Spis treści
Wybrane sprzeczności w apokryfach
Poniżej znajduje się krótkie spojrzenie na sprzeczności, błędy i niespójności ksiąg Apokryficznych, pokazujące, że nie mogą one być natchnionym, niezawodnym, nieomylnym Słowem Bożym. Słowa pochodzące od doskonałego i świętego Boga muszą być bezbłędne, inaczej okazałyby się oszustwem a tak jest w przypadku Apokryfów.
Omówię tutaj kilka przypadków, które nie są w żaden sposób wyczerpujące:
Księga Barucha
Psalm 119:160 Podstawą twego słowa jest prawda,
Kościół rzymsko-katolicki podaje 4 argumenty za utrzymaniem tej księgi:
1) cytat z 2 rozdziału 2 Księgi Machabejskiej,
2) Sobór we Florencji i Trydencie umieścił tę księgę wśród pism kanonicznych,
3) Kościół pobiera z niej pewne lekcje podczas obrzędów rocznicowych,
4) wielu ojców daje świadectwo, że księga ta jest kanoniczna.
Po pierwsze, księga Machabejska jest apokryficzna (co zostanie wykazane dalej). Jedna apokryficzna księga nie może uwiarygadniać kanoniczności innej. To nie prawidłowy argument. Cytowanie jakiegokolwiek fragmentu sam w sobie nie dowodzi, że księga jest kanoniczna, ponieważ wówczas Aratos, Menander i Epimenides (cytowani przez Pawła w Dziejach 17:28; 1 Kor. 15:33; Tyt. 1:12) byliby kanoniczni.
Po drugie nie ma dla mnie znaczenia, co mówi Trydent lub Florencja, ponieważ rady i papieże często (jak widzieliśmy) zaprzeczali sobie. Sobory nie mogą uczynić księgi natchnioną, mogą jedynie odkryć, czy tak jest, czy nie. Poza tym nie chcę być pod naciskiem opinii rzymskokatolickiej. KRK musi udowodnić inspirację księgi, a nie kierować się opinią Soboru, czego nawet w tym przypadku nie mogą zrobić (ze względu na sprzeczne twierzdenia Soborów)
Po trzecie to, że kościół czyta daną księgę, nie oznacza, że jest ona natchniona. „Wędrówka Pielgrzyma” jest drugą najczęściej czytaną książką na całym świecie, oprócz Biblii, ale tylko dlatego, że Zbór ją czyta, nie oznacza, że jest natchniona.
Po czwarte kościół żydowski, któremu zostały poświęcone wyrocznie Boże (Rzym. 3:2), nigdy nie uważał ich za kanoniczne, lecz uznwał ten sam kanon co protestanci
- potwierdza to Józef Flawiusz, Przeciw Apionowi 1.39-41 [Loeb, 1: 178-79], Becanus, Manuale controver siarum 1.1 [1750], s. 11–12)
- potwierdza to Stapelton, „De Principiis fidei doctrinalibus controversia”, cd. 5,7 * w Operze [1620], 1: 322-23).
Przyznaję, że w tej księdze jest wiele rzeczy, które warto przeczytać. Ale jest ona apokryficzna tylko dlatego, że niektóre świadectwa mówią, że nie jest kanoniczna. Księga ta musi wytrzymać test, przed którym zaraz ją postawię.
Niektórzy ojcowie uważali tę księgę za część Księgi Jeremiasza. Atanazy cytuje księgę Barucha w swojej debacie przeciwko Arianom, ale chociaż to robi, cytuje również z trzecią księgę Ezdrasza, co wskazuje na niekonsekwencję w działaniach KRK, aby wybrać cytat z księgi Barucha, aby udowodnić jej kanoniczność, a nie z księgi Ezdrasza. (Tak to w zasadzie działa.) Melchior Cano mówi (Lib VII. C. 6).
„Jak bowiem wykazaliśmy w drugiej księdze, kościół nie umieścił księgi Barucha w liczbie świętych pism, na pewno i wyraźnie… ”
Kto ją napisał? jako domniemani autorzy podawani są Baruch lub Jeremiasz, ale to żaden z nich – dlaczego? Tekst został napisany po grecku, a nie po hebrajsku, jak mówi nam Hieronim, i jak pokazuje sama księga. Jeremiasz i Baruch mówili po hebrajsku, a Baruch zapisał to, co pochodzi z ust Jeremiasza, jak stwierdza Jeremiasz
Jer. 36: 4 Jeremiasz więc wezwał Barucha, syna Neriasza, a Baruch spisał z ust Jeremiasza na zwoju księgi wszystkie słowa PANA, które mówił do niego.
Jednakże tekst księgi Barucha posiada styl grecki a nie hebrajski. W rozdziale 6 Barucha znajduje się list Jeremiasza, który w wersecie 2 brzmi:
„Będziecie tam przez siedem pokoleń”.
Ta grecka konstrukcja jest całkowicie obca w języku hebrajskim. Termin „pokolenie” nigdy nie jest używany do określenia okresu 10 lat, jak słusznie zauważył Franciscus Junius. (por. Jer. 29:10) Ktokolwiek napisał tę księgę, napisał ją po grecku. Ktokolwiek napisał tę księgę, nie napisał jej po hebrajsku, w świętym języku proroków (hebrajskim lub jego bezpośrednim i ściśle powiązanym bracie – aramejskim). Greka zostałby użyta dopiero jakiś czas później. Ani Jeremiasz ani Baruch nie mogliby tego napisać. Nie została napisana przez żadnego proroka i jest uważana za apokryficzną, nie jest natchniona. Podobnie jak inni, Józef Flawiusz przyznaje, że te rzeczy, które zostały napisane przez jego lud po czasach Artakserksesa, nie były równie wiarygodne i autorytatywne jak te, które poprzedzały ten okres
„z powodu braku niepodważalnej sukcesji proroków” (Przeciwko Apionowi 1.41 (Loeb, 1:178-79)).
Dodatki do Estery
Przysłów 30:5 Każde słowo Boga jest czyste
Oprócz nieuzasadnionych argumentów wymienionych jako podstawa akceptacji Księgi Barucha, w celu uwiarygodnienia dodatków do Estery KRK dodaje, że Józef Flawiusz (Antiq. Lib. X. cap. 6.2) wspomina o listach Aswerusa.
Po pierwsze argument oparty na Józefie Flawiuszu jest niejednoznaczny. Co jeśli Józef Flawiusz poszerzał swoją historię o te cytaty? Czyżby Józef Flawiusz, tylko dlatego, że zacytował ich istnienie, przypisał im kanoniczność, której nigdy, nigdzie indziej nie przypisuje? Sykstus ze Sieny (Lib 1.) popiera pogląd Lyry, że dodatki nie są kanoniczne. Dodatki oparte są o uzupełnienia, które powtarzają te same informacje; i nie ma żadnego powodu, aby dwukrotnie powtarzać tę samą historię w tej samej księdze;
Po drugie istnieją niespójności i niezgodności. Rozdział 12:2 Mówi, że Mordocheusz śnił o dwóch eunuchach, którzy spiskowali przeciwko królowi w drugim roku. Ale w drugim rozdziale, który jest kanoniczny, werset 16, czytamy, że spisek miał miejsce w siódmym roku Aswerusa.
Est. 2:16 Zabrano więc Esterę do króla Aswerusa, do jego domu królewskiego, w dziesiątym miesiącu, to jest w miesiącu Tebet, w siódmym roku jego panowania.
Następnie narracja w apokryficznym rozdziale została napisana po śmierci Mordocheusza, wspominając Ptolemeusza i Kleopatrę, którzy zapewnili, że żyją po czasach proroków. (Nikt i tak nie może dobrze zrozumieć znaczenia tego fragmentu.) Niektórzy twierdzą, że Lizymach wziął tekst hebrajski i przetłumaczył dokument na grecki, co tłumaczyłoby, dlaczego ta apokryficzna sekcja jest po grecku, a nie po hebrajsku. Ale Lizymach przetłumaczył tylko list Phurima i nic więcej. Kto przetłumaczył tę sekcję na łacinę?
Hieronim znalazł pewne tłumaczenie łacińskie i podporządkował je swojej wersji (wiemy doskonale, że Hieronim nie przetłumaczył dobrze Apokryfów, i wyciął i wkleił inne części pod ogromną presją, aby włączyć je jako tłumaczenie w swojej pracy, co sam zresztą potwierdza.) Jednak przekład w Wulgacie, który Hieronim uznał za całkowicie nieprawowierny, jest w najwyższym sensie kanoniczny dla KRK wbrew wyznaniu samego tłumacza.
Po trzecie, autor tego rozdziału mówi nam, że Mordechaj otrzymał od króla nagrodę za tę informację (Dodatki 12:5); ale w rozdziale 6:3 prawdziwej historii nie przyznano żadnej nagrody.
Est. 6:3 Wtedy król zapytał: Jaką cześć i jaki zaszczyt przyznano za to Mardocheuszowi? Odpowiedzieli słudzy króla, jego dworzanie: Niczego mu nie przyznano
Więcej z tego można wyjaśnić, dlaczego Haman spiskował przeciwko Mordocheuszowi po tym, jak król go nagrodził itp.
Po czwarte rozdział 12:6 apokryficznej relacji mówi, że Haman został okadzony Mardocheuszowi z powodu eunucha, ale dlaczego Haman miałby faworyzować zdradę eunuchów? – tego nie ma w prawdziwej historii. Nienawidziłby wtedy Króla, a nie Mordocheusza.
Po piąte rozdział 15:7 mówi, że królowa Estera rozwścieczyła króla gdy do niego weszła. Ale Estery 5:2 mówi, że znalazła przychylność – rażącą sprzeczność.
Est. 5:2 A gdy król zobaczył królową Esterę, stojącą na dziedzińcu, znalazła ona łaskę w jego oczach i król wyciągnął do Estery złote berło, które trzymał w ręku. Estera więc zbliżyła się i dotknęła końca berła
Po szóste rozdział 16:10 mówi, że Haman nazywa się Macedończykiem, ale w Esttery 8:3 nazywa się go Agagitą z Amaleku. Kolejna rażąca sprzeczność.
Est. 8:3 Potem Estera jeszcze mówiła do króla, upadła mu do nóg i z płaczem prosiła go, aby odwrócił złość Hamana, Agagity, i jego zamiar, który powziął przeciwko Żydom
I jest tego więcej… ale nie będę się rozwodził nad tym, co oczywiste. Rozdziały nie są napisane po hebrajsku. Hieronim mówi, że naznaczył te rozdziały „obelusem”, by pokazać ich niekanoniczną naturę. Oprócz innych, cytowanych już wcześniej, Sykstus ze Sieny po Trydencie napisał w swojej bibliotece, że utwory te są apokryficzne. Chociaż Sykstus kłóci się z własnymi ludźmi, jezuitami, niech się kłócą.To tylko ukazuje ich niespójności.
Dodatki do Daniela
2 Sam. 22:31 Droga Boga jest doskonała, słowo PANA w ogniu wypróbowane (czyli nieskazitelnie czyste)
Po pierwsze Hieronim stwierdza:
„Daniel, jak to stoi w języku hebrajskim, nie ma ani historii Zuzanny, ani Hymnu trojga dzieci, ani bajek Bela i Smoka, które my, biorąc pod uwagę, że są one teraz rozproszone po całym świecie, oznaczone obelusem z prefiksem, żeby ignoranci nie pomyśleli, że wyciąłem dużą część tomu.”
Hieronim mówi, że nic z tego nie jest w języku hebrajskim, powiedział także, że są to dodatki apokryficzne czego dowodem jest obelus (obelus to starożytny symbol nanoszony na wątpliwe, podejrzane czy też fałszywe dokumenty), i choć czytane wszędzie to on najchętniej by je pominął on by je pominął, gdyby nie lęk przed niektórymi ludźmi.
Po drugie Jan Driedo (de Catal. Scripture. Lib. I. Cap. Ult.) mówi, że nie należy gardzić dodatkami, ale nie są one kanoniczne. Mówi, że ci, którzy wierzą w ich natchnienie, nie popadają w żaden szkodliwy błąd. Nie są to zatem sprawy wiążące się z wiarą.
Po trzecie paronomazja (czyli lekko zmieniona nazwa), o której mówił Hieronim w swojej przedmowie do Daniela, pokazuje, że jest napisana po grecku, a nie po hebrajsku. Etymologia grecka w tym rozdziale, który cytuje Hieronim jest grą greckich słów i greckiej konstrukcją, nie hebrajską. Daniel nie mógł tego napisać, ani żaden prorok.
KRK cytuje Orygenesa jako dowód jego kanoniczności i odmawia Hieronimowi bycia wysłuchanym, gdy ten jednoznacznie zaprzecza natchnieniu i włączeniu dodatków do kanonu, a także napomina Orygenesa w tej sprawie (Hieronim. Opp. T. v. 619.) Jest tego więcej, ale to wystarczy.
.
Księga Tobiasza
Psalm 12:6 Słowa PANA to słowa czyste jak srebro wypróbowane w ziemnym tyglu, siedmiokrotnie oczyszczone.
Kościół Rzymsko katolicki podaje Ireneusza, Cypriana, Hilarego i Ambrożego, aby udowodnić kanoniczność księgi, ponieważ o niej wspominają. Ale co sprawia, że ci ludzie uważają ją za kanoniczną bez rady generalnej? Hieronim w Hieronimie. Opp. T. IX. 1296 mówi, że księga nie jest częścią kanonu.
Jeśli chodzi o problem, wewnątrz tej księgi: Tobiasz zmusza anioła do kłamstwa (święte anioły nie mogą kłamać). Mówi, że jest Azariaszem, synem Ananiasza (Tob. 5:12) i że jest Rafaelem, aniołem Pańskim (Tob. 12:15). Ponadto anioł podaje magiczny sposób odpędzania diabła przez dym z wątroby ryb (Tob. 6: 6), co jest sprzeczne z nauką Chrystusa
Mat. 17:21 Lecz ten rodzaj nie wychodzi inaczej, jak tylko przez modlitwę i post
Przypisuje sobie także ofiarę modlitw (Tob. 12:12), które należą do samego Chrystusa.
.
Księga Judyty
Psalm 119:140 Twoje słowo jest w pełni wypróbowane, dlatego twój sługa je kocha
Hieronim mówi, że ta księga nie jest kanoniczna (Opt. T. X. s. 22). Pokazuje to, stwierdzając, że Żydzi postrzegali ją jako apokryficzną (Opt. T. X. s. 22), a także dlatego, że została napisana w języku chaldejskim i jej kopie są rażąco skorumpowane i zdeprawowane.
Podobnie Józef Flawiusz w swojej historii Żydów nie powiedział nic o tej księdze, co byłoby niezwykle dziwne, gdyby była częścią ich historii.
Problemy wewnętrzne:
- księga Judyty celebruje nasienie Symeona (Jud. 9:2), które Jakub przeklął (1 Mojż. 49:5-7)
- chwali oszustwa i kłamstwa Judyty (Jud. 11), które nie są zbyt zgodne z prawdziwą pobożnością.
- co gorsza, szuka nawet błogosławieństwa Bożego nad nimi (Jud. 9:13).
- W Piśmie Świętym nie ma wzmianki o mieście Betulia;
- nie ma też śladu wspomnianego tam wyzwolenia u Józefa Flawiusza czy Filona, którzy pisali na tematy żydowskie.
- Nabuchodonozor jest nazywany cesarzem perskim, w Persji nie istniał nigdy żaden cesarz
- problem z chronologiczną i geograficzną historią występuje u niego i Holofernesa.
- historia królów, w której spisane są akty Manassesa, nie czytamy nic o Holofernesie.
Widzimy również, że Judyta żyła 105 lat i więcej, a gdy żyła, panował tam pokój. Pokój ten, więc trwał wiele lat, co najmniej 100. Ale Amon zastąpił Manassesa i panował 2 lata, Jozjasz zastąpił Amona i panował 31 lat, a po jego śmierci lud przybył z wielką wojną. To jest sprzeczność.
Wiele problemów tego rodzaju pokazuje nam, że księgi są apokryficzne i pozbawione inspiracji.
.
Mądrości
Psalm 18:30 Droga Boża jest doskonała, słowo PANA w ogniu wypróbowane
Kościół rzymsko-katolicki mówi, że Paweł nawiązuje do niej w Rzymian 11:34, kiedy mówi: „Bo kto poznał myśl Pana? Lub kto stał się Jego doradcą?” Jak również List do Hebrajczyków 1:3, „On, będąc blaskiem chwały i wyrażeniem Jego istoty”. Podobne słowa niczego nie dowodzą. Cytaty te nie odnoszą się do Mądrości ale raczej do Księgi Izajasza, którą wszędzie wspomina Nowy Testament
Izaj. 40:13 Kto kierował Duchem PANA, a kto był jego doradcą, aby go pouczać?
Tomasz z Akwinu zgadza się z tym (T. XVI. P. 37. 2. Opp. Venet. 1593.)
- Autor Mądrości fałszywie twierdzi, że był królem w Izraelu (Wis. Sol. 9:7, 8), to znaczy że może być wzięty za Salomona. A jednak nawiązuje on do zawodów lekkoatletycznych, które w czasach Salomona nie były ustalone wśród Greków (Wis. Sol.4:2).
- Ponadto wprowadza pitagorejską metempsychozę (metempsychosin, Wis. Sol. 8:19, 20)
- Podaje fałszywe wyjaśnienie pochodzenia bałwochwalstwa (14:15, 16).
- Jest napisany w języku greckim, co wyklucza go z kanonu Starego Testamentu.
Większość uznaje, że tekst napisał Filon, który żył w czasach Chrystusa. Chrystus powiedział, że „Prawo i prorocy istnieli aż do Jana”, czym wyklucza Filona. Bellarmin próbuje uciec od tego mówiąc, że musiał być jakiś inny żydowski Filon, ale to nonsens, również odrzucony przez Sykstusa ze Sieny (Lib. VIII. C. 9) Bo jeśli Filon był prawdziwym prorokiem i posłanym przez Boga, to dlaczego nie uznał Pana Jezusa Chrystusa jako Mesjasza i jedynego Zbawiciela? (Ałć!)
.
Ecclesiastus
2 Piotra 1:19,21 19. Mamy też mocniejsze słowo prorockie, a wy dobrze czynicie, trzymając się go jak lampy, która świeci w ciemnym miejscu, dopóki dzień nie zaświta i jutrzenka nie wzejdzie w waszych sercach; 21. Nie z ludzkiej bowiem woli przyniesione zostało kiedyś proroctwo, ale święci Boży ludzie przemawiali prowadzeni przez Ducha Świętego.
Wymieńmy kilka isotnych problemów, jakie uprzykrzają życie katolickim apologetom
- autor w swojej przedmowie prosi o wybaczenie, twierdząc że hebrajski nie może być dobrze oddany w języku greckim. Prosi o wybaczenie, jakby nie nadawał się do tego zadania.
- W ten sposób udowadnia, że nie jest prorokiem, ani nie jest obdarzony duchem prorockim. Gdyż prorocy nigdy tak nie robili.
- To, co napisano w rozdziale 49:4 dotyczącym Samuela, jest nonsensem, jak stwierdza Augustyn (Ad Simplicainum, Lib. II quaest. 3) oraz w Cura pro mortis cap. 15.) Augustyn mówi, że to nie Samuel, ale demoniczny duch. Samuel nigdy by nie powiedział, że Saul i jego synowie będą z nim, gdy umrą, co gdyby był prorokiem, byłoby niebem, a tak nie jest. Tomasz z Akwinu mówi również to samo (I. s. 89. 4. 8.)
- syn Syracha (Sir 46:20) przypisuje Samuelowi to, co zostało zrobione przez złego ducha wzbudzonego przez niegodziwe obrzędy (1 Sam. 28:11),
- fałszywie mówi o cielesnym powrocie Eliasza (Sir. 48:10)
- i usprawiedliwia jego niedopatrzenia w prologu.
.
Historia Machabejska
1 Kor. 4:6 To wszystko zaś, bracia, odniosłem do samego siebie i do Apollosa ze względu na was, abyście się nauczyli na naszym przykładzie nie wykraczać ponad to, co jest napisane, żeby jeden nie pysznił się drugim przeciw innemu.
Jest wadliwa w wielu miejscach. KRK utrzymuje, że te księgi podlegają autorytetom kanonów apostolskich, które akceptują również trzecią Księgę Machabejską, a której KRK nie przyjmuje. Jest to stronnicze i pokazuje brak roztropności w „słuchaniu autorytetów”. Augustyn powiedział:
„Wyliczenie tego czasu nie znajduje się w Piśmie Świętym, które nazywane jest kanonicznym, ale w innych, wśród których są także księgi Machabejskie„.
Tak więc próba wykorzystania przez KRK cytatów Augustyna dotyczących ich „świętości” zostaje zniszczona przez własną kwalifikację ksiąg jako innych niż kanoniczne – której Augustyn nigdy nie wycofał.
Księga Machabejska również pochwala samobójstwo. Augustyn odrzuca to, gdy mówi:
„Nie jest też daremne, że nigdzie w świętych pismach kanonicznych nie znajdujemy żadnego przykazania czy pozwolenia na odebranie własnego życia”.
Bo w 1 Machabejskiej 6 Eleazar jest chwalony za dobrowolne pędzenie na śmierć. A w 2 Machabejskiej 14, Razis jest chwalony za to, że wyrwał rękami swoje wnętrzności. Te księgi uczą tego, co jest sprzeczne z prawem Chrystusowym i Bożym. Augustyn twierdzi również, że Chrystus nigdy nie wspomina nich jako o swoich świadkach i pokazuje je jako nie-kanoniczne.
- Hieronim mówi, że Józef Flawiusz jest autorem tych książek (Cap. XIII. Opp. T. II. 837) Flawiusz nie jest prorokiem, nie uznał Chrystusa i żył po prorokach.
- Księgi Machabejskie są wyraźnie określone przez Grzegorza Wielkiego jako apokryficzne, a ten był biskupem Rzymu (Morals. Lib. XIX. Ok. 16.)
- Euzebiusz mówi to samo (Lib. De Temp.),
- Podobnie jak Ryszard od św. Wiktora (Z wyjątkiem. Lib. II. C. 9.) i Ockham (3 części. Dial. Tract .. I. Lib. III c. 16)
Kult własnej woli widziany jest w 2 Księdze Machabejskiej 12, gdzie Juda Machabeusz jest chwalony za poświęcenie się zmarłym, czego Bóg nigdy nie nakazał (zob. Księga Kapłańska 10:1-3). Mówi się, że Juda został zabity w 152 roku za panowania Selekuidów w 1 Mach. 9:3; ale 2 Mach. 1:10 opisuje list do Arystotelesa w 188 roku, 36 lat po jego śmierci (chciałbym mu to zrobić!), ale dodam jeszcze jeden argument. 2 Księga Machabejska mówi , że Antioch zmarł na trzy różne sposoby i w dwóch różnych miejscach geograficznych. (Patrz: 1 Mach 6:18, 2 Mach 1:16; 2 Mach 9, itd.) Józef Flawiusz jednak nie był ostrożny.
Podsumowanie
W dodatkach do Estery i Daniela jest tyle sprzeczności i absurdów, że Sykstus ze Sieny bez wahania je odrzuca.
Baruch mówi, że w piątym roku po zniszczeniu Jerozolimy przeczytał swoją księgę Jekoniaszowi i całemu ludowi Babilonu; ale Jechoniasz był w więzieniu, a Baruch został zabrany do Egiptu po śmierci Gedaliasza (Jer. 43:7). Wspomina on o ołtarzu Pana (Bar. 1:10), gdy nie było żadnego, świątynia została zniszczona.
Księgi Machabejskie często zaprzeczają sobie nawzajem (porównaj 1 Mach. 1:16 z 9:5, 28 i rozdział 10). Pochwala się samobójstwo (autocheiria czyt. definicja samobójstwa) Razisa (2 Mach. 14:42). Kult własnej woli (ethelothreskeia) jest pochwalony (2 Mach. 12:42) w ofiarowaniu przez Judę ofiary za zmarłych wbrew prawu. Autor przeprasza za swoją młodość i niemoc i skarży się na bolesną pracę polegającą na skracaniu pięciu ksiąg Jazon z Cyreny (2 Mach. 2: 23, 24; 15:39).
Jeśli chcesz więcej przykładów z tych ksiąg, skonsultuj się z Rainoldem, Chamierem, Molinaeusem, Spanheimem i innymi, którzy prowadzili tę linię argumentów z pełnią i siłą. Czy muszę kontynuować?
Widzimy więc, że ze świadectwa samych ksiąg, są ze sobą sprzeczne, chronologicznie niedokładne, wprowadzają bohaterów, które są postaciami z bajek, są sprzeczne nie tylko ze sobą, ale i z Pismem Świętym. Nie są one natchnione i nie są włączone do kanonu przez większość pierwszych ojców i żadna rada nie zatwierdziła ich z jakąkolwiek roztropnością. Różnice te są nie do pogodzenia.
Dr. C. Matthew McMahon źródło
Zobacz w temacie
- Apokryfy
- Apokryfy nie są Pismem Świętym, część 1
- Apokryfy nie są Pismem Świętym, część 2
- Apokryfy nie są Pismem Świętym, część 3
- Apokryfy nie są Pismem Świętym, część 4
- Apokryfy nie są Pismem Świętym, część 5
- Apokryfy nie są Pismem Świętym, część 6
- Bezwartościowe płody ludzkie Biblii Warszawskiej
- Biblia a kontekst historyczno – kulturowy