Czy Drugi List Piotra to oszustwo?

Patrystyczne wątpliwości

Drugi list Piotra jest najlepszym przykładem Księgi Biblijnej oskarżanej o sfałszowanie, bardziej niż jakakolwiek inna Księga Biblii. Jeśli Drugi Piotra nie pochodzi od Apostoła Piotra, równie dobrze możemy wyrzucić go do śmieci, ponieważ pisarz twierdzi, że był naocznym świadkiem Przemienienia Jezusa.

Drugi list Piotra przeżywa ciężkie chwile w jaskini krytyków. Po wiekach zaniedbania, Księga ta ledwo weszła do kanonu Nowego Testamentu. Wersje egipskie i starołacińska mają Drugi list Piotra, ale starosyryjska i peszitta (czyli powzsechna Biblia Syryjska) nie.

Nawet Kalwin był sceptycznie nastawiony do tej księgi.

„To, co pisze Hieronim, wpływa na mnie nieco bardziej [niż Euzebiusz], że niektórzy, poruszeni różnicą w stylu, nie sądzili, że autorem [tego Listu] jest Piotr. Bo choć można doszukiwać się pewnego pokrewieństwa, to jednak przyznaję, że istnieje owa oczywista różnica, która odróżnia różnych pisarzy. Istnieją również inne prawdopodobne domysły, na podstawie których możemy wywnioskować, że [List] został napisany przez kogoś innego, a nie przez Piotra.” – Jan Kalwin, Komentarz do Drugiego Listu Piotra, źródło

Jednak sobory w Hipponie, Laodycei i Kartaginie, a także Atanazy z Aleksandrii wszystkie zaakceptowały Drugi List Piotra, podczas gdy wykluczyły listy Barnaby i Klemensa z Rzymu,  które przez prawie dwa wieki były czytane w kościołach razem z Pismem Świętym.

Najwyraźniej Drugi List Piotra przeszedł ich surowe testy autentyczności.

---

Linia obrony

Najlepszą krytyczną obroną tego Listu jest wychodząca z druku książka Michaela Greena pt.  „Drugi Piotra ponownie rozważony” (ang. 2 Peter Reconsidered. Green) w której przyznaje, że

„Drugi List Piotra został przyjęty do Kanonu w IV wieku z większym wahaniem niż jakakolwiek inna księga.”

Choć List ten nie jest najczęściej cytowaną przez patrystykę Księgą Kanonu, dalej Green stwierdza:

„Drugi List Piotra ma nieporównywalnie lepsze poparcie dla jego włączenia do Kanonu niż najlepiej poświadczona z odrzuconych ksiąg.”

Świadectwo Orygenesa z Aleksandrii

Orygenes (początek 200 roku n.e.) jest pierwszym, który cytuje ten list z imienia. Czyni to sześciokrotnie, między innymi w następujących wersach:

„Piotr pozostawił jeden uznany list, a być może także drugi; jest to bowiem kwestia sporna”

oraz

„Nawet Piotr dmie w bliźniacze trąby swoich własnych listów„.

Green zwraca również uwagę, że Orygenes nigdy nie kwestionuje stylu ani słownictwa Drugiego Listu Piotra, choć był jednym z najzręczniejszych krytyków literackich w świecie starożytnym, co pokazują jego komentarze na temat autorstwa Listu do Hebrajczyków.
.

Świadectwa Klemensa z Rzymu i Barnaby

Green przytacza aluzje do tego listu ze strony Klemensa z Rzymu (95 r. n.e.) i Barnaby (130 r. n.e.) jako dowód, że był on szeroko rozpowszechniony we wczesnym okresie. Klemens używa niezwykłego terminu „majestatyczna chwała” (megaloprepēs) i powtarza twierdzenie Piotra, że Noe był „głosicielem sprawiedliwości„.

2 Piorta 2:5 Także dawnego świata nie oszczędził, ale zbawił jako ósmego Noego, kaznodzieję sprawiedliwości, gdy zesłał potop na świat bezbożnych;

Zauważa on również, że podczas gdy żaden z Listów Piotra nie pojawia się w najwcześniejszej liście kanonu Nowego Testamentu w 180 r. n.e.  Apokalipsa Piotra zostaje wspomniana, księga, która wydaje się być echem Drugiego listu Piotra.

Świadectwo Ireneusza z Lyonu

Ireneusz (180 ne) cytuje tę samą unikalną adaptację Psalmu 90:4 użytą przez 2 Piotra 3:8. W II wieku Klemens II, Justyn Męczennik i Barnaba wszyscy używają Psalmu 90:4 jako dowodu chiliazmu (czyli dosłownego milenijnego królestwa), ale 2 Piotra tego nie robi. Łączy Psalm 90:4 nie z długością Tysiąclecia, ale z bliskością powrotu Chrystusa, co brzmi bardziej jak temat dla I wieku niż temat II wieku.

Psalm 90:4 Tysiąc lat bowiem w twoich oczach jest jak dzień wczorajszy, który minął, i jak straż nocna
.
2 Piotra 3:8 Ale niech to jedno, umiłowani, nie będzie przed wami zakryte, że jeden dzień u Pana jest jak tysiąc lat, a tysiąc lat jak jeden dzień.
.
Ireneusz, Przeciw Herezjom t. 5.23: „dzień Pański jest jak tysiąc lat„

Świadectwo Hieronima ze Strydonu

Hieronim wyjaśnia wątpliwości co do stylu Drugiego Listu Piotra sugerując dwóch różnych sekretarzy. Wcześnie było wiadomo, że Piotr korzystał z usług Marka, Sylwana (czyli Sylasa, który pisał także dla Pawła) i niejakiego Glauciasa (według Klemensa Aleksandryjskiego), którzy pisali dla niego. Czy jest możliwe, że to właśnie ten Glaucias może być odpowiedzialny za styl w Drugim Liście Piotra, który tak bardzo różni się od stylu Sylwana, któremu Piotr podyktował swój pierwszy list?

1 Piotra 5:12 Przez Sylwana, wiernego wam brata, jak sądzę, napisałem krótko

Dalsza apologetyka

Green teoretyzuje, że powszechna nieznajomość Drugiego Listu Piotra we wczesnym kościele może wynikać z faktu, że list ten mógł istnieć przez pewien czas tylko w jednym egzemplarzu. W rzeczywistości fakt, że listy takie jak Drugi Piotra i Jakuba są tak rzadko cytowane jako Pismo Święte we wczesnym Kościele, może być po prostu spowodowany pro-paulińskim lub anty-żydowsko-chrześcijańskim uprzedzeniem.
.

---

Istota problemu

Dlaczego ma to znaczenie, czy Piotr napisał swój drugi list? Czy fałszywy list może być prawdziwym słowem od Boga? Niektórzy twierdzą, że tak. Standardowym twierdzeniem tych, którzy tak uważają, jest to, że kwestia ta nie miała znaczenia dla wczesnego Kościoła, że nie było intencji oszustwa i że słuchacze nie zostali oszukani. Głównym argumentem przeciwko temu poglądowi jest książka Terry’ego Wildera Pseudonymity, the New Testament, and Deception, która przedstawia jego pracę doktorską wykonaną na Uniwersytecie w Aberdeen w Szkocji.

Wilder przytacza liczne dowody na to, że wczesny Kościół nie akceptował świadomie ksiąg wyprodukowanych pod fałszywym nazwiskiem. Kanon Muratoriego (180 n.e. – odrzuca listy do Aleksandryjczyków i Laodycejczyków, ponieważ były one sfałszowane (mówi, że „żółć nie powinna być mieszana z miodem„). Pisarz Dziejów Pawłowych i Trzeciego Listu do Koryntian został potępiony przez biskupa, ponieważ jego dzieła były fikcją. Jednym z głównych powodów, dla których kwestionowano kanoniczność Listów do Hebrajczyków, Drugiego Piotra i Jakuba, było to, że tak wielu ludzi uważało je za fałszywe.

Wilder zwraca również uwagę na to, że nie trzeba było pisać pod fałszywym nazwiskiem, aby przemawiać z autorytetem we wczesnym Kościele. Ewangelie same w sobie są technicznie anonimowe, podobnie jak duża część Biblii Hebrajskiej i List do Hebrajczyków (który nigdy nie twierdzi, że został napisany przez Pawła). Marek i Łukasz nie byli nawet Apostołami, ale Kościół rozpoznał ich Pisma jako natchnione (wraz z Listem do Hebrajczyków, ostatecznie), ponieważ uznał apostolską treść ich nauczania. Nigdy nie było konieczne fałszywe powoływanie się na autorstwo apostolskie.

Można argumentować, że fałszerze biblijni pisali „to, co Apostoł napisałby, gdyby tylko tu był”. Ale taka możliwość nie ma żadnych dowodów na jej poparcie. Pisarz 1 Listu do Tymoteusza odważnie upiera się:

1 Tym. 2:7 Ze względu na nie zostałem ustanowiony kaznodzieją i apostołem – mówię prawdę w Chrystusie, nie kłamię – nauczycielem pogan w wierze i prawdzie.

Jeśli ten pisarz posiadał autentyczne, niezapisane przesłanie od Pawła, były lepsze sposoby, aby je opublikować, które wzmocniłyby jego wiarygodność.
,

---

Wnioski

Tak więc koncepcja, że fałszywe autorstwo było akceptowaną konwencją literacką we wczesnym Kościele, w ogóle nie istnieje, co pozostawia celowe oszustwo jako jedyny logiczny motyw dla takiego tekstu. Wilder posługuje się obrazem złodzieja, który kradnie obraz Picassa, reprodukuje go w najdrobniejszych szczegółach i sprzedaje imitację tak, jakby była oryginałem. Mówi:

„Skopiowane dzieło jest oszustwem, nie przede wszystkim z powodu tego, co zostało namalowane na płótnie, ale z powodu tego, kto je namalował”.

Pseudonimowość była problemem wyjątkowym dla chrześcijaństwa. Nie miało znaczenia, kto napisał grecko-rzymski tekst religijny. Dla chrześcijan jednak kwestia, czy tekst jest Apostolski w swoich początkach, ma fundamentalne znaczenie. Musimy wiedzieć, czy Księga jest autoryzowanym słowem Jezusa i jego Apostołów. Wczesny Kościół desperacko potrzebował tej wiedzy, ponieważ był zasypywany fałszywymi twierdzeniami apostolskimi, które doprowadziły do powstania fałszywej teologii.

2 Tes. 2:1-2…15 1. Prosimy was, bracia, przez wzgląd na przyjście naszego Pana Jezusa Chrystusa i nasze zgromadzenie się przy nim; 2. Abyście nie tak łatwo dali się zachwiać w waszym umyśle i zatrwożyć się ani przez ducha, ani przez mowę, ani przez list rzekomo przez nas pisany, jakoby już nadchodził dzień Chrystusa…. 15. Dlatego, bracia, stójcie niewzruszenie i trzymajcie się przekazanych nauk, o których zostaliście pouczeni czy to przez mowę, czy przez nasz list.

My, którzy jesteśmy jeszcze bardziej oddaleni w czasie od źródła niż oni, dla nas ma to tym większe znaczenie. Jeśli autor Drugiego Listu Piotra nie jest świadkiem Przemienienia Jezusa, za którego się podaje, należałoby wyrzuć jego księgę do śmieci.

My wierzymy, że jest tym, za kogo się podaje: Szymon Piotr, sługa i apostoł Jezusa Chrystusa, do tych, którzy otrzymali wiarę równie cenną jak nasza, dzięki sprawiedliwości naszego Boga i Zbawiciela, Jezusa Chrystusa. (2 Piotra 1:1)

Na podstawie, źródło

---

Zobacz w temacie

• Najstarszy kanon Pisma (wg. XXXIX Listu paschalnego św. Atanazego z Aleksandrii)
• Jedyny kanon Pisma
• Sola Scriptura czyli pisemna krystalizacja doktryny apostolskiej
• Orygenes z Aleksandrii analiza przypadku
• Klemens z Rzymu
• List Barnaby
• Czy Kanon Nowego Testamentu jest wiarygodny?