jako z pewnością natchniony a jedynie jako prawdopodobnie natchniony.

Współcześni “kalwiniści” odrzucający przyjęty i uznany przez pierwszy Kościół oraz Reformację tekst Pisma Świętego obecny w zdecydowej większości Biblii aż do czasu pojawienia się herezji wyższej krytyki tekstu oraz krytyczngo dzieła Westcotta i Horta, stoją w rzeczywistej opozycji do

• wiary pierwszego kościoła,
• wiary Protestanciej,
• wiary Reformowanej,
• wiary przekazywanej przez Reformowane Konfesje
• a także wiary Jana Kalwina, Lutra i pozostałych ortodoksyjnych przedstawicieli Reformacji

Tym samym negują oni Bożą opatrzność w zachowaniu Świętego Tekstu w prawowiernym Kościele oraz negują swój związek z pierwszym kościołem, Protestantyzmem, Reformacją , Konfesjami i w szczególności z Kalwinizmem. Oto mądrość upadłego umysłu. Mądrość, której dedykować należy werset upamiętania:

Obj. 22:18-19 18. Oświadczam zaś każdemu, kto słucha słów proroctwa tej księgi: Jeśli ktoś dołoży coś do tego, dołoży mu też Bóg plag opisanych w tej księdze; 19. A jeśli ktoś odejmie coś ze słów księgi tego proroctwa, odejmie też Bóg jego dział z księgi życia i ze świętego miasta, i z rzeczy, które są opisane w tej księdze.

Przypisy

[1] John MacArthur, Komentarz do NT, Wydawnictwo Słowo Prawdy, Gdańsk 2015 s. 593
[2] Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wulgata
[3] Cytowane w Modern Textual Criticism and Acts 8:37 with James White  źródło 25:20
[4] Ghost writter to osoba podszywająca się pod inną i pracująca na rzecz jej imienia tworząc za nią teksty, które afirmowane są przez zleceniodawcę. Etyczność tego procederu jest mocno kwestionowana
[5] Nathan Busenitz, Historial Theology lecture 4, źródło
[6] John MacArthur, The Fitting End to Mark’s Gospel źródło
[7] Ireneusz z Lyonu, Przeciw Herezjom 3.12.8 Doktryny innych Apostołów
[8] Diakon Poncjusz, Życie i męka Cypriana, biskupa i męczennika 3
[9] L. J. Rogier, Historia kościoła, t. 1 s. 127
[10] Maxwell E. Johnson, The Rites of Christian Initiation: Their Evolution and Interpretation Revised and Expanded Edition.
[11] Philip Schaff, Ante-Nicene Fathers, t. 5, s. 1148
[12] Cyprian z Kartaginy, Trzy księgi świadectw przeciwko Żydom, 3.43
[13] Cyprian z Kartaginy, List 74 ad Pompeum
[14] Źródło
[15] Jan Kalwin, Przedmowa do Nowego Testamentu, dostępne na stronie www.monergizm.com, źródło
[16] Houston Christian University, John Calvin at 500 źródło
[17] Jan Kalwin, Komentarz do Dziejów 8:37, dostępne w www.biblehub.com, źródło
[18] Nowy Testament tłum. Teodora Bezy źródło
[19] Konfesja Belgijska z 1561 roku Artykuł X Jezus Chrystus to prawdziwy i wieczny Bóg
[20] Konfesja Westminsterska z 1646 roku 1.1
[21] Tamże 1.6
[22] Tamże 1.4
[23] Tamże, 1.8
[24] CGBM z ang. Coherence-Based Genealogical Method, komputerowa metoda badania krytycznego manuskryptów.
[25] Modern Textual Criticism and Acts 8:37 with James White źródło
[26] Cytowane w Modern Textual Criticism and Acts 8:37 with James White, źródło 23:42
[27] James White, Does the Bible Misquote Jesus?, źródło 40:53
[28] Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Minuscule_1739
[29] Tamże
[30] James White, Many thanks w Alpha and Omega Ministries, źródło
[31] Dostępne w Modern Textual Criticism and Acts 8:37 with James White 31:40 źródło
[32] Źródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Codex_Glazier
[33] J. A. Alexander, cytowane w Acts 8:37 – “I believe that Jesus Christ is the Son of God źródło
[34]  Etienne Chastel, Histoire de la Destruction du Paganisme dans l’Empire d’Orient, Paryż, 1850, s. 342
[35] Walerian Krasiński, przedmowa do “Traktatu o relikwiach” Jana Kalwina, Rozdział II. Kompromis Kościoła z pogaństwem, s. 17 wydanie drugie Edynburg: Johnstone, Hunter & Co. 1870
[36] John MacArthur, Doktryna Biblijna, źródło

---

Zobacz w temacie

• Tota Scriptura – Całe Pismo
• Jeśli wierzysz całym sercem
• Tekstualne machinacje
• Tekstualny rozum-onlyism aka socynianizm odrodzony
• Najstarsze, czyli jakie?
• Szwindle i konfabulacje Jamesa White’a wokół tekstu krytycznego
  .
• Protestanckie stanowisko w sprawie Biblii
• Konfesyjna, przedkrytyczna pozycja względem Pisma
• Jak przetrwały zwoje biblijne?
  .
• Transmisja i Kanonizacja Pisma
• Wczesnochrześcijańska Sola Scriptura
• Krytyka tekstu biblijnego
• Krytyka tekstu w pismach Francisa Turretina
  .
• Ci przeklęci Niemcy: zdziesiątkowanie Słowa Bożego!
• Obrona 1 Jana 5:7
• Dort, Westminster i Comma Johaneum
• Bart Ehrman i krytyka tekstu biblijnego
• Nieomylni profesorowie i omylne Pismo
  .
• Księga Daniela obroniona, część 1
• Obrona Księgi Ezechiela
• Obrona Księgi Jeremiasza jako autentycznej i prawdziwej
• Reformowany inaczej, część 1