Lekcja 3 – Liczba , Przypadek , Rodzaj, Rzeczowniki drugiej deklinacji, Przedimek określony, Łączniki, Enkliktyki i Proklitkyki

Liczba

Różnice między rzeczownikami w liczbie pojedynczej i liczbie mnogiej są nam znane. Mówimy zabawka (w liczbie pojedynczej) i zabawki (w liczbie mnogiej). Mówimy dziecko (w liczbie pojedynczej) i dzieci (liczba mnoga). Podobnie w języku greckim zobaczymy różne formy rozróżniające rzeczowniki w liczbie pojedynczej od rzeczowników w liczbie mnogiej. Podobnie jak w angielskim, czasownik grecki musi się zgadzać z jego podmiotem. Oznacza to, że jeśli podmiotem zdania jest liczba mnoga, czasownik musi być w liczbie mnogiej. (Jest wyjątek, który wskażemy później).


.


Przypadki

Przypadki są nam również znane, chociaż dokonujemy rozróżnień w większym stopniu niż językj grecki.Jako punkt wyjścia możemy przyjąć, że przypadek odnosi się do funkcji rzeczownika, zaimka lub przymiotnika w zdaniu.Jeśli słowo pełni rolę podmiotu będzie w jednym przypadku.Jeśli działa jako obiekt bezpośredni, będzie w innym przypadku i może mieć inną postać.Przykładowo, w języku polskim, zaimek liczby pojedynczej pierwszej osoby to “ja”, gdy jest to podmiot:

Ja widziałem tego człowieka.

Ale staje się mnie“, gdy jest to obiekt :

“Ten człowiek mnie zobaczył.”

Liczba przypadków w języku greckim zależy od tego, czy przypadek oznacza funkcję, czy też formę ..

Jeśli używamy przypadku do oznaczania funkcji, wówczas możemy liczyć 8 przypadków, które mają 5 form.(A.T. Robertson reprezentuje takie podejście.)

Jeśli używamy przypadku do oznaczenia formy, możemy naliczyć 5 przypadków wykorzystanych na 8 sposobów (jest to podejście zastosowane w tym  podręczniku, a także w opisowej gramatyce autorstwa Blassa i Debrunnera)

Chociaż nie ma potrzeby poznawania wszystkich tych różnic w tym momencie, poniższa tabela przypadków jest podana dla przyszłego odniesienia:

Nazwa formy Nazwa funkcji Opis użycia
Mianownik

Nominativ

Mianownik (kto?, co?)

Głównym zadaniem mianownika jest oznaczanie podmiotu

np. pies, dom

Dopełniacz

Genetiv

Ablatyw (skąd?, dokąd?)

Dopełniacz  (kogo?, czego?)

źródło, pochodzenie (z psa, z domu / do psa, do domu)

rodzaj, posiadanie (np. psa, domu)

Celownik

Dativ

Celownik (komu?, czemu?)

Narzędnik (z kim?, z czym?)

Miejscownik (o kim?, o czym?)

niebezpośredni obiekt  (np. psu, domowi)

sposób, zwłaszcza bezosobowy (np. z psem, z domem)

lokalizacja (w psie, w domu)

Biernik

Accusativ

Biernik (kogo?, co?)

obiekt bezpośredni i różne inne zastosowania (np. psa, dom)

Wołacz

Vocativ

Wołacz (o!)

bezpośredni adresat (np. psie, domie / domu)

Podczas tego kursu wprowadzającego będziemy mieć na myśli formę, gdy mówimy o przypadku . Zaczniemy od uproszczonego podejścia do znaczenia każdego przypadku. Naucz się co następuje:

Mianownik / Nominative Podmiot
Dopełniacz / Genetive Często tłumaczymy za pomocą “z …”
Celownik / Dative Obiekt pośredni
Biernik / Accusative Obiekt bezpośredni
Wołacz / Vocative Bezpośredni adresat


Mianownik

Ten jest łatwy.Jeśli słowo jest podmiotem zdania, musi ono być w mianowniku.

 

Dopełniacz

Na przykład,

ὁ λόγος θεοῦ (dopełniacz) = słowo Boże

ὁ νόμος ἄνθρώπου (dopełniacz) = prawo człowieka

ὁ υἱὸς ἀδελφοῦ (dopełniacz) = syn brata

Celownik i Biernik

W języku polskim mówimy o obiekcie bezpośrednim i obiekcie pośrednim. Rozważ zdanie: “Ja dałem tacie gazetę”.

ja dałem Tacie Gazetę
składnia podmiot. czasownik pośredni
obiekt
bezpośredni
obiekt
przypadek Mianownik Celownik Biernik

Biernik będzie zazwyczaj tłumaczony jako bezpośredni przedmiot .

Wołacz

Tak jest w przypadku adresu bezpośredniego.W poniższym zdaniu “Syn” jest w wołaczu.

“Synu, daj mi gazetę.”
.


Rodzaj

Ogólnie rzecz biorąc, dany rzeczownik jest rodzaju męskiego, żeńskiego lub nijakiego.Nie będzie męski w jednym kontekście, a kobiecy w innym kontekście.Są pewne wyjątki, którymi nie będziemy się zajmować w tym kursie.

Podmiot  rodzaju nijakiego w liczbie mnogiej może mieć formę czasownika liczby pojedynczej.Wcześniej zauważyliśmy, że istnieje wyjątek od reguły, która wymaga, aby podmiot i czasownik zgadzału się w liczbie.
.


Druga Deklinacja

Deklinacja to odmiana rzeczowników i przymiotników.Czasowniki podlegajsą koniugacji (czas, osoba, tryb), rzeczowniki deklinacji (przypadek, liczba).

Druga deklinacja jest często wprowadzana na początku, ponieważ jest najłatwiejsza do nauczenia.Większość rzeczowników 2-giej odmiany jest rodzaju męskiego lub nijakiego.Zakończenia przypadków są następujące:

rodzaj męski  rodzaj nijaki
l.poj. l. mnoga l.poj. l. mnoga
mianownik ος οι ον α
dopełniacz ου ων ου ων
celownik οις οις
biernik ον ους ον α
wołacz ε οι ον α

Ściśle mówiąc, ο w końcówkach powyżej należy do rdzenia słowa. Na przykład rdzeniem w słowie θεός (r. męski mianownik l. pojedyncza.) Jest θεο – a zakończenie to ς , a nie ος. Ponieważ wszystkie odmiany rzeczowników 2-giej deklinacji kończą się na ο, druga deklinacja jest czasami nazywana deklinacją ο. Jednakże, ponieważ ο w rdzeniu i prawdziwe zakończenia przechodzą różne modyfikacje w połączeniu, na razie najłatwiej będzie po prostu zapamiętać zakończenia, jak podano powyżej. Naucz się męskiego, a następnie użyj Clik-Thru Korepettor, aby nauczyć się rodzaju nijakiego.

Prawdziwe zakończenia dla rzeczowników rodzaju męskiego drugiej deklinacji podano poniżej wraz z objaśnieniami modyfikacji, które powstają w połączeniu z końcem ο w rdzeniu.

Prawdziwa 2-ga deklinacja końcówek męskich liczby POJEDYNCZEJ w połączeniu z zakończeniem ο w rdzeniu

prawdziwa
końcówka
modyfikacje do ostatecznego o
w rdzeniu lub na końcu
formy
formy połączeń
mianownik ς brak ος
dopełniacz ο końcowe ο w rdzeniu i ο w końcu
łączą się zgodnie ze standardem
zasady skracania samogłosek
ου
biernik ι ι staje się przypisane do
wydłużonej końcowej samogłoski w rdzeniu
celownik ν brak ον
wołacz brak końcowe ο w rdzeniu zmienia się w ε ε

 

Prawdziwa 2-ga deklinacja końcówek męskich liczby MNOGIEJ w połączeniu z zakończeniem ο w rdzeniu

prawdziwa
końcówka
modyfikacje do ostatecznego o
w rdzeniu lub na końcu
formy
połączeń
mianownik ι brak οι
dopełniacz ων końcowe ο w rdzeniu i ω w zakończeniu
łączy się  zgodnie ze standardem
zasady skracania samogłosek
ων
celownik ι ς brak οις
biernik ν ς ν wypada a kończąca samogłoska
w rdzeniu jest wydłużona do ου
aby zrekompensować utratę ν
ους
wołacz ι brak οι

.


Konwencja o odmianie rzeczowników

Jeśli spojrzysz na listę słów na stronie 35 w swoim podręczniku (str. 15 w wydaniu z 1986 roku), zauważysz kilka liter po każdym rzeczowniku. Na przykład pierwszy wpis na liście słów wygląda następująco:

ἄγγελος, -ου, ὁ

Słowo to ἄγγελος. Po nim mamy dopełniacz liczby pojedynczej, -ου. Jest to podane w celu ułatwienia identyfikacji wzorca fleksyjnego. Nawet w obrębie jednej deklinacji istnieją różne wzorce odmiany. Znajomość końcówki pojedynczej dopełniacza jest częścią klucza do poznania, który wzorzec następuje po danym słowie. Drugą potrzebną informacją jest rodzaj (płeć), na co wskazuje przedimek określony, który w tym przypadku jest męski ὁ. (W dalszej części tej lekcji nauczysz się o przedimku określonym). Należy zauważyć, że zidentyfikowaliśmy dwa rodzaje odmiany dla drugiej deklinacji, jedną dla rzeczowników rodzaju męskiego i jedną dla rzeczowników rodzaju nijakiego, ale końcówka liczby pojedynczej dopełniacza jest taka sama dla obu. Zatem potrzeba więcej informacji, aby wiedzieć, jaki wzór zastosować. Jeśli oprócz znajomości końcówki pojedynczej dopełniacza znamy  także rodzaj (płeć), można rozpoznać wzór fleksji dla różnych kombinacji przypadku / liczby. Jest to tradycyjna metoda wymieniania rzeczowników nie tylko w podręczniku, ale także w standardowych leksykonach.
.


Zasady Akcentowania Rzeczowników

  • Gdy rzeczowniki podlegają odmianie akcent pozostaje tak blisko sylaby akcentowanej w mianowniku liczby pojedynczej, jak zezwalają na to ogólne zasady

Ultima to ostatnia sylaba w wyrazie

Penulta to przedostatnia sylaba w wyrazie

Antepenulta to trzecia od końca sylaba w wyrazie

Zwróć uwagę, jak w czasie odmiany ogólne zasady wymuszają migrację akcentu w trzysylabowym słowie κύριος:

l. pojedyncza l. mnoga
mianownik κύριος κύριοι wyjątek od zasady  dyftongu,
końcowe οι jest krótkie;
akcent powraca do swojej
pozycji mioanowniku l.p.
dopełniacz κυρίου długa ultima (dyftongi
są długie) przenosi akcent
na penultę (antepenultę
można tylko zaakcentować
jeśli ultima jest krótka)
κυρίων długa ultima przenosi akcent
na penultę (ante penult
można tylko zaakcentować
jeśli ultima jest krótka)
celownik κυρίῳ długa ultima (dyftongi
są długie) przenosi akcent na
penultę (antepenultę
można tylko zaakcentować
jeśli ultima jest krótkie)
κυρίοις długie ultima (dyftongi
są długie) siły wymuszają
do penulta (antepenultę
można zaakcentować
tylko jeśli ultima jest krótka)
biernik κύριον akcent powraca do swojej
pozycji w miaowniku l.p.
κυρίους długa ultima (dyftongi
są długie) przenosi akcent na
penultę (antepenultę
można zaakcentować
tylko jeśli ultima jest krótkie)
wołacz κύριε akcent powraca do swojej
pozycji w miaowniku l.p.
κύριοι wyjątek od zasady dyftongu
rządy, końcówka οι jest krótka;
akcent powraca do swojej
pozycji w mianowniku l.p.
  • W dopełniaczu i celowniku , jeśli ultima jest akcentowana, musi to być akcent przeciągły circumflex.

θεός jest akcentowany na ultimie. Zwróćmy uwagę na zmiany akcentu w akcent przeciągły (circumflex oznaczany daszkiem nad literą) w dopełniaczu i celowniku dla liczby  pojedynczej i mnogiej:

l.pojedyncza l. mnoga
mianownik θεός θεοί
dopełniacz θεοῦ θεῶν
celownik θεῷ θεοῖς
biernik θεόν θεούς
wołacz θεέ θεοί

.


Rozbiór Gramatyczny Wyrazu

Aby zanalizować słowo, identyfikujesz jego formę gramatyczną.

W przypadku czasowników, określ czas, stronę, tryb, osobę, liczbę, formę słownikową,

λύσομεν jest analizowany w następujący

czas przyszły strona czynna tryb oznajmujący, pierwsza osoba w liczbie mnogiej λύω , tracę

W przypadku rzeczowników należy określić rodzaj, przypadek, liczbę, formę słownikową,

ἀγγέλων jest przetwarzany w następujący sposób:

rodzaj męski dopełniacz liczby mnogiej dla ἄγγελος , anioł
.


Przedimek określony

Termin przedimek określony odnosi się do angielskiego słowa “the” tłumaczony na polski jako „ten konkretny, ten określony”. W języku angielskim mamy również przedimek nieokreślony , “a” w języku polskim tłumaczony jako „jakiś, nieokreślony”

W języku greckim nie ma żadnego przedimka nieokreślonego.Decyduje o tym kontekst

Jednakże grecki ma przedimek określony. Deklinuje się go przez liczbę, przypadek i rodzaj w następujący sposób:

Liczba pojedyncza   Liczba podwójna Liczba mnoga
Przypadek r. męski r. żeński r. nijaki r. męski r. żeński r. nijaki r. męski r. żeński r. nijaki
Nominative / Mianownik ἡ  τό  τώ  τώ  τώ  οἱ  αἱ  τά 
Genitive / Dopełniacz τοῦ  τῆς  τοῦ  τοῖν  τοῖν  τοῖν  τῶν  τῶν  τῶν 
Dative / Biernik τῷ  τῇ  τῷ  τοῖν  τοῖν  τοῖν  τοῖς  ταῖς  τοῖς 
Accusative / Celownik τόν  τήν  τό  τώ  τώ  τώ  τούς  τάς  τά 

Zauważ, że nie ma żadnego wołacza.

Zwróć także uwagę na podobieństwo między przedimkiem określonym a końcówką fleksyjną przypadku.

Porównanie Męskiego Przedimka okreśonego i  końcówek fleksyjnych

Zauważ, że w przypadkach skośnych (w przypadkach innych niż mianownik), przedimek określony to po prostu końcówka fleksyjna wyrazu poprzedzona literą τ z dodanym znacznikiem akcentu.

W mianowniku nie ma przedrostka τ, nie ma znaku akcentu, a w mianowniku liczby pojedynczej ς  jest pomijane.

Porównanie Nijakiego Przedimka okreśonego i  końcówek fleksyjnych

τ jest poprzedzającm prefiksem, a ν jest pomijane mianowniku l.poj. i bierniku l.poj.

Zgodność

Przedimek określony musi zgadzać się z liczbą, przypadkiem i rodzajem z rzeczownikiem, który modyfikuje.Dlatego powinniśmy napisać,

τοὺς λόγους

zamiast

óτὸν λόγους (liczba się nie zgadza
οἱ λόγους (przypadek się nie zgadza)
τὰ λόγους (rodzaj się nie zgadza)

“Złożony ” a “ Prosty”

Będziemy mieli okazję opowiedzieć o konstrukcjach złożonych (wykorzystujących przedimek określony) i konstrukcjach prostych (tych, którre nie używają tego przedimka). Chodzi o używane w gramatyce łączenia słów takich jak zaimki względne (który, które, którzy itp.) i zaimki wskazujące (ten, ta, tamten, tamte, itp.) Wydaje się, że przedimek określony w języku greckim wyewoluował z zaimka wskazującego. (Patrz Robertson, str. 755).
.


Czasownik “być”

Tryb oznajmujący czasownika „być”, czas teraźniejszy w stronie czynnej

l. poj. l. mnoga.
1 osoba εἰμί jestem ἐσμέν jesteśmy
2 osoba εἶ jesteś ἐστέ jesteście
3 osoba ἐστί (ν) jest εἰσί (ν)

Zwróć uwagę na ruchome ν w trzeciej osobie liczby pojedynczej i mnogiej.

Czasownik “być” często określa się jako kopulę (łącznik gramatyczny) , ponieważ łączy Podmiot z Orzeczeniem Imiennym lub Podmiot z Orzeczeniem Czaswonikowym. Być może nauczyłeś się nazywać takie słowa czasowniki łączące.

Wcześniej omawialiśmy podmioty bezpośrednie (mianownik) i obiekty niebezpośrednie (biernik).

Na przykład zaimek liczby pojedynczej pierwszej osoby to “ja“, gdy jest to podmiot :

Ja widziałem tego człowieka.”

Ale staje się “mnie“, gdy jest to obiekt :

“Ten człowiek mnie zobaczył.”

Podobnie mówimy: ” On widział tego człowieka”, ale mówimy: “Ten człowiek go widział”.

Mówimy: “One widziały mężczyznę”, ale mówimy: “Ten człowiek je widział”.

Formy  ja , on i one są w przypadku mianownika. Mianownika używa się dla podmiotu zdania. Formy Ja , on i oni są w przypadku biernika. Przypadek ten jest używany dla obiektu bezpośredniego, obiektu pośredniego lub przedmiotu przyimka.

Forma mianownikowa Forma dopełniająca
ja mnie
on jego
ona
my nas
oni ich
kto komu

Pamiętaj, że czasownik dynamiczny przyjmuje formę dopełniającą. Ale kiedy czasownik jest łączącym czasownikiem, a nie czasownikiem dynamicznym, rzeczownik w orzeczeniowej części zdania nie jest przedmiotem czasownika, ale jest utożsamiany z samym podmiotem. W zdaniu “Zobaczyłem człowieka”, człowiek jest przedmiotem dynamicznego czasownika zobaczyłem. Ale w zdaniu “Jestem człowiekiem”, ja i człowiek odnosimy się do tej samej osoby. Człowiek nie jest przedmiotem czasownika. Zamiast tego jest to Orzeczeniem podmiotowym. Podmioty orzeczeń muszą być w mianowniku. Na przykład, gdy ktoś mówi: “Kto to jest?” Prawidłowa odpowiedź brzmi “To ja”, a nie “To mnie”. Ja jest orzeczeniem podmiotowym i musi być w mianowniku.

Dotyczy to również języka greckiego. Gdy czasownik jest łącznikiem gramatycznym , np. czasownik, być , rzeczownik w orzeczonej części zdania będzie podmiotem orzeczenia i będzie w mianowniku.

Napiszemy,

ὁ ἄνθρωπός ἐστιν ἀδελφό ς (Ten mężczyzna to jest brat)

nie

ὁ ἄνθρωπός ἐστιν ἀδελφό ν

W pierwszym przykładzie ἀδελφός jest poprawnie w mianowniku, ponieważ jest to podmiot orzeczenia. W drugim przykładzie jest nieprawidłowo w bierniku.
.


Enkliktyki i Proklitkyki

Enkliktyki to słowa wymawiane tak ściśle z poprzednim słowem, nie mają własnego akcentu.

Prokliktyki są słowami wymawianymi ściśle z następującym słowem, że nie mają własnego akcentu.

Z powodu zasady, że zaakcentować można tylko trzy ostatnie sylaby, Enkliktyki tworzą szczególne problemy.Jeśli poprzedzające słowo jest akcentowane na antepenulcie, jednosylabowa enkliktyka wymawiałaby się razem z nim, tworząc słowo z co najmniej czterema sylabami bez akcentu na żadnej z trzech ostatnich sylab.Ten sam problem pojawiłby się, gdyby dwusylabobwa enkliktyka była wymawiana z poprzedzającym słowem akcentowanym na penulcie.Specjalne zasady przewidują dodawanie akcentów w takich przypadkach.Zapoznaj się z podręcznikiem, strony 262-263.(Patrz strona 23 w wydaniu z 1986 r.)

Istnieje jedna dodatkowa reguła, do której możesz odwołać się:

Jeśli słowo przed enkliktyką samo jest prokliktyką lub enkliktyką, pierwsze z nich nabiera ostrości w ultimie.

W koniugacji εἰμι podanej powyżej wszystkie formy z wyjątkiem drugiej osoby l. poj.  εἶ są enkliktykami. Są one pokazane z akcentami, które zdobywają zgodnie z zasadami podanymi na stronach 262-263 w podręczniku. (Patrz strona 23 w wydaniu z 1986 r.)
.


Podsumowanie lekcji 3

  • Rzeczowniki mają liczbę, przypadek i rodzaj
  • Przypadki tworzy się końcówkami rzeczownika
  • Deklinacja jest wzorem takich zakończeń
  • Większość rzeczowników drugiej deklinacji jest rodzaju męskiego lub nijakiego
  • W przypadku rzeczowników znak akcentowy pozostaje tak blisko swojej pozycji w mianowniku liczby pojedynczej, jak pozwalają na to ogólne zasady akcentu.
  • Dla rzeczowników 2-deklinacji, jeśli dopełniacz lub celownik w dowolnej liczbie jest akcentowany na ultimie, akcent musi być przeciągły (circumflex).
  • Odmiana rzeczowników to: rodzaj, przypadek, liczba, forma słownikowa, znaczenie
  • Przedimek określony jest deklinowany pod względem liczby, przypadku i rodzaju i musi zgadzać się z rzeczownikiem, który modyfikuje.
  • Czas teraźniejszy strona czynna trybu określającego czasownika “być” to εἰμι, εἶ, ἐστι , ἐσμεν, ἐστε, εἰσι
  • Enkliktyka to słowo wymawiane tak ściśle z poprzednim słowem, że nie ma własnego akcentu
  • Proklityka jest słowem wymawianym tak ściśle z następującym słowem, że nie ma własnego akcentu.

Ściągnij lekcję