Chrzest: czy baptizo oznacza zanurzenie?

Presupozycja

Chrzest to pełne zanurzenie – takie jest powszechne zrozumienie tego słowa i zarazem presupozycja w interpretowaniu wszelkich fragmentów odnoszących się do chrztu. Sprawa jest intrygująca, ponieważ otwierając chociażby konkordancję Stronga dostajemy następującą defnicję:

βαπτίζω baptizo – zanurzam, konkretnie w odniesieniu do ceremonialnego zanurzania; chrzczę.

Obszerny, bo zawierający ponad 7 000 stron leksykon Helps Word-Studies podaje nieco szerszą definicję:

βαπτίζω baptizo – właściwie „zanurzyć” (Souter); stąd chrzcić, zanurzyć się (dosłownie „zanurzyć się”). Oznacza zanurzenie, w przeciwieństwie do ἀντέχομαι antéxomai („pokropić”).

Nie dziwi zatem tryb chrztu przyjęty w Londyńskim Wyznaniu Wiary w oparciu o argument językowy poparty “wyjściem Jezusa z wody po chrzcie” co doskonale współgra z koncepcją zanurzenia:

“Zanurzenie, tzn. pogrążenie wierzącego w wodzie, jest istotne dla udzielenia tego obrzędu. Mat 3:16; Jan 3:23” – LWW, 29.4

Aleksander Carson, żyjący w latach 1776 – 1844 pastor i teolog oraz polemista w kwestii chrztu idzie o krok dalej i stwierdza, że zanurzenie to jedyne znaczenie tego słowa:

“βαπτίζω baptizo w całej historii greckiego języka ma tylko jedno znaczenie, nie tylko oznacza zanurzenie, ale także nie posiada żadnego innego znaczenia Słowo to zawsze oznacza zanurzenie nigdy nie wyrażając nic innego jak sposób.“ – Alexander Carson, Baptist Board of Publication, Philadelphia, 1853

Konsekwentnie βαπτίζω baptizo przez wielu znaczących egzegetów tłumaczone jest jako zanurzenie w innych przypadkach:

– Chrzest, czyli zanurzenie Jezusa w cierpieniu, Mat. 20:22
.
– Chrzest, czyli zanurzenie wierzących w Jezusa, umieszczenie w Jezusie, Rzym. 6:3
.
– Chrzest, czyli zanurzenie wierzących w Chrystusa przez Ducha, w celu utworzenia Kościoła, 1 Kor. 12:3
.
– Chrzest, czyli zanurzenie w Duchu Świętym i zanurzenie w ogniu, Mat. 3:11

Czy rzeczywiście βαπτίζω baptizo oznacza zanurzenie? Czy rzeczywiście pełne zanurzenie w wodzie jest jedyną właściwą formą chrztu? Czy ochrzczeni w inny sposób nie są ochrzczeni w ogóle i trzeba takie osoby chrzcić ponownie?

Rozważmy biblijne argumenty, na które wiele uczonych osób zamyka oczy i zatyka uszy.

---

Obiekcje do definicji

Jeśli rzeczywiście βαπτίζω baptizo oznacza pełne zanurzenie, wszystkie przypadki użycia tego słowa w Piśmie powinny tak właśnie zostać przetłumaczone jako zanurzenie. Teraz wystarczy znaleźć jeden wyjątek od reguły, aby definicja ta upadła. W Słowie Bożym znajdziemy szereg przypadków, w których zamiana słowa chrzest na zanurzenie nie jest możliwa, stąd definicja okazuje się fałszywa. Rozważmy siedem przykładów, gdzie osoba lub rzecz jest ochrzczona ale nie jest zanurzona.
.

Rozmiar obiektu

Teza: chrzest nie może oznaczać zanurzenia jeśli chrzczony obiekt jest za duży aby go zanurzyć

Marek 7:4 I po powrocie z rynku nie jedzą, jeśli się nie umyją. Jest jeszcze wiele innych zwyczajów, które przyjęli po to, by je zachowywać, jak obmywanie (βαπτισμοὺς baptismous) kubków, dzbanów, naczyń miedzianych i stołów (κλινῶν klinon)

κλίνη kline to stół oraz kanapa do leżenia przy posiłkach, posiadająca duże rozmiary, umożliwiające schowanie pod nią świeczki (por. Marek 4:21). na takich kanapach noszono także chorych (por. Mat. 9:2). Oczywiście posiadały one różne rozmiary, jedne były większe, inne mniejsze. Przykładowo mniejszą kanapę można było unieść w pojedynkę, co uczynił uzdrowiony paralityk (Mat. 9:6)

Używając presupozycji (chrzest to zanurzenie) tekst należałoby rozumieć następująco: faryzeusze nie spożywają posiłków dopóki w pełni nie zanurzą stołów w wodzie. W czym mieliby zanurzać stoły (czy też kanapy) ? Czy posiadali specjalne, domowe mykwy przeznaczone do tego celu, jak zaleca to o wiele późniejsza tradycja?

Przepisy co do mykw znajdują się w Misznie (ustna tradycja spisana w II i III wieku), był to zbiornik zawierający w sobie około 270 litrów wody, przy czym woda nie mogła być czerpana wiadrami, lecz miała pochodzić bezpośrednio z rzeki lub deszczu (źródło)

Rozważmy także praktyczny aspekt takiego zanurzenia. Za każdym razem gdy faryzeusz wracał z rynku (zatem niemal codziennie) należałoby stół w pełni zanurzać i czekać aż wyschnie i to w wodzie, która musiała spełniać konkretne wymogi. Oczywiście pomocnym byłoby zamieszkiwanie w bezpośredniej bliskości rzeki, a to nie było takie oczywiste w większości przypadków. Poza tym taszczenie stołu do rzeki i z powrotem w celu pełnego zanurzenia (często oddalonej o wiele kilometrów), jest wręcz niewyobrażalne. Co ze spowodowanym częstym zanurzaniem w wodzie zużyciem materiału, z którego zrobiono stół / kanapę? Poniżej przykład takiego mebla

Wnioski: obiekt podlegający βαπτίζω baptizo jest wyraźnie za duży aby go zanurzyć.
.

---

Pozycja obiektu

Teza: chrzest nie może oznaczać zanurzenia jeśli to, co jest chrzczone znajduje się w nieodpowiedniej pozycji

Dzieje 22:16 Dlaczego teraz zwlekasz? Wstań (ἀναστὰς anastas – wstawszy), ochrzcij się (βάπτισαι baptismai) i obmyj swoje grzechy, wzywając imienia Pana.,

Użycie imiesłowu ἀναστὰς anastas (wstawszy) jest znamienne np. w Dziejach 5:17, które tłum+aczy się: wtedy… pełni zazdrości, powstali; gdzie rzeczywista konstrukcja grecka jest odwrotna: powstawszy zostali napełnieni zazdrością. Akcja napełnienia złością następuje natychmiast po powstaniu z miejsc. Podobnie w przypadku Pawła chrzest ma miejsce natychmiast po powstaniu: powstawszy ochrzcij się. Apostoł otrzymał nakaz powstania, uczynił to, i został ochrzczony. Tekst nie naucza o żadnym przemieszczeniu do najbliższej rzeki czy zbiornika wody (to eisegeza)

Dzieje 9:18 I natychmiast spadły z jego oczu jakby łuski, i zaraz przejrzał, wstał (ἀναστὰς  anastas wstawszy) został ochrzczony (ἐβαπτίσθη  ebaptisthe).

Tekst nie naucza, że Paweł wstawszy poszedł do rzeki (lub zbiornika wody), wszedł do niej, schylił się, czy też położył i został ochrzczony. Chrzest odbył się w pozycji stojącej co wyklucza zanurzenie, co jest tym bardziej oczywiste mając na uwadze, że Paweł nie znajdował się ani przy rzece ani przy żadnym głębokim zbiorniku wodnym co potwierdza pierwotne świadectwo. Paweł przebywał w domu Judy na ulicy Prostej (Dzieje 9:11). Apostoł wstał i został ochrzczony.

Wnioski: obiekt podlegający βαπτίζω baptizo znajdował się w nieodpowiedniej dla zanurzenia pozycji (stał prosto).
.

---

Ilość chrzczonych

Teza: chrzest nie może oznaczać zanurzenia jeśli zbyt wiele osób było ochrzczonych

Dzieje 2:41 Ci więc, którzy chętnie przyjęli jego słowa, zostali ochrzczeni (ἐβαπτίσθησαν  ebaptisthesan) I przyłączyło się tego dnia około trzech tysięcy dusz.

Dzieje 2 odnoszą się do inicjacji Kościoła Nowego Testamentu. Aby przeprowadzić chrzest na tak masową skalę w ciągu jednego dnia (Dzieje 4:4 mówią o kolejnych 5 tysiącach ) należałoby najpierw znaleźć w Jerozolimie miejsce z tak dużą ilością wody (rzeka Kidron nie zawsze się do tego nadaje, w zależności od pory roku), następnie utworzyć dwanaście kolejek (chrzcili Apostołwie) odpowiednio po 250 (3 tys. chrzczonych jednego dnia) i 416 osób (5 tys. chrzczonych jednego dnia). Każdy Apostoł musiałby wykonać czynność pełnego zanurzenia w wodzie i wynurzenia dla kilku setek osób. Poniżej tłum ok. 5 tysięcy osób

Istnieje o wiele łatwiejszy sposób chrztu, oparty o masowe odnowienie przymierza, jakie miało miejsce w czasie powstania Kościoła Starego Testamentu: Mojżesz wziął też krew i pokropił lud, mówiąc: Oto krew przymierza, które PAN zawarł z wami, według wszystkich tych słów (2 Mojż. 24:8)

Wnioski: osoby podlegające βαπτίζω baptizo były zbyt liczne aby je zanurzać.
.

---

Ilość wody

Teza: chrzest nie może oznaczać zanurzenia jeśli w czasie chrztu nie było odpowiedniej ilości wody

Dzieje 8:26, 36, 38 26. Lecz anioł Pana powiedział do Filipa: Wstań i idź na południe, na drogę, która prowadzi z Jerozolimy do Gazy. Jest to droga pustynna (αὕτη ἐστὶν ἔρημος aute estin eremos – to jest pustynia). 36. A gdy jechali drogą, przybyli nad jakąś wodę. Wówczas eunuch powiedział: Oto woda; co stoi na przeszkodzie, żebym mógł być ochrzczony (βαπτισθῆναιbaptisthenai)? 38. Kazał więc zatrzymać wóz. Obaj, Filip i eunuch, zeszli do (εἰς eis) wody i ochrzcił go (ἐβάπτισεν ebeptisen).

Na pustyni nie ma dużo wody, nie było jej w pustynnym obszarze przez który prowadziła droga z Jerozolimy do Gazy. Fraza jakaś woda nie oznacza rzeki ani jeziora. W najlepszym przypadku chodzi o strumień. Przyimek εἰς eis tłumaczony jest dwojako: do (np. zbliżyć się do czegoś) lub też do wewnątrz (wejść do domu). Zejść do wody oznacza tutaj zbliżyć się do koryta strumienia. Fragment nie dowodzi iż eunuch został w pełni zanurzony w wodzie.Przykład takie wody w okolicach Gazy poniżej

Wnioski: osoba podlegająca βαπτίζω baptizo nie mogła być zanurzona z powodu braku odpowiedniej ilości wody.
.

---

Brak kontaktu z wodą

Teza: chrzest nie może oznaczać zanurzenia jeśli jedna grupa jest chrzczona lecz nie zanuzrona a druga grupa nie jest chrzczone lecz zanurzona

1 Piotra 3:20-21 20. Niegdyś nieposłusznym, gdy za dni Noego raz oczekiwała Boża cierpliwość, kiedy budowano arkę, w której niewiele, to jest osiem dusz, zostało uratowanych przez wodę. 21. Teraz też chrzest (βάπτισμα  baptisma), będąc tego odbiciem, zbawia nas – nie jest usunięciem cielesnego brudu, ale odpowiedzią czystego sumienia wobec Boga – przez zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa;

Chrzet wspomniany przez Piotra jest odbiciem wydarzeń w czasie potopu. Chrzest jest odbiciem uratowania osób ukrytych w arce. Te 8 osób nie miało żadnego kontaktu z wodą. Również arka nie zanurzyła się w wodzie lecz unosiła się na niej. Z drugiej strony wszyscy pozostali ludzie zostali zanurzeni w wodzie i zginęli. Grupa Noego została ochrzczona lecz nie zanurzona. Grupa pozostałych ludzi została zanurzona lecz nie ochrzczona.

Wczytując do tekstu presupozycję zanurzenia, należałoby uznać, że Noe i jego rodzina zostali fizycznie zanurzeni w wodzie. Nic takiego nie miało miejsca. Zanurzeni w wodzie zginęli co do jednego, zaś przeżyli ci, którzy nie zostali zanurzeni w wodzie. Ochrzczeni zostali ci, którzy nie mieli żadnego kontaktu z wodą. Ci którzy mieli kontakt z wodą nie zostali ochrzczeni

Chrzest nie może oznaczać zanurzenia jeśli ochrzczona grupa nie miała kontaktu z wodą, zaś grupa mająca kontakt z wodą nie została ochrzczona

1 Kor. 10:1-2 1. Nie chcę, bracia, żebyście nie wiedzieli, że wszyscy nasi ojcowie byli pod obłokiem i wszyscy przeszli przez morze 2. I wszyscy w Mojżesza zostali ochrzczeni (ἐβαπτίσαντο ebaptismo) w obłoku i w morzu;

Żydzi nie mieli kontaktu fizycznego z morzem czerwonym, które się rozstąpiło. Nie zostali przez to morze otoczeni, nad nimi, przed nimi, pod nimi i za nimi nie było wody. Były dwie ściany wody po lewej i po prawej stronie (to absolutnie nie pasuje do koncepcji zamurzenia w morzu). Faktycznie ci, którzy zostali zanurzeni w wodzie zginęli co do jednego nie będąc ochrzczonymi w morzu. Żydzi byli ochrzczeni ale nie zanurzeni. Egipcjanie byli zanurzeni ale nie ochrzczeni. Warto również zauważyć, że chrzest w Mojżesza nie oznacza okrycie Mojżeszem ani zanurzenie w Mojżesza.

1 Mojż. 14:28-29 28. Wtedy wody wróciły i okryły rydwany i jeźdźców, i całe wojsko faraona, które weszło za nimi w morze. Nie pozostał ani jeden z nich. 29. Lecz synowie Izraela szli po suchej ziemi środkiem morza, a wody były dla nich murem, po ich prawej i lewej stronie.stronie.
.
Hebr. 11:29 Przez wiarę przeszli przez Morze Czerwone jak po suchej ziemi, a gdy Egipcjanie próbowalito uczynić, potonęli.

Wnioski: osoby podlegające βαπτίζω baptizo nie były zanurzone w wodzie. Zanurzone osoby nie podlegały βαπτίζω baptizo. Nawiasem mówiąc chrzest w morzu czerwonym odbył się w czasie gdy na Izraelitów kropiła woda z nieba w postaci deszczu z chmury co jedynie potwierdza doktrynę chrztu przez pokropienie wodą.

Psalm 77:17-19 17. Chmury spłynęły wodą, niebiosa wydały gromy i poleciały twoje strzały. 18. Huk twego grzmotu wśród obłoków, błyskawice oświetliły świat, ziemia poruszyła się i zatrzęsła. 19. Twoja droga wiodła przez morze, twoje ścieżki przez wielkie wody i nie było znać twoich śladów.

---

Wylanie jako sposób chrztu

Teza: chrzest nie może oznaczać zanurzenia jeśli chrzest czyniony jest przez wylanie

Dzieje 1:5 Jan bowiem chrzcił wodą, ale wy po niewielu dniach będziecie ochrzczeni (βαπτισθήσεσθε baptisthesesthe) Duchem Świętym.
.
Dzieje 2:33 Będąc więc wywyższony prawicą Boga, otrzymał od Ojca obietnicę Ducha Świętego i wylał (ἐξέχεεν execheen) to, co wy teraz widzicie i słyszycie.

Wylanie Ducha Świętego to realizacja chrztu Duchem Świętym. Trybem nie jest zanurzenie w Duchu Świętym (koncepcja zanurzenia w Duchu promowana jest przez anabaptystów i charyzmatyków). Greckie ἐκχέω ekcheo oznacza polać jak np. wino wylane z bukłaków (por. Mat. 9:17). To referencja do proroctwa z Joela: Dzieje 2:17 że wyleję (ἐκχεῶ ekcheo) z mego Ducha na (ἐπὶ epi) cytują Joela 2:28 wyleję (אֶשְׁפּ֤וֹךְ eszpowk – rozlać, polać, wylać) swojego Ducha

Wylewa się na osobę (gr. ἐκχεῶ ἐπὶ ekcheo epi) podczas gdy osobę zanurza się w (gr. εν en). Na marginesie warto zauważyć, że to nie Duch Święty wypełnił wieczernik, lecz odgłos wiatru. Tak więc argument o zanurzeniu w Duchu wszystkich przebywających tam pada.

Dzieje 2:2  Nagle powstał odgłos z nieba, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i wypełnił cały dom, w którym siedzieli.

Wnioski: osoby podlegające βαπτίζω baptizo nie były zanurzone w Duchu lecz Duch został na nich wylany (ἐκχεῶ echeo).
.

---

Pokropienie jako sposób chrztu

Teza: chrzest nie może oznaczać zanurzenia jeśli chrzest czyniony jest przez pokropienie

Hebr. 9:10 Która polegałatylko na pokarmach, napojach iróżnych obmyciach (βαπτισμοῖς baptismos), i przepisach cielesnych nałożonych aż do czasu naprawy. 

Pierwszy przykład baptiso został odniesione do służby Arcykapłana, gdzie jednym z jej przejawów było kropienie krwią w celu oczyszczenia ciała.

wers 13 Jeśli bowiem krew wołów i kozłów oraz popiół z jałówki, którymi skrapia się (ῥαντίζουσα rhantizousa) nieczystych, uświęca aż do oczyszczenia ciała;

 Drugi przykład służby zawierającej baptiso to pokropienie ludu przez Mojżesza

wers 19 Gdy bowiem Mojżesz ogłosił całemu ludowi każde przykazanie zgodnie z prawem, wziął krew cieląt i kozłów z wodą, wełną szkarłatną i hizopem i pokropił (ἐράντισεν erantisen) zarówno samą księgę, jak i cały lud;

Trzeci przykład baptiso to pokropienie przybytku i naczyń

wers 21 Podobnie też pokropił (ἐράντισεν  erantisen) krwią przybytek i wszystkie naczynia przeznaczone do służby Bożej.

Greckie ῥαντίζω rantizo nie oznacza zanurzyć. Słowo to oznacza pokropić.

Wnioski: lud i obiekty ceremonialne podlegające βαπτίζω baptizo przez pokropienie czyli ῥαντίζω rantizo nie były zanurzone we krwi ani w pełni ani nawet częściowo.
.

---

Podsumowanie

Na podstawie siedmiu biblijnych argumentów zdobyliśmy wiele informacji przeczących presupozycji iż greckie baptiso oznacza zanurzyć. Wnioski te oparte zostały o egzegezę tekstu oraz fragmenty zawierające element empiryczny.

Cztery przykłady zawierające element empiryczny  i przeczące koncepcji zanurzenia to

1. Obiekt podlegający βαπτίζω baptizo jest wyraźnie za duży aby go zanurzyć (stół jadalny)
   .
2. Obiekt podlegający βαπτίζω baptizo znajdował się w nieodpowiedniej dla zanurzenia pozycji (stał prosto w domu)
   .
3. Osoby podlegające βαπτίζω baptizo były zbyt liczne aby je zanurzać (3000 i 5000 w ciągu jednego dnia)
   .
4. Osoba podlegająca βαπτίζω baptizo nie mogła być zanurzona z powodu braku odpowiedniej ilości wody (Eunuch na pustyni)

Trzy egzegezy tekstu wskazują na to, że

1. Osoby podlegające βαπτίζω baptizo nie były zanurzone w wodzie. Zanurzone osoby nie podlegały βαπτίζω baptizo (rodzina Noego kontra zatopiony przez potop świat oraz Żydzi kontra egipcjanie w morzu czerwonym)
   .
2. Osoby podlegające βαπτίζω baptizo nie były zanurzone w Duchu lecz Duch został na nich wylany (dzień pięćdziesiątnicy)
   .
3. Lud i obiekty ceremonialne podlegające βαπτίζω baptizo przez pokropienie czyli ῥαντίζω rantizo nie były zanurzone we krwi ani w pełni ani nawet częściowo (ceremonie nakazane w Starm przymierzu)

Nie jest prawdą, jak sugerował Alexander Carson, że w całej historii greckiego języka słowo baptiso ma tylko jedno znaczenie i jest nim zanurzenie. Nie jest prawdą że słowo to nie posiada żadnego innego znaczenia.

Na podstawie zebranych biblijnych dowodów stwierdzamy, że słowo βαπτίζω baptizo nie może oznaczać pełnego ani częściowego zanurzenia. Nie może oznaczać także ani wylania (gr. ἐκχεῶ echeo) ani pokropienia (ῥαντίζω rantizo). Znaczenie tego słowa jest o wiele ciekawsze i szersze zakresowo,

W 4 tomowym dziele James Wilkinson Dale (1812-1881) zbadał absolutnie wszystkie instancje użycia słowa βαπτίζω baptizo tak w Piśmie jak i w literaturze antycznej. Definicją jaką podaje brzmi

„Wszystko, co jest w stanie gruntownie zmienić charakter, stan lub właściwości jakiegokolwiek przedmiotu, jest w stanie ochrzcić ten przedmiot; a przez taką zmianę charakteru, stanu lub właściwości w rzeczywistości go ochrzci”

I na koniec, w języku greckim zanurzać to słowo βυθίζω bythizo, słowo użyte np. w tekście Ew. Łukasza na opisanie zanurzenia łodzi, zaś w Liście do Tymoteusza oznacza metaforycznie zanurzenie czyli całkowite pogrążenie w zatraceniu.

Łuk. 5:7 Skinęli więc na towarzyszy, którzy byli w drugiej łodzi, aby przybyli i pomogli im. A oni przypłynęli i napełnili obie łodzie, tak że się zanurzały (βυθίζεσθαι bythizesthai)
.
1 Tym. 6:9A ci, którzy chcą być bogaci, wpadają w pokusy i w sidła oraz w wiele głupich i szkodliwych pożądliwości, które pogrążają (βυθίζουσιν bythizousin – zanurzają) ludzi w zgubie i zatraceniu.

Brzmi podobnie, ale to nie to samo słowo co βαπτίζω baptizo…

Na podstawie, źródło

---

Dla naszych prima Scripturalnych przyjaciół

---

Zobacz w temacie

• O znaczeniu słów
• Prima Scriptura, Sola Scriptura i Sola Ecclesia
• Prima Scriptura kontra Reformacja
• Sola Scriptura
• Tota Scriptura – Całe Pismo
• Chrzest Jezusa a credo baptyzm
• Siedem dodatkowych argumentów za chrztem dzieci