Jedyny kanon Pisma

Przedmowa

Watykan odrobił lekcje. Dziś już nie tak łatwo rozmawiać z apologetami religii Rzymsko-katolickiej, jak to było drzewiej. Co i rusz zacni obrońcy niebiblijnych doktryn wymyślonych przez papieży przedstawiają coraz to bardziej podstępne i przewrotne argumenty na poparcie wiarygodności swojego pracodawcy. Obecnie jednym z takich sposobów jest atak na chrześcijański kanon Pisma Świętego. Bo przecież katolicki kanon jest szerszy, a księgi dodane przez funkcjonariuszy KRK potwierdzają niektóre z ich odstępczych i heretyckich doktryn jak czyściec czy modlitwa do zmarłych. Według Rzymskich-katolików Marcin Luter wyrzucił z kanonu księgi, które mu doktrynalnie nie pasowały.

Oto niektóre ich argumenty sugerujące, że protestancki kanon Pisma Świętego jest niepełny

Septuaginta ma więcej ksiąg niż kanon protestancki

Septuaginta (z łac. siedemdziesiąt; oznaczana rzymską liczbą LXX oznaczającą 70, w wydaniach krytycznych przez symbol S  – pierwsze tłumaczenie Starego Testamentu z hebrajskiego i aramejskiego na grekę. Nazwa pochodzi od liczby tłumaczy, którzy mieli brać udział w pracach nad przekładem. Przekład ten powstał pomiędzy 280 a 130 rokiem p.n.e. w Aleksandrii i jest dziełem wielu tłumaczy.
.
Od czasu powstania tego tłumaczenia aż do wieku IV n.e., z którego pochodzą najstarsze prawie pełne odpisy Septuaginty (Kodeks Watykański i Synajski z IV wieku oraz Aleksandryjski z wieku V), jej tekst przeszedł długą drogę kolejnych kopii, wersji, dokonanych recenzji, korekt, uzupełnień oraz prób ujednolicenia treści.

Zwróćmy uwagę, że pełna Septuaginta zawierała więcej ksiąg niż uznaje Rzymski-katolicyzm. Prawosławie ma jeszcze szerszy kanon Starego Testamentu od Katolicyzmu, a Septuaginta zawiera też nawet księgi których nie uznają prawie żadne kościoły. Czyli argument, że jeśli Septuaginta coś zawiera to trzeba to uznać za kanon jest szemrany, ponieważ zawiera ona rzeczy których nawet nie uznają Prawosławni, o Katolikach nie wspominając…

Katolicki argument jest po prostu wzięty z choinki.
.

Rzymski kanon jest taki jak u Ojców Kościoła

Argument nietrafny. U Ojców Kościoła były różne kanony Starego Testamentu a nie jedynie ten Rzymski. Od hebrajskiego kanonu poprzez katolicki aż po prawosławny. Wielu uczonych poddaje w wątpliwość istnienie kanonu aleksandryjskiego jak twierdzą katolicy. A nawet jeśli istniał to dlaczego mam przyjąć kanon nieposłusznych Bogu Żydów aleksandryjskich (bo przecież mieszkali poza Izraelem)?

Wolę ufać Żydom którzy mieszkali w Izraelu niż w tym w diasporze.

Filon z Aleksandrii i Józef Flawiusz nie cytują ksiąg Starego Testamentu spoza kanonu hebrajskiego a nawet jesli wspominają jakieś wydarzenie z okresu machabejskiego to nie cytują tego jako Słowa Bożego.
.

Biblia Pierwszego Kościoła

Tak zwana “Biblia Pierwszego Kościoła” to nie jest cała Septuaginta. Brak w tym tłumaczeniu 3 i 4 księgi Machabejskiej, Psalmu 151 i wielu innych ksiąg, które uznają Prawosławini. A wielka szkoda bo samo tłumaczenie jest ciekawe bo dobrze oddaje Rzymian 10:4, gdzie Mesjasz jest celem Prawa (jak również dobrze oddano Efezjan 2:14-16 ) a nie jego końcem jak w większości tłumaczeń Biblii. To wydanie jest fragmentem Septuaginty a nie jej całości.

Poza tym czy Żydzi byliby na tyle głupi aby wyrzucić z kanonu Biblii jakieś księgi ponieważ cytują je jacyś chrześcijanie? To jest niepoważnyargument. To tak jakby wyrzucić z Biblii list Jakuba bo pozornie zaprzecza Pawłowi. Tak robią tylko idioci.

• Judaizm pomimo wszystko nie odważyłby się wyrzucać np. Księgi Machabejskie gdyby było one częścią  ich Biblii.
  .
• Septuaginta to obraz historii Izraela dla gojów a nie, że wszystko w niej jest Słowem Bożym.
  .
• Tak samo jak dla nas pisma Ojców Kościoła i Sobory są tylko świadectwem historii Kościoła a nie Słowem Bożym.
  .
• Apokryfy ST i NT, pisma rabinów, pisma Ojców Kościoła, Sobory starożytne szanujemy, badamy ale nie zrównujemy ich z Biblią ST i NT.
  .
• Atanazy Wielki biskup Aleksandrii w liście Wielkanocnym w 367 roku n.e podaje taki sam kanon ST i NT jak mają protestanci.
  .
• Meliton z Sardes również uznawał ST tylko jako 39 ksiąg a nie więcej, Hieronim ze Strydonu tak samo. Meliton z Sardes to II wiek n.e

.

Kanon Pisma w ujęciu historycznym

Kanon Starego Testamentu został zamknięty około czterechsetnego roku przed Chrystusem. Już wtedy Żydzi wiedzieli, które księgi są przez Boga natchnione. Jak się o tym dowiedzieli? Wybierali księgi napisane przez mężów Bożych, które mówiły o swoim natchnieniu przez Boga. Uważnie studiowali te księgi i dowiedli, że nie zawierały one błędów. Były prawdziwe pod względem historycznym, geograficznym i teologicznym. Żydowska tradycja powiada, że ostateczną wersję kanonu Starego Testamentu zatwierdziła szkoła uczonych w Piśmie, załozona przez Ezdrasza i nazwana „Wielką synagogą”. Historia potwierdziła słuszność tej decyzji.

Kanon według świadectwa Orygenesa

Ze Źródeł polskojęzycznych można zacytować ciekawy fragment Historii Kościelnej Euzebiusza z Cezarei, podający spis ksiąg Kanonu Starego Testamentu, podany przez Orygenesa [186-253 r.n.e] – jednego z tzw. “przednicejskich” Ojców Kościoła. Dla ułatwienia podajemy w nawiasach kwadratowych nazwy ksiąg w protestanckim przekładzie Biblii Warszawskiej i katolickim Biblii Tysiąclecia.

“Przy objaśnianiu pierwszego Psalmu Origenes daje wykaz ksiąg świętych Starego Testamentu, tak pisząc dosłownie: ‘Trzeba wiedzieć, że ksiąg Starego Testamentu według tradycji żydowskiej istnieje 22, tyle właśnie, ile wynosi liczba liter hebrajskich.’ Potem dodaje: ‘Otóż te 22 księgi według Żydów są następujące: Ta, którą nazywamy Genesis, a Żydzi od pierwszego księgi słowa Bresith, t.zn. ‘Na początku’ [I Mojżeszowa; Księga Rodzaju]; ‘Exodos – Ouellesmoth czyli ‘Te są imiona’ [II Mojżeszowa; Księga Wyjścia]; Lewitikon – Ouikra: ‘I zawołał’ [III Mojżeszowa; Księga Kapłańska]; Numeri – Ammesphekodeim [IV Księga Mojżeszowa; Księga Liczb]; Deuteronomion – Elleaddebareim: ‘Te są słowa’ [V Mojżeszowa; Księga Powtórzonego Prawa]; Jezus, syn Nawego – Josuebennoun [Księga Jozuego]; Sędziowie, Rut [Księga Sędziów, Księga Rut], u nich zaś w jednej księdze Sophteim; I i II Księga Królewska, u nich zaś jedna, Samuela [I i II Księga Samuela]: ‘Powołany od Boga’, III i IV Księga Królewska w jednej Ouammelch Dawid [I i II Księga Królewska], to znaczy: ‘Królestwo Dawidowe’; I i II Paralipomenon w jednej: Dabrejamein [I i II Księga Kronik], co znaczy: ‘Księgi Dni’; I i II Ezdrasza w jednej Ezra [Księga Nehemiasza, Księga Ezdrasza], to znaczy: ‘Pomocnik’; Księga Psalmów – Spharthelleim [Księga Psalmów]; Przysłowia Salomonowe – Meloth [Księga Przypowieści Salomona; Księga Przysłów Salomona]; Ekklezjastes – Coelth [Księga Kaznodziei Salomona; Księga Eklezjastesa]; Pieśń nad Pieśniami (a nie jak niektórzy utrzymują Pieśni nad Pieśniami) – Sirassireim [Pieśń nad Pieśniami]; Izajasz – Jessija [Księga Izajasza]; Jeremiasz z Trenami i Listem w jednej księdze [Księga Jeremiasza, Treny (Lamentacje)]; Daniel – Daniel [Księga Daniela]; Ezechjel – Jezekiel [Księga Ezechiela]; Job [Księga Joba; Księga Hioba]; Ester – Esther [Księga Estery]”. Oprócz tego księga tzw. “12 Proroków mniejszych” w jednej księdze, którą Euzebiusz przez nieuwagę opuścił, co znajdujemy w przypisie tłumacza. [2]

.

Kanon według świadectwa Melitona z Sardes

Drugi zestaw ksiąg kanonicznych Starego Testamentu uznanych przez Wczesny Kościół za natchnione podaje Meliton, biskup Sardes [zm. ok. 190 r. n.e.]. Oto kolejny cytat z Historii Kościelnej:

“W przedmowie zaś do swych Wypisów daje ten sam autor katalog powszechnie uznanych pism Starego Testamentu, który tutaj podać uważałem za rzecz niezbędną. Oto jego słowa:
.
‘Meliton, Onezymowi, Bratu, pozdrowienie.
.
Ponieważ często wyrażałeś życzenie, powodowany gorliwością dla Słowa Bożego, że pragniesz mieć wypisy z Zakonu i Proroków o Zbawicielu i całej wierze naszej, i że chcesz znać dokładnie liczbę i porządek ksiąg Starego Testamentu, postarałem się o to, by to zrobić. Znam Twoją gorliwość dla wiary i Twoją żądzę wiedzy, i wiem, że z miłości do Boga wśród walki o zbawienie wieczne, te sprawy nad wszystkie inne przekładasz. Otóż byłem na Wschodzie i dostałem się do miejsca, gdzie się to wszystko głosiło i działo; tam poznałem dokładnie księgi Starego Testamentu, a ich zestawienie Tobie posyłam: Oto ich tytuły: Mojżesza ksiąg pięcioro: Genesis, Exodus, Numeri, Leviticus, Deuteronomium; Jezus Nawego, Sędziowie, Rut, cztery Księgi Królewskie [czyli dwie Samuelowe i dwie Królewskie – przyp. aut.], dwie Księgi Paralipomenów [I i II Księga Kronik], Psalmy Dawidowe, Przysłowia Salomonowe albo Księgi Mądrości, Ekklezjastes, Pieśń nad Pieśniami, Job, księgi prorocze Izajasza, Jeremiasza, Dwunastu Proroków w jednej księdze, Daniel, Ezechjel, Ezdrasz [Ezdrasz i Nehemiasz]. Z tych ksiąg sporządziłem wypisy, które na sześć ksiąg podzieliłem” [3]

Powyższy spis jest mniej szczegółowy od tego, który podał Orygenes, ale jedno jest pewne: za czasów Melitona, czyli mniej więcej w drugiej połowie II wieku, kanon hebrajski był powszechnie uznany w Kościele. W żadnym z podanych wyżej spisów nie ma ani jednej księgi uznanej przez kościół rzymsko-katolicki w ramach kanonu aleksandryjskiego. W spisie Orygenesa znajdują się dokładnie wszystkie księgi kanonu hebrajskiego w liczbie 39.
.

Kanon według Grzegorza z Nazjanzu

W jednym ze swoim wielu poematów, które w sumie liczą więcej niż 17 tysięcy wierszy tekstu [1], doktor Kościoła Grzegorz przedstawia listę uznawanych przez Kościół ksiąg Starego i Nowego Testamentu. Zaprezentowana przez niego lista ksiąg Starego Testamentu, nie zawiera księgi Estery, jednak co do zasady zgadza się ona z kanonem protestanckim. Niewymienione zostały żadne księgi deuterokanoniczne. Ponadto, choć Grzegorz wielokrotnie nawiązywał oraz korzystał z tych ksiąg, nigdy nie cytował ich jako Pisma. [2] Liczba wymienionych ksiąg odpowiada dwudziestu dwóm literom hebrajskiego alfabetu:

„Aby fałszywe księgi nie zwiodły twego umysłu
– niemało jest bowiem złych pism –
przyjmij ode mnie, druhu, listę uznaną [przez Kościół].
Ksiąg historycznych jest razem dwanaście
najstarszej hebrajskiej mądrości:
Pierwsza to [Księga] Rodzaju, potem Wyjścia, Kapłańska,
Liczb i Powtórzonego Prawa.
Potem Jozue, Sędziowie i ósma z kolei Rut,
dziewiąta i dziesiąta, to Dzieje Królów
i Paralipomena [3], a na końcu masz Ezdrasza.
Ksiąg poetyckich jest pięć: pierwsza to Księga Hioba,
potem Dawida i trzy Salomona:
to Eklezjastes, Pieśń nad pieśniami, Przysłowia.
Pięć jest też ksiąg o natchnieniu prorockim:
w jednej księdze dwunastu proroków:
Ozeasz, Amos, trzeci Micheasz,
potem Joel, Jonasz i Abdiasz,
Nahum, Habakuk, Sofoniasz,
Aggeusz, Zachariasz, Malachiasz.
Oto księga pierwsza. Druga to Izajasz,
potem wezwany w kolebce Jeremiasz,
Ezechiel i prorok łaski, Daniel.
Wyliczyłem dwadzieścia dwie księgi Starego Przymierza,
Tyle, co liter hebrajskich.”
.
Poemat o autentycznych księgach Pisma, I.1.12 (Migne PG37: 472-474) [4]

Oprócz ksiąg Starego Testamentu Grzegorz wymienia również te należące do Nowego Testamentu, pomijając lub nie pomijając [5] przy tym Księgi Objawienia, co byłoby typowe dla kogoś mieszkającego na Wschodzie, gdzie wątpliwości co do tej księgi utrzymywały się przez długi czas.

[1] Brian P. Dunkle, Gregory Nazianzen’s Poems on Scripture: Introduction, Translation, and Commentary, Boston College Electronic Thesis or Dissertation, 2009, str. 3. Hieronima podaje, że jego wszystkie księgi liczą nawet 30 tysięcy wierszy tekstu: „GRZEGORZ Z NAZJANZU, biskup Nazjanzu, mąż niezmiernie wymowny, mój nauczyciel, na którego wykładach Pisma się uczyłem, napisał księgi liczące wszystkie do trzydziestu tysięcy wierszy.” [O znakomitych mężach 117, w: Św. Hieronim, O znakomitych mężach, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1970, str. 129].
[2] Edmon L. Gallagher, John D. Meade, The Biblical Canon Lists from Early Christianity: Texts and Analysis, Oxford University Press 2017, str. 142. Twierdzenie to opiera się na bazie Biblia Patristica oraz Thesaurus Linguae Graecae (TLG).
[3] Dzieje Królów = 1-2 Samuela oraz 1-2 Królewska; Paralipomena = 1-2 Kronik.
[4] Kanony Ojców Greckich, red. Arkadiusz Baron, Henryk Pietras, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009, str. 86*-87*.
[5] Zaraz po tym, jak Grzegorz wskazał na Mateusza oraz Marka, odniósł się on do Jana, pisząc: „Jan, wielki herold, który zajrzał do nieba”. Fragment ten, jak wskazuje Frank Thielman, sugeruje, iż Grzegorz zaliczał do swojej listy również Apokalipsę Jana i tym samym jego kanon NT zawierał wszystkie 27 ksiąg. Umiejscowienie Apokalipsy zaraz po Ewangeliach było typowe dla niektórych rękopisów z tego okresu. Przykładem może być tutaj Kodeks Bezy (V w. n.e.). [Frank Thielman, The Place of the Apocalypse in the Canon of St. Gregory Nazianzen, Tyndale Bulletin 49.1 (1998), str. 156-157].

Kanon według Cyryla Jerozolimskiego

Cyryl jest jednym z wielu wczesnochrześcijańskich autorów, którzy do kanonu ksiąg Starego Testamentu nie zaliczali ksiąg deuterokanonicznych (które to on sam nazywa po prostu apokryfami). Oprócz Cyryla podobną opinię posiadali m.in.: Meliton z Sardes (II w. n.e.) [1], Hilary z Poitiers (ok. 315 – 367) [2], Atanazy Wielki (ok. 295 – 373) [3], Epifaniusz z Salaminy (ok. 315 – 403) [4], Grzegorz z Nazjanzu (ok. 330 – 389) [5], Rufin z Akwilei (ok. 345 – 411) [6], Hieronim ze Strydonu (347 – 420) [7], biskup Rzymu Grzegorz Wielki (540 – 604) [8], czy też Jan Damasceński (675 – ok. 749) [9], żeby tylko wymienić kilku. Dla Cyryla jedynie 22 księgi Starego Testamentu są bożymi księgami. Podana przez niego lista jest zgodna z kanonem hebrajskim, z wyjątkiem dodatków do Jeremiasza. Cyryl mylnie uważał, iż Jeremiasz był ich autorem. Żadna z ksiąg deuterokanonicznych nie została wymieniona. Co więcej, biskup Jerozolimy ostrzega swoich słuchaczy przed tym, by nie czytali żadnych apokryfów oraz wyjaśnia, iż lista ta reprezentuje wiarę Kościoła. Warto również zauważyć, iż Cyryl wierzył w legendarne opowiadanie o powstaniu Septuaginty przełożonej przez 72 tłumaczy:

„O tym wszystkim uczą nas natchnione Pisma Starego i Nowego Testamentu. Jeden jest bowiem Bóg obu Testamentów. Przepowiedział on w Starym Testamencie i Nowym objawionego Chrystusa oraz przez Prawo i Proroków wychował nas ku Chrystusowi. Bo „do czasu przyjścia wiary, byliśmy poddani pod Prawo” (Ga 3, 23) i „Prawo stało się naszym wychowawcą ku Chrystusowi” (Ga 3, 24). Toteż gdybyś kiedy słyszał jakiego heretyka, jak zniesławia Prawo i Proroków, wystąp przeciw niemu ze zbawczym słowem: „Nie przyszedł Jezus znieść Prawo, lecz wypełnić” (Mt 5, 17). Dowiedz się też dobrze od Kościoła, które to są księgi Starego i Nowego Testamentu! Nie czytaj żadnych apokryfów! Jeśli bowiem nie znasz ksiąg przez wszystkich uznawanych za prawdziwe, jak potrafisz bez szkody czytać pisma wątpliwe? Czytaj boże księgi, mianowicie 22 księgi Starego Testamentu, które przełożyło 72 tłumaczy. […] Powinieneś czytać 22 księgi Septuaginty, a nie mieć nic wspólnego z apokryfami. To też tylko należy pilnie studiować, które w kościele bierzemy z zaufaniem do czytania. Ci, którzy nam je przekazali, Apostołowie i starzy biskupi, przełożeni Kościoła byli od ciebie o wiele mądrzejsi i pobożniejsi. Skoro jesteś synem Kościoła, nie przekraczaj praw jego! Studiuj Księgi Starego Testamentu, których — jak powiedziano — jest 22! A jeśli jesteś ciekawy, zadaj sobie trudu by się wyuczyć na pamięć ich nazw, które wymieniam. Z ksiąg Prawa idzie najpierw Pięcioksiąg Mojżesza: mianowicie, księgi Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb, Powtórzonego Prawa, potem Jozue, syn Nuna i jako siódma księga Sędziów i Rut. Z ksiąg historycznych pierwsza i druga księga Królów tworzy u Hebrajczyków jedną, podobnie jest z drugą i trzecią księgą Królewską. Tak też u nich pierwsza i druga księga Ezdrasza liczą się jako jedna księga. To są księgi historyczne. Ksiąg poetyckich jest pięć: Job, Psalmy, Przysłowia, Eklezjastes i jako siedemnasta — Pieśń nad Pieśniami. Do tych dochodzi pięć ksiąg proroczych: jedna księga dwunastu Proroków, jedna Izajasza, jedna Jeremiasza, z Baruchem, Trenami i Listem, w końcu Ezechiel i Daniel, dwudziesta druga księga Starego Testamentu.”
.
Katecheza 4.33,35, Migne PG33: 493,496-497,500

[1] Lista Melitona wymienia praktycznie wszystkie księgi kanonu hebrajskiego z pominięciem ksiąg deuterokanonicznych:
https://www.facebook.com/…/a.707861792949017/785133828555146
[2] Kanon Hilarego praktycznie nie różni się kanonu hebrajskiego, z takim wyjątkiem, że List Jeremiasza potraktowany został jako część Księgi Jeremiasza. Księgi deuterokanoniczne nie należą do kanonu Pisma: Instructio Psalmorum 15, CCSL 61: 12-13.
[3] Kanon Atanazego praktycznie nie różni się kanonu hebrajskiego, z takim wyjątkiem, że Księga Estery znajduje się poza kanonem a List i Lamentacje Jeremiasza oraz Barucha, potraktowany został jako część Księgi Jeremiasza. Księgi deuterokanoniczne, jak Mądrość Salomona, Mądrość Syracha, Judyty i Tobiasza nie należą do kanonu Pisma: Epistula festalis 39.15-21, Migne PG 26: 1436-1437.
[4] Epifaniusz kilkukrotnie wymienia księgi należące do Starego Testamentu. Jego kanon praktycznie nie różni się od kanonu hebrajskiego, z wyjątkiem dodatków do Jeremiasza. Księgi deuterokanoniczne nie należą do kanonu. Mądrość Salomona i Syracha są użyteczne, ale nie są kanoniczne: Panarion 8.6.1-4, Migne PG41: 213; De mensuris et ponderibus 4-5, Migne PG43: 244-245; De mensuris et ponderibus 22-23, Migne PG43: 277,280.
[5] Grzegorz wymienia wszystkie księgi kanonu protestanckiego, z wyjątkiem Księgi Estery. Żadna z ksiąg deuterokanonicznych nie została wymieniona: Carmina Theologica I.1.12, Migne PG37: 472-474.
[6] Kanon Rufina to kanon hebrajski. Księgi deuterokanoniczne nie należą do kanonu Pisma: Commentarius In Symbolum Apostolorum 34-36, CCSL 20: 170-171.
[7] Kanon Hieronima to kanon hebrajski. Żadna z ksiąg deuterokanonicznych nie zostaje wymieniona w jego listach ksiąg kanonicznych. Księga Judyty, Tobiasza, Księgi Machabejskie, Księga Mądrości Salomona i Syracha nie są częścią kanonu Pisma: Prologus Galeatus, Migne PL28: 547-558; Epistle 53.8-9, Migne PL22: 545-549; Epistle 107.12, Migne PL22: 876-877.
[8] Biskup Rzymu Grzegorz Wielki stwierdza, że księgi Machabejskie nie należą do kanonu Pisma rozpoznawanego przez Kościół:
[9] Kanon Jana Damasceńskiego praktycznie nie różni się kanonu hebrajskiego. Księga Mądrości oraz Księga Syracha nie należą do kanonu Pisma: De fide orthodoxa IV.17, Migne PG94: 1178B.

Kanon według świadectwa Józefa Flawiusza

Jeszcze jedna ciekawostka dotycząca tak zwanych pism deutero-kanonicznych. Otóż sam Józef Flawiusz, historyk żydowski, tak się wyraża na temat kanonu:

“Niema u nas jakiejś niezmiernej liczby ksiąg, któreby się z sobą nie zgadzały albo stały w sprzeczności. Jest ich tylko 22, a zawierają dzieje wszystkich wieków i słusznie uchodzą za boskie. Pięć z nich pochodzi od Mojżesza, a obejmują prawa i dzieje ludzkości od początku aż do śmierci Mojżeszowej i ogarniają czas około trzech tysięcy lat. Od śmierci zaś Mojżesza aż do zgonu Artakserksesa, następcy Kserksesa na tronie perskim, prorocy, którzy przyszli po Mojżeszu, opisali historję swych czasów w 13 księgach. Pozostałe cztery księgi zawierają hymny ku czci [B]ożej i rady życiowe dla ludzi. Od Artakserksesa aż do naszych czasów zostało wprawdzie wszystko spisane, nie jest to jednakowoż tak wiarogodne jak pisma poprzednie [podkr. moje], bo nie przechowała się dokładna proroków sukcesja” [4]

Artakserkses panował na przełomie V i IV wieku p.n.e., natomiast Józef Flawiusz pisał te słowa w I w n.e. Wniosek? Pisma deutero-kanoniczne powstałe w okresie IV w p.n.e. – I w. n.e. Nie były uważane za natchnione przez samych Żydów.

To, że Józef Flawiusz zacytował księgi Machabejskie nie ma żadnego znaczenia, ponieważ nie uznawał ich za kanoniczne. W dziele pt. “Wojny żydowskie” cytował jako Pismo tylko kanon hebrajski.
.

Kanon według świadectwa Atanazego Aleksandryjskiego

XXXIX List paschalny św. Atanazego z Aleksandrii, napisany w 367 r., zawiera najstarszy znany kanon Nowego Testamentu. Jest to odpowiednik współczesnego protestanckiego kanonu a nie rzymsko-katolickiego.

„Ponieważ heretycy cytują apokryfy, które to zło było rozpowszechnione już wtedy, kiedy św. Łukasz napisał ewangelię, dlatego też uznałem za słuszne aby wykazać wyraźnie które księgi przyjęliśmy przez tradycję jako kanoniczne, o których wierzymy, iż pochodzą od Boga. Stary Testament zawiera bowiem razem dwadzieścia dwie księgi: Rodzaju, Wyjścia, Kapłańską, Liczb, Powtórzonego Prawa. Następnie Księgę Jozuego, Sędziów i Rut, cztery księgi Królewskie liczone jako dwie. Następnie dwie Księgi Kronik liczone jako jedna. Następnie Pierwsza i Druga Ezdrasza [tj. Ezdrasza i Nehemiasza]. Następnie Psalmy, Księga Przypowieści, Kaznodziei i Pieśń nad pieśniami. Po nich Księga Joba, Dwunastu Proroków, liczonych jako jedna księga. Następnie Księga Izajasza, Jeremiasza razem z listem Barucha, Lamentacje, Ezechiela i Daniela.,

.

Kanon według Kanonow z Laodycei z 364 roku

Kanon 60

Oto wszystkie księgi Starego Testamentu przeznaczone do czytania:

1. Księga Rodzaju świata;
2. Exodus z Egiptu;
3. Księga Kapłańska;
4. Liczb;
5. Powtórzonego Prawa;
6. Jozue, syn Nuna;
7. Sędziowie, Rut;
8. Estera;
9.  Od królów, pierwsza i druga;
10. Królów, trzecia i czwarta;
11. Kroniki I i II
12. Księga Ezdrasza, pierwsza i druga;
13. Księga Psalmów;
14. Przysłowia Salomona;
15. Księga Koheleta;
16. Pieśń nad pieśniami;
17. Hioba;
18. Dwunastu proroków;
19. Izajasza;
20. Jeremiasz i Baruch, Lamentacje i List;
21. Ezechiel;
22. Daniela.

A oto księgi Nowego Testamentu:

1. Cztery Ewangelie według Mateusza, Marka, Łukasza i Jana;
2. Dzieje Apostolskie;
3. Siedem listów katolickich, to znaczy jeden listów Jakuba, dwa Piotra, trzy Jana, jeden Judy;
4. Czternaście listów Pawła, jeden do Rzymian, dwa do Koryntian, jeden do Galatów, jeden do Efezjan, jeden do Filipian, jeden do Kolosan, dwa do Tesaloniczan, jeden do Hebrajczyków, dwa do Tymoteusza, jeden Tytusa i Filemona.

Na podstawie źródło

Kanon według Jezusa Chrystusa

Warto zwrócić uwagę jaki kanon przyjmuję Jezus:

Mat 23:35 Aby spadła na was wszelka krew sprawiedliwa przelana na ziemi, od krwi sprawiedliwego Abla aż do krwi Zachariasza, syna Barachiasza, którego zabiliście między świątynią a ołtarzem.

O krwi sprawiedliwego Abla przeczytamy w Księdze Rodzaju będącej pierwszą księgą kanoniczną, o krwi Zachariasza przeczytamy w 2 Kronik, która zamyka hebrajski kanon.
.

Inne świadectwa

Świadectwo Talmudu

Potwierdzenie tej tezy znajdujemy w Talmudzie:

“Wraz ze śmiercią Aggeusza, Zachariasza i Malachiasza, proroków mniejszych, Duch Święty przestał działać w Izraelu” [Tos. Sotah 13,2: baraita w Bab. Joma 9b, Bab. Sota 48b i Bab. Sanhedrin 11a] [5]
.
“Aż do tej pory [czasy Aleksandra Wielkiego] prorocy prorokowali w Duchu Świętym; od tego czasu nadstawcie uszu i słuchajcie mędrców” [Seder Olam Rabba 30] [5]
.
“Ewangelie i księgi heretyków [chrześcijan] nie czynią rąk nieczystymi; Księgi Ben Siry [syna Syracha] i wszelkie inne księgi napisane od jego czasów nie są kanoniczne” [Tosefta Yadaim 3,5]

.

Zwoje z Qumran

Jeśli chodzi o Qumran to owszem mieli apokryfy ale nie uznawali ich za natchnione. Paweł cytuje poetów i pisarzy pogańskich

Tyt 1:12  Jeden z nich, ich własny prorok, powiedział: Kreteńczycy to zawsze kłamcy, złe bestie, brzuchy leniwe.

Dzieje 17:28 Bo w nim żyjemy, poruszamy się i jesteśmy, jak też powiedzieli niektórzy z waszych poetów: I my bowiem jesteśmy z jego rodu.

A więc cytowanie to jeszcze nie jest dowód na wiarę w natchnienie apokryfów. Dla przykładu używając tej samej logiki jakiś idiota za 2000 lat mógłby dojść do wniosku, że uznaję apokryfy za natchnione bo mam je w swojej bibliotece i czytałem…

Czy z faktu, że apostoł Paweł cytuje poetów greckich [Dzieje 17:28; Tyt.1:14], wynika że ich pisma są kanoniczne? Katolicy cytują tylko, fakty które ich popierają a omijają szerokim łukiem wszystko co zaburza ich wizję historii chrześcijaństwa.

Synody

W Jamni (AD 90) nie zebrał się po to, żeby ustalić kanon. Nawet nie podjęto tam żadnych formalnych decyzji w tej sprawie, bo kanon był znany już od dawna.

W Talmudzie w Jadaim 3,5 jest mowa tylko o dyskusji nad Pieśnią nad pieśniami i Księgą Koheleta i ich zdaniem nie ma żadnych podstaw by twierdzić, że w Jamni zamknięto kanon żydowski Biblii. Uważają również, że nie ma podstaw by twierdzić, że odbył się tam jakikolwiek synod uczonych żydowskich. Zdaniem Alexandra Dubrau od lat 70. XX wieku w badaniach dominuje pogląd, że w Jamni nie miał miejsca żaden synod poświęcony kwestiom kanoniczności ksiąg biblijnych, rozumiany w sposób analogiczny do synodów chrześcijańskich
.

Świadectwo Euzebiusza z Cezarei

Urodzony. ok. 264, zmarł. ok. 340) – pisarz, teolog i historyk chrześcijański, biskup Cezarei w Palestynie od 313. Uczeń Pamfila z Cezarei, obrońcy twórczości Orygenesa – jako wyraz oddania dla swego mistrza przyjął przydomek syn Pamfila pisze o kanonie:

“Z jaką się czcią odnosimy do naszych Pism, stwierdza ta okoliczność, że przez tyle wieków nikt do nich nic nie odważył sie dodać, ani z nich ująć, ani w nich czegokolwiek zmienić. Każdy Żyd ma od najwcześniejszej młodości wpojoną wiarę, że to zasady Boże, że należy je zachować, i w razie potrzeby chętnie za nie życie położyć” [Contra Apionem I 38-42, cyt w: Euzebiusz z Cezarei, “Historia Kościelna”, WAM Kraków 1993, str 109-110]

.

Kanon historyczny to kanon Protestancki

Luter nie usunął nic z Kanonu Pisma. Luter oczyścił kanon z ksiąg nie natchnionych.

Michał Głazowski

Anonimowy krytyk montanistów (ii wiek) o ewangelicznym słowie nowego testamentu:

Pod koniec II wieku pewien anonimowy antymontanistyczny twórca, cytowany przez Euzebiusza, odnosząc się do kanonicznych ksiąg używanych przez Kościół, używa następującego sformułowania: „τῆς τοῦ εὐαγγλίου καινῆς διαθήκης λόγῳ” (tj. ewangeliczne słowo Nowego Testamentu / Przymierza), pokazując tym, iż pojęcia kanonu i przymierza w myśli pierwszych chrześcijan by ze sobą ściśle powiązane. Tłumacząc, dlaczego tak długo zwlekał z napisaniem pisma przeciwko montanistom, mówi o tym, iż obawiał się, że jego dzieło omylnie zostanie postawione na równi z autorytetem pism Nowego Przymierza, do których nikt nie może niczego ani dodać, ani z nich ująć, w oczywisty sposób nawiązując do słów Pana z Księgi Powtórzonego Prawa 4,2 oraz Objawienia św. Jana 22, 18-19:

Pomocne linki

• http://www.literatura.hg.pl/progalea.pdf
• http://www.literatura.hg.pl/athanas.htm
• www.literatura.hg.pl
• literatura.hg.pl

Zobacz w temacie

• I (biblijna) sprawiedliwość dla wszystkich…
• Najstarszy kanon Pisma (wg. XXXIX Listu paschalnego św. Atanazego z Aleksandrii)
• Apokryfy
• Chronologia powstawania ksiąg Pisma Świętego
• Tota Scriptura – Całe Pismo
• Sola Scriptura