Tekst źródłowy

Mat. 5:22 Lecz ja wam mówię: Każdy, kto się gniewa na swego brata bez przyczyny, podlega sądowi, a kto powie swemu bratu: Raka, podlega Radzie, a kto powie: Głupcze, podlega karze ognia piekielnego. ..

Czy Pan Jezus złamał swoje zasady gdy powywracał stoły kupców w Świątyni, lub gdy nazywał faryzeuszy głupcami? Czy działał przeciwko swojemu własnemu nauczaniu, o którym czytamy powyżej?

Analiza językowa

ὀργίζω orgizo (gniew) – irytować, prowokować, gniewać się (w sensie stałego, gniewu – ustalone i utwierdzone stanowisko wobec kogoś lub czegoś). Jeśli inspirowany jest przez Boga wtedy słowo to przyjmuje znaczenie pozytywne. Gdy wynika z ciała, negatywne. Grzeszny (zbędny) gniew ” skupia się raczej na ukaraniu winowajcy niż na moralnej istocie obrazy.

ῥακά raka – dosłownie pustogłowy – jest aramejskim słowem oznaczającym kogoś nierozumnego, durnia

μωρός moros (głupiec) –  tępy, bezmózgi, ktoś kto stracił kontakt z rzeczywistością
.


Brat – o kim mowa?

Kogo Chrystus ma na myśli mówiąc „brat”?
.

  • brata krwi, czyli rodzina?
  • brata w wierze?
  • brata w sensie przynależności do narodu?
  • każdego bliźniego?
Z jednej strony Żydzi żyjący w I wieku odnosili się do siebie używając zwrotu mężowie bracia, widzimy to np. w następujących miejscach
.
  • Dzieje 1:16 Mężowie bracia – Apostołowie do niewierzących
    .
  • Dzieje 2:37 Mężowie bracia – niewierzący do Apostołów
    .
  • Dzieje 13:15 Mężowie bracia – przełożeni synagogi do Apostołów.

Z drugiej strony Jezus określił kto jest jego bratem 

Mat. 12:50 Kto bowiem wypełnia wolę mojego Ojca, który jest w niebie, ten jest moim bratem
Jednak dla wersetu 22, gdzie użyto słowa brat, najważniejszy jest najbliższy kontekst czyli werset 21, który określa zakres znaczeniowy następująco:
 .
Mat. 5:21 Słyszeliście, że powiedziano przodkom: Nie będziesz mordował, a kto by zamordował, podlega sądowi.
…powiedziano przodkom….
.
Mojżeszowi, prorokom, zakonoznawcom
.
…nie będziesz mordował…
.
Jest to bezpośrednie odniesienie do dekalogu
.
2 Mojż. 20:13 Nie będziesz mordował
kto by zamordował, podlega sądowi…
.
Odniesienie do księgi Kapłańskiej, gdzie nakazano pozbawienie życia mordercy każdego człowieka, niezależnie od statusu czy przynależności etnicznej ofiary.
.
3 Mojż. 24:17 Także jeźliby kto zamordował jakiegokolwiek człowieka, śmiercią umrze.
Mając na uwadze kontekst Starego Testamentu użyte przez Jezusa słowo brat nie oznacza rodziny, sąsiada czy też narodu.  Tak jak Żydzi nie mieli pozwolenia na mordowanie nie-Żydów, wykroczenie to było karane przez Prawo, tak też słowne wykroczenie dotyczy wszystkich ludzi i również podlega karze. Chodzi o każdą osobę, niezależnie od statusu społecznego, ponieważ wszyscy jesteśmy z jednej krwi.
.
Dzieje 17:26I z jednej krwi uczynił wszystkie narody ludzkie, żeby mieszkały na całej powierzchni ziemi, określiwszy czasy wcześniej wyznaczone i zamierzone granice ich zamieszkania;
Gniew bez powodu

Nazywanie kogokolwiek głupcem bez powodu jest grzeszne. Ale istnieje też uzasadniony, święty gniew i na to wskazuje klauzula „kto się gniewa bez powodu”. Implikacją tego tekstu jest „gniew posiadający zasadny powód”. Ten ostatni to gniew, który nie jest grzeszny. Ten święty gniew jest w Bogu, w Chrystusie, w świętych aniołach i jest godny pochwały w ludzie Bożym, gdy wynika z prawdziwej gorliwości dla religii, chwały Boga i interesu Chrystusa oraz jest rozniecony przeciwko

  • grzechowi, w tym osobistemu
  • wszelkiego rodzaju występkom,
  • fałszywej doktrynie
  • i fałszywemu kultowi:

Ale to bezprzyczynowy gniew jest tutaj potępiony przez Chrystusa, jako naruszenie prawa „nie morduj” i takie osoby są w niebezpieczeństwie sądu Bożego.
.


Wypędzenie przekupniów

Jan 2:13-17
.
13. A ponieważ zbliżała się Pascha żydowska, Jezus poszedł do Jerozolimy.

14. I zastał w świątyni sprzedających woły, owce i gołębie oraz tych, którzy siedzieli i wymieniali pieniądze.

15. A zrobiwszy bicz z powrozków, wypędził wszystkich ze świątyni, także owce i woły, rozsypał pieniądze wymieniających i poprzewracał stoły.

16. A do sprzedających gołębie powiedział: Wynieście to stąd, a nie róbcie z domu mego Ojca domu kupieckiego.

17. I przypomnieli sobie jego uczniowie, że jest napisane: Gorliwość o twój dom zżarła mnie.

A) Czyn Jezusa wynikał z pobudek sakralnych. Czytamy przecież

Gorliwość o twój dom zżarła mnie.”

B) Akt fizyczny nie polegał na obrazie (to wśród Żydów czyniono wymierzając cios lewą ręką w prawy policzek Mat. 5:39).

C) Materiał, z którego zrobiono bicz oraz jego rozmiar nie mogły uczynić z niego narzędzia zadawania bólu i terroru. Był to raczej symbol wskazujący na słuszność wymierzenia kary za sprofanowanie ustanowionego przez Boga miejsca kultu:

Wynieście to stąd, a nie róbcie z domu mego Ojca domu kupieckiego.

D) Akt ten był skierowany nie przeciwko osobom, lecz przeciwko naruszeniu zasad. Mateusz dodaje

„I powiedział im: Jest napisane: Mój dom będzie nazwany domem modlitwy, a wy zrobiliście z niego jaskinię zbójców.”

– odnosząc się do

Izaj. 56:7 Tych przyprowadzę na swoją świętą górę i rozraduję ich w swoim domu modlitwy. Ich całopalenia i ofiary będą przyjęte na moim ołtarzu, bo mój dom będzie nazywany domem modlitwy dla wszystkich narodów. 
.
Jer. 7:11
Czy ten dom, który jest nazwany moim imieniem, jest w waszych oczach jaskinią zbójców? Oto ja to widzę, mówi PAN.

E) Głównym celem było oczyszczenie Świątyni ze straganów a nie z ludzi:

Wynieście to stąd” zamiast Wynieście się stąd.”

F) Jezus nie krzyczy, nie podnosi głosu lecz mówi do przekupniów co świadczy o opanowaniu, co dobitnie potwierdza Marek, który stwierdza, że Jezus nauczał zatem był całkowicie opanowany.

Jan 2:16  A do sprzedających gołębie powiedział: Wynieście to stąd, a nie róbcie z domu mego Ojca domu kupieckiego.
.

Mat. 21:13 I powiedział im: Jest napisane: Mój dom będzie nazwany domem modlitwy, a wy zrobiliście z niego jaskinię zbójców.
.

Łuk. 19:46 Mówiąc im: Jest napisane: Mój dom jest domem modlitwy, a wy zrobiliście z niego jaskinię zbójców.
.
Marek 11:17 I nauczał ich, mówiąc: Czyż nie jest napisane: Mój dom będzie nazwany domem modlitwy dla wszystkich narodów? Lecz wy zrobiliście z niego jaskinię zbójców.

G) Jezus nie był pod wpływem niekontrolowanego stanu emocjonalnego jaki w Mateusza 5:22 opisuje greckie ὀργίζω orgizo. W tym stanie człowiek skupia się raczej na skarceniu winowajcy niż na moralnym aspekcie winy. W przypadku Jezusa obserwujemy odwrotność zjawiska: skupienie na moralnym problemie a nie na winowajcach.

H) Gorliwość nie jest synonimem gniewu. Greckie ζῆλος zelos  oznacza zapał, entuzjazm, zazdrość, rywalizację. Etymologia tego słowa wskazuje na onomatopeję naśladującą odgłos, jaki wydaje gotująca się woda zaś dosłownym znaczeniem jest

„gorący aż do zagotowania”.

Wprawdzie słowo to może być używane metaforycznie na określenie gniewu, jednak równie dobrze może wskazywać na

„wrzącą miłość, zapał do tego co dobre czy złe (J. Thayer)”

Wnioski: Czyn Jezusa był inspirowany przez Boże Prawo. Był również skierowany przeciw naruszeniu zasad, przeciw sprofanowaniu Świątyni. Nikt nie został skrzywdzony. Ucierpiały rzeczy materialne jak stoły i stragany. Fragment nie naucza o ślepym gniewie Jezusa, gdyż w każdym momencie wydarzenia Jezus zachowywał spokój, lecz o Jego gorliwości.

Tak właśnie wygląda święty gniew.


Czy Jezus nazywając ludzi głupcami skazał się na ogień piekielny?

Pierwszy przypadek

Łuk. 11:39-41
.
39. Wtedy Pan powiedział do niego: Teraz wy, faryzeusze, oczyszczacie to, co jest na zewnątrz kubka i misy, ale to, co jest wewnątrz was, pełne jest zdzierstwa i nieprawości.

40. Głupcy, czyż ten, który uczynił to, co jest na zewnątrz, nie uczynił też tego, co jest wewnątrz?

41. Raczej z tego, co jest wewnątrz, dawajcie jałmużnę, a wszystko będzie dla was czyste.

Jest to czas konfrontacji Jezusa, reprezentującego prawdziwą religię z przywódcami fałszywego kultu jakim stał się judaizm po uprowadzeniu do Babilonu.

Interesującym jest również fakt, że w tym przypadku Jezus użył greckiego słowa ἄφρων aphron, które oznacza osobę bez perspektyw, nie patrzącą na szeroki obraz, nieumiejącą zrozumieć relacji przyczynowo – skutkowej, ograniczoną, lekkomyślną, nieuprzejmą
.


Drugi przypadek

Mat. 23:16-19 
.
16. Biada wam, ślepi przewodnicy, którzy mówicie: Kto przysięga na świątynię, to nic nie znaczy, ale kto przysięga na złoto świątyni, jest związany przysięgą.

17. Głupi i ślepi! Cóż bowiem jest ważniejsze: złoto czy świątynia, która uświęca złoto?

18. A kto przysięga na ołtarz, to nic nie znaczy, lecz kto przysięga na ofiarę, która jest na nim, jest związany przysięgą.  19 Głupi i ślepi! Cóż bowiem jest ważniejsze: ofiara czy ołtarz, który uświęca ofiarę? 

To kolejny przypadek konfrontacji Jezusa z liderami fałszywego kultu religijnego.

Jezus nie adresuje swojej wypowiedzi do jednostki lecz do całej grupy. W obu przypadkach obserwujemy konfrontację Mesjasza, reprezentującego Boga, z faryzeuszami, reprezentującymi skorumpowaną przez diabła religię, których Jan Chrzciciel zidentyfikował jako plemię żmijowe.

Jan 8:44 Wy jesteście z waszego ojca – diabła i chcecie spełniać pożądliwości waszego ojca.
.
Mat. 3:7 A gdy zobaczył wielu spośród faryzeuszy i saduceuszy przychodzących do chrztu, powiedział im: Plemię żmijowe,
.

Jezus mówił faryzeuszom to, co przekazał Mu Jego Ojciec, co sam zresztą zaznaczył przy kilku okazjach. .

Jan 8:28  Dlatego Jezus powiedział do nich: Gdy wywyższycie Syna Człowieczego, wtedy poznacie, że ja jestem, a nie czynię nic sam od siebie, ale mówię to, czego mnie nauczył mój Ojciec.
.
Jan 14:10 Słów, które ja do was mówię, nie mówię od samego siebie, lecz Ojciec, który mieszka we mnie, on dokonuje dzieł.

Czego nauczył Syna Bóg Ojciec względem fałszywych religii? Czytamy o tym u Izajasza – Boży Sąd w osobie Mesjasza skierowany przeciw agentom szatana.

Izaj. 42:1-4 1. Oto sługa mój, spolegać będę na nim, wybrany mój, którego sobie upodobała dusza moja. Dam mu Ducha swego, on sąd narodom wyda 3. ...sąd wyda według prawdy. 4. Nie zamroczy się, ani ustanie, dokąd nie wykona sądu na ziemi, a nauki jego wyspy oczekiwać będą.

Rozmowy Jezusa z faryzeuszami nie były zwykłymi dyskusjami teologicznymi. Chrystus rozmawiając ze ślepymi przewodnikami ogłaszał im Boski Sąd. Ogłaszał im również Boży wyrok – wieczne potępienie – ponieważ faryzeusze całkowicie Go odrzucili jako Mesjasza, pomimo wszelkich dowodów w postaci doktryny jaką głosił Chrystus w pełnej zgodzie z Pismem, świadectwa Pisma o Chrystusie i cudów jakich byli naocznymi świadkami.

Marek 3:29-30 29. Kto jednak bluźni przeciwko Duchowi Świętemu, nigdy nie dostąpi przebaczenia, ale podlega karze wiecznego potępienia. 30. Bo mówili: Ma ducha nieczystego..


Wnioski

Pan Jezus nie złamał żadnego przykazania Pisma Świętego. Jako wcielony Bóg całkowicie był pochłonięty gorliwością o Dom Boży, który został zamieniony w targowisko. Przepędzając przekupniów nie wpadł w ślepy gniew lecz ukazał w działaniu święty gniew. Syn-Bóg również ogłosił faryzeuszom potępienie. Cóż może być gorszego?

Bóg podał też przyczynę potępienia. Faryzeusze byli ograniczonymi swoją religijnością, zamkniętymi na Boże Słowo nierozumnymi durniami o ograniczonych perspektywach, którzy stracili kontakt z rzeczywistością Bożego Objawienia. Czy tacy ludzie nie są głupcami? I czy Mesjasz, będący jednocześnie człowiekiem i Bogiem, nie ma prawa podać im przyczyny skazania na potępienie, powiedzieć im prosto w oczy, że są głupcami?


Zobacz w temacie